Eugjen Onjegin
 Dueli i Onjeginit dhe Lenskit | |
| Autor | Aleksandër Pushkini |
|---|---|
| Titulli origjinal | Евгений Онегин |
| Përkthyes | Lasgush Poradeci |
| Shteti |  Rusia |
| Gjuha | Rusisht |
| Zhanri | Roman në vargje |
Eugjen Onjegini (rus: Евгений Онегин) është një roman në vargje i shkruar nga Aleksandër Pushkini. Bën pjesë në letërsisë klasike ruse, dhe protagonist i saj kryesor ka shërbyer si model për një numër heronjsh të letërsisë ruse. U botua në formë serish mes viteve 1825 dhe 1832. Edicioni i parë i plotë u botua në 1833, ndërsa versioni që pranohet e lexohet edhe sot u bazua në botimin e vitit 1837.
Ngjarja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Eugjen Onjegini përbën nje lloj te vecante letrar midis poemes dhe romanit nga kritika perdoren dy emertimet,domethene vepra here quhet poeme e here roman ne vargje. Pushkin e shkroi kete veper ne vitet 1822-1831. Ndikimi i Eugjen Onjeginit mbi letersine Ruse ka qene mjaft i madh shume studiues ruse pohojne se kjo veper e Pushkinit i ka hapur rrugen realizmit,kurse te tjere e quajne Onjeginin si vepren pararendese te romanit te madh Rus te shekullit XIX. I frymezuar nga kjo veper kompozitori i madh rus Çajkovski krijoi operen me tri akte Eugjen Onjegin, qe mbahet si nje nder pjeset me mallengjyese ne repertotin operistik boteror.
Kjo vepër mbështëtet mbi tre personazhe kryesore: dy djem djaloshi aristokratik Eugjen Onjegin, që vjen sallonet mondane te kryeqytetit, dhe poeti romantik Vladimir Lenski, i ri aristokrat nga provinca: dy vajza, motrat Tatjana dhe Ollga Larina, qe banojne ne nje province me Lenskin, te fejuarin e Ollges. Dy motrat kane natyre te ndryshme nga njerea-tjetra: Ollga është nje vajze e gjalle e capkene, kurse Tatjana shpirtbute e elankolike. Nga ana tjeter Onjegini është nje i ri i edukuar sipas modes se aristokracise franceze te gjysmes se pare te shekullit XIX, ai paraqitet si nje "dandi" skeptik, egoist, disi i zymte dhe i velur nga jeta, meqenese ndihet i papershtatshem me mjedisin ku është rritur dhe disi i "tepert". Onjegini ka ardhur nga Peterburgu per te kaluar veren ne province, ku ka pronat e familjes. Ketu ai ze miqesi me Lenskin i cili e prezaton motrave Larina.
Tatjana bie menjehere e dashuri me djaloshin e ri dhe nuk pret qe ky tja shprehe dashurine, por ajo e hedh vete hapin e pare dhe ia shpreh dashurine Onjeginit ne nje leter te mrekullueshme, ku shfaqet tere ndjeshmeria dhe bota shpirterore e vashes se re. Onjegini ia kthen pergjigjen me nje leter te ftohte e moralizuese, duke i kujtuar asajt se nuk është e udhëS qe një vashë e re të verbohet nga pasioni.
Gjate nje balloje te organizuar mes te rinjsh, Onjegini per te kaluar kohen, vendos te provoje nese është i zoti ti fitoje zemren Ollges. Mbas letres se Tatjanes, Onjegini i pandeh mendje lehta te gjitha vashat e provinces dhe i duket vetja superior dhe beson se cdo vajze është gati te lere koken per te.
Kjo loje nuk i pelqen Lenskit, i cili e sfidon Onjeginin ne duel. Onjegini edhe pse perpiqet ti mbushe mendjen Lenskit qe te mos e zhvillojne duelin nuk ia del dot. Dhe Onjegini i stervitur mire na artin e shpates e vret Lenskin. Mbash shum peripecish dhe nje kohe te gjate, Onjegini kthehet ne Shen-Peterburg dhe nis te frekuentoje serish jeten e salloneve mondane. Mbas disa kohesh ai degjon per nje grua nga hiret e saj shnerrisnin te gjithe sallonet dhe nuk ishte tjeter vecse Tatjana te cile ai dikur e kishte perbuzur.
Tani është rradha e Onjegint te ndjeje nje dashuri te cmendur per Tatjanen. Ai e ka kuptuar se dashuria e sinqerte është gjeja me e cmuar ne jete dhe ky zbulim ia heq si me magji merzine e dershperimin, duke e mbushur jeten e tij me nje qellim te larte. Vecse me kot i pergjerohet Tatjanes, ai qe kishte qene aq i ftohte ndaj pergjerimeve te saj.Derisa nje dite prej ditesh ai arrin ta gjeje te vetme Tatjanen dhe i kerkon te falur per qendrimin e tij te dikurshem, gjithnje duke i pohuar se e dashuron,se kurre nuk kishte ndalur se dashuruari e se vashdonte ta dashuronte me afshin e shpirtit, por ajo shprehet qarte e prere se kurre nuk do te behej e tija, sepse kurre nuk do ta tradhetonte burrin e saj i cili kishte pasur aq shume besim tek ajo dhe e kishte pranuar per grua.
Përshtatje
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Opera
- Opera Eugene Onegin e vitit 1879, nga Çajkovski, bazuar në romanin e Pushkinit, është pjesë e repertorit standard të operave, ka regjistrime te ndryshme të saj, dhe performohet rregullisht nëpër skena.
- Balet
- Koreografi John Cranko krijoi një balet me tre-akt duke përdorur muzikën e Çajkovskit.
- Film
- Onegin film i vitit 1999, është një adaptim në anglisht i veprës së Pushkinit, me regji të Martha Fiennes. Filmi i redukton disi disa ngjarje të romanit, për shembull festimet e Ditës së Emërit ose fjalimi Oneginit për Tatianën, që zhvillohet në të njëjtën ditë. Filimi i vitit 1999, ashtu si edhe ai i vitit 1988,të jep përshtypjen se gjatë duelit Onegini qëllohet qëllimisht për tu vrarë.
- Lidhje të jashtme
- Stampa:RuYevgeny Onegin Teksti i plotë në rusisht
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Kapitulli i X-të
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Eugene Onegin trk lib.ru Përkthimi plotë i Charles Johnston
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Poemat e Pushkinit (Shumë nga poemat e Pushkinit përkthyer nga G. R. Ledger)
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Çfarë fitohet gjatë përkthimit Një artikull nga Douglas Hofstadter mbi romanin.