Pamba

^{Kwa matumizi mbalimbali ya neno hili angalia hapa}

Pamba ni nyuzi nyeupe na laini zinazotokana na tunda la mpamba (Gossypium sp.). Nyuzi hizi zinaonekana kama sufi na mipamba inalimwa kwa nyuzi hizi ambazo ni msingi wa kutengeneza kitambaa na nguo.

Ndani ya tunda nyuzi za pamba zinaunganishwa na punje za mbegu wa mmea. Kusudi yao ni kusambaza mbegu kwa sababu zinafanya kazi kama tanga zinashika nguvu ya upepo na kuwezesha mbegu kuelea hewani mbali kiasi.

Pamba yenyewe inapatikana kutoka spihi nyingi za gossypium zinazokua kiasili katika sehemu mbalimbali za dunia. Lakini karibu pamba yote inayolimwa kwa matumizi ya nguo imetokana na spishi nne za mipamba ambazo ni

Gossypium herbaceum L. (asili ya Asia)
Gossypium arboreum L. (asili ya Asia)
Gossypium hirsutum L. (asili ya Amerika)
Gossypium barbadense L. (asili ya Amerika).

Kitambaa cha pamba huwa na faida nyingi kuliko vitambaa vya sintetiki. Pamba inaweza kushika unyevu hadi asilimia 80% ya uzito wake hivyo kitambaa chake kinapendeza hasa katika mazingira ya joto kwa sababu mtu husumbuliwi sana na jasho.

Fukusitunda (*Anthonomus grandis*) anakula mpamba na kutaga mayai ndani ya matunda yake na kuharibu mavuno

Mavuno ya kisasa kwa kutumia mashine inayovuna pamba na kuigandamiza kama mabloku makubwa kwa usafiri

Mavuno duniani 2004/2005

2004/2005 jumla ya tani 26.043.000 t za pamba zilivunwa duniani. Nchi zenye mavuno kubwa zilikuwa zifuatazo:

Rang	Nchi	Mavuno (kwa t elfu)	Asilimia ya mavuno ya dunia
Nchi zenye mavuno makubwa ya pamba (2004/05)
1	China	6.320	24,27 %
2	USA	5.062	19,44 %
3	Uhindi	4.080	15,67 %
4	Pakistan	2.415	9,27 %
5	Brasilia	1.250	4,80 %
6	Usbekistan	1.134	4,36 %
7	Afrika ya Magharibi¹	1.040	3,99 %
8	Uturuki	900	3,46 %
9	Australia	613	2,35 %
10	Ugiriki	390	1,50 %
11	Syria	331	1,27 %
12	Misri	291	1,12 %
13	Turkmenistan	203	0,78 %
14	Tajikistan	172	0,66 %
15	Kazakhstan	148	0,57 %
	Wengine	1.694	6,51 %
	Dunia yote	26.043	100,00 %
(1) Afrika ya Magharibi inajumlisha Benin (152), Burkina Faso (257), Kamerun (105), Chad (85), Cote d'Ivoire (130), Mali (240) na Togo (71)

Makala hii kuhusu mmea fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Pamba kama uainishaji wake wa kibiolojia, uenezi au matumizi yake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.