Venezuela

Venezuela（委內瑞拉）

u Venezuela sa i labu nu Cong-nan-mey-cuo, itiza i 8 00 N, 66 00 W

u ahebal nu lala' mapulung sa 912,050 km².

u ahebal nu lala'ay sa 882,050 km², u ahebal nu nanumay sa 30,000 km²

hamin nu tademaw sa 30,912,302.

kakalukan umah sa 24.50%, kilakilangan umah sa 52.10%, zumaay henay umah sa 23.40%.

tapang tusu nu kanatal (首都)

u tapang tusu nu kanatal sa u Caracas (卡拉卡斯).

kakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日)

kakinging nu kanatal demiad sa 5 bulad 7 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)

u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung) ayza sa ci Nicolás Maduro, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 4 bulad 19 demiad.

likisi (歷史)

在古代，委內瑞拉是印第安人阿拉瓦克族和加勒比族的居住地。1498年，哥倫布發現了委內瑞拉。

namahida, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) naw Indians (In’-ti-an a tademaw 印第安人) Arawak (A-la-waw-ke a binacadan 阿拉瓦克族) atu Caribbean (Cia-le-pi a binacadan 加勒比族) a kakitidaan. cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1498) a mihcaan, Columbus (Ke-lun-pu 哥倫布) makaadih tu Venezuela (Winai-zuela 委內瑞拉)。

1522年時，西班牙在南美洲的第一個殖民地新卡地茲就在今日的委內瑞拉境內建立。1717年新格瑞那達副王轄區成立時，委內瑞拉被規劃為其下屬的一個省。

cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1522) a mihcaan, Sipan-ya 西班牙) itini i Nanmea-cuo (南美洲) a sayaway kabulawan han i Sinka-tice (新卡地茲) nu aydaay a Vinai-zuela (委內瑞拉) patideng. cacay a malebut pitu a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1717) a mihcaan Sinke-zuy-nata (新格瑞那達) fu-wan (副王) kitidaan patideng sa, Vinai-zuela (委內瑞拉) pakenisen malasin.

1810年4月19日的一場政變中，委內瑞拉脫離了西班牙的控制，並在1811年7月5日正式宣告獨立，但是獨立戰爭並未因此而結束。

cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan (1810) a mihcaan sepat a bulad sabaw tu siwa a demiad nikasasumadan, Vinai-zuela (委內瑞拉) miliyas tu Si-pan-ya (西班牙) anipikuwan, sisa itida i cacay a malebu walu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (1811) a mihcaan pitu a bulas lima a demiad mihapu misiteked kami sa, nika lepacawan caay pihedek.

在經過了多年戰鬥之後，委國終於在南美洲著名的獨立英雄西蒙·玻利瓦率領下，於1821年正式得到西班牙的承認而完全獨立。

namaka pinatu a mihcaan nikalepacawan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i Namea--cuo (南美洲) singanganay misitekeday a tademaw ci Simon Bolivar (Si-Mun. puo-liwaw 西蒙·玻利瓦) pililidan, i cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1821) a mihcaan tatengan maala nu Si-pan-ya (西班牙) ku kapisitekedan

直到1830年為止，委內瑞拉與哥倫比亞、巴拿馬與厄瓜多等鄰國同樣，都是大哥倫比亞共和國的一部分。爾後委內瑞拉在1830年獨立建國，大哥倫比亞也宣告瓦解。

katukuh tu caca a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) atu Kelun-piya (哥倫比亞), Panama (Pa-na-ma 巴拿馬) atu Ecuador (E-kua-duo 厄瓜多) nu tepalay a kanatal malecad, u Colombia (Take-lunpi-ya 大哥倫比亞) kunhekuo. sa Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan misiteked a patideng, Colombia (Ta-ke-lun-pi-ya 大哥倫比亞) mihaputu amabulasak sa。

1830年，玻利瓦逝世後，掌握軍政大權的何塞·安東尼奧·派斯宣布委內瑞拉脫離大哥倫比亞獨立。

cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, mapatay satu ci Bolivar (Puo-li-waw 玻利瓦) , mimedmeday tu hitay a kakawaw ci Hesay. antun-niaw. pay-se (何塞·安東尼奧·派斯) mihapusa tu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) amiliyas tu Takelun-piya (Colombia ( 大哥倫比亞) misiteked.

1831年派斯就任委內瑞拉國總統，實施強人政治，來自內部的威脅使得幾乎沒有機會處理委內瑞拉與其他國家之間與經濟，後來被政變推翻。佩德羅·夸爾·埃斯坎東以臨時總統的姿態上台，同時建立委內瑞拉共和國。

cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku cacay (1831) a mihcaan ci Pay-se (派斯) mala Cungtun nu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉), pacici tu tademaw a cence, namaka labu kunipatalaw inai' sa ku lawat mikawan tu Vinai-zuela (委內瑞拉) atu nudumaan a kanatal tu sakaudip, nikudan satu belinen nu hitay. ci Paydeluo.kaue.aysekandun (佩德羅·夸爾·埃斯坎東) pilalinzien mala Cungtun, tawyatu patideng tu Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國)

委內瑞拉共和國雖然成立，但實際仍然是寡頭政治，國家權利掌握在執政者，混亂的經濟更成為致命傷，

Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國) amica kuni patideng, tatenga inaitu ku tadatangah , mikuwanay tu kanatal uydatu umikuwanany, nikalawlawan a sakaudip mala mipataya tutademaw.

在兩年後被朱利安·卡斯楚·康特雷拉斯發動政變拉下台，康特雷拉斯組成軍政府，以高壓控制統治，引起保守黨發動政變，重新奪取政權。

tusa satu a mihcaan ci Culi-an. kase-cu. kante'-lela-se (朱利安·卡斯楚·康特雷拉斯) mibabelihan patasasa’en cinida, misakaput ci Kante'-lela-se (康特雷拉斯) tu hitay a cen-fu, epingen ku kawaw, mapalekal ku Pawsuotan (保守黨) mibabelih, malingatu aca misapatas tu kawaw.

最終在1859年爆發長達五年的戰爭。這場戰爭最終由法爾孔率領的軍隊獲勝，共和國被推翻，法爾孔宣布建立委內瑞拉合眾國，並制定新憲法，採用聯邦制度。

sadikuday i cacay a malebut walu a lasubu lima a bataan idaw ku siwa (1859) a mihcaan mapatideng tu lima a mihcaan kini kalepacawan. nina kalepacawan sadikuday ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) nililidan nida a hitay kumakaciay, kunhe-kuo (共和國) mabelin, ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) mihapu patideng tu Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), misabaluhay tu sinfa, sa lanpangen ku kawaw .

委內瑞拉在19世紀和20世紀前半期，長期為政治的不穩定、政治鬥爭和獨裁政治統治所籠罩。

Vinai-zuela (委內瑞拉) i sabaw tu siwa (19) a se-ci atu tusa a bataan (20) a se-ci tu nupankiwan, hatidaay tu nutenes caay ka kapah, masasuada’ ku cence atu micidekay a cence.

1952年時任國防部希門內斯以軍隊自任臨時總統，推翻委內瑞拉合眾國，建立了現在的政權。

cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan tawya nu hitay a sakakaay ci Jimenez (Simen-neyse 希門內斯) a hitay patidengsa tu linziay a Cung-tun, belineng ku Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), patideng tu aydaay a cen-cun (政權).

1958年，民主運動最終迫使軍方停止干預國政。從那年起，由投票產生的民主政府取代了軍事執政。

cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1958) a mihcaan, mincu cuntun sadikuday pacicien nuheni ku hitay palusaliimeng nuheni amikaki tu kawaw nu kanatal. namakayda a mihcaan satu, sikiwentu ku sapalekal tu micu sifu mikawaw tu nuhitay a kawaw.

1998年烏戈·查維斯第一次當選為委內瑞拉總統。他翌年就任總統後通過修改憲法，把總統的任期由五年延長至六年，可以連任一次。

cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1998) a mihcaan ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) misadadas maala mala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun. saka tusa a mihcaan nikala cungtungan malaheci nida ku sapisumad tu sinfa, naw lima a mihcaan kuni kala Cungtun paka tanayuen nida katukuh tu enemay a mihcaan, taneng miliyaw matulin kina cacayaca mala Cungtun.

之後成立新的國民議會，國會由兩院制改為一院制，藉以打擊由反對派所控制的舊國會。2000年烏戈·查維斯經修憲後的總統選舉以約六成票數第二次當選委內瑞拉總統。

nikudan satau patideng tu baluhay a kuomin iyhua (國民議會) , kuohua naw tusaay a kawaw sumaden mala cacay, sapilebu tu mibelihay nu malumanay a kuohua. tusa a malebut (2000) a mihcaa ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) nanisumadan satu ku nisingkiwan tu Cungtun u enemay a paya ku sakakina tusa nida maala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun.

2006年3月7日，委內瑞拉國民議會通過了對國旗和國徽的修改方案，決定把國旗上7顆星增加為8顆，並將國徽上駿馬飛奔的方向由向右改為向左。12月3日，委內瑞拉舉行總統大選，烏戈·查維斯以63%的選票成功連任，亦是他第三次當選委內瑞拉總統。

tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan tulu a bulad pitu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) kuomin-ihua (國民議會) mikedatu hata atu hata a kulit nipisumadan, pabalucu tu pituay a bunac cunusen mala walu a bunac, kulitay nu hata a subayu nuw kawanan sumaden pasiyda i kawili kunipibahel. sabaw tusa a bulad tulu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) misinkiwan tu Cung-tun, ci UKe. Cawi-se (烏戈·查維斯)

u enemay a bataan idaw ku tulu (63%) a kilac nu paya malaheci matulin mala Cung-tun, u saka tulu nida amaala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) a Cung-tun.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan