కెలాయిడ్
| కెలాయిడ్ | |
|---|---|
| ఇతర పేర్లు | కెలాయిడ్ డిజార్డర్, కెలోయిడల్ స్కార్ |
 | |
| పొత్తికడుపు శస్త్రచికిత్స ప్రదేశంలో ఏర్పడిన స్థూలమైన కెలాయిడ్ | |
| ఉచ్చారణ | |
| ప్రత్యేకత | డెర్మటాలజి |
| లక్షణాలు | భయం గొలిపే గాయము ఉండే ప్రాంతం. ఇది దృఢంగాఉండి పైకి లేచి, రబ్బరు లాగ కనపడుతూ గాయం ఉన్న ప్రదేశం లో ఏర్పడుతుంది . |
| కారణాలు | జన్యుపరమైన, పర్యావరణ కారకాలు |
| ప్రమాద కారకములు | ముదురు రంగు |
| రోగనిర్ధారణ పద్ధతి | భౌతిక లక్షణాలు పరీక్ష |
| భేదాత్మక రోగనిర్థారణ పద్ధతి | హైపర్ట్రోఫిక్ మచ్చ |
| చికిత్స | కార్టికోస్టెరాయిడ్స్, క్రయోథెరపీ, శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగింపు, రేడియేషన్ థెరపీ, లేజర్ థెరపీ |
| తరుచుదనము | 4 to 16% |
కెలోయిడ్ అనేది భయం గొలిపే గాయము ఉండే ప్రాంతం. ఇది దృఢంగా ఉండి పైకి ఉబ్బెత్తుగా, రబ్బరు బుడిపె లాగ కనపడుతూ అసలు గాయం కంటే పెద్దదిగా ఉంటుంది.
సాధారణంగా చర్మం ఎక్కడైనా దెబ్బతిన్నా గాయమైన మానుతుంది . మచ్చ ఏర్పడవచ్చు . అయితే కొందరికి జన్యుపరంగా బంధన కణజాలం అదనంగా గూడు కడుతుంది . కొలెజెన్ ఎక్కువగా పోగయి మచ్చ ఏర్పడిన చోట ఉబ్బెత్తుగా బుడిపె మాదిరిగా కనిపిస్తుంది. దీనినే కెలోయిడ్ అంటారు. [1] ఇది చర్మం రంగు లో ఎరుపు లేదా ముదురు రంగులో ఉంటుంది. దురద, మంట లేదా నొప్పి కూడా ఉండవచ్చు.[2] ప్రారంభం లో తగిలిన గాయం తర్వాత నెలల వరకు అవి ఏర్పడకపోవచ్చు.[3] ఈ గాయాలు క్యాన్సర్ కావు.[2]
కారణాలు, నిర్ధారణ
[మార్చు]ఇవి జన్యుపరమైన, ఇంకా పర్యావరణ కారకాల కారణంగా సంభవిస్తాయి. అవి చర్మంపై ఏ స్థాయి గాయం తర్వాత అయినా ప్రమాదం ఉన్నవారిలో సంభవించవచ్చు. సాధారణంగా అంతర్లీన యంత్రాంగం ఈ రకమైన గాయాన్ని తగ్గిస్తుంది. రోగనిర్ధారణ సాధారణంగా భౌతిక లక్షణాలు పరీక్ష ఆధారపడి ఉంటుంది, అయితే బయాప్సీ ద్వారా నిర్ధారించవచ్చు.[2] ఇది హైపర్ట్రోఫిక్ మచ్చకు భిన్నంగా ఉంటుంది, ఇది అసలు గాయం ఉన్న ప్రదేశానికి మించి పెరుగుతుంది.[4]
చికిత్స, నివారణ
[మార్చు]చికిత్స చాలా కష్టం.[2] దీంట్లో ప్రధానంగా దురద ఉంటుంది . తాకినకొద్దీ, గోకినకొద్దీ పెరుగుతూ ఉంటాయి , కాబట్టి నియంత్రించవలసి ఉంటుంది . కార్టికోస్టెరాయిడ్స్, క్రయోథెరపీ, శస్త్రచికిత్స ద్వారా తొలగింపు, రేడియేషన్ థెరపీ, లేజర్ థెరపీ లు ఉపయోగించి ప్రయత్నం చేస్తారు.[5] [1] ఈ చికిత్సలతో ఛాతీ మీద కీలాయిడ్స్ 50% కుంచించుకు పోతాయి. కదలకుండా తాకకుండా ఉండే భాగాల్లో 90%తగ్గుతాయి .[1]
ముదురు రంగు చర్మం ఉన్నవారిలో ఈ సంభావ్యత 4.5% నుండి 16% వరకు ఉంటుంది. [2]10 నుండి 30 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గల వ్యక్తులు సాధారణంగా ప్రభావితమవుతారు.[6]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 డా. జీ.ఎస్.ఎస్., సందీప్ (2024-09-03). "కీలాయిడ్స్ తగ్గేదెలా ?". ఈనాడు.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 McGinty, S; Siddiqui, WJ (January 2020). "Keloid". PMID 29939676.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "Keloid scars". nhs.uk (in ఇంగ్లీష్). 26 April 2018. Archived from the original on 7 January 2021. Retrieved 16 January 2021.
- ↑ Onalaja, Amanda A.; Taylor, Susan C. (2021). "1. Defining skin color". In Li, Becky S.; Maibach, Howard I. (eds.). Ethnic Skin and Hair and Other Cultural Considerations (in ఇంగ్లీష్). Switzerland: Springer. p. 12. ISBN 978-3-030-64829-9. Archived from the original on 2022-09-15. Retrieved 2022-08-29.
- ↑ Ogawa, Rei (2010). "The Most Current Algorithms for the Treatment and Prevention of Hypertrophic Scars and Keloids". Plastic and Reconstructive Surgery. 125 (2): 557–68. doi:10.1097/PRS.0b013e3181c82dd5. PMID 20124841.
- ↑ "Keloid scars". nhs.uk (in ఇంగ్లీష్). 26 April 2018. Archived from the original on 7 January 2021. Retrieved 16 January 2021.