คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 16

คณะรัฐมนตรีปรีดี 2
คณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 แห่งราชอาณาจักรไทย
มิถุนายน - สิงหาคม พ.ศ. 2489
วันแต่งตั้ง	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489
วันสิ้นสุด	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489 (0 ปี 73 วัน)
บุคคลและองค์กร
พระมหากษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
นายกรัฐมนตรี	หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์)​
พรรคร่วมรัฐบาล	พรรคสหชีพ พรรคแนวรัฐธรรมนูญ
พรรคฝ่ายค้าน	พรรคประชาธิปัตย์
ประวัติ
ก่อนหน้า	คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 15
ถัดไป	คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 17

คณะรัฐมนตรี คณะที่ 16 ของไทย (11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 - 23 สิงหาคม พ.ศ. 2489)

ปรีดี พนมยงค์ เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศพระบรมราชโองการเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489

คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ชั่วคราว ตาม รัฐธรรมนูญ มาตรา 11 ประกอบด้วย พระสุธรรมวินิจฉัย (ชม วณิกเกียรติ) พระยานลราชสุวัจน์ (ทองดี นลราชสุวัจน์) และนายสงวน จูทะเตมีย์เป็นผู้ลงนามในประกาศ

พันตรีวิลาศ โอสถานนท์ ประธานพฤฒสภา และนายเกษม บุญศรี ประธานสภาผู้แทน ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ

รายชื่อคณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 ของไทย

ในวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี ดังนี้

	ดำรงตำแหน่งเมื่อตั้งคณะรัฐมนตรี (จนสิ้นสุดคณะรัฐมนตรี)		รัฐมนตรีว่าการ รัฐมนตรีช่วยว่าการ รัฐมนตรีลอย
	ออกจากตำแหน่ง
	เปลี่ยนแปลง/โยกย้าย
	แต่งตั้งเพิ่ม

คณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 ของไทย
ตำแหน่ง		รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	หมายเหตุ
นายกรัฐมนตรี		หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์)	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงกลาโหม		พลโท จิร วิชิตสงคราม	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
		พันเอก ทวน วิชัยขัทคะ	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงการคลัง		หลวงประดิษฐ์มนูธรรม(ปรีดี พนมยงค์)	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
		วิจิตร ลุลิตานนท์	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงการต่างประเทศ		ดิเรก ชัยนาม	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงเกษตราธิการ		ทวี บุณยเกตุ	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงคมนาคม		นายสพรั่ง เทพหัสดิน ณ อยุธยา	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงพาณิชย์		หม่อมหลวงกรี เดชาติวงศ์	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงมหาดไทย		ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงยุติธรรม		ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงศึกษาธิการ		นายเดือน บุนนาค	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงสาธารณสุข		พระยาสุนทรพิพิธ (เชย สุนทรพิพิธ)	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
กระทรวงอุตสาหกรรม		นายทองอินทร์ ภูริพัฒน์	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
รัฐมนตรี		พันเอก พระยาสุรพันธเสนี (อิ้น บุนนาค)	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
รัฐมนตรี		ขุนระดับคดี (ปัญญา รมยานนท์)	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489
รัฐมนตรี		นายวิโรจน์ กมลพันธ์	11 มิถุนายน พ.ศ.​ 2489	23 สิงหาคม​ พ.ศ. 2489

การแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 ของไทย

คณะรัฐมนตรีแถลงนโยบายต่อรัฐสภาเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2489 และได้รับความไว้วางใจในวันเดียวกัน คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีคณะนี้ ปรากฏในหนังสือราชกิจจานุเบกษา พ.ศ. 2489 เล่ม 63 ตอน 42 หน้า 4

กรณีสวรรคตกับคณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 ของไทย

ก่อนหน้านี้ นายปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรี ได้ประกาศพระบรมราชโองการลงวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2489 ซึ่ง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เป็นผู้ทรงลงพระปรมาภิไธยในประกาศ และพันตรีวิลาศ โอสถานนท์ ประธานพฤฒสภา และนายเกษม บุญศรี ประธานสภาผู้แทนฯ เป็นผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ แต่ยังไม่ได้มีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี

โดยที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลได้เสด็จสวรรคต นายปรีดี พนมยงค์ นายกรัฐมนตรี จึงได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง และโดยที่เห็นว่า นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้ที่สมควรไว้วางพระราชหฤทัย ที่จักได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จึงได้มีการแต่งตั้งนายปรีดี พนมยงค์ เป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้งหนึ่ง ในวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2489 และมีการแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีชุดนี้

การสิ้นสุดของคณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 ของไทย

คณะรัฐมนตรีคณะนี้สิ้นสุดลง เพราะเหตุที่นายกรัฐมนตรีได้กราบถวายบังคมลาออกจากตำแหน่ง เนื่องด้วยตรากตรำทำงานฉลองคุณประเทศชาติมาเป็นเวลาพอสมควร รู้สึกว่าสุขภาพเสื่อมโทรมลง ไม่สามารถจะปฏิบัติภารกิจของรัฐได้เต็มที่ จึงได้ลาออกเมื่อวันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2489

แหล่งข้อมูลอื่น

• คณะรัฐมนตรีคณะที่ 16 จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เก็บถาวร 2008-01-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ลำดับความเป็นมาของคณะรัฐมนตรีไทย จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี เก็บถาวร 2012-02-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน