Pumunta sa nilalaman

Viktor Orbán

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Viktor Orbán

MP
Orbán in 2022
Punong Ministro ng Hungriya
Kasalukuyang nanunungkulan
Unang araw ng panunungkulan
29 May 2010
Pangulo
Diputado
Nakaraang sinundanGordon Bajnai
Nasa puwesto
6 July 1998 – 27 May 2002
Pangulo
Nakaraang sinundanGyula Horn
Sinundan niPéter Medgyessy
President of the Fidesz
Kasalukuyang nanunungkulan
Unang araw ng panunungkulan
17 May 2003
Nakaraang sinundanJános Áder
Nasa puwesto
18 April 1993 – 29 January 2000
Nakaraang sinundanOffice established
Sinundan niLászló Kövér
Member of the National Assembly
Kasalukuyang nanunungkulan
Unang araw ng panunungkulan
2 May 1990
Personal na detalye
Isinilang
Viktor Mihály Orbán

(1963-05-31) 31 Mayo 1963 (edad 61)
Székesfehérvár, Hungary
Partidong pampolitikaFidesz (since 1988)
AsawaAnikó Lévai (k. 1986)
Anak5, including Gáspár
Magulang
  • Erzsébet Sípos
  • Győző Bálint Orbán
TahananCarmelite Monastery of Buda
5. Cinege út, Budapest
Alma mater
Propesyon
  • Politician
  • lawyer
Pirma
WebsitioViktor Orbán website

Si Viktor Mihály Orbán (ipinanganak Mayo 31, 1963) ay Hungarong abogado at politiko na kasalukuyang naglilingkod bilang Punong Ministro ng Hungriya mula 29 Mayo 2010 at noong 1998 hanggang 2002. Siya ay namuno sa Fidesz mula noong 1993, na may pahinga sa pagitan ng 2000 at 2003.

Nag-aral ng abogasya si Orbán sa Eötvös Loránd University bago pumasok sa pulitika pagkatapos ng Revolutions of 1989. Pinamunuan niya ang kilusang repormistang estudyante at naging kilala sa buong bansa pagkatapos magbigay ng talumpati noong 1989 kung saan hayagang hiniling niya na umalis ang mga tropang Sobyet sa bansa. Matapos ang pagtatapos ng komunismo sa Hungary noong 1989 at ang paglipat ng bansa sa multiparty democracy sa sumunod na taon, siya ay nahalal sa National Assembly at pinamunuan ang parliamentary caucus ni Fidesz hanggang 1993.

Sa unang termino ni Orbán bilang punong ministro, mula 1998 hanggang 2002 kasama niya bilang pinuno ng konserbatibong coalition government, lumiit ang inflation at fiscal deficit at sumali ang Hungary NATO. Si Orbán ang Lider ng Oposisyon mula 2002 hanggang 2010. Noong 2010, muling nahalal si Orbán bilang punong ministro. Kabilang sa mga sentral na isyu sa panahon ng pangalawang premiership ni Orbán ang mga kontrobersyal na reporma sa konstitusyon at pambatasan, partikular na ang 2013 na mga susog sa Konstitusyon ng Hungary, pati na rin ang European migrant crisis, ang lex CEU, at ang pandemya ng COVID-19 sa Hungary. Muli siyang nahalal noong 2014, 2018, at 2022. Noong 29 Nobyembre 2020, siya ang naging pinakamatagal na naglilingkod sa punong ministro ng bansa.

Simula sa Ikalawang Pamahalaang Orbán noong 2010, sa kanyang walang patid na pananatili sa kapangyarihan, pinigilan ni Orbán ang kalayaan sa pamamahayag, pinahina ang judicial independence, at sinira ang demokrasya ng maraming partido, na umaabot sa demokratikong pagtalikod sa panahon ng panunungkulan ni Orbán.[1][2][3] Ang matinding pagpuna ni Orbán sa mga patakarang pinapaboran ng European Union habang tinatanggap ang kanilang pera at ibinubuhos ito sa kanyang mga kaalyado at pamilya ay humantong din sa mga akusasyon na ang kanyang pamahalaan ay isang kleptocracy.[4] Ang kanyang pamahalaan ay nakilala rin bilang isang autocracy.[5]

Maagang buhay

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Si Orbán ay isinilang noong 31 Mayo 1963 sa Székesfehérvár sa isang rural na middle-class na pamilya bilang panganay na anak ng agronomist, mechanical engineer at mamaya construction businessman na si Győző Orbán (ipinanganak noong 1940)[6] espesyal na tagapagturo at speech therapist, Erzsébet Sípos (ipinanganak 1944).[7] Mayroon siyang dalawang nakababatang kapatid, parehong negosyante, si Győző Jr. ( ipinanganak 1965) at Áron (ipinanganak 1977). Ang kanyang lolo sa ama, si Mihály Orbán, isang dating docker at isang digmaan beterano, ay nagsasaka at nagtrabaho bilang isang veterinary assistant sa Alcsútdoboz sa Fejér County, kung saan unang lumaki si Orbán pataas. Lumipat ang pamilya noong 1973 sa kalapit na Felcsút, kung saan ang ama ni Orbán ay pinuno ng departamento ng makinarya sa lokal na kolektibong sakahan.[8] Si Orbán ay nag-aral doon at sa Vértesacsa.[9]

Sa mga taon ng kanyang high school, nagkaroon si Orbán ng interes sa football, at nakipagkaibigan sa kanyang magiging politikal na kasama Lajos Simicska.[10] Pagkatapos makapagtapos noong 1981, natapos niya ang kanyang militar serbisyo sa tabi ng Simicska. Ilang beses siyang nakulong dahil sa kawalan ng disiplina, na kinabibilangan ng hindi pagharap sa tungkulin noong 1982 FIFA World Cup at paghampas sa isang non-commissioned officer sa panahon ng personal na alitan.[11] Ang kanyang panahon sa hukbo ay kasabay din ng deklarasyon ng batas militar sa Poland noong Disyembre 1981, na binatikos ng kanyang kaibigan na si Simicska;[11] Naalala ni Orbán ang pag-asa na mapakilos upang salakayin ang Poland.[12] Sa kalaunan ay sasabihin niya na ang serbisyo militar ay inilipat nang radikal ang kanyang pampulitikang pananaw mula sa dating posisyon ng isang "walang muwang at tapat na tagasuporta" ng ang rehimeng Komunista.[13] Gayunpaman, isang ulat sa seguridad ng estado mula Mayo 1982, nang ang kanyang ama ay nagtatrabaho sa isang kontrata sa pag-inhinyero sa Libya, ay inilarawan pa rin siya bilang "tapat sa ating sistemang panlipunan".[14][15]

Susunod, noong 1983, nag-aral ng abogasya si Orbán sa Eötvös Loránd University sa Budapest. Sumali siya sa isang English-model residential college para sa mga mag-aaral ng batas mula sa labas ng kabisera, Jogász Társadalomtudományi Szakkollégium (Lawyers' Special College of Social Sciences), na itinatag noong 1983 ng batang lektor István Stumpf sa ilalim ng proteksyon ng biyenan ng huli, ang ministro ng interior István Horváth.[16]

Noong Setyembre 1989, kumuha si Orbán ng isang research fellowship sa Pembroke College, Oxford, na pinondohan ng Soros Foundation na nagtrabaho sa kanya ng part-time mula noong Abril 1988.[17] Nagsimula siyang magtrabaho sa konsepto ng civil society sa European political thought sa ilalim ng gabay ni Zbigniew Pełczyński.[18][19] Sa panahong ito, hindi siya matagumpay lumaban sa halalan sa pamumuno ng Fidesz sa Budapest, na natalo niya kay Fodor. Noong Enero 1990, inabandona niya ang kanyang proyekto sa Oxford at bumalik sa Hungary kasama ang kanyang pamilya upang tumakbo para sa isang upuan sa unang post-komunistang parlamento ng Hungary.[20]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ -tools-make-autocrat-back-down-what-do-when-viktor-orban-erodes-democracy "Ano ang gagawin kapag sinira ni Viktor Orbán ang demokrasya". The Economist. Nakuha noong 17 Disyembre 2017. {{cite news}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. ↑ Kingsley, Patrick (10 Pebrero 2018). "As West Fears the Rise of Autocrats, Hungary Shows What's Possible". The New York Times. ISSN 0362-4331. Nakuha noong 10 Pebrero 2018.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. ↑ Maerz, Seraphine F.; Lührmann, Anna; Hellmeier, Sebastian; Grahn, Sandra; Lindberg, Staffan I. (2020). "State of the world 2019: autocratization surge – lumalago ang resistensya". Democratization. 27 (6): 909–927. doi:10.1080/13510347.75807.2027 issn=1351-0347. {{cite journal}}: Check |doi= value (tulong); Missing pipe in: |doi= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. ↑ [https:// www.economist.com/europe/2018/04/05/the-eu-is-tolerating-and-enabling-authoritarian-kleptocracy-in-hungary "Tinatanggap ng EU—at pinapagana—ang awtoritaryan na kleptocracy sa Hungary"]. The Economist. 5 Abril 2018. ISSN 0013-0613. Nakuha noong 5 Hulyo 2021. {{cite news}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. ↑ Viktor-Orban "Viktor Orban". Encyclopædia Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2022-08-11. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. ↑ A Közgép is hizlalhatja Orbán Győző cégét, Heti Világgazdaság, 11 July 2012.
  7. ↑ -S%C3%ADpos/6000000023233361295 "Erzsébet Sípos". Geni.com. Nakuha noong 19 Marso 2019. {{cite web}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. ↑ Lendvai 2017, pp. 12–13.
  9. ↑ Pünkösti, Árpád (13 Mayo 2000). "Szeplőtelen fogantatás 7". [ [Népszabadság]] (sa wikang Unggaro). Nakuha noong 19 Marso 2019.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. ↑ Lendvai 2017, pp. 14, 265.
  11. ↑ 11.0 11.1 Lendvai 2017, pp. 16–17.
  12. ↑ Kenney 2002, p. 138.
  13. ↑ Debreczeni 2002.
  14. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang OV); $2
  15. ↑ C., Ioana (1 Abril 2022), -hungary-the-prime-ministers-collaboration-with-hungarian-security Viktor Orbán – isang "Petrov" ng Hungary. Ang pakikipagtulungan ng Punong Ministro sa Hungarian security, Informational Warfare and Strategic Communication Laboratory ng Romanian Academy {{citation}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  16. ↑ Balogh, Éva S. (27 Hulyo 2010), -on-the-hungarian-constitutional-court Tungkol kay István Stumpf, isang Bagong Hukom sa Hungarian Constitutional Court, Hungarian Spectrum {{citation}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link): "Minsan ang mga kabataan ay masyadong lumayo sa pulitika at sa mga ganitong kaso ang biyenan ni Stumpf ay madaling gamitin."
  17. ↑ Lendvai 2017, p. 23
  18. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang biography); $2
  19. ↑ "Fulbright report" (PDF), Rhodes House, Oxford, United Kingdom, inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 15 Disyembre 2014{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  20. ↑ Lendvai 2017, p. 23.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Viktor_Orbán&oldid=2099195"