Simyacı Kleopatra sayfasının kaynağını görüntüle

{{Filozof bilgi kutusu|adı=Simyacı Kleopatra|resim=File:Cleopatra the alchemist.jpg|resim_altyazı="Philosophers' Basilica: Seals of the Philosophers" adlı Mylius'un 1618 tarihli eserinde yer alan hayal gücüne dayalı tasvirde Simyacı Kleopatra'nın portresi.|doğum_tarihi={{circa|3. yüzyıl}}|çağ=[[Antik Çağ felsefesi]]|bölge=[[Batı felsefesi]]|başlıca_ilgilendikleri=[[Simya]]|önemli_fikirleri=[[İmbik]]|etkilendikleri=Büyük olasılıkla [[Yahudi Meryem]]}}

'''Simyacı Kleopatra''' ([[Yunanca]]: Κλεοπάτρα; fl. y. MS 3. yüzyıl) bir Yunan [[simya]]cı, yazar ve [[filozof]]tu. Pratik simya ile deneyler yaptı ancak aynı zamanda [[felsefe taşı]]nı üretebilen dört kadın simyacıdan biri olarak da kabul edildi. Bazı yazarlar, onu bir damıtma cihazı olan [[İmbik|imbik'in]] mucidi olarak görüyor.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Egyptology: The Missing Millennium, Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings|tarih=January 2013|yer=Londra|yayıncı=University College London Press}}</ref>

Simyacı Kleopatra'nın, MS 3. yüzyılda veya 4. yüzyılda [[İskenderiye]]'de aktif olduğu görünüyor. [[Yahudi Meryem]] ve [[Comarius]] tarafından temsil edilen simya okulu ile ilişkilendirilir. Bu simyacılar, damıtma ve süblimasyon için karmaşık cihazlar kullandılar.<ref name="Taylor">Taylor, F. Sherwood. “A Survey of Greek Alchemy”. ''The Journal of Hellenic Studies'' 50 (1930): 109–139.</ref>

== Kimlik ve yanlış adlandırmalar ==
Kleopatra, bilinmeyen bir yazar veya yazar grubu için bir [[Başka ad|takma addır]]. [[VII. Kleopatra]] ile alakası bulunmamaktadır. Bununla birlikte, daha sonraki bazı eserlerde "Mısır Kraliçesi Kleopatra" olarak anılır.<ref name="Jack lindsay3">{{Kitap kaynağı|başlık=The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt|url=https://archive.org/details/trent_0116301348557|tarih=1970|yer=New York|yayıncı=Barnes and Noble|soyadı=Lindsay|ad=Jack}}</ref> Bunun bir örneği [[Johann Daniel Mylius|Johann Daniel Mylius'un]] ''Basillica Philosophica''ʼsında (1618) bulunabilir ve burada mührü şu sloganın yanında resmedilmiştir: "İlahi olan, Rab'bin bilgeliğine göre insanlardan gizlenir".<ref>Stanislas Klossowski de Rola. ''The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century.'' 1988. p. 150.</ref> Ayrıca [[Hekim Kleopatra]] ile de karıştırılır. İkisinin aynı dönemde yaşadığı ve yazılarında benzer tarzlara sahip oldukları söyleniyor, her ikisinin de büyük imgeleri var.<ref name="marianne2">{{Kitap kaynağı|başlık=European Women in Chemistry|url=https://archive.org/details/europeanwomeninc0000unse|tarih=7 Mart 2011|sayfalar=[https://archive.org/details/europeanwomeninc0000unse/page/5 5], 6|yayıncı=Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA|isbn=978-3-527-32956-4|editör2-ad=Livia Simon|editör2-soyadı=Sarkadi|yazar1=Marianne Offereins|yazar2=Renate Strohmeier|editör1-soyadı=Apotheker|editör1-ad=Jan}}</ref> Kleopatra, simya metinlerinin diyaloglarında bir karakter olarak da kullanılır.

== Simyaya katkılar ==
Kleopatra, [[Panopolis'li Zosimos|Panopolisli Zosimos]] ile çağdaş ve hatta ondan önce gelen, simyanın temel bir figürüydü. ''[[Atalanta Fugiens|Atalanta Fugiens'in]]'' (1618) yazarı [[Michael Maier]], onu [[Yahudi Maria]], [[Medera]] ve [[Taphnutia]] ile birlikte felsefe taşını yapmayı bilen dört kadından biri olarak adlandırıyor.<ref>[[Raphael Patai]]. ''The Jewish Alchemists: A History and Source Book.'' p.78</ref> 988 tarihli Arap ansiklopedisi [[Kitab al-Fihrist|Kitab al-Fihrist'te]] Kleopatra'dan büyük bir saygıyla bahsedilmiştir. Bazen [[imbik]] icat etmekle atfedilir.<ref>Stanton J. Linden. ''The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton'' Cambridge University Press. 2003. p.44</ref> Ayrıca simyayı ve deneylerini ölçmeye çalışan Kleopatra, ağırlıklar ve ölçülerle çalışmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World|url=https://archive.org/details/womenencounterte0000unse|tarih=2 Eylül 2003|sayfa=[https://archive.org/details/womenencounterte0000unse/page/56 56]|yayıncı=Routledge|isbn=9781134799510|editör2-ad=Sheila|editör2-soyadı=Rowbotham|soyadı1=Rowbotham|ad1=Sheila|editör1-soyadı=Mitter|editör1-ad=Swasti|editör2-bağ=Sheila Rowbotham|editör1-bağ=Swasti Mitter}}</ref>

Kleopatra ile ilgili üç simya metni günümüze ulaşmıştır. ''A Dialogue of Cleopatra and the Philosophers'' başlıklı metin de mevcuttur, ancak ona atfedilemez.<ref name="Taylor"/> [[Jack Lindsay (yazar)|Jack Lindsay]], bu tartışmayla ilgili "simyacının bıraktığı en yaratıcı ve derinden hissedilen belge" olarak adlandırıyor.<ref name="Jack lindsay3" />

* Ἐκ τῶν Κλεοπάτρας περὶ μέτρων καὶ σταθμῶν. ("Ağırlıklar ve Ölçüler Üzerine")
* Χρυσοποιία Κλεοπάτρας ("Kleopatra'nın Altın Yapımı")
* Διάλογος φιλοσόφων καὶ Κλεοπάτρας ("Filozoflar ve Kleopatra Diyalogu")

Kleopatra'nın imge kullanımı, gebe kalmayı ve doğumu, yaşamın yenilenmesini ve dönüşümünü yansıtır. Eserlerini düşünen filozof simyacı, çocuğunu düşünen ve onu besleyen sevgi dolu bir anneye benzetilir.<ref name="marianne2" />

=== ''Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı'' ===
Kleopatra en çok ''Kleopatra'nın [[krizopya|Chrysopoeia'sı]]'' ({{Dil|el|Χρυσοποιία Κλεοπάτρας}}) ile en çok tanınır, bu, yalnızca semboller, çizimler ve başlıklar içeren tek sayfalık bir belgedir (tümü aşağıda resmedilmiştir). İlk olarak [[Venedik|Venedik'teki]] [[Marciana Millî Kütüphanesi|Biblioteca Marciana]], MS Marciana gr. Z.299'da onuncu ve onbirinci yüzyıl el yazmalarından bir yaprakta bulunmuştur.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Collection des ancien alchimistes grec. Tome 1|tarih=1887|sayfa=128|yer=Paris|yayıncı=Steinheil}}</ref> Daha sonraki bir kopyası Hollanda'da bulunan [[Leiden Üniversitesi|Leiden Üniversitesi'nde]] bulunabilir.<ref name="marianne2" /> ''[[krizopya|Chrysopoeia]]'' "altın yapımı" olarak tercüme edilmiştir.<ref name="marianne2" />

İmgelemeye bir örnek, ''[[Ouroboros]]'' adı verilen [[Bengi dönüş|ebedi dönüşün]] bir sembolü olarak kendi kuyruğunu yiyen yılandır: "kuyruğu ağzında (kendini yiyen) kıvrılan bir yılan, evrenin birliğinin, ebediyetin bariz bir sembolüdür, başlangıcın son, sonun da başlangıç olduğu sonsuzluk".<ref name="Jack lindsay3" /> Ayrıca Chrysopeoia'da, ''Ouroboros'u'' anlatan çift halkalı bir yazıt da vardır:<blockquote>Biri, iki bileşime göre zehri olan Yılan'dır ve Bir, Her Şey'dir ve onun aracılığıyla Her Şey'dir ve onunla Her Şey'dir ve eğer Her Şey'e sahip değilseniz, Her Şey Hiçtir.</blockquote>Yazıt halkasının içinde ayrıca altın, gümüş ve cıva sembolleri de bulunur. Bunlarla birlikte bir "dibikos" ({{Dil|el|διβικός}}) ve kerotakis'e benzer bir enstrüman ({{Dil|el|κηροτακίς}} ya da κυροτακίς) çizimleri yer alır, her ikisi de simya araçlarıdır. Sembollerinden bir diğeri de sekiz şeritli yıldızdır. Bu yıldız sembollerinin çizimi ve üzerlerindeki hilal şekillerinin, kurşunu gümüşe çevirme sürecinin görsel bir tasviri olduğu düşünülmektedir.<ref name="marianne2" />

{{Galeri
|Ad="Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı"ndan Resimler
|Büyüklük=170
|Konum=center
|Dosya:Chrysopoea_of_Cleopatra_1.png|
|Dosya:Chrysopoea_of_Cleopatra_2.png|
|Dosya:Chrysopoea_of_Cleopatra_3.png|
|Dosya:Chrysopoea_of_Cleopatra_4.png|}}

== Notlar ==
{{Kaynakça}}

== Kaynakça ==
*{{Kaynak|yazarlar=Jan Apotheker & Livia Simon Sarkadi|başlık=European Women in Chemistry|yayıncı=Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA|yıl=2011|çeviribaşlık=Kimyada Avrupalı Kadınlar}}
*{{Kaynak|yazar=Stanislas Klossowski de la Rola|başlık=The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century|yayıncı=Thames & Hudson|yıl=1997|çeviribaşlık=Altın Oyun: On yedinci Yüzyıl Thames & Hudson'ın Simyasal Gravürleri}}
*{{Kaynak|yazar=Jack Lindsay|başlık=The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt|yayıncı=Barnes and Noble NY|yıl=1970|çeviribaşlık=Greko-Romen Mısır'da Simyanın Kökenleri}}
*{{Kaynak|yazarlar=Swasti Mitter & Sheila Rowbotham|başlık=Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World|yayıncı=Routledge|yıl=2003|çeviribaşlık=Kadınların Teknolojiyle Karşılaşması: Üçüncü Dünya'da Değişen İstihdam Kalıpları}}
*{{Kaynak|yazar=Raphael Patai|başlık=The Jewish Alchemists: A History and Source Book|yayıncı=Princeton University Press|yıl=1995|çeviribaşlık=Yahudi Simyacılar: Bir Tarih ve Kaynak Kitap}}
*{{Kaynak|yazar=Stanton J. Linden|başlık=The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton|yayıncı=Cambridge University Press|yıl=2003|çeviribaşlık=Simya okuyucusu: Hermes Trismegistus'tan Isaac Newton}}
*{{Kaynak|yazar=Jennifer S. Uglow|başlık=The Macmillan dictionary of women's biography|yayıncı=Macmillan|yıl=1982|çeviribaşlık=Macmillan Kadın biyografisi sözlüğü}}

{{Simya}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Antik simyacılar]]
[[Kategori:Kadın kimyagerler]]
[[Kategori:Mısırlı simyacılar]]
[[Kategori:Antik Yunan kadın yazarlar]]
[[Kategori:Antik Yunan kadın filozoflar]]