Çöllerin listesi
Bu, dünyadaki çöllerin bulundukları bölgeye göre gruplanmış bir çöl listesidir.
Afrika
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kalahari Çölü - Botswana'nın büyük bölümünü ve Namibya ile Güney Afrika'nın bazı kısımlarını kapsayan bir çöl
- Karoo Çölü - güney Güney Afrika'nın bazı kısımlarını kapsayan bir çöl
- Namib Çölü - günümüz Namibya'sında bir çöl
- Danakil Çölü - Afar Üçgeni'nde uzanan ve kuzeydoğu Etiyopya, güney Eritre, güney Cibuti ve en kuzeybatı Somali'yi kapsayan bir çöl
- Eritre Kıyı Çölü - Eritre kıyılarının güney kesiminde ve Cibuti kıyılarında uzanan bir çöl
- Guban Çölü - kuzeybatı Somali kıyılarında uzanan bir çöl
- Grand Bara Çölü - güney Cibuti'nin bazı kısımlarını kapsayan bir çöl
- Chalbi Çölü - kuzey Kenya'da Etiyopya sınırı boyunca bir çöl
- Nyiri Çölü - Tanzanya sınırı boyunca güney Kenya'da bulunan bir çöl
- Lompoul Çölü - kuzeybatı Senegal'de Dakar ve Saint-Louis arasında uzanan bir çöl
- Sahra Çölü - Afrika'nın en büyük çölü ve Kuzey Afrika'nın çoğunu kapsayan dünyanın en büyük sıcak çölü aşağıdakilerden oluşur:
- Ténéré - kuzeydoğu Nijer ve batı Çad'ı kapsayan bir çöl
Sahra Çölü - Tanezrouft - Hoggar Dağları'nın batısında, kuzey Mali, kuzeybatı Nijer ve orta ve güney Cezayir'i kapsayan bir çöl
- El Djouf - kuzeydoğu Moritanya'yı ve kuzeybatı Mali'nin bazı kısımlarını kapsayan bir çöl
- Djurab Çölü - Çad'ın orta kuzeyini kapsayan bir çöl
- Tin-Toumma Çölü - Ténéré'nin güneyinde, güneydoğu Nijer'i kapsayan bir çöl
- Libya Çölü (Batı Çölü olarak da bilinir) - Nil Nehri'nin batısında doğu Libya, batı Mısır ve kuzeybatı Sudan'ı kapsayan bir çöl
- Beyaz Çöl - Batı Mısır'ın bir bölümünü kapsayan ve Mısır'ın Farafra kentinde bulunan bir çöl
- Doğu Çölü - Nil Nehri ile Kızıldeniz arasında doğu Mısır ve kuzeydoğu Sudan'ı kapsayan bir çöl
- Nubian Çölü - Nil Nehri ile Kızıldeniz arasında kuzeydoğu Sudan'ı kapsayan bir çöl
- Bayuda Çölü - Nubian Çölü'nün hemen güneybatısında yer alan doğu Sudan'ı kapsayan bir çöl
- Sina Çölü - Mısır'daki Sina Yarımadası'nda bulunan bir çöl
- Atlantik Kıyı Çölü - Sahra Çölü'nün batı kıyısı boyunca uzanan ve Batı Sahra ve Moritanya'da dar bir şerit kaplayan bir çöl
- Ténéré - kuzeydoğu Nijer ve batı Çad'ı kapsayan bir çöl
Asya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arabian Desert - Arap Yarımadası'ndaki çöl kompleksi şunları içerir:
- Al Khatim Çölü - Abu Dabi yakınlarındaki bir çöl
- Al-Dahna Çölü - Arap Çölü'nün ana merkezi bölümü olan ve Suudi Arabistan'ın bazı kısımlarını kapsayan bir çöl
- Boş Çeyrek (Arapça: Rub' al Khali) - Suudi Arabistan, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen'in çoğunu kapsayan dünyanın en büyük kum çölü
- Nefud Çölü - Arap Yarımadası'nın kuzey kesiminde bir çöl
- Ramlat al-Sab`atayn - kuzey-orta Yemen'de bir çöl
- Wahiba Sands - Umman'ın büyük bir bölümünü kapsayan bir çöl
Negev'in havadan görünümü - Judaean Çölü - doğu İsrail ve Batı Şeria'da bir çöl
- Negev - güney İsrail'de bulunan bir çöl
- Bromo Kum Denizi - Bromo Tengger Semeru Ulusal Parkı'nda volkanik bir çöl, Doğu Java, Endonezya
- Dasht-e Kavir - İran'ın merkezinde bir çöl
- Dasht-e Lut - güneydoğu İran'da büyük bir tuz çölü
- Polonya Çölü - doğu İran'da bir çöl
- Marenjab Çölü - İran'ın merkezinde bir çöl
- Katpana Çölü - Pakistan'da soğuk bir çöl
- İndus Vadisi Çölü - Pakistan'da bulunan bir çöl
- Kharan Çölü - Pakistan'da bulunan bir çöl
- Suriye çölü - Suriye, Ürdün ve Irak'ta bulunan bir çöl
- Thal Çölü - Pakistan'da bir çöl
- Thar Çölü - Hindistan ve Pakistan'da bir çöl
Moğolistan'da Gobi - Cholistan Çölü - Pakistan'da bir çöl
- Dasht-e-Margo - güneybatı Afganistan'da bir çöl
- Kyzyl Kum - Kazakistan ve Özbekistan'da bir çöl
- Kara Kum - Orta Asya'da büyük bir çöl
- Lop Çölü - Çin'de bir çöl
- Ordos - kuzey Çin'de bir çöl
- Kubuqi Çölü - kuzey Çin'de bir çöl
- Mu Us Çölü - kuzey Çin'de bir çöl
- Gobi - Moğolistan ve Çin'de bir çöl
- Badain Jaran Çölü - Çin'de bir çöl
- Hami Çölü - Çin'de bir çöl
- Tengger Çölü - Çin'de bir çöl
- Taklamakan - Çin'de bulunan bir çöl
- Gurbantünggüt Çölü - kuzeybatı Çin'de bulunan bir çöl
- Kumtag Çölü - kuzeybatı Çin'de bir çöl
- Karapınar Çölü - Güney Orta Anadolu'da bir çöl
Avrupa
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bardenas Reales - Navarre, İspanya'da yarı kurak bir çöl (455 km 2)[1]
- Cabo de Gata-Níjar Tabiat Parkı
- Monegros Çölü - Aragón, İspanya'da yarı kurak bir çöl
- Tabernas Çölü - Almería, İspanya'da yarı kurak bir çöl (280 km 2)[2]
Diğer Avrupa ülkeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Błędów Çölü - Polonya'da bir yarı çöl
- İzlanda Yaylaları – İzlanda'nın iç platosu; iklim olarak bir çöl değil, ama etkili bir şekilde çöl, çünkü yağış volkanik toprağa o kadar hızlı nüfuz ediyor ki toprak verimsiz (20.000 km 2 )
- Ryn Çölü - batı Kazakistan ve güneybatı Rusya'da bir çöl
- Oltenian Sahra - Dolj County, Oltenia, Romanya'da bir çöl
- Oleshky Sands - Herson Oblast, Ukrayna'da bir kum çölü
- Lieberose Çölü - güney Brandenburg, Almanya'da eski bir askeri eğitim sahasında bir çöl
Kuzey Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Chihuahua Çölü, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bir çöl
- Büyük Havza Çölü
- Mojave Çölü Amerika Birleşik Devletleri'nde bir çöl
- Kızıl Çöl (Wyoming)
- Sonoran Çölü Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'da bir çöl
- Colorado Çölü
- Gran Desierto de Altar
- Thompson Platosu Kanada'da bir çöl
Okyanusya
[değiştir | kaynağı değiştir]Avustralya
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Central Desert - merkezi bir Avustralya çölü
- Gibson Çölü - merkezi bir Avustralya çölü
- Büyük Sandy Çölü - kuzeybatı bir Avustralya çölü
- Büyük Victoria Çölü - Avustralya'nın en büyük çölü
- Küçük Sandy Çölü - batı Avustralya çölü
- Simpson Çölü - merkezi bir Avustralya çölü
- Strzelecki Çölü - güney-orta Avustralya çölü
- Tanami Çölü - kuzey Avustralya çölü
Yeni Zelanda
[değiştir | kaynağı değiştir]- Rangipo Çölü - Yeni Zelanda'daki Kuzey Adası Volkanik Platosu'nda çöl benzeri çorak bir plato (yılda 1,5–2,5 m yağışlı)
Güney Amerika
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Atacama Çölü - Şili ve Peru'da bir çöl
- La Guajira Çölü - Venezuela'da bir çöl
- Monte Çölü - Arjantin'de, Patagonya Çölü'nün üzerinde daha küçük bir çöl
- Patagonya Çölü - Arjantin'de bulunan Amerika'nın en büyük çölü
- Sechura Çölü - Peru'nun Piura Bölgesi'nin güneyinde bulunan bir çöl
- Jalapão - Tocantins, Brezilya'da bir çöl parkı
Kutup bölgeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Antarktika
[değiştir | kaynağı değiştir]- Antarktika Çölü – dünyanın en büyük çölü[3][4]
- Meyer Çölü - Güney Kutbu'na yakın küçük bir çöl
Arktik
[değiştir | kaynağı değiştir]- Arktik Çölü - donmuş okyanus, kara buzu ve tundradan oluşmasına rağmen dünyanın en büyük ikinci "çölüdür", bu nedenle (bu bölümün geri kalanı gibi) herhangi bir geleneksel anlamda bir çöl iklimi değildir.
- Kuzey Amerika Arktik - Kuzey Amerika'da büyük bir tundra
- Grönland - Antarktika gibi çoğunlukla kara buzu ile kaplı
- Rus Arktik - Rusya'da büyük bir tundra
- Kuzey Amerika Arktik - Kuzey Amerika'da büyük bir tundra
Sözde çöller
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı coğrafi özellikler "çöl" olarak anılır ve bu kelime, bir çöl için herhangi bir meteorolojik tanımı karşılamasa da, adlarında bile yer alabilir.
- Accona Çölü – Siena bölgesi, İtalya.
- Barreiro da Faneca – Azorlar'da killi geniş alan.
- Błędowska Çölü - Polonya'daki kumlu alan.
- Carcross Çölü - Kanada, Yukon'daki kumul sistemi.
- Chara Sands - Sibirya bölgesi, Rusya.
- Deliblatska Peščara – Voyvodina, Sırbistan'da geniş kum.
- Maine Çölü – Amerika Birleşik Devletleri, Maine'de 40 dönümlük geniş buzul kumulları.
- Galler Çölü - Galler'in geniş, yüksek bir bölgesi.
- Dunas dos Ingleses - Brezilya'da kumul sistemi.
- Dungeness - Güney Doğu İngiltere, Birleşik Krallık'ta yanıltıcı bir şekilde "Britanya'nın tek çölü" lakaplı tek genişlik.[5]
- Joaquina Plajı - Brezilya'da bir plaj.
- Kaʻū Çölü - yakındaki Kīlauea yanardağının neden olduğu asit yağmuru nedeniyle Hawaii'de bir çölleşme alanı.
- Larzac – Massif Central, Fransa'nın güneyindeki kireçtaşı karst platosu .
- Lençóis Maranhenses Ulusal Parkı
- Melnik Çölü Kanyonu - Bulgaristan'da bir kanyon.
- Oltenian Sahra – Oltenia, Romanya'daki çölleşme alanı.
- Taş Çölü - Bulgaristan'da kaya oluşumu .
- Kızıl Çöl - Güney Afrika'da çöl benzeri bölge.
- Lemnos'un kum tepeleri – Lemnos, Yunanistan'daki kumul genişliği.
- Sands of Đurđevac - Hırvatistan'daki kumul sistemi.
- Sleeping Bear Dunes - Michigan, Amerika Birleşik Devletleri'nde göl kıyısı.
- Słowiński Ulusal Parkı – Polonya'daki geniş kum tepeciği.
- Tottori Kum Tepeleri - Japonya'nın Tottori Eyaletindeki kumul sistemi.
- Çad Havzası Ulusal Parkı - Kuzey Nijerya'daki çöl parkı.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Los desiertos de Navarra". Diario Vasco (İspanyolca). Vocento. 26 Nisan 2018. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2019.
- ^ Paco Nadal, Paco (19 Ağustos 2017). "El desierto de Tabernas, un lugar de otro mundo". El País (İspanyolca). Prisa. 5 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2019.
- ^ "Largest desert in the world". 17 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2012.
- ^ "Hot and cold deserts of the world". 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022.
- ^ Nick Hunt (11 Mayıs 2021). "'Why go to the Sahara when you can visit Kent?': 'desert' life in Dungeness". The Guardian. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022.