İç kale
İç kale, bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmıdır. Tahkimatın dış bölümleri düşman eline geçtiğinde insanlar buraya sığınırdı. Önceleri ahmedek adıyla bilinirdi.[1]
Tanım ve adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Tabyalarla korunan tahkimatlardaki en korunaklı ve sağlam kısım iç kaledir. Bu yapı ekonomik sebeplerle dış surların bir kısmını oluşturacak şekilde de inşa edilebilir. Düşmanın diğer savunma hatlarını geçmesi durumunda son savunma hattını oluşturması için yapılır. İç kalenin sur yüksekliği diğer tahkimata göre daha yüksektir. Başkule ile birlikte son sığınak konumundadır.
Geliştirilmesi ve kullanımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik Çağ'da kentlerdeki korunaklı iç kaleyi ele geçirmemiş bir ayaklanma tam olarak başarılı sayılmazdı. Buna en güzel örnek Selevkos İmparatorluğundaki Judea'da yaşanan Makkabilerin ayaklanmasıdır. Kudüs'teki Helen garnizonu yerel desteğin de sayesinde isyancıların denetimindeki bölgede yılalrca ayakta kalabilmiştir. Bilinen en eski iç kalelerden başlıcaları İndüs Vadisi uygarlıklarında görülmüştür. 12 metre yüksekliğinde surlara sahip yapının işlevi tam olarak bilinememektedir. Orta Çağ'da iç kaleler kentelere ilave koruma sağlama konusunda oldukça avantaj sağlamıştır. Örneğin 1543 yılında Osmanlılar tarafından gerçekleştirilen Nice Kuşatmasında Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki birlikler kentin genelini yağmalayıp ele geçirse de iç kalelerin düşmemesi sayesinde şehir tamamen ele geçirilemez. Benzer bir durum 19. yüzyılda yaşanmış, General David Hendrik Chassé komutasındaki Hollanda birlikleri 1830-32 döneminde bağımsızlığını ilan etmiş olan Belçika toprakları içinde iç kalenin korumasında var olmuştur. Fransız Devrimi sırasında Bastille Hapishanesi şehrin içinde devrim karşıtlarının korunağı durumunda olması ve devrimcilerin hapsedildiği yer konumuyla hedef olmuş ve saldırı sonrası ele geçirilmiştir. İspanya İç Savaşı sırasında milliyetçiler Toledo'daki Alcázar'da iki ay kuşatma altında kalmışlar, sonrasında gelen destekle kurtulmuşlardır. Bu örnekten de görüleceği üzere modern savaşta da iç kale gibi güçlü tahkimatlar savunma amacıyla kullanılabilmiştir. Vietnam Savaşı sırasında 1968 yılında Huế Kuşatmasında Vietkong birlikleri 26 gün boyunca Huế İç Kalesi'nde sayıca çok üstün ABD ve Güney Vietnam birliklerinin saldırılarına karşı koyabilmiştir.
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Haiti'deki Laferrière Hisarı
-
Halep'teki hisar
-
İstanbul'daki Rumeli Hisarı
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "KALE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021.