Adile Sultan Sarayı
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saray |
| Mimari tarz | Ulusal Türk Mimarlık Dönemi |
| Konum | Türkiye |
| Koordinatlar | 41°04′20″K 29°03′29″D / 41.07222°K 29.05806°D |
| Başlama | 1856 |
| Tasarım ve inşaat | |
| İnşaat mühendisi | Sarkis Balyan |
Adile Sultan Sarayı, 1856 yılında Sarkis Balyan tarafından Sultan Abdülmecid için kız kardeşi Âdile Sultan'a bir armağan olarak yapılmıştır. 1916'dan itibaren Kandilli Kız Lisesi olarak kullanılmış, 1986 yılında yangında harap olmuştur. Sarayın restorasyonu Sabancı ailesinin katkılarıyla tamamlanmıştır ve 28 Haziran 2007 tarihinde yeniden hizmete açılmıştır.
Konum
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük saray, İstanbul semtindeki Kandilli semtinde Üsküdar'dadır. Saray, İstanbul'un bir zamanlar en göze çarpan yerlerinden birinde, İstanbul Boğazı'nın Asya kıyısındaki bir burun'nun tepesindedir. Buradan bakıldığında güzel ve büyük bir Boğaz manzarası görülür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Saray, saray mimarı Sarkis Balyan[1] tarafından 1861'de Osmanlı Prensesi Adile Sultan (1826–1899) için yaptırılmıştır. Kendisi Sultan II. Mahmud'un kızı ve Abdülmecid ve Abdülaziz sultanların kızkardeşiydi. Bina, 1856 yılında Sultan Abdülmecid tarafından kendisine hediye edilen eski bir köşkün yerine yapılmıştı. Sultan Abdülaziz daha sonra yeni binanın siparişini mimar Balyan'a verdi. 55 odalı saray 17.000 m² arsa üzerine inşa edildi.
Adile Sultan, 1868'de kocası Sadrazam Mehmed Ali Paşa'nın ölümüne kadar burada yaşadı. Onun ölümünden sonra binanın kız okuluna dönüştürülmesi şartıyla yalıyı Osmanlı devletine hediye etti. Bina bu amaçla kullanılmadan önce, Birinci Dünya Savaşı sırasında bir süreliğine Harp Dairesi'nin bir parçasıydı.
1916 yılında bina, Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi Kız Ortaokulu oldu. 1920'de ilk mezunları okuldan ayrıldı. Dört yıl sonra, cumhuriyetin kuruluşundan sonra okulun adı Kandilli Ortaokulu olarak değiştirildi. 1931 yılında okul “Kandilli Kız Lisesi” olmuştur. 1968'de okul yeni bir binaya taşındı ve eski saray Lise için yurt oldu. 1986 yılında ev bir kısa devre nedeniyle temellerine kadar yanmış ve harabeye dönmüştür.
Kısa bir süre sonra okulun eski öğrencileri bir vakıf kurarak yeniden inşası için para topladılar. İnşaat çalışmaları 1996 yılında başladı, ancak bağışlarla maliyetler karşılanamadı ve bu nedenle yeniden yapılanma tekrar tekrar durdu. Sadece sanayici Sakıp Sabancı'nın bağışları ve Vali (İstanbul valisi) Muammer Güler'in bağışları inşaat çalışmalarının devam etmesini mümkün kıldı. Ancak inşaat yine durdu ve Sabancılardan sadece bir başka bağış, yeniden yapılanmanın tamamlanmasını sağladı. Adile Sultan Sarayı'nın yeniden inşası on yıl sürdü ve 9,5 milyon Türk lirası (yaklaşık 5 milyon avro) mal oldu. 28 Haziran 1986 yangınından ancak 20 yıl sonra yeniden açılış kutlanabildi.[2]
Yapı günümüzde "Sakıp Sabancı Kandilli Eğitim ve Kültür Merkezi" olarak anılır. 5.625 m²'lik merkezde toplantı ve ziyafetler için 500 kişilik oval bir salon, her biri 200 kişilik iki konferans salonu, resepsiyon ve sergiler için 1.300 m²'lik bir salon, 30 ila 40 kişilik 20 seminer odası, bir müze, 150 kişilik yemek salonu ve 60 kişilik restoranı bulunmaktadır. Bahçe 2.000 kişiyi ağırlayacak büyüklüktedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Alyson Wharton: The Architects of Ottoman Constantinople: The Balyan Family and the History of Ottoman Architecture. I.B. Tauris, London / New York 2015, S. 46
- ^ Adile Sultan kapılarını yeniden açıyor. 15 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah, 23. Juni 2006
- ^ [Tarih eksik], tarihinde www.sabanci.com sitesinde Hata: bilinmeyen arşiv URL arşivlendi
| Otorite kontrolü |
|
|---|
