Aziz Nicholas Kilisesi (Tallinn)
Niguliste kirik | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kilise |
| Konum | Tallinn, Estonya |
| Koordinatlar | 59°26′09″K 24°44′34″D / 59.43583°K 24.74278°D |
| Başlama | 1275 |
| Sahip | Estonya Hükümeti |
Aziz Nicholas Kilisesi (Estonca; Niguliste kirik, Almanca; Nikolaikirche ) Estonya'ın Tallinn şehrinde bulunan eski bir Orta Çağ kilisesidir.[1] Balıkçıların ve denizcilerin koruyucusu olan Aziz Nikolaos'a ithaf edilmiştir. Aslen 13. yüzyılda inşa edilmiş ve II. Dünya Savaşı'nda Sovyetlerin Tallinn'i bombalaması sırasında kısmen yıkılmıştır. Sonrasında restore edildi ve günümüzde Estonya Sanat Müzesi'nin bir kolu olan ve esas olarak Orta Çağ döneminden itibaren dini sanata odaklanan Niguliste Müzesi'ne ev sahipliği yapıyor. Eski kilise binası aynı zamanda konser salonu olarak da kullanılıyor.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilise, 13. yüzyılda Gotland'dan gelen Vestfalyalı tüccarlar tarafından 1230 – 1275 yılları arasında inşa edilmiştir.[3] Şehrin tahkim edilmemiş olduğu dönemde kilisenin girişleri ve boşlukları mültecilerin saklanmaması için ağır parmaklıklarla donatılmıştı. 14. yüzyılda Tallinn çevresindeki tahkimatlar tamamlandığında (şehir duvarı önce kiliseyi ve 1310'da tüm yerleşimi çevrelemişti), Aziz Nicholas Kilisesi savunma işlevini yitirdi ve tipik bir Orta Çağ bölge kilisesi haline geldi.[2][4] Orijinal kilisenin günümüze kadar korunmuş sadece birkaç kısmı vardır.
1405 – 1420 yıllarında, Aziz Nikolaos Kilisesi, mimaride bazilika olarak bilinen formda oluşmuştur. Burada orta nefin yan neflerin üzerinde bir tonozla birleşmesiyle bugünkü görünümüne kavuşmuştur. 1515'te kule daha yükseğe inşa edildi ve geç dönem Gotik kuleyle tamamlandı.[3] 17. yüzyılın sonlarında kule güçlendirildi ve emniyete alındı. Kulenin yerine, birkaç yüzyıl boyunca kademeli olarak yükseltilen havadar galerileri olan bir Barok kulesiyapıldı.[2] Kule şimdi 105 metre (344,5 ft) yüksekliğindedir.
Aziz Nicholas, Tallinn'de 1523 (veya 1524 ) Protestan Reformu'nun getirdiği ikonoklazmdan etkilenmeyen tek kiliseydi.[5] Cemaatin başı o dönem kilisenin kilitlerine erimiş kurşun döktü ve öfkeli kalabalıklar içeri giremedi.[6] Kilise, 16. yüzyılda bir Lutheran cemaat merkezine dönüştürüldü.[7]
9 Mart 1944'te kilise, II. Dünya Savaşı'nda Sovyetlerin Tallinn'i bombalaması sonucu ağır hasar gördü. Ortaya çıkan yangın kiliseyi harabeye çevirdi ve barok sıralar, çatı katları ve minber de dahil olmak üzere iç kısmının çoğunu (St. Anthony Şapeli hariç) yok etti. Kule yaklaşık bir ay boyunca tütmeye devam etti. En değerli sanat hazineleri kiliseden zamanında tahliye edilmeleri sayesinde hayatta kaldı. Kilisenin tadilatı 1953 yılında başlamış ve 1981 yılında tamamen bitirilmiştir.[4]
Kilise kulesi 12 Ekim 1982'de çıkan bir yangında tekrar hasar gördü.[6] Kule yanmış ve külahı yıkılmış, nefin çatıları ve St. Anthony şapeli hasar görmüştür.[4]
Konservatör-restoratör Villem Raam'ın rehberliğinde gerçekleştirilen restorasyonun ardından, kilise 1984 yılında Estonya Sanat Müzesi'nin Orta Çağ sanatı koleksiyonunun sergilendiği bir müze ve konser salonu olarak açıldı. Mükemmel akustiği nedeniyle kilise çok popüler bir konser salonudur.[2][6]
Kilisedeki eserler
[değiştir | kaynağı değiştir]Müzedeki sanat eserlerinin en ünlüsü belki de Lübeck ustası Bernt Notke'nin yaşamın geçiciliğini ve ölümü çağrıştıran iskelet figürlerinin hem güçlü hem de cılız olanları bir araya getirdiği Danse Macabre'dir. Danse Macabre veya Ölümün Dansı sanatta popüler bir Orta Çağ motifiydi. Orijinali 30 metre (98,4 ft) genişliğinde olan resim (15. yüzyılın sonunda tamamlandı) korunmuştur ve şu anda Aziz Nicholas Kilisesi'nde sergilenmektedir.[2][8]
Müze ayrıca bazı önemli geç Gotik ve erken Kuzey Rönesans sanat eserlerini içerir.
Aziz Nikolaos Kilisesi'nin eski Yüksek Sunağı 1478 – 1481 yılları arasında Lübeck'li usta ressam Hermen Rode'un atölyesinde yapılmıştır. 15. yüzyıl Hansa Birliği'ndeki en büyük kuzey Alman sunaklarından biridir. Bu çift kanatlı sunağın dış cephelerindeki resimler, Aziz Nikolaos ve Aziz Victor'un hayatını tasvir eder. Orta kısım ve açılmamış kanatlar azizler galerisini oluşturan otuzdan fazla ahşap heykeli saklar. Dış kanatlar, Büyük Tallinn Loncası ve Siyah Noktaların Kardeşliği'nin amblemlerini gösterir. Predella, Kilise Babalarını ve tarikatların kurucularını gösterir: Clairvaux'lu Aziz Bernard , Büyük Aziz Gregory, Aziz Jerome, Aziz Augustine, Aziz Ambrose ve Nursia'lı Aziz Benedict.[2]
Aynı döneme ait birkaç başka altar parçasından söz edilebilir. Aziz Lucy Efsanesinin anonim Üstadı tarafından Bruges'de yapılan 1500'den kalma "Aziz Mary ve Siyah Noktaların Kardeşliği"nin sunağı bunlardan biridir. Diğer kanatlar açık bir kitapla Başmelek Cebrail ve Meryem Ana'nın olduğu bir sahnede grisaille tekniğinde Müjde'yi tasvir ediyor. Açık kanatlar soldan sağa doğru görünüyor: Çıplak göğsü ve bağışçıları olan Meryem Ana, göğsündeki yarayı işaret eden Mesih, tahta çıkan Baba Tanrı, bağışçılarla birlikte Vaftizci Yahya bu tasvirde yer almaktadır. Açık görünümde, Aziz George ve Aziz Victor ile çevrili Meryem Ana'yı görüyoruz. Sol kanatta Assisi'li Aziz Francis ve sağ kanatta Nivelles'li Aziz Gertrude görülüyor . Yapıt, 1534'ten 1943'e kadar Siyah Nokta Kardeşliği'nin evinde kaldı.
Jan Borman'ın Brüksel'deki atölyesinde yapılan yaklaşık 1490 tarihli Kutsal Kin sunağı veya 16. yüzyılın başında Bruges ustası Adrian Isenbrandt'ın atölyesi tarafından güçlü Siyah Nokta Kardeşliği'nin emriyle yapılan İsa'nın Tutkusu sunağı diğer eserlerdendir.[2][5][9] Schloss Lichtenstein Üstadı tarafından tek bir pano resmi, "Mesih'in Tapınakta Sunumu" (1430 – 1440) ve Henning von der Heide'nin (Aziz Nicholas, Meryem Ana ve Evangelist John'u tasvir eden) birkaç Orta Çağ ahşap oymacılığı (1510 – 1520) ) da sergilenen eserlerdendir.[10]
Avrupa'nın en büyüklerinden biri olan 1519'dan kalma dört metre yüksekliğinde, yedi kollu, pirinç bir şamdan da kilisede yer almaktadır. Ortadaki dalın tepesinde çift taraflı bir tahtta Çocuklu Meryem Ana figürü yer almaktadır. Eser zengin Tallinnli tüccar Hans Bouwer tarafından 1519'da yapılan bir bağıştı.[11]
Daha sonraki dönem sanat eserlerinden Tobias Heinze'nin Aziz Christopher figürü (1624) Frans Hoppenstätt tarafından oyulmuş Bogislaus Rosen şapelinin 350 yıllık dekoratif ekranı ve Antonius van der Busch'un kitabesi Arent Passer tarafından (1608) bahsedilebilir.[2][10] Nefin çevresinde, tam vücut zırhı içerisinde Berndt Reinhold von Delwig ve Hermann Nieroth gibi bir dizi 17. yüzyıl yapısı mezar üstü heykelleri bulunur.[5][10]
Müze ayrıca loncaların, zanaat şirketlerinin ve Siyah Noktaların Kardeşliği'nin gümüş hazinelerinin bulunduğu özel bir gümüş oda içerir.[2][6]
Charles Eugène de Croÿ
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yan şapel, Narva Muharebesi'nde (1700) İsveç Kralı XII. Charles tarafından esir alınan Rus ordusunun komutanı Dük Charles Eugène de Croÿ'un mumyasını muhafaza etmek için kullanıldı. Cesedin tutulduğu şapeldeki hava koşulları, cesedi çürümekten korudu ve bir cazibe merkezi haline geldi. Yetkililerin cesedi gömdüğü 1897 yılına kadar sergilendi.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmi site 5 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Wikimedia Commons'ta St. Nicholas' Church, Tallinn ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Von Wilhelm Neumann (1887). Grundriss einer Geschichte der bildenden Künste und des Kunstgewerbes in Liv-, Est- und Kurland vom Ende des 12. bis zum Ausgang des 18. Jahrhunderts. v. Hirschheydt. s. 53.
- ^ a b c d e f g h i "Niguliste Museum". 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013.
- ^ a b Guide to churches in Estonia. Kunst. 2002. ISBN 5-89920-297-1.
- ^ a b c "Chronology of Niguliste (St. Nicholas) church in Tallinn". 8 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2007.
- ^ a b c d The Rough Guide to the Baltic States. Rough Guides. 2004. ISBN 1-85828-840-1. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.
- ^ a b c d "St. Nicholas's Church". 9 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2007.
- ^ "St. Nicholas' Church". Niguliste Museum. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2018.
- ^ "The Dance of Death in Tallinn". 28 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2007.
- ^ "Architecture,skulpture, art. Tallinn". Comenius. 12 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
- ^ a b c "St. Nicholas' Church at the Estonian Organ Society". 5 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2007.
- ^ "siebenarmiger Messingleuchter | estnisch | Bildindex der Kunst & Architektur - Bildindex der Kunst & Architektur - Startseite Bildindex". www.bildindex.de. 20 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2019.
