Bisiklet dinamosu

Bisiklet dinamosu, bisikletlerde enerjisini tekerleğin dönüşünden alan ve farlarında kullanılan, bisiklet hareket edince 6V alternatif akım (AC) elektrik üreten alettir. Bisiklet dinamosu, sürüş sırasında dönme hareketi yoluyla bisiklet aydınlatma sistemine güç beslemesi sağlayan küçük bir elektrik üreteci'dir.

Yapım ilkesi

Sökülmüş yandan hareketli dinamo. Sol: Sürtünme çarkı boyunca dönen dahili sabit mıknatıslı muhafaza. Sağ: indüksiyon bobini

Tipik olarak bu, tekerleğin hareketiyle sabit mıknatısın tahrik edildiği küçük, tek fazlı bir alternatör'dür. Mıknatıs sabit bir stator sargısının içinde döner ve bir alternatif voltaj indükler. Göbek dinamolarda, diğer şeylerin yanı sıra, kalıcı mıknatıslarla donatılmış rotor, statörün dış tarafı etrafında döner.

Bisiklet alternatörleri genellikle ayarlanamaz, ancak hız (ve dolayısıyla frekans) arttıkça artan endüktif seri direnç oluşturarak jeneratör sargısının indüktansı ile voltajı bir dereceye kadar dengelerler. Dinamodaki bu empedans nedeniyle voltaj büyük oranda yüke bağlı olduğundan, yükün azalması (örneğin arızalı bir far nedeniyle) güçlü bir aşırı gerilime neden olur ve bu da arka ampulün patlamasına neden olabilir.^[1]

Modele bağlı olarak bisiklet alternatörlerinin verimliliği çok düşük ila çok yüksek düzeydedir. İyi verimliliğin işaretleri düşük hızlardır (büyük sürtünme tekerleği, göbek dinamosu, makaralı dinamo) ve kaymalı yataklar yerine bilyalı yataklardır.

Ekipman düzenlemeleri

Almanya'da Temmuz 2013'e kadar StVZO uyarınca bisikletlerin dinamo ile donatılması zorunluydu. Bunun nominal güç 3W ve nominal voltaj 6V olması gerekiyordu. Kanunda yapılan değişiklikle artık pille veya şarjlı pille çalışan aydınlatma cihazlarının tek başına kullanılması ve alternatörle birleştirilmesi mümkün hale geldi. Bisiklet aydınlatmasıyla ilgilenen StVZO'nun 67. bölümü yalnızca enerji kaynağının nominal voltajının, kullanılan aktif aydınlatma ekipmanının voltajıyla uyumlu olması gerektiğini belirtir.

Literatür

Wullkopf, Hellmuth: Kleinstgeneratoren mit permanentmagnetischem Läufer, ETZ-A, Bd. 80, Heft 4 (11.2.1959), S. 117–119^[2]
Fritz Winkler, Siegfried Rauch: Fahrradtechnik – Instandsetzung, Konstruktion, Fertigung. 10. Auflage, Bielefelder Verlagsanstalt, Bielefeld 1999, S. 390–394, ISBN 3-87073-131-1
Aufbau und Wirkungsweise von Fahrradlichtmaschinen, Zeitschrift Fahrradzukunft, Sayı 1, Nisan 2006