HD 209458 b

HD 209458 b
	Bir sanatçının canlandırmasıyla HD 209458 b
Keşif
Keşfeden(ler)	T. Brown; D. Latham; M. Mayor; G.W. Henry; G. Marcy; R.P. Butler; S.S. Vogt; D. Charbonneau
Keşif yeri	Lowell Gözlemevi; Geneva Gözlemevi
Keşif tarihi	5 Kasım, 1999
Keşif yöntemi	Geçiş ve Dikeyhız
Keşif durumu	Yayımlanmış
Ana yıldız özellikleri
Takımyıldız	Kanatlıat
Yıldız	HD 209458
Sağ açıklık (α)	22sa 03d 10.8s
Dik açıklık (δ)	+18° 53′ 04″
Görünür büyüklük (V)	7.65
Tayfsal sınıf	F8-G0V
Uzaklık	154 Iy (47.1 pc)
Yörünge öğeleri
Enberi	~0.04437 AU (~6.637752 Gm)
Enöte	~0.04563 AU (~6.826248 Gm)
Yarı büyük eksen (a)	0.045 AU (6.732 Gm)
Dış merkezlik (e)	0.014
Yörünge süresi (P)	3.52474541 ± 0.00000025 g (0.00965 y)
Yörünge eğikliği (i)	86.1 ± 0.1°
Açısal uzaklık ()	0.957 mys
Enberi açısı (ω)	83°
Enberi zamanı	2,452,854.825415; ± 0.00000025 JD
Yarı-genlik	84.26 ± 0.81 m/s
Fiziksel özellikler
Ortalama yarıçap (r)	15.112888 RJ
Kütle (m)	219.282 MJ
Ort. yoğunluk ()	370 kg/m3
Yüzey kütle çekimi	0.89 m/sn²
Sıcaklık	1,130 ± 150 K
	Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste

HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.

HD 209458b'nin çapı Jüpiter'in 1,3 katı, kütlesiyse Jüpiter'den ⅓ daha azdır. Güneş benzeri merkezî yıldız (HD 209458)'den 6,92 milyon km uzaktadır, yani yörünge çevresi, Merkür'ün yörünge çevresinin ⅛'idir. Dolanım süresi ise 3½ gündür. Dar yörüngesi ve büyük kütlesinden dolayı Osiris, "sıcak Jüpiter" olarak sınıflandırılmıştır.

Boyut karşılaştırması
Jüpiter	HD 209458 b

Yörüngesinin kenarı Dünya'ya baktığından 1999'da Osiris'in merkezî yıldız önünden geçişiyle ilk kez güneşdışı bir gezegenin böyle bir geçişi izlenebildi. Bu geçiş sonucu yıldızın görünür parlaklığı her 3½ günde bir takriben %2 azalmaktadır.

2003 yılında Hubble Uzay Teleskobu yardımıyla Osiris'in atmosferinin merkezî yıldızına yakınlığından dolayı "buharlaştığı" ve kuyruklu yıldızlara benzer bir kuyruk oluşturduğu saptandı. Gezegenin atmosferinde oksijen ve karbon tespit edilmiştir.

2007 Nisan'ında Hubble Uzay Teleskobu, gezegenin atmosferinde büyük miktarda su buharı tespit etmiştir.^[2] Böylece HD 209458b, güneş sistemi dışında su bulunan ilk gezegendir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Jackson, Brian (2008). "Tidal Heating of Extra-Solar Planets". Astrophysical Journal. Cilt 681. s. 1631. doi:10.1086/587641. arXiv:0803.0026. ; Gregory Laughlin vd... (2005). "ON THE ECCENTRICITY OF HD 209458b". The Astrophysical Journal. Cilt 629. s. L121–L124.
^ "Barman, T.S.: Identification of Absorption Features in an Extrasolar Planet Atmosphere (preprint)". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2007.

Charbonneau, D. (2003), HD 209458 and the Power of the Dark Side, Scientific Frontiers in Research on Extrasolar Planets, ASP Conference Series, Vol 294, Edited by Drake Deming and Sara Seager. (San Francisco: ASP) ISBN 1-58381-141-9, 2003, p. 449-456
Fortney J.J., Sudarsky D., Hubeny I., Cooper C.S., Hubbard W.B., Burrows A., Lunine J.I. (2003), On the Indirect Detection of Sodium in the Atmosphere of the Planetary Companion to HD 209458, Astrophysical Journal, Volume 589, p. 615-622
M. Holmström1, A. Ekenbäck, F. Selsis, T. Penz, H. Lammer & P. Wurz (2008). "Energetic neutral atoms as the explanation for the high-velocity hydrogen around HD 209458b". Nature. Cilt 451. ss. 970-972. doi:10.1038/nature06600. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009.
Drake Deming, Sara Seager, L. Jeremy Richardson & Joseph Harrington (2005). "Infrared radiation from an extrasolar planet". Nature. Cilt 434. ss. 740-743. doi:10.1038/nature03507. 24 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2009.

Dış bağlantılar

"European astronomers observe first evaporating planet", Hubble Uzay Teleskobu, ESA/NASA, 12 Mart 2003, 7 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
"HD 209458 b", Extrasolar Visions, 4 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
Hogan, Jenny (22 Mart 2005), "Glow of alien planets glimpsed at last", NewScientist, 23 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
"Hubble Makes First Direct Measurements of Atmosphere on World Around another Star", Hubble Uzay Teleskobu, NASA, 27 Kasım 2001, 10 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
McKee, Maggie (3 Şubat 2004), "Oxygen seen streaming off exoplanet", NewScientist, 23 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
"NASA's Spitzer Marks Beginning of New Age of Planetary Science", Jet Propulsion Laboratory, NASA, 22 Mart 2005, 21 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
"Oxygen and carbon discovered in exoplanet atmosphere 'blow-off'", Hubble Uzay Teleskobu, ESA/NASA, 2 Şubat 2004, 27 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008
Peplow, Mark (23 Mart 2005), "Light from alien planets confirmed", Nature, 19 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Haziran 2008

Wikimedia Commons'ta HD 209458 b ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

[1] Jackson, Brian (2008). "Tidal Heating of Extra-Solar Planets". Astrophysical Journal. Cilt 681. s. 1631. doi:10.1086/587641. arXiv:0803.0026. ; Gregory Laughlin vd... (2005). "ON THE ECCENTRICITY OF HD 209458b". The Astrophysical Journal. Cilt 629. s. L121–L124.

[2] "Barman, T.S.: Identification of Absorption Features in an Extrasolar Planet Atmosphere (preprint)". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2007.

[1]

[2]