Irak'ta LGBT hakları
Irak'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler yoğun oranda ayrımcılığa uğramaktadır. Açık eşcinsel erkeklerin Irak Silahlı Kuvvetleri'nde askerlik hizmetinde bulunmalarına izin verilmemektedir ve hem hemcins evlilikleri hem de medenî birliktelikler kanunen yasaktır.[1] Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde yapılan ayrımcılığı yasaklayan hiçbir yasa yoktur ve LGBT bireyleri sürekli olarak vigilantist şiddete veya namus cinayetlerine maruz kalmaktadır.[1]
Irak'ta LGBT tarihi ve hemcins cinsel ilişkilerinin yasallığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Antik Mezopotamya
[değiştir | kaynağı değiştir]Akadca olarak yazılan Šumma ālu tabletinde erkek eşcinselliğini olumlu bir şekilde gösteren şu metin yer almaktadır:
Eğer bir erkek emsalıyla arkadan cinsel ilişkiye girerse, o, akranları ve kardeşleri arasındaki lider olur.
Kadim Asur toplumundaki Büyülerin almanakı'nda, karşıcins çiftlerindeki sevgi ile hemcins erkek çiftlerindeki sevgi arasındaki eşitliği öven dualar yer aldı. Erkekler, yanlış rivayetler veya tecavüzün söz konusu olmaksızın erkek bir fahişeyle görüşme ve diğer erkeklerle yatma haklarına sahipti. Buna rağmen, antik Mezopotamya bir erkeğin pasif bir rolde bulunması olumsuz bir şekilde algılanırdı.
M.Ö. 1075 yılına dayanan bir Orta Asur kanunu, hemcins bireyler arasında tecavüz veya zorla cinsel ilişkiyi kınardı. Bir "senyör" (toplumun üst sınıfına ait bir erkek adam) ile "komşusu" (eşit bir sosyal statüye sahip bir birey) arasındaki ilişkiden bahseder:
Eğer bir senyör [Asurlu bir adam] komşusu [başka bir vatandaş] ile yattı ise, onu [ilk bireyi] kovuşturdukları ve suçlu buldukları zaman, onunla yatar (ve) onu hadıma dönüştürürler.
Britanya yönetimi altındaki Irak Krallığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Irak Britanya yönetiminde iken, Irak'ta eşcinsellik, "sodomi" tanımıyla ceza kanununa bir suç olarak girdi.
Irak Krallığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Irak Britanya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonra, Britanya'nın uygulamış olduğu sodomi yasası ilk başta muhafaza edildi.
Baas döneminde Irak
[değiştir | kaynağı değiştir]Baas Partisi'nin 1969'da uygulamış olduğu Ceza Kanunu kapsamında cinsel ilişkiler ancak zina, ensest, tecavüz, fuhuş veya hilekârlığın söz konusu olduğu, kamuoyunda gerçekleşmiş olduğu veya bir bireyin yaşı veya zihinsel bir bozukluğundan dolayı rıza gösteremediği takdirde yasaktı. Eşcinselliğin açık bir şekilde bir suç olarak tanımlanmış olmamasına rağmen, eşcinsellerin yine ulusal güvenlik ve genel ahlâkı korumak maksadıyla uygulanmış yasalar gereğince hükûmetten ayrımcılığa veya tacize uğrama ihtimalleri vardı.
Baas rejimi, Ceza Kanunu'nun dışında spesifik konulara ilişkin kararlar da yayınlardı. 1988 Yılı "8 Nolu Fuhuş ile Mücadele Yasası", fuhuşun kapsamında yer alan sodomi eylemlerini yasakladı.
1990'lı yılların başında, Birleşmiş Milletler'deki Irak delegasyonu, kendi dinî inançlarının BM'nin LGBT haklarını desteklemesine karşı çıkmalarının gerekçesini teşkil ettiğini ifade ederek o dönemde Saddam Hüseyin'in laikliği desteklediğine dair yaygın görüşlere meydan okudu.
2001 yılında uygulanan 234 nolu Devrimci Komuta Konseyi Kararı, zina ile fuhuş eylemlerinin ölüm cezasıyla cezalandırılacağını hükmetmeye ek olarak "Bir erkek veya bir kadın ile sodomi suçunu işleyen veya rızası olmaksızın ve kurbanın (erkek veya kadın) hayatına tehdit oluşturacak şekilde silah veya kuvvet tehdidiyle bir erkeğin veya bir kadının namusunu ihlâl eden" bir bireyin ölüm cezasına çarptırılabileceğini belirtti.
1991 ile 2003 yılları arasında yaklaşık 3.000 kişi, kendi cinsel kimliklerini ifade ettikleri sebebiyle Saddam Hüseyin'in güvenlik kuvvetleri tarafından işkence edildi.
CIA, Saddam Hüseyin ile destekçilerinin itibarını sarsmak niyetiyle Hüseyin'in ergen yaşında bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu gösteren bir video yapma fikrini göz önünde bulundurmuştu.
Geçici Koalisyon Yönetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]2003 Irak askerî müdahalesi sonrasında Geçici Koalisyon Yönetimi Başkanı Paul Bremer, Irak üzerindeki kontrolü ele geçirdikten sonra 1966 yılı Irak Ceza Kanunu'nu 1988 yılındaki gözden geçirilmiş hâliyle geri getiren bir dizi kararname çıkardı.
LGBT olmanın bu dönemde yasadışı olmamasına rağmen, LGBT bireylere yönelik taciz ve şiddet dalgaları yer aldı.
Irak Cumhuriyeti
[değiştir | kaynağı değiştir]5 Şubat 2005 tarihinde IRIN örgütü, "Iraq: Male homosexuality still a taboo" ("Irak: Erkek eşcinselliği hâla tabudur") başlığını taşıyan bir rapor yayınladı. Rapora göre, eşcinsel aile üyelerine "namus cinayetlerinin" işlenmesi yaygın ve bu cinayetlere sınırlı oranda yasal korunma verilmektedir. Paul Bremer'ın 1980'li yıllarındaki Ceza Kanunu'nu restore ettirmiş olmasına rağmen eşcinselliği ölüm cezasıyla cezalandıran 2001 yılı Ceza Kanunu değişikliğinin aslında hiç kaldırılmış olmadığını da iddia etti.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "LGBT Rights in Iraq | Equaldex". www.equaldex.com (İngilizce). 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2018.
| Egemen devletler |
|
|---|---|
| Sınırlı tanınmış olan devletler | |
| Bağımlı ve diğer bölgeler | |