Jean-Claude Duvalier
| Jean-Claude Duvalier | |
|---|---|
| |
| Haiti cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 21 Nisan 1971 - 7 Şubat 1986 (14 yıl, 292 gün) | |
| Yerine geldiği | François Duvalier |
| Yerine gelen | Henri Namphy |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 3 Temmuz 1951 Port-au-Prince, Haiti |
| Ölüm | 4 Ekim 2014 (63 yaşında) Port-au-Prince, Haiti |
| Partisi | Ulusal Birlik Partisi |
| Evlilik(ler) | Michèle Bennett (1980–1990) |
| Çocuk(lar) | Nicolas Duvalier Anya Duvalier |
Jean-Claude Duvalier (Fransızca telaffuz: [ʒɑ̃klod dyvalje], lakabı “Bébé Doc”;3 Temmuz 1951 – 4 Ekim 2014), Haitili diktatör; bürokrat ve siyasetçi. Haiti'nin 33. cumhurbaşkanı.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]3 Temmuz 1951[1] yılında Haiti'de dünyaya geldi.
21 Nisan 1971'den 7 Şubat 1986 yılına kadar Ulusal Birlik Partisi adına Haiti cumhurbaşkanı olmuştur. Ömür boyu başkan unvanına sahipti.
19 yaşındayken yönetimi babasından miras aldı ve kendisini "ölene kadar başkan" ilan etti.[2] Babası Dr. François Duvalier Haiti'nin ilk kez 14 yıl gibi uzun bir süre iktidarda kalabilen devlet başkanı olmuştur. O, teröre dayalı rejimiyle siyasi muhalefeti bastırarak Haiti'de alışılmamış bir siyasi istikrar ortamı yaratmış ve böylece ölümünden sonra oğlu Jean-Claude Duvalier'nin ömür boyu devlet başkanı olarak yerine geçmesini sağlamıştır.
Ama Haiti'de, 28 yıl süren aile yönetimi, Başkan Jean-Claude Duvalier'nin 6 Şubat 1986'da ünlü bir halk ayaklanmasıyla baştan indirilmesi ve 7 Şubat 1986 yılında Karayipler'den Fransa'ya[2] kaçması ile son buldu.
1980–1990 yıllarında Michèle Bennett ile evli olmuştur. Nicolas Duvalier ve Anya Duvalier isimli iki çocukları var.
Haiti'ye dönüşü
[değiştir | kaynağı değiştir]25 yıl sürgün hayatı yaşamış ve 2011 yılında Haiti'ye dönmüştür.[2] Dönüşünde havaalanında taraftarları tezahüratlarla karşılamıştır.[4]
Duvalier'nin, neden döndüğü konusunda tam bir açıklama yapılmazken, o, 12 Ocak 2010 tarihinde meydana gelen deprem yüzünden mağdur olmuş Haiti halkına "yardımda bulunmak" amacıyla adaya geldiğini ileri sürüyordu.[5]
Duvalier, Haiti'ye dönüşünden 48 saat sonra sorgulanıp, adli makamlara ifade verdi.[5] Sorgulamasında, Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde yolsuzluk ve ülkenin kamu fonlarını zimmete geçirmekle suçlandı.[5]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Ekim 2014 tarihinde ülkenin başkenti Port-au-Prince'deki evinde kalp krizinden öldü.[1][2]
Kleptokrasi
[değiştir | kaynağı değiştir]Duvalier yolsuzluk, insan hakkı ihlalleri ve otoriterlikle suçlanmıştır.[2]
Yolsuzluk karşıtı çalışmalarıyla tanınan Almanya merkezli Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2004 başlarında şu bilgileri veren bir raporda ülkenin kaynaklarını sistemli olarak soyması sonucunda Jean-Claude Duvalier'in Haiti devlet başkanı olduğu devirde 300 Milyon ile 800 Milyon Dolar arası para kazandığını yayınladı.[6]
IMF/Dünya Bankasına üyeyken Askeri Diktatörlüklerce yönetilen ülkeler (çeşitli kaynaklardan borçlanmalar - Milyar $) arasında Jean-Claude Duvalier zamanında Haitinin durumu şöyle olmuştur[7]:
| IMF/Dünya Bankasına Borçlu Ülke | Diktatör | İktidara Geliş Tarihi | Düştüğü Tarih | Rejim Başlangıcında Ülke Borcu | Rejim Sonunda Ülke Borcu | 1996 Toplam Borç | Diktatörlerin Aldığı Toplam Borç | Diktatörlerin Yarattığı Borç Yüzdesi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Haiti
|
Jean-Claude Duvalier | 1971 | 1986 | 0 | 0.7 | 0.9 | 0.7 | 78.00% |
Uluslararası insan hakları örgütleri tarafından Duvalier binlerce muhalifin öldürülmesinden sorumlu tutuluyor.[5] Onun yönetiminde yaşanan hak ihlalleri nedeniyle 100 bin Haitilinin ülkeden kaçtığı öne sürülüyor.[2]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Jean-Claude Duvalier, former Haitian dictator, dies aged 63". The Guardian. 4 Ekim 2014. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ a b c d e f Eski Haiti başkanı 'Baby Doc' Duvalier öldü 8 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. bbc.com, 4 Ekim 2014
- ^ "A photograph showing the now-deceased Jean-Claude Duvalier and his then wife, Michele, fleeing Haiti". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2017.
- ^ Eski diktatör ülkesine döndü 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ntv.com.tr, 17 Ocak 2011
- ^ a b c d ESKİ DİKTATÖR DUVALIER ADLİ MAKAMLARA İFADE VERDİ 7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. t24.com.tr, 19 Ocak 2011
- ^ "Plundering politicians and bribing multinationals undermine economic development, says TI" (PDF) (İngilizce). Transparency International. 2004. 3 Eylül 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2015.
- ^ "World Bank - IMF support to dictatorships". cadtm. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- IMDb'de Jean-Claude Duvalier
- Fairclough, Bill (2015). Beyond Enkription - The Burlington Files16 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Great Britain: Dolman Scott (Publishers). 978-1909204720.
- YouTube'da Jean Claude Duvalier and Michele Bennet Wedding 25 May 1980
- PROFILE: Haiti's Jean-Claude Duvalier: The story of a former dictator upon his return home.21 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Daniel Schwartz, CBC News, 17 January 2011
- WikiLeaks cables: 'Baby Doc' Duvalier's possible return to Haiti concerned US7 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, 17 January 2011
- Did Baby Doc Duvalier Return to Haiti to Pressure Préval in the Election?27 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., video report, Democracy Now!, 19 January 2011
