İçeriğe atla

Old Faithful

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Old Faithful , Amerika Birleşik Devletleri, Wyoming'deki Yellowstone Ulusal Parkı'ndaki bir gayzerdir. 1870 yılında Washburn-Langford-Doane Seferi sırasında seçildi ve parkta adı geçen ilk gayzer oldu.[1][2] Oldukça öngörülebilir bir jeotermal özelliktir ve 2000'den beri her 44 dakikada bir ila iki saatte bir patlamıştır.[3]

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Eylül 1870 günü, Washburn-Langford-Doane Keşif Gezisi üyeleri, Kepler Şelaleleri'nden Firehole Nehri'nden aşağıya doğru indi ve Yukarı Gayzer Havzasına gittiler. Gördükleri ilk gayzer Old Faithful'du. Nathaniel P. Langford, keşif gezisiyle ilgili açıklamasında şunları yazdı: Kaldığımız süre boyunca düzenli aralıklarla dokuz kez fışkırdı, on beş ila yirmi dakika süren her fışkırmada doksan ila yüz yirmi beş fit arasında kaynar su sütunları atıldı. Biz ona "Old Faithful" adını verdik. Parkın ilk günlerinde Old Faithful genellikle çamaşırhane olarak kullanılıyordu: Old Faithful bazen bir çamaşırhaneye çevrilerek bozulur. Sükunet sırasında kratere yerleştirilen giysiler, püskürme gerçekleştiğinde iyice yıkanarak dışarı atılır. General Sheridan'ın adamları 1882'de keten ve pamuklu kumaşların suyun etkisinden zarar görmediğini, ancak yünlü giysilerin paramparça olduğunu keşfettiler.[4]

Patlamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir patlamanın 16 saniyelik videosu

Old Faithful'da şu ana kadar 1 milyondan fazla fışkırma kaydedildi. Harry Woodward 1938'de patlamaların süresi ve aralıkları arasındaki ilişkiyi tanımladı.[5][6] Old Faithful, parktaki en uzun veya en büyük gayzer değildir; parktaki en uzun ve en büyük gayzer ünvanı Steamboat Gayzerine aittir.[2] Old Faithful'un güvenilirliği, Yukarı Gayzer Havzası'nın diğer termal özellikleriyle bağlantılı olmamasına bağlanabilir.[7]

Patlamalar 3.700 ila 8.400 ABD galonu (14.000 ila 32.000 L) ) olabilir. 106 ila 185 fit (32 ila 56 m) ) yüksekliğe kadar kaynar su 1.5 ila 5 dakika arası bir sürede fışkırır. Bir patlamanın ortalama yüksekliği 145 fit (44 m)'dir.[8] Patlamalar arasındaki aralıklar, 1939'da ortalama 66,5 dakika olan 60 ila 110 dakika arasında değişir,[5] bu ortalama bugün yavaş yavaş ortalama 90 dakikaya doğru yükseliyor, bu da yer altı su seviyelerini etkileyen depremlerin bir sonucu olabilir. Ekim 1983'te Idaho'nun merkezindeki Borah Zirvesi depreminden sonra, Old Faithful'un patlama aralıkları gözle görülür şekilde uzadı.[9]

Patlamalar arasındaki bekleme süresi ve Old Faithful için patlamanın süresi.

Patlamalar arasındaki süre, ortalama olarak 65 ve 91 dakika olan iki modlu bir dağılıma sahiptir ve önceki patlamanın süresine bağlıdır. On dakikalık bir hata payı içinde Old Faithful, ya 65 dakikadan daha kısa süren bir patlamadan sonra patlayacaktır ya da 91 dakikadan daha uzun süren bir patlamadan sonra patlayacaktır.[10]

Ölçüm

[değiştir | kaynağı değiştir]

1983 ile 1994 yılları arasında, sıcaklık ve basınç ölçüm cihazları ve video ekipmanı içeren dört sonda Old Faithful'a indirildi. Sondalar 72 fit (22 m) derinliğe daldırıldı. Bu derinlikteki suyun sıcaklık ölçümleri 244 °F (118 °C) olarak çıktı Video probları maksimum 13 metre derinliğe indirildi. Gözlemlenen işlemlerden bazıları, yukarıdan gelen soğuk havanın aşağıdan gelen ısıtılmış hava ile etkileşiminden kaynaklanan sis oluşumunu, boruya giren ve aşağıdan genişleyen suyun yeniden doldurma işlemlerini ve 265 °F (129 °C) kadar çıkan aşırı ısıtılmış buharın girişini içerir.[11]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Strokkur, sık sık ve öngörülebilir şekilde patlamasıyla bilinen, doğal olarak oluşan başka bir gayzer.

Görüntüler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Old Faithful Krater, 1872 William Henry Jackson
    Old Faithful Krater, 1872 William Henry Jackson
  • 1878 ABD Bölgelerinin Jeolojik ve Coğrafi Araştırmasından
    1878 ABD Bölgelerinin Jeolojik ve Coğrafi Araştırmasından
  • Albert Bierstadt'ın tablosu, 1881 dolaylarında
    Albert Bierstadt'ın tablosu, 1881 dolaylarında
  • Gözlem Noktasından, 2003
    Gözlem Noktasından, 2003
  • Yellowstone Milli Parkı'nda gayzeri izlemek için toplanan seyirciler, 2019
    Yellowstone Milli Parkı'nda gayzeri izlemek için toplanan seyirciler, 2019
  • Nadiren doğru noktada, Beehive (uzaktan görülür) patlamaları yakınlardaki daha büyük Old Faithful ile senkronize eder.
    Nadiren doğru noktada, Beehive (uzaktan görülür) patlamaları yakınlardaki daha büyük Old Faithful ile senkronize eder.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Bauer, Clyde Max (1947). Yellowstone Geysers. Yellowstone Park, Wyoming: Haynes, Inc. OCLC 1517713. 
  2. ^ a b "Old Faithful Geyser". Old Faithful Area Tour. National Park Service. 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022. 
  3. ^ "OLDFAITHFUL". web.archive.org. 21 Şubat 2012. 21 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022. 
  4. ^ Henry Jacob Winser (1883). The Yellowstone National Park: A Manual for Tourists : Being a Description ... (İngilizce). New York Public Library. Putnam's. 
  5. ^ a b Bauer (1939). "Old Faithful, An Example of Geyser Development in Yellowstone Park" (PDF). Northwest Science. 13: 50-5. 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Season Report on the Naturalist Activities at Old Faithful Station". 1939. 7 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  7. ^ "Old Faithful slows, but grows". The Billings Gazette. 14 Eylül 1999. 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2007.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ Yellowstone Treasures. Lake Forest Park, WA: Granite Peak Publications. 2013. s. 79. ISBN 978-0-9706873-8-8.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ "Idaho quake upsets, yet befriends Old Faithful geyser". Lewiston Morning Tribune. (Idaho). (Washington Post). 7 Ekim 1984. s. 5E. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ "Video: Predicting Old Faithful". National Park Service. 28 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022. 
  11. ^ "In situ observations of Old Faithful Geyser". Geology. 25 (10): 875-878. 1997. doi:10.1130/0091-7613(1997)025<0875:ISOOOF>2.3.CO;2. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Old_Faithful&oldid=30150648" sayfasından alınmıştır