Phoenix Adaları Korunmuş Bölgesi
| Phoenix Adaları Korunmuş Bölgesi | |
|---|---|
| Phoenix Islands Protected Area | |
 Ana hatlarıyla Phoenix Adaları Koruma Alanı sınırı
| |
| Alan türü | Doğa koruma alanı |
| Devlet | Kiribati |
| Bölge | Phoenix Adaları |
| Kapladığı alan | 408,250 km2 |
| Karasal alanı | 25 km2 |
| Su(lak) alanı | 383,25 km2 |
| Kuruluş tarihi | Ocak 2008 |
| Yönetici | Kiribati Cumhuriyeti |
| Ziyaretçi sayısı | |
 PIPA, dünyanın en son bozulmamış okyanus mercan adaları ekosistemlerinden birini temsil eder ve resif, bin yıl önce bir resifin benzeyeceği hali gözler önüne serer. | |
| Konum |  Kiribati |
| Kriter | Doğal: vii, ix |
| Referans | 1325 |
| Tescil | 2010 (34. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
| İnternet sitesi http://www.phoenixislands.org/index.php | |
Phoenix Adaları Korunmuş Bölgesi (veya İngilizce kısaltılmış adıyla PIPA), yaklaşık olarak orta Avustralya ile Hawaii arasında Pasifik'te Kiribati Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan okyanus ulusudur. PIPA, Kiribati sitesinin Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırlarının %11,34'ünü oluşturmaktadır ve 408.250 km2 (157.630 sq mi) büyüklüğü ile Pasifik Okyanusu'ndaki en büyük deniz koruma alanıdır.
Tarih ve yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]
Karasal alanı yalnızca 25 km2 olsa da, su alanı ile birlikte toplam büyüklük bakımından ABD'de Kaliforniya eyaletinin büyüklüğüne eşittir. Kiribati Cumhuriyeti Conservation International ve New England Aquarium ile işbirliği içerisinde, Phoenix Island Protected Area Conservation Trust (PIPA Trust)'u kurmuşlardır. Bu sayede deniz koruma alanının değerlerinin korunması için gerekli olan yöntemlerin ve geçici önlemlerin zamanında alınmasını sağlayan bir yönetim planlaması oluşturulmuştur. Bu yönetim yalnızca zonasyon (bölgeleme) veya izinleri vermekle kalmaz. Ancak yönetim son zamanlarda, rezerv dışında balıkçılık izni verdiği için eleştirilmektedir.[1]
Doğal miras
[değiştir | kaynağı değiştir]Resifte birçok yeni türde dahil olmak üzere 514 tür canlı bulunmaktadır. Ayrıca PIPA'nın sekiz adasından beşi BirdLife International tarafından Önemli Kuş Alanı olarak belirlenmiştir. Günümüzde bu adalarda yaşayan 19 tür bulunmaktadır. Diğer birçok deniz kuşları ise Avustralya ve Yeni Zelanda'dan gelerek PIPA üzerinden göç ederler. Buradaki tanınmış endemik türlerden birisi de, nesli tükenme tehlikesi altında bulunan Phoenix kırlangıcı'dır.[2]
UNESCO Dünya Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]
30 Ocak 2009 tarihinde, Kiribati Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü diğer adıyla UNESCO'ya Phoenix Adaları'nın Dünya Mirası Listesi hakkında görüşülmesi ve sit alanı ilan edilmesi için başvuru yaptı. Bu 2000 yılından bu yana sözleşmeye imza atmamış ülkelerden olan Kiribati Cumhuriyeti'nin ilk adaylık başvurusuydu. 1 Ağustos 2010 tarihinde Brezilya'da yapılan Dünya Mirası Komitesi'nin 34. oturumunda PIPA'nın Dünya Mirası listesine alınması kararı oylandı ve kabul edildi. Böylece PIPA dünyanın en büyük ve en derin Dünya Mirası oldu.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Massive marine protected area is an even bigger sham" (İngilizce). salon.com. 1 Eylül 2013. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
- ^ "Pterodroma alba" (İngilizce). iucnredlist. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmî sitesi3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Phoenix Adaları - Smithsonian Okyanus Portalı 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kiribati Turizm sayfası23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- New England Aquarium PIPA sayfası
- Conservation International PIPA sayfası 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- National Geographic dergisi makalesi Ocak 2004 4 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- PIPA kuruluşunun hikayesi 30 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
