Refakat gemisi
Refakat gemisi ya da refakat uçak gemisi, II. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Donanması, Amerika Birleşik Devletleri Donanması, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ve Japon İmparatorluk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan küçük ve yavaş tipte bir uçak gemisiydi. Genellikle daha büyük filo gemilerinin yarısı uzunluğunda ve üçte biri deplasmanına sahip, daha yavaş, daha az uçak taşıma kapasitesi ile daha hafif silah ve zırha sahiptiler. Refakat gemileri çoğunlukla ticari bir gemi gövdesi üzerine inşa edilmeleri sebebiyle daha ucuzdu ve istenildiğinde hızlı bir şekilde inşa edilmeleri mümkündü. Bu, filo gemilerinin sayıca az olması durumunda, geçici olarak fazla sayıda görevlendirilebildikleri için bir avantajdı. Bununla birlikte, koruma eksikliği yaşanması refakat gemilerini savunmasız hale getirirdi ve bazıları bu nedenle battı. Hafif uçak gemisi, çoğu bakımdan refakat gemilerine benzer bir konseptti, ancak filo gemilerinin yanında görev yapmak için gerekli olan daha yüksek hızlara sahipti.
Refakat gemileri, filo gemileri, savaş gemileri ve kruvazörlerden oluşan ana güçlere yetişemeyecek kadar yavaştı. Bunun yerine, konvoylara eşlik ederek onları denizaltı ve uçak gibi düşman tehditlerinden korumak için kullanıldılar. Avrupa ana karası ve Pasifik adalarının istilalarında, refakat gemileri Amfibik harekâtlar sırasında kara kuvvetlerine yakın hava desteği sağladı. Refakat gemileri ayrıca filo gemilerine takviye uçak nakliyesi ve tüm askerî hizmetlerin teslimat noktalarına ulaşması amacıyla uçak feribotu gibi farklı görevlerde kullanıldılar.
Atlantik Savaşı'nda, konvoyları u-botlara karşı korumak için refakat gemileri kullanıldı. Başlangıçta refakat gemileri ticari gemilere eşlik ederek, uçak ve denizaltılardan gelen saldırıları savuşturmaya yardımcı oldu. Savaşın ilerleyen saatlerinde sayıları arttıkça, refakat gemileri de belirli bir konvoya bağlı olmak yerine, denizaltıları arayan avcı-katil gruplarının bir kısmını oluşturdular.
II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nde inşa edilen 151 uçak gemisinden 122'si refakat gemisiydi. Bugüne kadar hiçbir örnek günümüze ulaşmasa da, Casablanca sınıfı 50 uçakla en çok sayıdaki uçak gemisi sınıfıydı. İkincisi ise 45 adet piyasaya sürülen Bogue sınıfıdır.
Gemiler
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ad | Tarih | Ulus | Deplasman | Hız | Uçak | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| HMS Argus | 1918 | BK | 14.000 ton (net) | 20 knot | 18 | dönüştürülmüş hat gemisi |
| USS Langley | 1922 | Amerika Birleşik Devletleri | 11.500 ton | 15 knot | 30 | dönüştürülmüş kömür gemisi |
| Hōshō | 1923 | Japonya | 7.500 ton (standart) | 25 knot | 12 | erken filo gemisi |
| HMS Hermes | 1924 | BK | 10.850 ton (standart) | 25 knot | 12 | erken filo gemisi |
| HMS Audacity | 1941 | BK | 11.000 ton | 15 knot | 6 | ticari gemi dönüşümü[1] |
| USS Long Island, HMS Archer | 1941 | Amerika Birleşik Devletleri ve BK | 9.000 ton | 17 knot | 15-21 | ticari gemi dönüşümü |
| HMS Avenger, Biter, Dasher, USS Charger | 1941 | Amerika Birleşik Devletleri ve BK | 8.200 ton | 17 knot | 15-21 | ticari gemi dönüşümü |
| Taiyō, Unyō, Chūyō | 1941 | Japonya | 17.830 ton (standart) | 21 knot | 27 | dönüştürülmüş hat gemisi |
| HMS Activity | 1942 | BK | 11.800 ton (standart) | 18 knot | 10-15 | ticari gemi dönüşümü |
| Bogue sınıfı | 1942 | Amerika Birleşik Devletleri ve BK | 9.800 ton | 18 knot | 15-21 | 45 C-3 ticari gemi gövdesi dönüşümü |
| USS Sangamon, Suwanee, Chenango, Santee | 1942 | Amerika Birleşik Devletleri | 11.400 ton (standart) | 18 knot | 31 | dönüştürülmüş deniz ikmâl gemisi |
| Akitsu Maru, Nigitsu Maru | 1942 | Japonya (Ordu) | 11.800 ton (standart) | 20 knot | 8 | hat gemileri, Hei tipi çıkarma gemisi taşıyan gemilere dönüştürüldü |
| Campania | 1943 | BK | 12.400 ton (standart) | 18 knot | 18 | ticari gemi dönüşümü |
| Vindex | 1943 | BK | 13.400 ton (standart) | 16 knot | 15-20 | ticari gemi dönüşümü |
| Nairana | 1943 | BK | 14.000 ton (standart) | 16 knot | 15-20 | ticari gemi dönüşümü |
| Rapana sınıfı (Acavus, Adula, Alexia, Amastra, Ancylus, Gadila, Macoma, Miralda, Rapana) | 1943 | BK | 12.000 ton | 12 knot | 3 | ticari uçak gemilerine dönüştürülen tankerler |
| Casablanca sınıfı | 1943 | Amerika Birleşik Devletleri | 7.800 ton | 19 knot | 28 | 50 tanesi refakat uçak gemisi olarak inşa edildi |
| Kaiyō | 1943 | Japonya | 13.600 ton (standart) | 23 knot | 24 | dönüştürülmüş hat gemisi |
| HMS Pretoria Castle | 1943 | BK | 17.400 ton (standart) | 18 knot | 21 | ticari gemi dönüşümü |
| Empire MacAlpine, Empire MacAndrew, Empire MacRae, Empire MacKendrick, Empire MacCallum, Empire MacDermott | 1943 | BK | 8.000 ton (gross) | 12 knot | 4 | tahıl taşıyan tüccar uçak gemileri |
| Empire MacCabe, Empire MacKay, Empire MacMahon, Empire MacColl | 1943 | BK | 9.000 ton (gross) | 11 knot | 3 | tanker ticari uçak gemileri |
| Commencement Bay sınıfı | 1944 | Amerika Birleşik Devletleri | 10.900 ton | 19 knot | 34 | 19 tanesi refakat uçak gemisi olarak inşa edildi |
| Shin'yō | 1944 | Japonya | 17.500 ton | 22 knot | 33 | dönüştürülmüş hat gemisi |
| Yamashio Maru sınıfı | 1945 | Japonya (Ordu) | 16.119 ton (standart) | 15 knot | 8 | dönüştürülmüş tanker |
| Kumano Maru | 1945 | Japonya (Ordu) | 8.258 ton (standart) | 19 knot | 8-37 | Hei tipi çıkarma gemisi taşıyan gemilere dönüştürülen M tipi kargo gemisi |
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Brown 1995 p. 173
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Adcock, Al (1996). Escort Carriers in Action. Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications. 978-0-89747-356-9.
- Brown, David (1977). Aircraft Carriers. Arco Publishing Company. ISBN 0-668-04164-1.
- Brown, David (1995). Warship Losses of World War Two. Naval Institute Press. ISBN 1-55750-914-X.
- Brown, D K (2000). Nelson to Vanguard: Warship Design and Development 1923-1945. Chatham Publishing. ISBN 1 86176 136 8.
- Friedman, Norman (1983). U.S. Aircraft Carriers. Naval Institute Press. ISBN 0-87021-739-9.
- Gallery, Daniel V. (1965). 20 Million ton Under The Sea. New York: Ballantine.
- Galuppini, Gino (1981). Le guide des porte-avions. Paris: Fernand Nathan.
- Goldberg, Mark H (1992). 'Caviar & Cargo' The C3 Passenger Ships. North American Maritime Books.
- Hague, Arnold (1998). Convoy Rescue Ships 1940-45. World Ship Society. ISBN 0-905617-88-6.
- Morison, Samuel E. (1958). History of United States Naval Operations in World War II, Leyte, June 1944 - January 1945, Volume XII. Edison, New Jersey: Castle Books. ISBN 0-7858-1313-6.
- Poolman, Kenneth (1972). Escort Carrier 1941-1945: An Account of British Escort Carriers in Trade Protection. London: Ian Allan.
- Warrilow, Betty (1989). Nabob, the First Canadian-manned Aircraft Carrier. Owen Sound, Ont.: Escort Carriers Association.
- Y'Blood, William T. (1987). The Little Giants: U.S. Escort Carriers Against Japan. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-275-3.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Escort carriers ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- The Battle Off Samar - Taffy III at Leyte Gulf website 5 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Robert Jon Cox