İçeriğe atla

Refik Anadol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Refik Anadol
2024'de Anadol
Genel bilgiler
Doğum1985
İstanbul
UyrukTürk
AlanıMedya sanatı
Sanat eğitimiUCLA
Medya Sanatları Tasarımı (YL)
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Görsel Sanatlar (YL)
Görsel İletişim Tasarımı (L)
Ödüller
Anadol, Microsoft Research'ün En İyi Vizyon Ödülü
Alman Tasarım Ödülü
UCLA Sanat Mimarisi Moss Ödülü
2014 Kaliforniya Üniversitesi Sanat Araştırma Enstitüsü Ödülü
2016 SEGD Küresel Tasarım Ödülleri, Onur Ödülü
Google - Sanat ve Makine Zekası Sanatçısı.

Refik Anadol (1985; İstanbul, Türkiye), Türk medya sanatçısı ve tasarımcı.

Mimariyi ve medya sanatlarını veri bilimi ve, yapay zeka ile buluşturan çalışmalar üretir. Dünyadaki yapay zekâ sanatının başlamasına ve gelişmesine katkı sağlayan sanatçılardan birisidir.[1] Çalışmalarını kurucusu olduğu Refik Anadol Studio altında gerçekleştirir.[2][3] Kaliforniya Üniversitesi Medya Sanatları Okulu'nda ziyaretçi araştırmacıdır.[4]

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1985 yılında İstanbul'da doğdu.[5] Banka yöneticisi babasını 15 yaşında kaybetti.[6] Lise öğrenimi Kadıköy Anadolu Lisesi'nde tamamladı.[6] Yükseköğrenimine İstanbul Bilgi Üniversitesi fotoğraf ve video alanında başladı. Görsel İletişim Tasarımı bölümünde çift ana dal yaparak 2009 yılında mezun oldu.[1][7] Mezuniyet projesi olarak, Türkiye'deki ilk 3D video projeksiyon projesini gerçekleştirdi.[8] Santralistanbul cephesini yapay zeka ile giydirdiği bu çalışmada,[9] "bir mimari yapının cephesini bir tuvale dönüştürme, ışığı bir materyal olarak kullanma" fikrini hayata geçirdi. Bu çalışmanın videosu yayınlandığında internette çok popüler oldu ve proje kısa zamanda dünyaya mal oldu.[10]

İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden Güzel Sanatlar yüksek lisans derecesi aldıktan sonra Los Angeles'taki California Üniversitesi'nde (UCLA) medya sanatları programına katılmak üzere Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve bu kurumdan ikinci yüksek lisans derecesini aldı.[11] Yeni medya alanındaki deneyimleri UCLA'deki ikinci yüksek lisansı sırasında arttı.

Sanatçı öğrencilik yıllarında görsel-işitsel yerleştirmeleri ve performanslarıyla İstanbul Bienali, Ars Electronica ve Montreal Bienali gibi birçok etkinlikte yer aldı. 12. İstanbul Bienali ile eş zamanlı olarak düzenlenen çalışmasında mimar Alper Derinboğaz[12] ile birlikte disiplinler arası bir çalışma olan “Aktif Strüktürler; Akustik Formasyon” adlı enstalasyonu gerçekleştirdi.[13] Bu çalışma, İstiklal Caddesi’ndeki Yapı Kredi Kültür Merkezi’nin cephesine yerleştirilen bir enstalasyondur.[9] Taksim’den başlayarak İstiklal Caddesi boyunca o bölgedeki sesleri belirli günlerde kayıt altına alan sanatçılar bu kayıtlardan veriler oluşturmuş; topladıkları verileri algoritmalara dönüştürerek görselleştirmiş ve çalışmayı bir medya enstalasyona dönüştürmüşlerdir. Mekân, ışık, görsel-işitsel performans, ses ve mimari arasındaki ilişkiyi anlatan Türkiye'deki ilk proje olarak kabul edilir.[14]

2014 yılında bir ders kapsamında hazırladığı The Aether Project adını taşıyan projesi, Microsoft Araştırma Ödülü'ne değer görüldü ve bu ödülü alan ilk sanat projesi oldu.[15] Proje, bir filarmoni orkestrasının canlı çaldığı müzikle eş zamanlı bir algoritmaya bağlı oluşan sinematik bir deneyimi içeriyordu. Çalışma Walt Disney Konser Salonu'nda Los angeles Filarmoni Orkestrası'nın katılımıyla hayata geçirildi.[8]

2015 yılında stüdyosunu kuran Anadol, "bir bilgisayarın yapay zekâsı bir mekânı yaratmaya çalışıyor olsaydı nereden başlardı" sorusunda yola çıkarak gerçekleştirdiği Sonsuzluk Odası adlı geçici yerleştirmesini 2015 yılında Zorlu Performans Sanatları Merkezi'nde sergiledi.[16] Sonsuzluk Odası projesi daha sonra Austin, Teksas'taki SXSW'de arka arkaya sergilendi.[17]

Diğer eserlerinden farklı olarak kalıcı eser niteliği taşıyan Sanal Tasvirler adlı veri heykeli, 2015 yılında ABD'nin San Fransisco şehrinde açıldı.[18] 15x30 metre büyüklüğündeki eser, "dünyanın ilk görsel data heykeli" olarak kabul edilir.[19] Boston'daki Logan Havalimanı'nda bir yıl boyunca rüzgarın hızı ve yönünü yirmi saniye aralıklarla okuyan, analiz eden ve görselleştiren bir dizi yazım geliştirerek 2017'de Boston Rüzgarı adlı eserini meydana getirdi. Anadol bu çalışmada180x400 cm ölçülerinde dijital tuvaller kullanarak, Boston'un rüzgar verisini görselleştirmiş [20] sanat dünyasında hemen ilgi ve ilgi toplamıştır.[21]

Diğer kalıcı kamusal sanat enstalasyonları arasında Charlotte Douglas Uluslararası Havalimanı'nda üç tane yüksek çözünürlüklü LED ekrana yerleştiren birbirine senkronize Video Art görüntülerinden oluşan 'Bileşik',[22][23] Los Angeles'ta Beverly Center alışveriş merkezindeki 'Virtual Applique'[24] gibi eserleri bulunmaktadır.

Refik Anadol, 2016 yılında Google Sanatçılar ve Makine Zekası adlı programda yer aldı ve yapay zekayı bir sanat aracı olarak kullanmaya başladı. 2017'de İstanbul'da SALT Araştırma arşiv koleksiyonlarındaki 1 milyon 700 binden1 milyon 700 binden fazla belgeyi, yapay zeka ve makine öğrenimi algoritmalarıyla ortak özelliklerine göre gruplandıran sanatçı, bu gruplandırmaları görselleştirerek Arşiv Rüyası adlı bir medya enstelasyonuna dönüştürdü.[25]

Türkiye'de ikinci sergisini 2018 yılında açtı. Kaliforniya Üniversitesi nöroloji laboratuvarlarında toplanan beyin dalgaları verisini kullanarak meydana getirdiği eserler Pilevneli Galeri'de Eriyen Anılar adıyla 2018'de sergilendi.[26] Aynı yılın Eylül ayında Los Angeles Filarmoni'nin 100. sezon açılışı kutlamaları kapsamında Walt Disney Konser Salonu'nda mekana özel yeni bir veri heykeli animasyonu ile projeksiyon işi gerçekleştirdi. WDCH Dreams adlı 12 dakikalık animasyon, konser salonları arşivinde bulunan bir dizi dijital olarak soyutlanmış fotoğraf, ses ve video kayıtlarını içerir.[27]

2019'da, New York'taki tarihî Chelsea Market'te yaratılan Artechouse adlı dijital sanat alanında sergilenmek üzere Makine Halüsinasyonu adlı görsel-işitsel enstalasyonu tasarladı. Proje, 300 milyondan fazla fotoğraf ve 113 milyon diğer ham veri noktası dahil olmak üzere New York şehrinin halka açık görüntülerinin veri kümelerini işledi.[28] Aynı yıl Anadol, Kore'nin yılsonu tatil sezonunu kutlayan mimar Zaha Hadid tarafından Güney Kore'nin başkenti Seul'da, Dongdaemun Design Plaza (DDP) binasına 16 dakikalık bir projeksiyon olan 'Seoul Haemong'u yarattı.[29]

2020'de Avustralya'nın başkenti Melbourne'da Ulusal Galeri'deki NGV Trienali için yapay zekayı kullanarak "Kuantum Hatıralar" adlı projeyi gerçekleştirdi., 10m x 10m'lik bir LED medya duvarında sergilenen eserde 200 milyondan fazla doğa fotoğrafından oluşan bir veri kümesi, alternatif bir doğa ve dünya spekülasyonuna dönüştürülmüştür.[30]

Anadol, 2021 yılında İstanbul'daki Pilevneli Galeri 'de "Makine Anıları: Mekan" adlı sergiyi açtı.[31] Bu sergide, NASA Jet İtki Laboratuvarı'nın uzaya gönderilen teleskoplardan elde ettiği iki milyon veriyi uzaydaki ses kayıtları ve klasik müzikle harmanlayarak oluşturduğu dinamik tablo ve veri heykelleri sergilemiş; ayrıca seyircilerin de içerisine fiziksel olarak dahil olabileceği on beş dakikalık bir yapay zekâ sineması yaratmıştır.[1] Sanatçı, 2021'de Venedik Mimarlık Bienali'ne katılmak üzere seçilmiştir.[32] "Alkazar Rüyası" adlı interaktif enstalasyonu 2021'de Beyoğlu'ndaki eski Alkazar Sineması'nda ziyarete açıldı. Bu çalışmada 100'den fazla eski Yeşilçam filmini ve bu filmlere ait kayıtları, güncel yapay zekâ teknolojileriyle işlemiştir.[33]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Mekana özel çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Walt Disney Sergi Salonu (ABD)
  • Hammer Müzesi (ABD)
  • Uluslararası Dijital Sanatlar Bienali Montreal (Kanada)
  • Ars Electronica Festivali (Avusturya)
  • l'Usine | Genève (Isviçre)Arc De Triomf (İspanya)
  • Zollverein | SANAA's School of Design Binası (Almanya)
  • santralistanbul Çağdaş Sanat Merkezi (Türkiye)
  • Outdoor Vision Festivali SantaFe New Mexico (ABD)
  • Istanbul Tasarım Bienali (Türkiye)
  • Sydney City Art (Avustralya)
  • Lichtrouten (Almanya).

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Refik Anadol: Makineler Hayal Görebilir mi? | BMW Joy Blog". www.bmw.com.tr. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  2. ^ a b "UCLA Design Media Arts / Faculty". m.dma.ucla.edu. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  3. ^ Akbulut, Kültigin Kağan (20 Nisan 2021). "Medya sanatı, teknoloji devleri, formalizm tartışmaları ve eleştiriler: Refik Anadol'la konuştuk". Argonotlar. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  4. ^ "UCLA Design Media Arts / Faculty". m.dma.ucla.edu. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  5. ^ "Refik Anadol: Kişisel gelişim ve üretim asla durmamalı". Hürriyet. 8 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  6. ^ a b Arman, Ayşe (1 Aralık 2021). "Refik Anadol: Travmasız hayallere sahipsem ailem sayesinde". Ayşe ARMAN Kişisel Web Sitesi. 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  7. ^ webteam (23 Ekim 2019). "BİLGİ Görsel İletişim Tasarımı mezunlarından Refik Anadol "Lorenzo il Magnifico Yaşam Boyu Başarı Ödülü"nü kazandı". Bilgi.edu.tr Haber/Duyuru araşivi. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  8. ^ a b "Refik Anadol ile zenginleştirilmiş mekânlar". sanatblog.com sitesi. 26 Ocak 2014. 29 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  9. ^ a b "Refik Anadol, Günümüz ve Geleceğin Dehası". Artfulliving. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  10. ^ "Refik Anadol ile Söyleşi". AHVB Güzel Sanatlar Fakültesi Youtube kanalı. 15 Nisan 2021. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Refik Anadol: the artist bringing AI dreams to life". ABC Radio National (İngilizce). 27 Ocak 2021. 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  12. ^ "Augmented Structures and Acoustic Formations - eVolo | Architecture Magazine" (İngilizce). 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  13. ^ "Duyduğumuz İstiklal'i Görmek". Arkitera. 29 Eylül 2011. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  14. ^ Toprak, Aslı (2020). "Yapay Zekâ Algoritmalarının Dijital Enstalasyona Dönüşmesi". Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi,. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Teknolojiyi rüyalarla buluşturan sanatçı : Refik Anadol – Just-Work Blog". 2019. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  16. ^ Bozyel, Heja (3 Ekim 2015). "'Kodla birlikte sanatta yepyeni bir çağ açıldı'". Haberturk.com sitesi. 12 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  17. ^ "Refik Anadol's Infinity installation at SXSW immerses visitors in patterns of light". Dezeen (İngilizce). 20 Mart 2017. 21 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  18. ^ Makowski, Ann (25 Mayıs 2016). "Virtual Depictions : San Francisco". segd.org (İngilizce). 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  19. ^ "'Dünyanın ilk görsel data heykeli'ne Türk imzası". Aa.com.tr sitesi. 18 Kasım 2015. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  20. ^ Çelik, Feride (11 Şubat 2021). "Teknoloji ve Sanatı Buluşturan Sanatçı: Refik Anadol". oggusto.com. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  21. ^ "The Wind's Invisible Poetry Flows Through These Digital Paintings". www.vice.com (İngilizce). 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  22. ^ Kırca, Ayşe (2018). "Refik Anadol'dan Hava Alanında Sanat". arttv.com.tr. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  23. ^ "Charlotte Douglas International Airport". www.cltairport.com (İngilizce). 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  24. ^ "The Beverly Center got a $500-million makeover. Will that do in the era of Amazon and outdoor malls?". Los Angeles Times (İngilizce). 2 Kasım 2018. 2 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  25. ^ "Refik Anadol ve Hisleriizin Heykelleri". Kolektifhouse.co sitesi. 1 Nisan 2019. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "Refik Anadol İnsanın En Özel Verisini İşliyor: Eriyen Hatıralar". Bigumigu. 8 Şubat 2018. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  27. ^ Rose, Frank (14 Eylül 2018). "Frank Gehry's Disney Hall Is Technodreaming". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  28. ^ Haigney, Sophie; Haigney, Sophie (18 Eylül 2019). "Refik Anadol Trains AI to Dream of New York City". ARTnews.com (İngilizce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  29. ^ "Seoul's Dongdaemun Design Plaza Lights Up | Creative Cities Network". en.unesco.org. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  30. ^ Soytürk, Vuslat (27 Ocak 2021). "Yapay zekayı sanatla birleştiren çalışma: Kuantum Hatıralar". Arkitekt Dergisi;. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  31. ^ "Istanbul's Pilevneli Gallery presents Refik Anadol's latest exhibition". Hürriyet Daily News (İngilizce). 23 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  32. ^ "Biennale Architettura 2021 | Participants". La Biennale di Venezia (İngilizce). 11 Şubat 2020. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  33. ^ editorbiozet (26 Kasım 2021). "Refik Anadol'un "Alkazar Rüyası" Enstalasyonu Beyoğlu'nda!". bi_özet - Sektörel Gündemin Özeti (İngilizce). 1 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  34. ^ "UCIRA announces awardees for the April 15th 2014 Grant Deadlines" (İngilizce). 2 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  35. ^ Makowski, Ann (25 Mayıs 2016). "Virtual Depictions : San Francisco". segd.org (İngilizce). 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Refik_Anadol&oldid=34269915" sayfasından alınmıştır