İçeriğe atla

Sarıoğlan

Koordinatlar: 39°7′K 35°59′D / 39.117°K 35.983°D / 39.117; 35.983
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sarıoğlan
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlKayseri
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamFatih Güner
 • Belediye başkanıBekir Ayyıldırım (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam618 km²
Rakım1148 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam16.938
 • Kır
-
 • Şehir
14.107
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu38820
İl alan kodu0352
İl plaka kodu38

Sarıoğlan, Kayseri ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarıoğlan İlçesinin kuruluşu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Eski bir yerleşim merkezi olduğu söylenmektedir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında Pınarbaşı ilçesine bağlı küçük bir yerleşim merkezidir. Bünyan’ın ilçe oluşundan sonra Bünyan ilçesine bağlanmıştır. İlçeye bağlı Palas ve Karaözü kasabaları daha eski yerleşim merkezleridir.

Palas kasabasında bulunan Ulu Camii 1200 yılında yapılmıştır.

Cumhuriyet dönemi yıllarında Sarıoğlan ilçesine 200 aile balkan göçmeni yerleştirilmiş olup bunlar yöre halkı ile kaynaşmıştır.

Daha önceleri Bünyan ilçesine bağlı bir nahiye olan yerleşim, 13 Kasım 1953'te belde belediyesine dönüştü.[2] 1 Nisan 1960 tarihinde TBMM’nin İdari Sistemler Değişikliği hakkındaki yasa ile idari bakımından ilçe şeklini aldı. 2012 Büyükşehir Yasası ile Kayseri Büyükşehir Belediyesi sınırlarına alındı.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
1960[3] 17.278 3.170 14.108
1965[4] 18.871 2.818 16.053
1970[5] 20.059 3.074 16.985
1975[6] 22.685 3.245 19.440
1980[7] 24.632 3.504 21.128
1985[8] 26.444 4.046 22.398
1990[9] 23.215 4.869 18.346
2000[10] 27.801 5.245 22.556
2007[11] 17.491 3.569 13.922
2008[12] 18.844 3.452 15.392
2009[13] 18.138 3.409 14.729
2010[14] 16.436 3.270 13.166
2011[15] 15.892 3.202 12.690
2012[16] 15.324 3.152 12.172
2013[17] 14.977 14.977 veri yok
2014[18] 14.521 14.521 veri yok
2015[19] 14.106 14.106 veri yok
2016[19] 13.936 13.936 veri yok
2017[19] 13.690 13.690 veri yok
2018[19] 16.938 16.938 veri yok
2019[19] 14.552 14.552 veri yok
2020[19] 14.107 14.107 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

1929 yılında Haydarpaşa - Kars demiryolu ilçe içinden geçerek batı ve doğuya ulaşımı kolaylaştırmıştır. Demiryolu üzerine kurulan istasyon halkın büyük bir ihtiyacına cevap vermiştir. Sivas - Kayseri karayolu ilçenin yakınından geçmektedir. Sarıoğlan ilçesinin Kayseri’ye uzaklığı karayolundan 61 km'dir. Yol sürekli açıktır.

Sarıoğlan ilçesi, 1948 yılında Kesdoğan çayının taşmasıyla sel baskınına uğramıştır. Eski yerleşim yerini terk eden ilçe sakinleri bugünkü yerine taşınmıştır. Eski yerleşim yeri ilçenin kuzeydoğusundadır.

İlçe kuzeybatıdan Felahiye - Özvatan, doğuda Akkışla - Gemerek, güneyinde Bünyan, batıda Kocasinan ilçeleri ile çevrilmiş bulunmaktadır. Sarıoğlan ilçesinin toprakları çevresindeki düzlükler ve bunları kuşatan çıplak engebeli, sırt ve yamaçlardan meydana gelmektedir. Dağlar daha ziyade ufak toprak ve taş yığınlarının meydana getirdiği sıra halinde tepeleri andırır. Beştepeler, üçtepeler, hamburnu tepesi, kepirçe dağı, altıparmak tepeleri yüksektir. Yöreyi çevreleyen belli başlı dağlar şunlardır; Palas kasabası ile ilçe merkezi arasındaki Demirhan dağı, Sarıoğlan ilçesi’nin batısındaki Kuşaklı, Palas, Üzerlik, Ömerhacılı arasında Kocadağı, kuzeydoğuda Kepirçe dağı, Gaziler ile Özvatan ilçesi arasındaki Sultansekisi Dağı, Gaziler kasabası ile Çayıralan arasındaki Akdağ ve Keçikalesi dağları mevcuttur. En büyük dağ Keçikalesi olup, 1500 m yüksekliğindedir.

İlçe merkezinde rakım 1148 m'dir. Türkiye’nin en büyük nehri olan Kızılırmak Karaözü kasabasından itibaren Sarıoğlan ilçe hudutlarına girer. Kale, Burunören, Üzerlik köyleri arasından geçerek ilçe sınırlarını terk eder. Kızılırmak üzerinde iki yerde geçit vardır. Birincisi; Şahruk Bey tarafından yaptırılan sekiz gözlü tarihi taş köprüdür. Köprü her türlü ulaşıma elverişlidir. İkincisi; Küpeli kasabası ve Üzerlik köyleri arasında yapılan demir direkler üzerine oturtulan köprüdür. Bu köprü de ulaşıma açıktır. İlçenin bir diğer önemli akarsuyu Hinzir Dağlarından çıkıp Burunören mahallesi sınırlarında Kızılırmak nehrine dökülen Kesdoğan çayıdır. Çay üzerine bentler yapılarak arazinin sulanması sağlanmıştır. İlçe topraklarını ikiye bölen ve uzunluğu 45 km'yi bulan bu çay üzerinde dört tane köprü vardır. İlkbahar ve sonbaharda yağışların fazla olduğu zamanlarda taşmaktadır.

Palas kasabasında bulunan Tuzla Gölü nün 2/3’ü tuz ile kaplıdır. Diğer kısımları bataklık ve çamurdur. Gölün alanı 29,6 km²'dir. Göl önceleri tuzla olarak kullanılmış, içerisinde sağlığa zararlı olan alçı mayası bulunduğundan kapatılmıştır.

Balkanlardan gelen iki yüz kadar aile toplu olarak Sarıoğlana yerleştirilmiştir. Günümüzde bu Sarıoğlanlı Balkan göçmenleri kendi aralarında bir dernek kurmuşlardır. Zaman zaman bir araya gelir ve Sarıoğlanla ilgili anılarını anlatırlar.

İç Anadolu Bölgesi hüküm süren kara iklimi hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Ortalama yağış 350–400 mm olup, yağışın önemli kısmı ilkbahar ve kış aylarında düşmektedir. Bitki örtüsü; Kızılırmak boyunca küçük boylu bitki türü mevcuttur. Kaymakamlık tarafından Alamettin, Gaziler kasabalarında, Ömerhacılı mahallesinde büyük çaplı ağaç dikimi başlamıştır. 40 dekarlık alana Sarıoğlan Kaymakamlığınca 75. Yıl Cumhuriyet Hatıra Ormanı yapılmıştır.

İdari yapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede 6 belediye, 16 mahalle, 5 kasaba ve 19 köy vardır. En uzak köylerin ilçe merkezine uzaklığı 29 km'dir. (Kızılpınar ve Alamettin kasabası) Çiftlik kasabası merkeze 12 km mesafededir. Palas ve Karaözü kasabaları 14 km'dir. Tatılı ve Üzerlik köyleri merkeze yakındır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 5.222, kasaba ve köylerin nüfusu 26 605 olup, toplam nüfus 31 827’dir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 7.44, köylerde ise –4.07 olup, toplamda ise –2 nüfus azalması görülmektedir 2015 yılı ADNKS nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre ilçe merkez nüfusu 2463, ilçeye bağlı tüm yerlerin toplam nüfusu 14106 olmuştur.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "7/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 27 Kasım 1953. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  3. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  4. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Sarıoğlan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarıoğlan&oldid=33102012" sayfasından alınmıştır