İçeriğe atla

Tayland ekonomisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tayland ekonomisi
Tayland'ın ticaret merkezi Bangkok
Derece80. (nominal) / 66. (SAGP)
Para birimiTay bahtı (THB, ฿)
Mali yılTakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıDTÖ, APEC, IORA, ASEAN
İstatistikler
GSYİHazalış 1.261 trilyon $ (SAGP, 2020 tahm.)[1]
azalış 509,200 milyar $ (nominal, 2020 tahm.)[2]
GSYİH büyümeartış 4.1% (2021 tahm.)[3]
Kişi başı GSYİHazalış 7.379 $ (nominal, 2020 tahm.)[2]
azalış 18.275 $ (SAGP, 2020 tahm.)[2]
Sektörel GSYİH dağılımıtarım: %8.4
endüstri: %39.2
hizmet: %52.4 (2020 tahm.)[4]
Enflasyon (TÜFE)▼ 1.1% (2020 tahm.)[1]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		▲ %9,9 (2018)[5]
Gini katsayısı▼ 36.4 orta (2018)[6]
İşgücüartış 38.917.441 (2019)[7]
Sektörel işgücü dağılımıtarım: %4.5, endüstri: %14.1, hizmet: %70.7 (2009)[8]
İşsizlikSabit %1.1 (2020 tahm.)[1]
Ana endüstrilerOtomobil ve otomotiv parçaları, finansal hizmetler, elektrikli ev aletleri ve bileşenleri, turizm, çimento, ağır ve hafif endüstriler, bilgisayarlar ve parçalar, mobilya, plastik, tekstil, tarımsal işleme, içecek, tütün
İş yapılma kolaylığı sıralamasıartış 21. (2020)[9]
Dış ticaret
İhracat236,69 milyar $ (2017)[10]
İhraç mallarımakine, motorlu taşıtlar, gıda maddeleri, ilaçlar ve diğer tüketim malları makine, elektronik, gıda maddeleri, ahşap, kimyasallar, plastik, otomobil ve otomobil parçaları, taş ve cam, tekstil, mobilya
Ana ihracat ortakları ABD %11.4
 Çin %11
 Avrupa Birliği %10.3
 Japonya %9.6
 Hong Kong %5.3 (2016)[11]
İthalat222,76 milyar $ (2017)[10]
İthalat mallarıSermaye ve ara mallar, hammaddeler, tüketim malları, yakıtlar
Ana ithalat ortakları Çin %21.6
 Japonya %15.8
 Avrupa Birliği %9.3
 ABD %6.2
 Malezya %5.6 (2016)[11]
DYY sermayesi205.5 milyar $ (2017 tahm.)[12]
Gayrisafi dış borç163,402,95 milyar € (Q1, 2019)[13]
Kamu maliyesi
Kamu borçları%44.01 (2020)[14]
Gelirler2,563 trilyon baht (FY2019)[15]
Giderler2,788 trilyon baht (FY2019)[16]
Kredi derecelendirmeStandard & Poor's:[17]
A- (İç)
BBB+ (Dış)
A (T&C Değerlendirmesi)
Görünüm: İstikrarlı
Moody's:
Baa1
Görünüm: İstikrarlı
Fitch:[18]
A
BBB+
A-
Dış rezervler266.09 milyar $ (2020)[19]
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

Tayland ekonomisi, 2019 yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan ihracata bağlıdır.[20] Tayland, Dünya Bankası'na göre 2018 yılı itibarı ile 16.316 trilyon baht (505 milyar dolar) GSYİH ile Asya'nın 8. en büyük ekonomisi olan yeni sanayileşmiş bir ülkedir.[21] 2018 yılı itibarıyla, Tayland'ın %1,06 ortalama enflasyonu[22] ve ülkenin GSYİH'sının %7,5'i kadar bir cari fazlası bulunmaktadır.[23] Para birimi Tayland bahtı, 2017'de en sık kullanılan 10. para birimi olarak yer aldı.[24]

Sanayi ve hizmet sektörleri, GSYİH'nın %39,2'sini oluşturan eski gayri safi yurtiçi hasıladaki ana sektörlerdir. Tayland'ın tarım sektörü, GSYİH'nın %8,4'ünü oluşturmakta olup GSYİH'nın sırasıyla %13,4 ve %9,8'ini oluşturan ticaret, lojistik ve iletişim sektörlerinden daha azdır. İnşaat ve madencilik sektörü, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasına %4,3 katkı sağlamaktadır. Diğer hizmet sektörleri (finans, eğitim, otel ve restoran sektörleri dahil) ülkenin GSYİH'sının %24,9'unu oluşturmaktadır.[4] Telekomünikasyon ve hizmet ticareti, endüstriyel genişleme ve ekonomik rekabetin merkezleri olarak ortaya çıkmaktadır.[25]

Tayland, Endonezya'dan sonra Güneydoğu Asya'nın en büyük ikinci ekonomisidir. Bununla birlikte, 2018'de kişi başına düşen GSYİH, Singapur, Brunei ve Malezya'dan sonra Güneydoğu Asya'da kişi başına düşen GSYİH'da dördüncü sırada yer almaktadır.[21] Temmuz 2018'de Tayland, Güneydoğu Asya'nın ikinci en büyüğü olan uluslararası rezervlerde 237,5 milyar ABD doları tuttu.[26] Cari işlemler dengesi fazlası, 2018'de ülkeye 37.898 milyar ABD doları kazandırarak dünyada 10. sırada yer almaktadır.[26] Yine Tayland, Singapur'dan sonra Güneydoğu Asya'da dış ticaret hacmi bakımından ikinci sırada yer almaktadır.[27]

Ülke, Dünya Bankası tarafından sosyal ve kalkınma göstergelerinde "büyük kalkınma başarı öykülerinden biri" olarak tanınmaktadır.[28] Kişi başına düşen gayri safi milli gelirin (GNI) 6.610 dolar[29] ve İnsani Gelişme Endeksi'nde (İGE) 83. sırada olmasına rağmen, Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Konseyi'nin (NESDC) yeni yoksulluk temel çizgisine göre ulusal yoksulluk sınırının altındaki insanların oranı 1988'de %65,26'dan 2016'da %8,61'e düştü.[30]

Tayland, 2014'ün ilk çeyreği için yüzde bir olarak bildirilen, dünyadaki en düşük işsizlik oranlarına sahip ülkelerden biridir. Bu, nüfusun büyük bir bölümünün geçimlik tarımda veya diğer hassas istihdam alanlarında çalışmasından kaynaklanmaktadır.[31]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "World Economic Outlook Database, April 2020". IMF.org. International Monetary Fund. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  2. ^ a b c "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  3. ^ "Global Economic Prospects, June 2020". openknowledge.worldbank.org. World Bank. s. 74. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  4. ^ a b "Thailand at a glance". Bank of Thailand. 27 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  5. ^ "Poverty headcount ratio at national poverty lines (% of population) - Thailand". data.worldbank.org. World Bank. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  6. ^ "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  7. ^ "Labor force, total - Thailand". data.worldbank.org. World Bank. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  8. ^ "Main results, National Statistics Institute". 26 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020. 
  9. ^ "Thailand Board Investment Says Six-Spot Surge to 21st Rank in World Bank Ease Of Doing Business Index Rewards Thailand's efforts". www.prnewswire.com. 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ a b "Thai Export Grows 9.9% In 2017". Thailand Business News. 2018. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  11. ^ a b "Trade Profiles – WTO Statistics Database". World Trade Organization. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  12. ^ "COUNTRY COMPARISON :: STOCK OF DIRECT FOREIGN INVESTMENT – AT HOME". The World Factbook. 11 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  13. ^ "External debt (US$)". 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  14. ^ "Public debt outstanding". 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  15. ^ Government’s Net Revenue Collection: Fiscal Year 2019 (October 2018 - September 2019) 30 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Royal Thai Government.
  16. ^ Disbursement summary as of 4th quarter of fiscal year 2019 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Parliamentary Budget Office.
  17. ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  18. ^ "Fitch Upgrades Thailand to 'BBB+'; Outlook Stable". FitchRatings. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  19. ^ "International Reserves". Bank of Thailand. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  20. ^ "Exports of goods and services (% of GDP) - Thailand | Data". data.worldbank.org. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  21. ^ a b "Thailand: Gross domestic product, current prices". International Monetary Fund. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  22. ^ "Change in Price Level" (PDF). Bank of Thailand. 31 Ekim 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  23. ^ "Thai Economic Performance in Q4 and 2012 and Outlook for 2013" (PDF). Office of the Economic and Social Development Board. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  24. ^ RMB role and share of international payments is declining 20 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CTMfile. 5 Nisan 2017
  25. ^ Thailand's Annual Infrastructure Report 2008 (PDF). Washington DC: World Bank. 1 Ocak 2008. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  26. ^ a b "COUNTRY COMPARISON : CURRENT ACCOUNT BALANCE". The World Factbook. 13 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  27. ^ "World Trade Developments" (PDF). World Trade Organization. 15 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  28. ^ "Thailand". World Bank. 20 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2012. 
  29. ^ "GNI per capita, Atlas method (current US$)". 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  30. ^ "ตารางที่ 1.2 สัดส่วนคนจน เมื่อวัดด้านรายจ่ายเพื่อการอุปโภคบริโภค จำแนกตามภาคและพื้นที่ ปี พ.ศ. 2531–2559" (Tayca). Office of the National Economic and Social Development Board. 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  31. ^ [1] 12 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TNSO The National Statistical Office of Thailand. "Over half of all Thailand's workers are in vulnerable employment (defined as the sum of own-account work and unpaid family work) and more than 60 percent are informally employed, with no access to any social security mechanisms". Thailand. A labour market profile 12 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., International Labour Organization, 2013.

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • The economic history of Siam from the 16th to the 19th century, together with factors affecting the economic outlook for the twentieth, are presented in Wright, Arnold; Wright, Arnold; Breakspear, Oliver T (2008) [1908]. Twentieth century impressions of Siam (PDF). Londra: Lloyds Greater Britain Publishing Company. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  • Porphant Ouyyanont. 2017. A Regional Economic History of Thailand. ISEAS–Yusof Ishak Institute.
  • Pasuk Phongpaichit and Chris Baker. “A History of Thailand”. Cambridge University Press.
  • Pasuk Phongpaichit and Chris Baker. “A History of Ayutthaya.”
  • Sompop Manarungsan. “Economic Development of Thailand: 1850-1950”
  • David Feeny. “Political Economy of Productivity”
  • Tomas Larsson. “Land and Loyalty.”
  • James Ingram. “Economic Change in Thailand: 1850-1970.”
  • William Skinner. “Chinese Society in Thailand: An Analytical History.” Cornell University Press
  • Jessica Vechbanyongratana and Thanyaporn Chankrajang: “A Brief Economic History of Land Rights in Thailand.”
  • Suehiro, Akira (1996). Capital Accumulation in Thailand 1855-1985. Chiang Mai: Silkworm Books. ISBN 9789743900051. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 
  • Hewison, Kevin (1989). Bankers and Bureaucrats Capital and the Role of the State in Thailand (PDF). New Haven: Yale University Southeast Asia Studies. ISBN 0-938692-41-0. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Tayland ekonomisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tayland_ekonomisi&oldid=33142434" sayfasından alınmıştır