İçeriğe atla

Windows XP

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Microsoft Windows XP
Geliştirici(ler)Microsoft
İşletim sistemi ailesiMicrosoft Windows
Üretime hazır olduğu tarih24 Ağustos 2001 (23 yıl önce) (2001-08-24)[1]
Genel dağıtım25 Ekim 2001 (23 yıl önce) (2001-10-25)[1]
Son kararlı sürümüService Pack 3 (5.1.2600.5512) (21 Nisan 2008 (16 yıl önce) (2008-04-21)[2])
Kaynak türüKapalı kaynak
LisansÖzel mülk yazılım
Çekirdek türüHibrit (NT)
Güncelleme yöntemi
Platform desteğiIA-32, x86-64 ve Itanium
ÖncülüWindows 2000 (1999)
Windows Me (2000)
ArdılıWindows Vista (2006)
Kullanıcı alanıWindows API, NTVDM, SFU

Windows XP, Microsoft tarafından geliştirilen Windows NT işletim sistemi ailesinin önemli bir sürümüdür. Hem profesyonel kullanıcılar için geliştirilen Windows 2000'in, hem de genel kullanıcılar için geliştirilen Windows Me'nin doğrudan ardılıydı. 25 Ekim 2001'de başlayan perakende satışlarla 24 Ağustos 2001'de üretime sunuldu.

Windows XP'nin geliştirilmesi, 1990'ların sonunda, özellikle genel tüketici kullanımı için tasarlanmış Windows NT çekirdeği üzerine kurulu bir işletim sistemi olan "Neptune" olarak başladı. Windows 2000'in güncelleştirilmiş bir sürümü de başlangıçta iş piyasası için planlanmıştı; ancak Ocak 2000'de, her iki proje de hem tüketici hem de iş pazarları için tek bir işletim sistemi platformu olarak hizmet edecek olan "Whistler" kod adlı tek bir işletim sistemi lehine rafa kaldırıldı. Bu nedenle Windows XP, Windows 95 çekirdeğine ve MS-DOS'a dayanmayan ilk Windows tüketici sürümüydü.[4]

Piyasaya sürülmesinden sonra Windows XP, eleştirmenler tarafından artan performans ve kararlılık (özellikle Windows Me ile karşılaştırıldığında), daha sezgisel bir kullanıcı arayüzü, gelişmiş donanım desteği ve genişletilmiş multimedya yetenekleri konusunda olumlu eleştiriler aldı. Ancak, bazı incelemeciler yeni lisanslama modeli ve ürün etkinleştirme sistemi konusunda endişeliydi.[5] Windows XP ve Windows Server 2003'ün yerini sırasıyla Ocak 2007 ve Şubat 2008'de piyasaya sürülen Windows Vista ve Windows Server 2008 almıştır.

Bir dizinin parçası
Windows XP
Sunucu işletim sistemleri
Mobil işletim sistemleri
İlgili

Windows XP için genel destek 14 Nisan 2009'da, genişletilmiş destek ise 8 Nisan 2014'te sona erdi.[3] Böylece işletim sistemi, daha fazla destek ve güvenlik güncellemesi almayı durdurdu.[6] Windows XP Professional tabanlı Windows Embedded POSReady 2009 ise Nisan 2019'a kadar güvenlik güncellemeleri aldı. Güncelleştirmeleri Windows XP'nin diğer sürümlerine uygulamak için resmi olmayan yöntemler kullanıma sunuldu. Microsoft, uyumsuzluk sorunlarını öne sürerek bu uygulamayı resmi olarak caydırdı.[7]

Mayıs 2022 itibarıyla, Windows PC'lerin %0,44'ü[8] (tüm kıtalarda pay %1'in altındadır) Windows XP çalıştırmaktadır. Windows XP, bilgisayarların %50-60'ından fazlasının kullandığı Ermenistan gibi birçok ülkede hala çok yaygındır.[9]

Geliştirilme süreci

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sony Vaio dizüstü bilgisayarda Windows XP önyüklemesi.

1990'ların sonlarında, Windows XP olacak işletim sisteminin geliştirmesi için iki ayrı ürüne odaklandı: Windows 2000'in ardılı olmayı amaçlayan "Odyssey"; ve MS-DOS tabanlı Windows 98'in ardından Windows NT mimarisini kullanan tüketici odaklı bir işletim sistemi olduğu bildirilen "Neptune".[10]

Ancak projelerin çok iddialı olduğu ortaya çıktı. Ocak 2000'de, Windows 2000'in resmi olarak piyasaya sürülmesinden kısa bir süre önce, teknoloji yazarı Paul Thurrott, Microsoft'un hem Neptune'ü hem de Odyssey'i rafa kaldırdığını bildirdi.[11] Whistler'ın amacı, hem tüketici hem de iş odaklı Windows hatlarını tek bir Windows NT platformu altında birleştirmekti: Thurrott, Neptune'ün "Windows Me'den alınan tüm özelliklerin basitçe yeniden yorumlandığı bir kara delik haline geldiğini ve Neptune ile Odyssey'in zaten aynı kod tabanına dayanacağından, onları tek bir projede birleştirmenin mantıklı olacağını belirtti."[12]

13 Temmuz 2000'deki PDC'de Microsoft, Whistler'ın 2001'in ikinci yarısında piyasaya sürüleceğini duyurdu.[13]

Microsoft, 31 Ekim 2000'de Whistler'ın ilk halka açık beta derlemesi olan 2296'yı yayınladı. Sonraki derlemeler, Internet Explorer 6.0, Microsoft Ürün Etkinleştirme sistemi ve Bliss masaüstü arka planı gibi Windows XP'nin özelliklerini yavaş yavaş tanıttı.[14]

Whistler, 5 Şubat 2001'de gerçekleştirilen bir medya etkinliği sırasında, XP'nin "eXPerience" anlamına geldiği Windows XP adı altında resmi olarak tanıtıldı.[15]

Piyasaya sürülmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2001'de Microsoft, Intel ve diğer bilgisayar üreticileriyle birlikte Windows XP'yi pazarlamak ve tanıtmak için en az 1 milyar ABD doları harcamayı planladığını belirtti.[16] Kampanyanın teması "Yes You Can" (Evet Yapabilirsin), platformun genel yeteneklerini vurgulamak için tasarlandı. Microsoft başlangıçta "Prepare to Fly" (Uçmaya Hazırlan) sloganını kullanmayı planlamıştı, ancak 11 Eylül saldırılarının ardından duyarlılık sorunları nedeniyle değiştirildi.[17]

24 Ağustos 2001'de Windows XP build 2600 üretime sunuldu (RTM). Microsoft Redmond Kampüsü'ndeki bir tören medya etkinliği sırasında, RTM yapısının kopyaları, birkaç büyük PC üreticisinin temsilcilerine evrak çantalarında verildi ve daha sonra dekore edilmiş helikopterlere bindiler. PC üreticileri, 24 Eylül 2001'den itibaren XP çalıştıran cihazları piyasaya sürebilecekken, XP'nin 25 Ekim 2001'de genel olarak perakende kullanılabilirliğe ulaşması bekleniyordu. Aynı gün Microsoft, XP'nin iki ana sürümü olan "Home" (ev kullanıcıları için Windows Me'nin yedeği olarak) ve "Professional" (profesyonel kullanıcılar için Windows 2000'in yedeği olarak) için nihai perakende fiyatlandırmasını da duyurdu.[18]

Yeni ve güncellenmiş özellikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanıcı arayüzü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Önceki sürümlerle bazı benzerlikler korunurken, Windows XP'nin arayüzü, işletim sisteminin görünümünü tamamen değiştiren alfa birleştirme efektleri, alt gölgeler ve "görsel stiller" çeşitlerinin artmasıyla yeni bir görsel görünüme kavuştu. Etkinleştirilen efektlerin sayısı, bilgisayarın işlem gücüne bağlı olarak işletim sistemi tarafından belirlenir ve duruma göre devre dışı bırakılabilir. Ayrıca XP, Sıvı kristal ekranlardaki yazı tiplerinin görünümünü iyileştirmek için tasarlanmış yeni bir alt piksel oluşturma sistemi olan ClearType ile birlikte geldi.[19] Yeni bir sistem simgeleri seti de yine XP ile birlikte tanıtıldı.[20] Varsayılan duvar kağıdı olan Bliss, Napa, Kaliforniya'nın dışındaki Napa Vadisi'nde, yuvarlanan yeşil tepeler ve stratokümülüs ile sirüs bulutlarının olduğu mavi bir gökyüzünün fotoğrafıdır.[21]

Başlat menüsü, XP'de ilk büyük değişikliğe uğradı ve sık kullanılan uygulamaları, son açılan belgeleri ve geleneksel basamaklı "Tüm Programlar" menüsünü listeleme, sabitleme ve görüntüleme özelliğine sahip iki sütunlu bir düzene geçti. Görev çubuğu artık tek bir uygulama tarafından açılan pencereleri, tek tek pencereleri listeleyen bir açılır menü ile tek bir görev çubuğu düğmesinde gruplayabilir hale getirildi. Bildirim alanı ayrıca varsayılan olarak "etkin olmayan" simgeleri de gizlemektedir. Bunların yanı sıra, "ortak görevler" listesi eklendi ve Windows Gezgini'nin kenar çubuğu, ortak eylemlerin listelerini içeren yeni bir görev tabanlı tasarım kullanacak şekilde güncellendi; görüntülenen görevler, bir klasördeki içeriğin türüyle bağlamsal olarak alakalıdır (örneğin, müzik görüntülü bir klasör, klasördeki tüm dosyaları oynatmayı veya bir CD'ye yazmayı önerir).[22]

Windows XP'de tanıtılan "görev gruplandırma" özelliği, hem gruplandırılmış hem de tek tek öğeleri gösterir.

Hızlı kullanıcı geçişi ile ek kullanıcılar, mevcut kullanıcıların programlarını kapatıp oturumlarını kapatmalarına gerek kalmadan Windows XP işletim sistemine sahip bir bilgisayarda oturum açmasına olanak tanır.[23]

Altyapı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows XP, başlatma ve uygulama açılış sürelerini iyileştirmek için ön başlatıcı kullanır.[24] Güncellenen sürücüler istenmeyen sonuçlar verirse, güncellenmiş bir aygıt sürücüsünün kurulumunu geri almak da Windows XP ile mümkün hale gelmiştir.[25]

Windows Ürün Aktivasyonu olarak bilinen bir kopya koruma sistemi, Windows XP ve onun sunucu versiyonu olan Windows Server 2003 ile tanıtılmıştır. Tüm Windows lisansları, internet veya telefon yardım hattı aracılığıyla iletilen bilgisayar donanımından gelen bilgiler kullanılarak oluşturulan benzersiz bir kimliğe bağlı olmalıdır. Ayrıca Windows, kurulumdan sonraki 30 gün içinde etkinleştirilmezse, işletim sistemi etkinleştirilene kadar çalışmayı durdurmaktaydı.[26]

Ağ ve internet işlevleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows XP yerleşik olarak Internet Explorer 6, Outlook Express 6, Windows Messenger ve MSN Explorer ile birlikte gelmektedir. İnternet Bağlantısı Güvenlik Duvarı, UPnP ile İnternet Bağlantı Paylaşımı entegrasyonu, NAT geçiş API'leri, Hizmet Kalitesi özellikleri, IPv6 ve Teredo tünelleme, Arka Plan Akıllı Aktarım Hizmeti, genişletilmiş faks özellikleri, ağ köprüleme, eşler arası ağ oluşturma, çoğu DSL modem için destek, otomatik yapılandırma ve dolaşım ile IEEE 802.11 (Wi-Fi) bağlantıları, TAPI 3.1 ve FireWire üzerinden ağ oluşturma gibi özellikler de yerleşik olarak Windows XP ile birlikte gelmektedir.[27] Kullanıcıların bir ağ veya internet üzerinden Windows XP çalıştıran bir bilgisayara bağlanıp uygulamalarına, dosyalarına, yazıcılarına ve cihazlarına erişmesine veya yardım istemesine olanak tanıyan Uzaktan Yardım ve Uzak Masaüstü özellikleri de eklenmiştir.[28]

Geriye dönük uyumluluk

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows'un belirli sürümlerini hedefleyen veya kilitleyen çalışan yazılımı etkinleştirmek için "Uyumluluk modu" eklenmiştir. Bu özellik, Windows 95'ten başlayarak, Windows'un seçili önceki bir sürümünün yazılıma benzetilmesine olanak tanır.[29]

Kaldırılan özellikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows'un önceki sürümlerinin parçası olan bazı programlar ve özellikler, Windows XP'de bulunmamaktadır. Windows 9x öncülünde bulunan çeşitli MS-DOS komutları,[30] POSIX ve OS/2 alt sistemlerinde olduğu gibi kaldırıldı.[31]

Ağ oluşturmada NetBEUI, NWLink ve NetDDE kullanımdan kaldırıldı ve varsayılan olarak gelmedi.[32] Tak ve çalıştır uyumu olmayan iletişim cihazlar da (modemler ve ağ arabirim kartları gibi) artık desteklenmemekteydi.[33]

Sürümler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Windows XP sürümleri
Windows Xp çalıştıran bir Samsung N130 Notebook modeli

İşletim sistemi öncelikle, yoğun yerelleştirme (yerel yer işaretlerinin görüntülerini içeren duvar kağıtları ve ekran koruyucular dahil) ve temel bilgisayar görevleriyle ilgili video eğitimlerini içeren bir "Desteğim" alanı içeren ilk kez bilgisayar sahiplerine yöneliktir.

Windows XP, piyasaya sürüldüğünde; Home Edition ve Professional Edition olmak üzere iki ana sürüm olarak yayınlandı. Her iki sürüm de perakende olarak yeni bilgisayarlara önceden yüklenmiş yazılımlar ve kutulu kopyalar olarak sunuldu. Kutulu kopyalar "Yükseltme" veya "Tam" lisanslar olarak satıldı; "Yükseltme" sürümleri biraz daha ucuzdu, ancak yüklemek için mevcut bir Windows sürümünü gerektiriyordu. "Tam" sürüm ise, işletim sistemi veya mevcut Windows sürümü olmayan sistemlere yüklenebilirdi.[34] XP'nin iki sürümü farklı pazarlara yönelikti: Home Edition açıkça son kullanıcı kullanımına yöneliktir ve bir Windows etki alanına katılma, İnternet Bilgi Hizmetleri ve Çok Dilli gibi Professional'da bulunan belirli gelişmiş ve kurumsal odaklı özellikleri varsayılan olarak devre dışıdır. Windows 98 veya Me, her iki sürüme de yükseltilebilir, ancak Windows NT 4.0 ve Windows 2000 yalnızca Professional'a yükseltilebilir.[35]

XP'nin iki özel sürümü, 2002'de belirli donanım türleri için, yalnızca OEM kanalları aracılığıyla önceden yüklenmiş yazılım olarak tanıtıldı. Windows XP Media Center Edition başlangıçta Windows Media Center'ı içeren TV alıcılı ("Media Center PC" adı altında pazarlanan) yüksek kaliteli ev sineması bilgisayarları için tasarlanmıştı.[36] Microsoft ayrıca, ek kalem girişi özellikleri içeren ve Tablet PC özelliklerini karşılayan mobil cihazlar için optimize edilmiş Windows XP Tablet PC Edition'ı da tanıtmıştır.[37] Ayrıca XP'nin iki farklı 64-bit sürümü de kullanıma sunulmuştur. İlki, Windows XP 64-Bit Edition, IA-64 (Itanium) sistemleri için tasarlanmıştı; İş istasyonlarında IA-64 kullanımı AMD'nin x86-64 mimarisi lehine düştüğünden, Itanium sürümü Ocak 2005'te durduruldu.[38] Aynı yılın Nisan ayında, Windows XP Professional x64 Edition adlı x86-64 mimarisini destekleyen yeni bir 64-bit sürümü yayınlandı.[39]

Microsoft ayrıca, düşük maliyetli PC'lere yönelik özel bir Home Edition çeşidi olan Windows XP Starter Edition'ın 2004 yılında piyasaya sürülmesiyle gelişmekte olan pazarları da hedef aldı. Bu versiyon öncelikle, yoğun yerelleştirme (yerel yer işaretlerinin görüntülerini içeren duvar kağıtları ve ekran koruyucular dahil) ve temel bilgisayar görevleriyle ilgili video eğitimlerini içeren bir "Desteğim" alanı içeren ilk kez bilgisayar sahiplerine yöneliktir. Ayrıca belirli "gelişmiş" özellikleri barındırmaz ve kullanıcıların aynı anda üçten fazla uygulama çalıştırmasına izin vermez. Hindistan ve Tayland'daki pilot programın ardından Starter sürümü, 2005 yılı boyunca diğer gelişmekte olan pazarlarda da piyasaya sürüldü.[40]

Hizmet paketleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hizmet paketleri, tüm güncelleştirmelerin ve hatta kendisinden önce yayımlanmış hizmet paketlerinin bir üst kümesi olan toplu güncelleştirme paketidir.[41] Windows XP için toplam üç adet hizmet paketi yayımlanmıştır. Service Pack 3, canlı bir işletim sistemini güncellemek için en az Service Pack 1'in kurulu olması gerektiğinden biraz farklıdır.[42] Ancak, Service Pack 3 yine de bir Windows yükleme diskine gömülebilir; SP1 bunu yapmak için bir ön koşul olarak bildirilmemiştir.[43]

Service Pack 1

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows XP için Service Pack 1 (SP1) 9 Eylül 2002'de yayımlandı. XP'nin orijinal sürümünden bu yana yayınlanan tüm güvenlik yamalarıyla birlikte 300'den fazla küçük, RTM sonrası hata düzeltmesi içeriyordu. SP1 ayrıca USB 2.0 desteği, Microsoft Java Sanal Makinesi, .NET Framework desteği ve o sırada çıkacak olan Media Center ve XP'nin Tablet PC sürümleri tarafından kullanılan teknolojiler için destekleri içeriyordu.[44] SP1'in en dikkat çekici özelliği ise Windows XP'de kullanılacak varsayılan programların değiştirilebilmesiydi.[45]

3 Şubat 2003'te Microsoft, Service Pack 1a'yı (SP1a) yayımladı. Microsoft Java Sanal Makinesinde yapılan geliştirmeler haricinde SP1 ile aynıydı.[46]

Service Pack 2

[değiştir | kaynağı değiştir]
Güvenlik Merkezi

Windows XP Home ve Professional sürümleri için Service Pack 2 (SP2) 25 Ağustos 2004'te yayımlandı.[47] Başlıca özellikleri arasında Wi-Fi için WPA şifreleme uyumluluğu ve Wi-Fi ağ kullanıcı arabiriminde kullanılabilirlik iyileştirmeleri,[48] kısmi Bluetooth desteği ve güvenlik sistemlerinde (Windows Güvenlik Duvarı) çeşitli iyileştirmeler yer alıyordu.

Ağustos 2006'da Microsoft, Internet Explorer'da ActiveX denetimlerinin bir kullanıcı bunlarla etkileşime geçmeden önce manuel olarak etkinleştirilmesini gerektiren bir düzeltme eki eklemek için Windows XP ve Windows Server 2003 SP2 (SP2b) için güncelleştirilmiş yükleme medyası yayınladı. Bu düzeltme, tarayıcının Eolas'a ait bir patenti ihlal etmemesi için yapılmıştır.[49] Microsoft zaman içinde patenti lisansladı ve Nisan 2008'de değişikliği geri alan bir yama daha yayınladı.[50] Eylül 2007'de, XP Professional için SP2c olarak bilinen başka bir küçük revizyon daha yayımlandı.[51]

Windows XP Service Pack 2 daha sonra Windows Embedded for Point of Service ve Windows Fundamentals for Legacy PC's sürümlerine de dahil edildi.

Service Pack 3

[değiştir | kaynağı değiştir]

Üçüncü ve son Hizmet paketi olan SP3, Windows Vista'nın yayımlanmasından yaklaşık bir yıl sonra ve Windows 7'nin yayımlanmasından yaklaşık bir yıl önce, Nisan - Haziran 2008[52] arasında farklı kanallar aracılığıyla yayımlandı. 10 Temmuz 2008'de otomatik güncelleştirmeler kullanıcılara otomatik olarak gönderilmeye başlandı.[53] Microsoft tarafından, Windows XP'ye yönelik bağımsız güncellemeler olarak ayrı olarak sunulan yeni özelliklerin yanı sıra Windows Vista'dan desteklenen özelliklerin yer aldığı ayrıntılı bir özellik grubuna genel bakış yayınlandı.[54] SP3'e toplam 1.174 düzeltme dahildir.[55] Service Pack 3, Internet Explorer 8'e kadar olan sistemlere kurulabilir; Internet Explorer 7, SP3'ün bir parçası olarak dahil edilmedi.[56]

Service Pack 3, geliştiricilerin sistem genelinde uyumluluk uygulama ayarlarından bağımsız olarak kodları için Veri Yürütme Engellemesi'ni etkinleştirmesine olanak tanıyan API'ler,[57] Güvenlik Destek Sağlayıcı Arayüzü,[58] WPA2'deki iyileştirmeler dahil olmak üzere SP2'ye kıyasla güvenlik geliştirmelerini içeriyordu.[59]

Windows XP Service Pack 3 daha sonra Windows Embedded Standard 2009 ve Windows Embedded POSReady 2009'a dahil edildi.

Destek süresi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows XP'nin (hizmet paketi olmadan) orijinal sürümüne yönelik destek 30 Ağustos 2005'te sona erdi.[60] Hem Windows XP Service Pack 1 hem de 1a, 10 Ekim 2006'da[61] kullanımdan kaldırıldı ve hem Windows 2000'nin hem de Windows XP SP2'nin, Windows XP Service Pack 3'ün piyasaya sürülmesinden yaklaşık 24 ay sonra 13 Temmuz 2010'da desteği sona erdi.[62] Microsoft, Windows XP'nin OEM'ler için olan genel lisansını durdurdu ve Windows Vista'nın piyasaya sürülmesinden 17 ay sonra 30 Haziran 2008'de işletim sisteminin perakende satışlarına son verdi.[63] Ancak 3 Nisan 2008'de, 22 Ekim 2009'da Windows 7'nin kullanıma sunulmasından bir yıl sonrasına kadar "ultra düşük maliyetli kişisel bilgisayarlar", özellikle netbook'lar olarak tanımladığı şeyi üreten OEM'ler için bir istisna uyguladı. Microsoft'tan Kevin Hutz, kararın Windows işletim sistemine sahip düşük donanımlı bilgisayarlara yönelik bariz pazar talebi nedeniyle verildiğini belirtmesine rağmen, analistler hareketin esas olarak Linux tabanlı netbooklarla rekabet etmeyi amaçladığını düşündüler.[64]

Gömülü sistemler için geliştirilmiş Windows XP sürümleri de farklı destek ilkelerine sahiptir: Windows XP Embedded SP3 ve Windows Embedded for Point of Service SP3, sırasıyla Ocak ve Nisan 2016'ya kadar desteklenmiştir. Windows Embedded Standard 7'nin yerini alan Windows Embedded Standard 2009 ve Windows Embedded POSReady 7'nin yerini alan Windows Embedded POSReady 2009, sırasıyla Ocak ve Nisan 2019'a kadar desteklendi.[65] Bu güncellemeler, gömülü sistem sürümleri için tasarlanırken, Nisan 2019'a kadar resmî olmayan yamaları etkinleştiren bir kayıt defteri hackiyle standart bir Windows XP'ye de indirilebilir. Ancak Microsoft, uyumsuzluk sorunlarını öne sürerek Windows XP kullanıcılarına bu düzeltmeleri yüklememelerini tavsiye etti.[66]

Destek sonu

[değiştir | kaynağı değiştir]

14 Nisan 2009'da Windows XP için temel destek sona erdi ve genişletilmiş destek aşamasına gelindi; Microsoft, Windows XP için her ay güvenlik güncelleştirmeleri sağlamaya devam etti, ancak ücretsiz teknik destek, garanti talepleri ve tasarım değişiklikleri gibi temel destekler artık sunulmuyordu. Genişletilmiş destek, Windows XP'nin piyasaya sürülmesinden 12 yıl sonra, normalde Microsoft ürünlerinin destek ömrü yalnızca 10 yıl olmasına rağmen 8 Nisan 2014'te sona erdi.[67] 8 Nisan'da yayınlanan son güvenlik güncellemelerinin ötesinde, XP için ücretsiz güvenlik yamaları veya destek bilgileri sağlanmamaktadır; "Kritik yamalar" oluşturulmaya devam edecek ve yalnızca ücretli bir "Özel Destek" planına abone olan müşterilere sunulacaktır.[68] Bir Windows bileşeni olduğundan, Windows XP için Internet Explorer'ın tüm sürümleri de desteklenmez hale geldi.[69]

Ocak 2014'te, dünyadaki 3 milyon ATM'nin %95'inden fazlasının hala Windows XP (ATM'lerdeki baskın işletim sistemi olarak IBM'in OS/2'nin yerini alan) çalıştırdığı tahmin ediliyordu; ATM'lerin ortalama yaşam döngüsü yedi ila on yıl arasındadır, ancak bazılarının yaşam döngüleri 15'e kadar çıkmıştır. Birkaç ATM üreticisi ve müşterileri tarafından 2014 yılı boyunca Windows 7 tabanlı sistemlere geçme planları yapılırken, üreticiler ayrıca destek yaşam döngüleri için daha fazla esneklik sağlamak için gelecekte Linux tabanlı platformları kullanma olasılığını da değerlendirdi. Bu tarihten sonra ATM Industry Association (ATMIA) Windows 10'u ATM'ler için yeni bir alternatif olarak onayladı.[70]

Ayrıca, Çin'deki tüm bilgisayarların en az %49'u 2014'ün başında halen XP kullanıyordu. Bu bekletmeler birkaç faktörden etkilenmiştir; Çin Bilimler Akademisi'nden Ni Guangnan, Windows 8 kullanıcılarının Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin gözetimine maruz bırakabileceği konusunda uyarıda bulunurken,[71] Microsoft'un "garantili" destek sağlayamamasını protesto etmek için Çin, Mayıs 2014'te hükûmet kurumlarında kullanılması için Windows 8'in satın alınmasını yasakladı.[72] Hükûmet ayrıca, kullanıcıların daha yeni sürümleri yasal olarak satın almak yerine korsan olarak kullanacakları için, yaklaşan desteğin sona ermesinin Microsoft ile korsanlıkla mücadele girişimlerini etkileyebileceğinden endişe duyuyordu. Bu nedenle, hükûmet yetkilileri Microsoft'tan bu nedenlerle XP için destek süresini uzatmasını resmen talep etti. Microsoft isteklerine uymasa da, Lenovo, Kingsoft ve Tencent gibi bir dizi büyük Çinli yazılım geliştiricisi, XP'den geçiş yapan Çinli kullanıcılar için ücretsiz destek ve kaynak sağlayacağını belirtti.[73] Bazı hükûmetler, özellikle Hollanda ve Birleşik Krallık, Windows XP'nin sürekli dahili kullanımı için Microsoft ile "Özel Destek" planları üzerinde pazarlık yapmayı seçtiler; İngiliz hükûmetinin anlaşması bir yıl sürdü. Bu anlaşma aynı zamanda Windows XP ile aynı gün desteği sona eren Office 2003'e de desteği kapsıyordu ve 5,5 milyon sterline mal olmuştu.[74]

8 Mart 2014'te Microsoft, her ayın 8'inde kullanıcılara desteğin sona erdiğini hatırlatmak için açılır pencere şeklinde bir bildirim görüntüleyen bir XP güncellemesi dağıttı; ancak bu bildirimler kullanıcı tarafından devre dışı bırakılabilir.[75] Microsoft ayrıca, kullanıcıların dosyaları ve ayarları XP'den daha yeni bir Windows sürümüne sahip bir bilgisayara taşımasına yardımcı olmak için PCmover yazılımının özel bir "ekspres" sürümünü sağlamak için Laplink ile ortaklık kurdu.[76]

Desteğin sona ermesine rağmen, hala XP'yi geçmemiş kayda değer sorunlar vardı; Windows Vista'nın düşük seviyede talep görmesi, Büyük Durgunluk, Vista'nın etkileri ve Windows'un yeni sürümlerinin kurumsal ortamlarda kullanılan sürümlerinin yenilenmesi için oldukça fazla işlem gerekmesi gibi nedenlerle daha yeni Windows sürümlerine sahip daha yeni bilgisayarların satışları azaldı ve birçok kullanıcı XP'de kalmayı seçti.[77] Başlıca güvenlik yazılımı satıcıları (Microsoft'un kendisi dahil), bu önlemlere rağmen, Google Chrome, Mozilla Firefox ve Opera web tarayıcılarının geliştiricileri ile birlikte, Windows XP için desteğin sona ermesinden sonra değişen kapsamlarda destek ve tanımlar sunmaya devam etmeyi planladı;[69] eleştirmenler benzer şekilde, kullanıcıların sonunda XP'yi bırakıp desteklenen bir sürüme geçmeleri gerektiğini savundu.[78] Amerika Birleşik Devletleri Bilgisayar Acil Durum Hazırlık Ekibi, Mart 2014'te kullanıcılara desteğin yaklaşmakta olduğunu bildiren ve 8 Nisan'dan sonra XP kullanmanın ABD hükûmetinin bilgi güvenliği gereksinimlerini karşılamalarını engelleyebileceğini bildiren bir uyarı yayınladı.[79]

Windows XP üzerinde çalışan bir elektroensefalograf. Tıp endüstrisinin Windows XP'yi kullanmaya devam etmesi, kısmen tıbbi uygulamaların Windows'un sonraki sürümleriyle uyumlu olmamasından kaynaklanmaktadır.

Microsoft, 14 Temmuz 2015'e kadar XP için Kötü Amaçlı Yazılımları Temizleme Aracı (MSRT) için Security Essentials virüs tanımlarını ve güncellemelerini sağlamaya devam etti.[80] Genişletilmiş desteğin de sonu yaklaştıkça Microsoft, güvenlik açısından XP müşterilerini Windows 7 veya 8 gibi daha yeni sürümlere geçmeye daha fazla teşvik etmeye başladı ve saldırganların daha yeni Windows sürümleri için güvenlik yamalarını tersine çevirebileceğini ve bunları hedeflemek için kullanabileceğini öne sürdü.[81] Windows XP, Microsoft'un desteklemeyi bıraktıktan sonra keşfedilen çok sayıda güvenlik açığı tarafından uzaktan kullanılabilir.[82][83]

Benzer şekilde, XP çalıştıran özel cihazlar, özellikle tıbbi cihazlar, piyasaya sürülmeden önce ilgili düzenleyiciler tarafından onaylanan yazılımlarında herhangi bir revizyona (temel işletim sistemi için güvenlik güncellemeleri dahil) sahip olmalıdır. Bu nedenle, üreticiler genellikle cihazların işletim sistemlerinde herhangi bir güncellemeye izin vermediler ve bu da onları güvenlik açıklarına ve kötü amaçlı yazılımlara açık bıraktı.[84]

Windows XP desteğinin sona ermesine rağmen Microsoft, büyük güvenlik açıklarını düzeltmek için işletim sistemi için üç acil durum güvenlik güncelleştirmesi yayımladı:

Araştırmacılar, Ağustos 2019'da, Windows 10 kullanıcılarının, birden çok sağlayıcının donanım aygıt sürücülerinin tasarım kusurları nedeniyle "kritik" sistem ihlali riski altında olabileceğini bildirdi.[89] Microsoft, Temmuz 2019'da Windows XP ve Windows Me'deki Microsoft İnternet Oyunları hizmetlerinin 31 Temmuz 2019'da (ve Windows 7 için 22 Ocak 2020'de) sona ereceğini duyurdu.[90] Steam gibi diğer oyun hizmeti sunan şirketler de aynı şeyi yaptı ve Ocak 2019'da Windows XP ve Windows Vista desteğini sonlandırdı.[91]

2020'de Microsoft, SHA-1 uç noktaları için Windows Update hizmetini devre dışı bırakacağını duyurdu; Windows XP, SHA-2 için bir güncelleme almadığından, Windows Update Hizmetleri, Temmuz 2020'nin sonlarından itibaren işletim sisteminde artık kullanılamamaktadır.[92] Ancak, Ekim 2021 itibarıyla, Windows XP için eski güncellemeler hala Microsoft Update Katalogu'nda bulunmaktadır.[93]

Kabul görme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Windows XP, ilk olarak 2001 yılında piyasaya sürüldüğünde olumlu tepkiler almıştır. CNET, yeni arayüzün önceki sürümlerden "daha keskin" ve daha sezgisel olduğunu göz önünde bulundurarak, ancak "el tutuşu" ile deneyimli kullanıcıları "rahatsız edebileceğini" düşünerek işletim sistemini "yutturmaya değer" olarak nitelendirdi. XP'nin genişletilmiş multimedya desteği ve CD yazma işlevi, akıcı ağ araçlarıyla birlikte not edildi. Windows 2000 ve Me'ye kıyasla XP'nin performans iyileştirmeleri ve 2000'e kıyasla artan yerleşik aygıt sürücüsü sayısı da övüldü.[94]

Pazar payı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: İşletim sistemlerinin kullanım payı

Net Applications tarafından oluşturulan web analitiği verilerine göre, Windows XP, Windows 7'nin onu geçtiği (daha sonra Windows 10 tarafından geçildi),[95] Ağustos 2012'ye kadar en yaygın kullanılan işletim sistemiydi, StatCounter ise bunun neredeyse bir yıl önce gerçekleştiğini belirtiyor.[96]

Eylül 2022 itibarıyla, çoğu bölge veya kıtalardaki bilgisayarlarda Windows XP pazar payı, toplam Windows payının bir kısmı olarak %1'in altına düştü (Afrika'da %0,5[97]).

Kaynak kodu sızıntısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Eylül 2020'de Windows XP Service Pack 1 ve Windows Server 2003'ün kaynak kodları, bilinmeyen bir kullanıcı tarafından 4chan görüntü panosuna sızdırıldı. Anonim kullanıcılar kodu derlemeyi başardı ve bir Twitter kullanıcısı, YouTube'da kodun orijinal olduğunu kanıtlayan sürecin videolarını yayınladı.[98] Videolar daha sonra Microsoft tarafından telif hakkı gerekçesiyle kaldırıldı. Winlogon kaynak kodu ve diğer bazı bileşenler eksik olduğundan sızıntı eksikti.[99][100] Orijinal sızıntı, mıknatıs bağlantıları ve yükleri orijinal olarak Server 2003 ve XP kaynak kodunu içeren ve daha sonra ek dosyalarla güncellenen torrent dosyaları kullanılarak yayıldı; bunlar arasında Microsoft ürünlerine, patentlerine, aşı karşıtı hareketler tarafından Bill Gates hakkındaki komplo teorileri hakkında medya ve farklı konularda çeşitli PDF dosyaları da bulunuyordu.[101]

Microsoft, sızıntıları araştırdığını belirten bir bildiri yayınladı.[100][102][103]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "An Inside Look at the Months-long Process of Getting Windows XP Ready for Release to Manufacturing | Stories". Microsoft Stories. Microsoft. 24 Ağustos 2001. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2018. 
  2. ^ Kelly, Gordon (16 Nisan 2008). "Windows XP SP3 Release Date(s) Confirmed". Trusted Reviews. Trusted Reviews. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2018. 
  3. ^ a b c "Microsoft Product Lifecycle Search: Windows XP". Microsoft Support. Microsoft. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2012. 
  4. ^ Coursey, David (October 25, 2001). "The 10 top things you MUST know about Win XP". ZDNet. CNET Networks. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: July 22, 2008. 
  5. ^ Lake, Matt (3 Eylül 2001). "Windows XP". CNET Review. 19 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2014. 
  6. ^ "Windows XP ömrünü doldurdu, peki Windows XP'de güvenlik için ne yapmalı?". Hürriyet. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2021. 
  7. ^ Seltzer, Larry (26 Mayıs 2014). "Registry hack enables continued updates for Windows XP". ZDNet. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2021. [UPDATE:] Late Monday we received a statement from a Microsoft spokesperson: We recently became aware of a hack that purportedly aims to provide security updates to Windows XP customers. The security updates that could be installed are intended for Windows Embedded and Windows Server 2003 customers and do not fully protect Windows XP customers. Windows XP customers also run a significant risk of functionality issues with their machines if they install these updates, as they are not tested against Windows XP. The best way for Windows XP customers to protect their systems is to upgrade to a more modern operating system, like Windows 7 or Windows 8.1. 
  8. ^ "Desktop Windows Version Market Share Worldwide | StatCounter Global Stats". gs.statcounter.com (İngilizce). Statcounter. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021. 
  9. ^ "Desktop Windows Version Market Share Armenia". StatCounter Global Stats (İngilizce). 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  10. ^ Miles, Stephanie (January 24, 2000). "Microsoft consolidates Windows development efforts". CNET. CNET Networks. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 23, 2014. 
  11. ^ "Windows "Longhorn" FAQ". Paul Thurrott's SuperSite for Windows. Penton Media. June 22, 2005. April 4, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: April 4, 2008. 
  12. ^ Thurrott, Paul (October 6, 2010). "The Road to Gold: The development of Windows XP Reviewed". Paul Thurrott's Supersite for Windows. Penton Media. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 23, 2014. 
  13. ^ Thurrott, Paul (July 17, 2000). "Introducing the Whistler Preview, Build 2250". Windows IT Pro. Penton Media. June 12, 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 9, 2018. 
  14. ^ Thurrott, Paul (October 6, 2010). "The Road to Gold (Part Two)". Paul Thurrott's SuperSite for Windows. Penton Media. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 23, 2014. 
  15. ^ "Microsoft to christen Windows, Office with new name". CNET. CNET Networks. 5 Şubat 2001. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 23, 2014. 
  16. ^ "Windows XP marketing tab to hit $1 billion". CNET. CNET Networks. January 2, 2002. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 23, 2014. 
  17. ^ "Microsoft changes XP slogan in wake of US attacks". Computerworld NZ. IDG. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2015. 
  18. ^ Thurrott, Paul (15 Ekim 2001). "The Road to Gold (Part Three)". Paul Thurrott's Supersite for Windows. Penton Media. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2017. 
  19. ^ "HOW TO: Use ClearType to Enhance Screen Fonts in Windows XP". Support. Microsoft. 27 Ekim 2002. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  20. ^ Esposito, Dino (November 2001). "New Graphical Interface: Enhance Your Programs with New Windows XP Shell Features". MSDN. Microsoft. 9 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  21. ^ Turner, Paul (22 Şubat 2004). "No view of Palouse from Windows". The Spokesman-Review. Spokane. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2012. 
  22. ^ Fitzpatrick, Jason (6 Ağustos 2015). "The Start Menu Should Be Sacred (But It's Still a Disaster in Windows 10)". How-To Geek. 13 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016. 
  23. ^ "How To Use the Fast User Switching Feature in Windows XP (Revision 1.5)". Microsoft Support. Microsoft. 27 Mart 2007. 12 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  24. ^ "Kernel Enhancements for Windows XP". Windows Hardware Developer Center (WHDC). Microsoft. 13 Ocak 2003. 7 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  25. ^ "HOW TO: Use the Driver Roll Back Feature to Restore a Previous Version of a Device Driver in Windows XP". Microsoft. 27 Ekim 2002. 18 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ Staff, Ars (2 Şubat 2001). "Windows Product Activation: an early look". Ars Technica (İngilizce). 5 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  27. ^ "Windows XP Networking Features and Enhancements". docs.microsoft.com (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  28. ^ "Frequently Asked Questions About Remote Desktop". Microsoft. 4 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "Windows XP Program Compatibility Wizard". ServerWatch (İngilizce). 12 Mart 2002. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  30. ^ "New ways to do familiar tasks". Windows XP Product Documentation. Microsoft. 3 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014. 
  31. ^ "Kernel Enhancements for Windows XP". MSDN. Microsoft. 13 Ocak 2003. 6 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2014. 
  32. ^ stevenpittsleycne (13 Haziran 2002). "Easy install guide for NetBEUI and IPX in Windows XP Pro". TechRepublic (İngilizce). 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  33. ^ "Non-Plug and Play Network Device Support in Windows XP". Support. Microsoft. 18 Ekim 2001. 30 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2012. 
  34. ^ "Windows XP marketing tab to hit $1 billion". CNET (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  35. ^ "Differences with Windows XP Home Edition". docs.microsoft.com (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  36. ^ "Microsoft reveals media XP details". CNET (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  37. ^ "Microsoft launches tablet PC drive". CNET (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  38. ^ Evers, Joris (5 Ocak 2005). "Microsoft nixes Windows XP for Itanium". Computerworld (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  39. ^ "Microsoft Raises the Speed Limit with the Availability of 64-Bit Editions of Windows Server 2003 and Windows XP Professional". Stories (İngilizce). 25 Nisan 2005. 15 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  40. ^ Thurrott, Paul (3 Ocak 2005). "Windows XP Starter Edition". Paul Thurrott's SuperSite for Windows. Penton Media. 28 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2008. 
  41. ^ "Service Pack and Update Center". support.microsoft.com. 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  42. ^ "Installing Windows XP Service Pack 3 (SP3)". docs.microsoft.com (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  43. ^ "Slipstream Service Pack 3 into Your Windows XP Installation CD". Lifehacker (İngilizce). 2 Mayıs 2008. 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  44. ^ "Windows XP SP1 Irons out the Wrinkles". PCMAG (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  45. ^ Lake, Matt. "Microsoft Windows XP Service Pack 1 review: Microsoft Windows XP Service Pack 1". CNET (İngilizce). 27 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  46. ^ "Differences Between Windows XP SP1 and Windows XP SP1a". 3 Şubat 2003. 27 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007. 
  47. ^ "How to obtain the latest Windows XP service pack". 26 Mart 2007. 14 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2007. 
  48. ^ Shinder, Debra Littlejohn (26 Ağustos 2004). "Windows XP Service Pack 2: How it affects wireless networking". TechRepublic (İngilizce). 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  49. ^ wibjorn. "Geliştirici araçları, teknik belgeler ve kod örnekleri". docs.microsoft.com. 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  50. ^ Fletcher, Jefferson (8 Nisan 2008). "IE Automatic Component Activation Now Available". IEBlog. Microsoft. 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2008. 
  51. ^ Mux, Victor (9 Ağustos 2007). "Microsoft Windows XP Professional Service Pack 2c Release". MSDN. Microsoft. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2014. 
  52. ^ Protalinski, Emil (29 Nisan 2008). "Microsoft releases the long-anticipated Windows XP SP3 (updated)". Ars Technica (İngilizce). 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  53. ^ Keizer, Gregg (July 8, 2008). "Microsoft sets XP SP3 automatic download for Thursday". Computerworld. IDG. July 9, 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: July 8, 2008. 
  54. ^ "Windows XP Service Pack 3 Overview". Microsoft. 6 Mayıs 2008. 6 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2008. 
  55. ^ "List of fixes that are included in Windows XP Service Pack 3". Microsoft. 6 Mayıs 2008. 9 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2018. 
  56. ^ Oiaga, Marius (14 Aralık 2007). "No, Internet Explorer 7 Will Not(!) Be a Part of Windows XP SP3". softpedia (İngilizce). 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2022. 
  57. ^ Howard, Michael (29 Ocak 2008). "New NX APIs added to Windows Vista SP1, Windows XP SP3 and Windows Server 2008". Michael Howard's Web Log. Microsoft. 25 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2011. 
  58. ^ "Description of the Credential Security Support Provider (CredSSP) in Windows XP Service Pack 3". Microsoft. 6 Mayıs 2008. 9 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2018. 
  59. ^ Enterprise IT Planet Staff (13 Mayıs 2005). "Upgraded Wi-Fi Security for Windows XP SP2". Wi-Fi Planet. QuinStreet Enterprise. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2018. 
  60. ^ "Microsoft Product Lifecycle Search: Windows XP". Microsoft Support. Microsoft. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  61. ^ "Microsoft Product Lifecycle Search: Windows XP". Microsoft Support. Microsoft. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  62. ^ "Microsoft Product Lifecycle Search: Windows XP". Microsoft Support. Microsoft. 20 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  63. ^ Fried, Ina (27 Eylül 2007). "Microsoft extends Windows XP's stay". CNET. CBS Interactive. 30 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 5, 2008. 
  64. ^ Lai, Eric (3 Mart 2008). "Microsoft to keep Windows XP alive—but only for Eee PCs and wannabes". Computerworld. IDG. 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2008. 
  65. ^ Tung, Liam (18 Şubat 2014). "Microsoft: 'Remember, some XP-based embedded systems to get support to 2019'". ZDNet. CBS Interactive. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  66. ^ Newman, Jared (27 Ağustos 2014). "Enthusiast developer keeps Windows XP alive with unofficial 'Service Pack 4'". PCWorld. 26 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2018. 
  67. ^ Satherley, Dan (9 Nisan 2013). "Businesses urged to ditch XP". 3 News NZ. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2019. 
  68. ^ Keizer, Gregg (26 Ağustos 2013). "Microsoft will craft XP patches after April '14, but not for you". Computerworld. IDG. October 20, 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2013. 
  69. ^ a b Keizer, Gregg (11 Mart 2014). "US-CERT urges XP users to dump IE". Computerworld. IDG. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2019. 
  70. ^ ATM Industry Association (collectively) (1 Haziran 2015). "ATMIA position paper recommending migration to Windows 10". www.atmia.com (Basın açıklaması) (İngilizce). ATM Industry Association. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  71. ^ "Windows 8 a 'threat' to China's security". BBC. 5 Haziran 2014. 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018. 
  72. ^ Kan, Michael (20 Mayıs 2014). "China bans government purchases of Windows 8". PCWorld. IDG. 20 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2014. 
  73. ^ "Microsoft Partners Lenovo, Tencent to Offer XP Tech Support in China". Voanews.com. Reuters. 9 Nisan 2014. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2014. 
  74. ^ Gallagher, Sean (6 Nisan 2014). "Not dead yet: Dutch, British governments pay to keep Windows XP alive". Ars Technica. Condé Nast Publications. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019. 
  75. ^ Foley, Mary Jo (3 Mart 2014). "Microsoft to start nagging Windows XP users about April 8 end-of-support date". ZDNet. CBS Interactive. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2019. 
  76. ^ Yegulalp, Serdar (3 Mart 2014). "Microsoft: Use Laplink's Windows XP migration tools, not ours". Infoworld. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  77. ^ Ward, Mark (5 Mart 2014). "XP – the operating system that will not die". BBC News. 24 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014. 
  78. ^ Egan, Matt (7 Nisan 2014). "What should XP users do when Microsoft ends support? Upgrade to Windows 8, buy a new PC, keep running XP?". PC Advisor. 14 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  79. ^ "Alert (TA14-069A): Microsoft Ending Support for Windows XP and Office 2003". 11 Mart 2014. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  80. ^ Keizer, Gregg (January 19, 2014). "Microsoft will furnish malware assassin to XP users until mid-2015". Computerworld. IDG. January 22, 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  81. ^ "Microsoft Warns of Permanent Zero-Day Exploits for Windows XP". Infosecurity. Reed Exhibitions. 20 Ağustos 2013. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2013. 
  82. ^ "Microsoft Security Bulletin MS15-011 JASBUG". 10 Şubat 2015. 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015. 
  83. ^ Freeman, Robert (11 Kasım 2014). "IBM X-Force Researcher Finds Significant Vulnerability in Microsoft Windows". Securityintelligence.com. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015. 
  84. ^ Talbot, David (17 Ekim 2012). "Computer Viruses Are "Rampant" on Medical Devices in Hospitals". MIT Technology Review. 19 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  85. ^ Goodin, Dan (1 Mayıs 2014). "Emergency patch for critical IE 0-day throws lifeline to XP laggards, too". Ars Technica. Conde Nast. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2017. 
  86. ^ Warren, Tom (13 Mayıs 2017). "Microsoft issues 'highly unusual' Windows XP patch to prevent massive ransomware attack". The Verge. Vox Media. 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017. 
  87. ^ Warren, Tom (14 Mayıs 2019). "Microsoft warns of major WannaCry-like Windows security exploit, releases XP patches". The Verge. Vox Media. 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019. 
  88. ^ "Prevent a worm by updating Remote Desktop Services (CVE-2019-0708) – MSRC". blogs.technet.microsoft.com. 14 Mayıs 2019. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2019. 
  89. ^ Winder, Davey (11 Ağustos 2019). "Critical Windows 10 Warning: Millions Of Users At Risk". Forbes. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019. 
  90. ^ "Farewell to Microsoft Internet Games on Windows XP, Windows ME, and Windows 7". answers.microsoft.com (İngilizce). 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2019. 
  91. ^ "Windows XP and Windows Vista Support – Steam – Knowledge Base – Steam Support". support.steampowered.com. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2019. 
  92. ^ "Windows Update SHA-1 based endpoints discontinued for older Windows devices". support.microsoft.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. 
  93. ^ "Microsoft Update Catalog". www.catalog.update.microsoft.com. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. 
  94. ^ Lake, Matt (10 Ekim 2002). "Microsoft Windows XP – Home Edition review". CNET. 31 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2014. 
  95. ^ "Operating system market share". 9 Eylül 2012. 9 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2018. 
  96. ^ "Desktop Windows Version Market Share Worldwide". StatCounter Global Stats (İngilizce). 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019. 
  97. ^ "Desktop Windows Version Market Share Africa". StatCounter Global Stats (İngilizce). 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022. 
  98. ^ Cimpanu, Catalin. "Windows XP leak confirmed after user compiles the leaked code into a working OS". ZDNet (İngilizce). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  99. ^ Warren, Tom (25 Eylül 2020). "Windows XP source code leaks online". The Verge (İngilizce). 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  100. ^ a b Alcorn, Paul (30 Eylül 2020). "Windows XP Source Code Leaked, Posted to 4chan (Update, It Works)". Tom's Hardware (İngilizce). 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  101. ^ "Windows XP Source Code Leaked By Apparent Bill Gates Conspiracist". Gizmodo (İngilizce). 25 Eylül 2020. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  102. ^ "The Windows XP and Windows Server 2003 source code leaks online". Graham Cluley. 25 Eylül 2020. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
  103. ^ "Windows XP source code leaked online". www.computing.co.uk. 28 Eylül 2020. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Windows XP ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Windows_XP&oldid=33768450" sayfasından alınmıştır