Yeşil Ordular
| Yeşil Ordular | |
|---|---|
 Yeşil ordular, yeşil, siyah veya her iki rengi de bulunduran bayraklar kullandılar. | |
| Tarih(ler) | 1918-1921 |
| Lider(ler) | Ivan Klyopov (Livny) Nestor Makhno (Yekaterinoslav) Danylos Terpylo (Trypillia) Nikifor Grigoriev (Kherson) Alexander Antonov (Tambov) |
| Etkin bölgeler | Rusya, Sibirya ve Ukrayna |
| İdeoloji | Tarımcılık Neo-narodnikizm Anti-Bolşevizm İttifaklar: Toplayıcı Sosyalizm Anarşizm Devrimci Sosyalizm |
| Rakip(ler) |  Bolşevikler
|
| Çatışma(lar) | Liyev Ayaklanması Tambov İsyanı Pitchfork Ayaklanması Güney Rusya Müdahalesi |
Yeşil Ordular (Rusça: Зеленоармейцы) aynı zamanda Yeşil Ordu (Зелёная Армия) veya Yeşiller (Зелёные) olarak da bilinir, 1917'den 1922'ye kadar Rus İç Savaşı'nda tüm hükümetlere karşı savaşan silahlı köylü gruplarıydı. Bolşeviklere, Beyaz Ordu'ya ve yabancı müdahalecilere karşı çıkan ve topluluklarını üçüncü şahıslar tarafından yapılan taleplerden veya misillemelerden korumak için savaşan örgütlü yerel milisler. Yeşil ordular siyasi ve ideolojik olarak tarafsızdı, ancak zaman zaman Sosyalist-Devrimci Parti ile ilişkilendirildi. Yeşil ordular, Rusya'nın çoğunda en azından zımni bir desteğe sahipti. Bununla birlikte, birincil üsleri olan köylülük, Rus İç Savaşı sırasında aktif bir kampanya yürütme konusunda büyük ölçüde isteksizdi ve sonunda 1922'deki Bolşevik zaferinin ardından dağıldı.
Arka Plan
[değiştir | kaynağı değiştir]
Harita İkinci Polonya Cumhuriyeti'ni ve İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin batı Ukrayna'ya saldırılarını gösteriyor.(koyu mavi), Belarus Halk Cumhuriyeti (açık mavi), Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti (limon yeşili), Romanya Krallığı ve batıya genişleme denemeleri (kahverengi), Avusturya-Macaristan İmparatorluğu çökmenin eşiğindeki Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (sarı), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ve kuzeye saldırıları (kırmızı), Litvanya (pembe) ve Don Kazakları (koyu yeşil).
Rus köylüleri, devletin zaferiyle sonuçlanan önceki devrimlerin ürünü olan Rus devletine karşı iki savaş yaşadı: 1905-1907 ve 1917-1922. 1918'in başlarında, Bolşevik Partisi'nin elinde yalnızca birkaç şehir vardı. "Köylü okyanusunun ortasındaki benzersiz Bolşevik adacıklar" emeklerinin meyvelerini teslim etmeye ve herhangi bir dış otoriteye boyun eğmeye isteksiz.[1] Şehirli ve kırsal kesim arasındaki çatışma, iç savaşın ana cephelerinden biriydi.[2] Bu direniş birçokları tarafından ülkede var olan "toplumsal anarşinin" bir ifadesi olarak yorumlandı. Köylüler ve işçiler üzerindeki komünizm etkisi ihmal edilebilir düzeydeydi. Bazı sovyetleri kontrol ettiler, ancak onlara pasif ve düzensiz bir şekilde karşı çıkan nüfusun çoğunluğu üzerinde zorlayıcı bir güce sahip değillerdi.[3]
1917 sonu ile 1918 başı arasında, merkezi Rusya, Bakü ve Taşkent'i kontrol eden Komünistlere karşı ciddi bir muhalefet yoktu. Tek muhalif güç, Rusya'nın güneyinde hâlâ örgütlenen, ancak 3.000 kişilik Gönüllü Ordu'ydu (Rusça: Добровольческая армия). Beyazların tüm umutları, başlangıçta daha çok kendi bağımsızlıklarını elde etmekle ilgilenen Don Kazakları ve Kuban Kazaklarını kazanmaktı. Ukrayna ve Finlandiya bağımsız olma sürecindeydiler, ancak Beyazlar bu halkları kazanmak için ayrılmalarını asla tanımayacaklardı. Sadece 1918 başlarında Kazaklara karşı şiddetli Bolşevik baskısı onları davalarına kazanmayı mümkün kıldı.
Türk Kurtuluş Savaşına Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurtuluş Savaşı sırasında halkın umutsuz durumunu dindirmek için Anadolu'da bir dedikodu yayıldı. Rusya'daki Yeşil Ordunun aslında Enver Paşa'nın Orta Asya'daki kuvvetleri olduğu, yeşil ordu içinde birçok Orta Asya Müslümanı ve Kafkasya Müslümanı olduğu bilgisi halk arasında yayılmıştır. Yeşil Ordu Orta Asya'dan gelip Anadolu'yu işgalden kurtaracağı dedikodusu yayılmıştır. Cemiyetin efsanevi bir yönünün oluşmasında etkili olan diğer bir neden de Yeşil rengin halk arasında kutsal bir renk olması İslamiyeti temsil etmesiydi. Bu inanç doğrultusunda efsaneleşen Yeşil Ordu'nun bayrağını rengi İslam inanışları gereği Yeşil bayrak'tı. Yeşil Ordu efsanesini farklı bir biçimde canlı tutanlardan biri de Kazım Karabekir'dir. Kurtuluş Savaşı Doğu cephesindeki isyanı bastırmakla görevli askerleri Batı Cephesine gönderir ve ellerine bir yeşil bayrak verip ordulara ''Yeşil Ordu'' adını verir.[4]
Anadolu, en umutsuz günlerde Yeşil Ordu’yu bir kurtarıcı gibi beklemiştir. Enver Paşa’nın Yeşil Ordu’nun başında Anadolu’ya gelmesini düşleyenler az değildir. Kazım Karabekir bundan yararlanarak Yeşil Ordu’nun öncüsü diye ufacık bir müfrezeyi büyücek bir yeşil bayrakla Ankara’ya yollar. Erzurumlu dadaşlardan kurulu müfreze, “Yeşil İslam Ordusu geliyor” diye yollarda propaganda yapar.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Werth, Nicolas (1999). The Black Book of Communism. Harvard University Press. ss. 56, 80.
- ^ Werth, 1999. s. s.56.
- ^ Arshinov. 1974. s. 47.
- ^ "MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ RUS-TÜRK İLİŞKİLERİNDE YEŞİL ORDU -ÇERKEZ ETHEM -MUSTAFA SUPHİ VE ARKADAŞLARI ÜÇGENİ". s. 42-43. 23 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2023.