Yuhanna bar Penkaye
Yuhanna bar Penkaye (Süryanice: ܝܘܚܢܢ ܒܪ ܦܢܟܝ̈ܐ Yōḥannān bar Penkāyē), yedinci yüzyılın sonlarında Doğu Kilisesi'nin bir üyesi olan bir yazardır. Beşinci Emevi halifesi Abdülmelik zamanında yaşamıştır.
Babası Penekli olduğu için Bar Penkaye denmiştir. Penek, bugün Şırnak’a bağlı İdil ilçesinin yakınındaki eski bir yerleşim yeridir.[1] Kamul’daki Mar Yuhanan Manastırı’nda öğrenim görmüş bir din adamıdır. Daha sonra Mar Bassima manastırlarında keşiş olarak yaşamıştır. Daha sonraki yazarlar onu Dalyathalı Yuhanna Saba ile karıştırırlar.[2]
Yuhanna bar Penkaye'nin yazıları, zamanının ilk Müslüman fetihlerinin görgü tanığıdır.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Eserlerinin bir kısmı halen varlığını sürdürmektedir. Bunların çoğu hiç yayımlanmamıştır ve yalnızca el yazmaları halinde günümüze ulaşmıştır.
Ktâbâ d-rêš mellê veya dünyanın Özet tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]15 bölümden oluşan eserin son iki bölümü, İslâm tarihini ilgilendiren olaylardan söz eder. Eserde; Emevî halifeleri I. Muâviye (h. 661-680) ve I. Yezîd (h. 680-683) döneminin olayları, Abdullah bin Zübeyr (ö. 692) ve Muhtar es-Sekafî’nin (ö. 687) faaliyetleri, savaşlar, esaretler, salgın hastalıklar, insanların günahkarlığı gibi dönem hakkında ilgi çekici detaylar görmek mümkündür.[3]
- Yaratılıştan Büyük Hirodes'e 1-4 arası kitaplar
- 5. kitap iblisler üzerine
- 6-8. Kitaplar, Eski Ahit'te büyük ölçüde tipoloji üzerinedir.
- 9. Kitap, pagan insanların kültleri hakkındadır. Zerdüştlük hakkında önemli bilgiler içermektedir.
- 10-13. kitaplar, Mesih'in ve öğrencilerinin yaşamı hakkındadır.
- Kitap 14, oradan Arap fethine kadar olan tarihi kapsar.
- Kitap 15, 7. yüzyılın son on yıllarına kadar olan dönemi kapsar ve çağdaştır. Bu tür birkaç kaynak bilinmektedir.[2]
El yazmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Harvard MS Syr 42. Bu, " Dalyathalı Yuhanna'nın (sekizinci yüzyıl) eserlerinin oldukça eksiksiz bir derlemesinin egemen olduğu ve Yuhanna bar Penkaye, Evagrius Ponticus, Büyük Basil, Mabbug'lu Philoxenus, İoannis Hrisostomos ve keşişler Gregory (Kıbrıslı?) ve Simon (Zarif?)" (Ref: M. Henze, The Syriac Apocalypse of Daniel: Introduction, Text, and Commentary. Studien und Texte zur Antike und Christentum 11. Tübingen: Mohr Siebeck, (2001) Alexander Golitzin, Making the Inside like the Outside: Toward a Monastic Sitz im Leben for the Süryani Apocalypse of Daniel, Contribution to a Festschrift'te anlatıldığı gibi, Monica Blanchard ve Katolik Üniversitesi için Robin Darling Young tarafından düzenlendi America Press, 2003'te. Çevrimiçi olarak http://www.marquette.edu/maqom/daniel 11 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ).
- Biblioteca apostolica Vaticana, "KDV." Sayın. 497 * 20e sn. : (1900). Alqos - MAR JOHANNAN BAR PENKAYE, "Histoire des principaux événements du monde" * (Stephan Raës, copiste) (Referans http://www.ftsr.ulaval.ca/_pdf/bibp/index_manuscrits4_origines2003.pdf 11 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. )
- mss'de birkaç çalışma var. Alqosh'taki Rabban Hormizd (Notre-Dame des Semences) manastırında ve Addai Scher tarafından kataloğunda listelenmiştir.
- Kodeks 25. John Bar Penkaye tarafından bestelenen geçici dünyanın arkeolojisi veya tarihi kitabı. Çalışma, 9 bölümden ilki ve ikincisi 6 olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. MS 686'da biter.
- Kodeks 116. Bu çeşitli ciltteki onuncu madde, Elia Millos tarafından 1868'de yayınlanan Yuhanna bar Penkaye'nin Tanrı'ya iman üzerine bir şiiridir.
- Kodeks 122. Musullu Yuhanna tarafından bestelenen iyi işler kitabı. Ama bunu takiben Yuhanna bar Penkaye'nin keşişlerin ahlaksızlıkları üzerine bir şiiri var; ve sonra diğer yazarların diğer eserleri. Bayan 1758'de yazılmıştır. Yuhanna da dahil olmak üzere eserlerin çoğu Elia Millos, Directorium Spirituale, Roma (1868) tarafından yayınlandı.
- Kodeks 123. Bayan 122 ile aynı içerik, ancak Bayan 1663'e kadar uzanıyor.
- Vatikan Borgia Sir. Bayan 1. Bu, Musullu Yuhanna tarafından bestelenen İyi İşler Kitabı'nın bir kopyasıdır ve bunu Yuhanna bar Penkaye'nin bir şiiri takip eder: Keşişlerin kötü alışkanlıkları üzerine ; Ebedjesu'nun İnci Kitabı; Süryani yazarlar kataloğu da Ebedjesu tarafından. 217 yaprak. Son yapraklar gitti. Mayıs 1674'te Alqosh'ta yazılmıştır. Addai Scher'in Borgia mss kataloğunda listelenmiştir. Journal Asiatique'de, Mart-Nisan 1909 (çevrimiçi gallica.bnf.fr)
Edisyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Addai Scher, John bar Penkaye'ye ait duyurular, Journal Asiatique, ser. 10. cilt 10 (1907), s. 161-178. http://gallica.bnf.fr adresinden 18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. çevrimiçi olarak erişilebilir (Journal Asiatique'i arayın). Bu, bir bildirimin metnini ve Fransızca çevirisini ve ardından ana çalışmasının bir analizini yayınlar.
- SP Brock, 7. yüzyılın sonlarında Kuzey Mezopotamya : Yuhanna Bar Penkaye'nin "Ris Melle" kitabının 15. kitabı, Jerusalem Studies in Arabic and Islam, 9 (1987), Süryani Hıristiyanlığı Çalışmaları (1992), bölüm 2'de yeniden basılmıştır.[2] (Copac'tan daha fazla ayrıntı).
- Hubert Kaufhold, Anmerkungen zur Textüberlieferung der Chronik des Johannes bar Penkaye, Oriens christianus 87 (2003) s. 65-79. (Referans web'de bulundu)
- Alphonse Mingana (ed.), Kitaplar X-XV, Sources Suriyeques cilt. 1 (ve sadece cilt), Leipzig (1907). Süryanice metin ve Fransızca çeviri.
- K. Pinggéra, Nestoranische Weltchronistik. John Bar Penkaye und Elias von Nisibis, içinde: Martin Wallraff (Hrsg.), Iulius Africanus und die christliche Weltchronistik (Texte und Untersuchungen zur altchristlichen Literatur), Berlin; New York: de Gruyter 2006, 263-283.
- Jean-Louis Simonet, Les citations des Actes des Apôtres dansları les chapitres édités du Ketaba deres mele de Jean Bar Penkaye, Le Muséon: Revue d'Études Orientales (ISSN 0771-6494) vol. 114 (2001) ss.97-119. (Referans web'de bulundu)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Tomakin 2017, s. 246, 81.dipnot.
- ^ a b c S. Brock, A brief outline of Syriac Literature, Moran Etho 9, Kottayam, Kerala: SEERI (1997), pp.56-57, 135
- ^ Tomakin 2017, s. 246.
- Genel
- Tomakin, Ahmet Yasin (2017). "Ortaçağ İslâm Dünyasında Süryani Tarih Yazıcılığı". Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. VIII (18). ss. 233-254. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022.
- Brock, Sebastian P. (1992). Studies in Syriac Christianity: History, Literature, and Theology (İngilizce). Aldershot: Variorum. ISBN 9780860783053. 1 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022.
- Brock, Sebastian P. (1997). A Brief Outline of Syriac Literature (İngilizce). Kottayam: St. Ephrem Ecumenical Research Institute.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tertullian Projesi'ndeki 15. kitabın İngilizce çevirisi 29 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
