Донецк
| Донецк | |
| укр. Донецьк рус. Донецк | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
| Нигезләнү датасы | 1869 |
|---|---|
 | |
| Рәсми исем | Донецьк[1] |
| ... хөрмәтенә аталган | Джон Джеймс Юз[d], Иосиф Сталин һәм Шәмәли Тынык |
| Нигезләүче | Джон Джеймс Юз[d] |
| Рәсми тел | украин теле |
| Дәүләт |
 Украина |
| Нәрсәнең башкаласы | Донецкий район[d], Донецкая городская община[d] һәм Донецк өлкәсе |
| Административ-территориаль берәмлек | Донецкая городская община[d] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Кальмиус[d] |
| Территориясенә дәгъва итә | Россия |
| Хөкүмәт башлыгы | Кулемзин Алексей Валерьевич[d][2] |
| Халык саны | 901 645 (2022)[3] |
| Административ бүленеше | Ворошиловский район[d], Будённовский район[d], Калининский район[d], Киевский район[d], Кировский район[d], Куйбышевский район[d], Ленинский район[d], Петровский район[d] һәм Пролетарский район[d] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 169 ± 0 метр |
| Кардәш шәһәр | Тронһейм, Вилнүс[4][5], Таранто, Бохум[6][7], Шеффилд, Шарлеруа, Питтсбург, Мәскәү, Нарва, Катовитсе, Ростов-на-Дону, Кутаиси[d], Батум[8][9], Гомель, Акмәсҗит[10], Улан-Удэ[11], Филибә[d][12], Острава һәм Курск[13] |
| Мәйдан | 358 км² |
| Почта индексы | 283000–283497 һәм 83000–83497 |
| Рәсми веб-сайт | gorod-donetsk.com(рус.) |
 | |
 | |
 | |
| Феноменның икътисады | экономика Донецка[d] |
 | |
 | |
| Җирле телефон коды | 622 һәм 623 |
| Номер тамгасы коды | AH |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Донецк Викиҗыентыкта | |
Донецк (рус. Донецк, укр. Донецьк [Донэцьк]) — Украина көньяк-көнчыгышында урнашкан шәһәр. Украинаның икътисади, мәдәни, сәяси үзәкләренең берсе.
Донецк өлкеседә күп татарлар яши. Донецк hәм Донецк өлкәсенең үзәк мәчете — Әхәт Җәми.
География
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шәһәр Донбасс үзәгендә, Азак диңгезеннән 95 километр төньяграк урнашкан. Шәһәр аша дүрт елга ага: Кальмиус, Бахмутка, Асмоловка һәм Черепашкина.
| Донецкидан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Санкт-Петербург ~ 1776 км Киев ~ 730 км Полтава ~ 398 км |
Мәскәү 1023 км Харьков ~ 293 км |
Сарытау ~ 910 км Луганск ~ 152 км |
|||||||
 Варшава ~ 1562 км  Брүссел ~ 2814 км Илбау ~ 1176 км Днепр ~ 250 км |
 |
Красный Луч ~ 102 км Волгоград ~ 620 км |
|||||||
 Бүкрәш ~ 1258 км Әдис ~ 730 км Симферополь ~ 547 км |
Мариуполь ~ 113 км |
Ростов-на-Дону ~ 253 км Новороссийск ~ 648 км  Бакы ~ 1544 км |
|||||||
Климат
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| Донецк климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 13,0 | 16,0 | 21,3 | 31,0 | 34,6 | 38,0 | 37,8 | 40,0 | 33,9 | 32,7 | 20,5 | 15,0 | 40,0 |
| Уртача максимум, °C | −1,3 | −0,9 | 5,3 | 14,5 | 20,9 | 24,8 | 27,3 | 26,8 | 20,7 | 13,1 | 8,5 | −0,3 | 13,3 |
| Уртача температура, °C | −4 | −3,9 | 1,6 | 9,5 | 15,5 | 19,3 | 21,6 | 20,9 | 15,4 | 8,8 | 3,7 | −2,8 | 8,8 |
| Уртача минимум, °C | −6,7 | −7 | −2,1 | 4,6 | 10,0 | 13,8 | 15,9 | 15,0 | 10,0 | 4,5 | −1,1 | −5,4 | 4,3 |
| Абсолют минимум, °C | −32,2 | −31,1 | −21 | −10,6 | −2,4 | 2,1 | 6,0 | 2,2 | −6 | −10 | −22,2 | −28,5 | −32,2 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 37 | 32 | 34 | 38 | 46 | 65 | 51 | 37 | 36 | 37 | 38 | 41 | 492 |
Тарих
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шәһәр уэльслы Җон Юз тарафыннан металлургия заводы янындагы бистә буларак Юзовка исеме астында нигезләнгән. 1917 елда Юзовкага шәһәр статусы бирелгән.
1919—1925 елларда — губерна үзәге.
1924 елда шәһәргә Сталино исеме кушылган. 1932 елдан өлкә үзәге булып тора. 1961 елда исеме Донецк итеп үзгәртелгән.
Эчке бүленеш
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Донецк 9 районына бүленә:
- █ Будённый районы
- █ Ворошилов районы
- █ Калинин районы
- █ Киев районы
- █ Киров районы
- █ Куйбышев районы
- █ Ленин районы
- █ Петров районы
- █ Пролетариат районы
Татар матбугаты
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1930—1939 елларда шәһәрдә татар телле «Donʙass eşcese» («Донбасс эшчесе») гәҗите нәшер ителгән.
Спорт
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Указ Президиума Верховного Совета Украинской ССР. О переименовании Сталинской области и города Сталино — 1961.
- ↑ http://gorod-donetsk.com/glava-administratsii/10678-biografiya
- ↑ Чисельність наявного населення Українина 1 січня 2022
- ↑ http://www.ivilnius.lt/pazink/apie-vilniu/miestai-partneriai
- ↑ https://vilnius.lt/lt/tarptautinis-bendradarbiavimas/
- ↑ https://www.bochum.de/Internationales/Staedtepartnerschaften
- ↑ http://www.d-u-forum.de/staedtepartnerschaften/
- ↑ https://mer.dn.ua/news_echo.php?id_news=8683
- ↑ https://batumi.ge/ge/?page=show&sec=5
- ↑ https://tass.com/politics/906463
- ↑ http://м.улан-удэ.рф/industry/econom_biznes/vneshn/goroda/doneck/doneck.php
- ↑ https://www.plovdiv.bg/en/about-plovdiv/побратимени-градове/
- ↑ http://www.kurskadmin.ru/node/911
| 1 000 000нан артык кеше |  | |
|---|---|---|
| 500 000 — 1 000 000 кеше | ||
| 100 000 — 500 000 кеше | Мариуполь • Луганск³ • Макийивка² • Винница • Акмәсҗит* • Акъяр* • Херсон • Полтава • Чернигов • Черкассы • Сумы • Һорливка² • Житомир • Камъянске • Кропивницкий • Хмельницкий • Ривне • Черновцы • Кирмәнчек • Тернопиль • Ивано-Франкивск • Била Церква • Луцк • Краматорск • Мелитополь • Киреч* • Никополь • Словьянск • Бердянск • Северодонецк • Алчевск³ • Павлоград • Ужгород • Лысычанск • Кизләү* • Енакиеве² | |
| 50 000 — 100 000 кеше | ||
Халык саны 2001 халык исәбе буенча китерелгән. * — Фактик рәвештә Русия Федерациясе контроле астында; ² — ДХҖ контроле астында; ³ — ЛХҖ контроле астында. | ||
 |
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|