12 май
Внешний вид
12 май — Милади тәкъвимендә бишенче айның уникенче көне. Ел ахырына кадәр 233 көн кала.
← май → | ||||||
Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
2024 ел |
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Бөтендөнья азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы — Халыкара үсемлекләр сәламәтлелеген саклау көне (гарәп. اليوم الدولي للصحة النباتية, ингл. International Day of Plant Health, кыт. 国际植物健康日, рус. Международный день охраны здоровья растений).
- Халыкара шәфкать туташлары шурасы — Халыкара шәфкать туташы көне (гарәп. اليوم العالمي للتمريض, ингл. International Nurses Day, кыт. 国际护士节, рус. Международный день медицинской сестры).
- Финләндия — Фин милли кемлеге көне (фин. Suomalaisuuden päivä, ингл. Day of the Finnish Identity, рус. День финского самосознания).
- Халыкара фибромиалгия һәм хроник арганлык синдромы авырулары турында мәгълүмат тарату көне (исп. Día Internacional de la Fibromialgia y el Síndrome de fatiga crónica, ингл. International Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome Awareness Day).
- Халыкара математикада хатын-кызлар көне (ингл. International Women in Mathematics Day, фр. Journée internationale des femmes en mathématiques).
- Босния һәм Герцеговина / Серб республикасы (d) — Армия көне (серб. Дан Војске Републике Српске, ингл. Day of the Army of the Republika Srpska).[1]
- Гөрҗистан — Беренче дәшелгән Апостол Андрей көне (гөрҗ. წმინდა მოციქულის ანდრია პირველწოდებულის საქართველოში შემოსვლის დღე, рус. День Святого апостола Андрея Первозванного).[2]
- Россия Федерациясе — Экологик белем бирү көне (рус. День экологического образования).
- 1233 ― болгар-татар шагыйре Кол Гали Кыйссаи Йосыф поэмасын тәмамлый (яңа вакыт исәбе буенча).
- 1769 ― патшабикә Екатерина II Казан гимназиясендә татар телен укытуга рөхсәтен бирә.
- 1830 — Эквадор Җөмһүрияте төзелүе игълан ителә.
- 1993 — Эстония Европа Шурасына кабул ителә.
Шулай ук карагыз: Төркем:12 май көнне туганнар
- 1160 — Ибн әл-Әсир,
- 1670 — Аугуст II Көчле,
- 1759 — Дмитрий Казинский, Россия империясе дәүләт эшлеклесе, Казан губернасы губернаторы.
- 1815 — Виктор Григорович,
- 1818 — Борис Бересфорд, Казан университеты һәм башка уку йортларында чит телләр укытучысы.
- 1830 — Алексей Саврасов, рәссам.
- 1868 — Леонид Савёлов,
- 1872 — Антон Корошец,
- 1879 — Михаил Тушнов,
- 1879 — Мөхәммәтҗан Танышбаев, казакъ сәяси һәм җәмәгать эшлеклесе.
- 1886 — Ольга Молчанова,
- 1895 — Вильям Җиок,
- 1904 — Вилис Лацис,
- 1907 — Васыйк Хангилдин,
- 1907 — Дементий Шмаринов, ССРБ халык рәссамы.
- 1907 — Кэтрин Һепбёрн, Оскар премиясенә 4 тапкыр лаек булган киноактриса.
- 1910 — Дороти Һоҗкин,
- 1911 — Ширияздан Сарымсаков, татар театры режиссеры.
- 1912 — Наум Мейман,
- 1912 — Чыңгыз Әхмәров, татар рәссамы.
- 1929 — Миңнебай Саттаров,
- 1930 — Әнвәр Әлимҗанов,
- 1931 — Владимир Бровиков,
- 1933 — Андрей Вознесенский, рус шагыйре, прозаик, рәссам, архитектор.
- 1934 — Хәмит Зәйдуллин,
- 1938 — Аяз Мөтәлибов, / Азәрбайҗан ССР коммунистлар фиркасе үзәк комитетының беренче сәркатибе, Азәрбайҗан президенты.
- 1938 — Владимир Шимко,
- 1938 — Зоя Краснова,
- 1939 — Хатыйп Миңнегулов, татар әдәбият галиме, дәреслекләр авторы, тәнкыйтьче.
- 1941 — Варис Хәсәнов,
- 1944 — Илдар Шиһапов, музыкант, артист һәм режиссер. Мәскәүдәге Татар мәдәни үзәгенең сәнгать җитәкчесе, Русиянең атказанган артисты.
- 1956 — Олег Эпштейн,
- 1967 — Айбулат Рәхмәтуллин,
- 1967 — Михаил Кийко,
- 1972 — Хулисса Вильянуэва,
- 1978 — Малин Акерман,
- 1981 — Ханна Ильд,
- 1983 — Алинә Кабаева, спорт эшлеклесе.
- 2003 — Ленар Фәттахов,
Шулай ук карагыз: Төркем:12 май көнне вафатлар
- 1701 — Пётр Лопухин,
- 1838 — Анджей Снядецкий, поляк табибы, биолог, химияче.
- 1859 — Сергей Аксаков, рус язучысы, дәүләт һәм җәмгыять эшлеклесе.
- 1878 — Илья Борщов,
- 1884 — Бедржих Сметана (Bedřich Smetana), чех композиторы.
- 1905 — Алексей Безобразов,
- 1918 — Вилһелм Радлов, тюрколог-галим.
- 1935 — Юзеф Пилсудский, / Польша Җөмһүрияте сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе.
- 1961 — Сергей Коричев,
- 1966 — Фёкла Беззубова,
- 1970 — Нелли Закс,
- 1972 — Антоний Буковецкий,
- 1981 — Леонид Соколов,
- 1982 — Зоя Базилевская,
- 1991 — Андрей Куторкин,
- 1992 — Гали Әбдерәзәков, Бөек Ватан сугышы чоры Кызыл Гаскәренең сапёрлар батальоны сержанты, Советлар Берлеге каһарманы, зоотехник.
- 1995 — Андрей Болтнев,
- 1996 — Фуат Таһиров, Татарстан Республикасының халык артисты, Татар дәүләт «Әкият» курчак театрын оештыручыларның берсе, язучы.
- 2000 — Аделаида Авакян,
- 2009 — Роже Планшон,
- 2009 — Саҗидә Галимова,
- 2009 — Эрот Зарипов (70), татар рәссамы.
- 2014 — Валентина Селивёрстова,
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Исем бәйрәмнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ Svečano obilježen 12. maj – Dan Vojske Republike Srpske(үле сылтама) Калып:Ref-bs
- ↑ დღეს ანდრია პირველწოდებულის ხსენების დღეა 2021 елның 28 сентябрь көнендә архивланган. (груз.)