Cărţi/Books by Alexandru Gafton
După aproape două decenii am considerat că am putea fi în măsură să reliefăm importanța temei, în... more După aproape două decenii am considerat că am putea fi în măsură să reliefăm importanța temei, într-o modalitate mai transparentă. Creîndu-ne răgazul necesar, am elaborat ediția de față, una restructurată, recalibrată și acomodată la rezultatele constantelor reflecții asupra chestiunii. Este o formă amendată prin adăugiri, eliminări și reformulări, operate asupra unor secvențe de text. Principalul scop vizat a fost obținerea unei imagini corecte și mai fin perspectivate, exprimate prin intermediul unui text limpede și cuprinzător, coerent și bine argumentat.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
1. Transcrierea textelor prezentei ediţii are în vedere, în primul rînd, necesitatea redării cu f... more 1. Transcrierea textelor prezentei ediţii are în vedere, în primul rînd, necesitatea redării cu fidelitate a unor texte aparţinînd altui secol, în vederea studierii lor sub aspect filologic şi lingvistic 1. Transpunerea acestor texte în alt alfabet decît cel în care au fost ele scrise, şi pentru cititorii altei perioade din evoluţia limbii române, a făcut ca, la diferite nivele, să apară concesii făcute sistemului actual de scriere fo-nematică şi normelor sale ortografice. Fără a putea şti exact cum ar fi acţionat scriptorii secolului al XVI-lea dacă ar fi avut la îndemînă sistemul actual de scriere şi normele ortografice actuale, în suficient de multe situaţii a apărut necesitatea unor opţiuni pe care editorul le-a făcut în funcţie de normele actuale (respectînd mai ales principiile sintactic şi simbolic), orientat însă de diferite elemente carac-teristice epocii în care au fost redactate textele. Încercarea de a ajunge la limba textelor, fără a se distruge imaginea lor grafică s-a lovit de variate dificultăţi cărora editorul a încercat să le găsească soluţiile cu gradul cel mai ridicat de compatibilitate, atît sub aspect filologic, cît şi practic. De aceea, este posibil ca, uneori, cel puţin aparent, soluţiile sale să pară eclectice şi lipsite de coerenţa pe care o analiză mai puţin atentă le-ar da. Concentrarea edito-rului asupra scriptorului şi a textului său a putut uneori să-l depărteze pe cel dintîi de cititor, fără a avea garanţia că astfel s-a apropiat corect de text. Rămînînd ca explicaţii mai amănunţite să fie oferite în Studiu, în cele ce urmează se fac nece-sarele precizări de ordin general 2. 1 Principalul text transcris este Codicele Bratul (CB), text însoţit de facsimil. Anexa cuprinde, întocmai ca şi în cazul precedent, aşa-numitul Apostol Iorga (AI); ambele texte au beneficiat de acelaşi tratament din partea editorului. Transcrierea CB este însoţită de transcrierea Codicelui voro-neţean (CV) şi a Praxiului coresian (CP), operate de către autorul ediţiei, după facsimilele din ediţiile Mariana Costinescu, respectiv Ion Bianu (v. Sigle şi bibliografie). 2 Pentru discutarea chestiunilor de ordin lingvistic, precum şi a celor ridicate de traducere, v. Al. Gafton, Evoluţia limbii române prin traduceri biblice din secolul al XVI-lea. Studiu lingvistic asupra Codicelui Bratul în comparaţie cu Codicele Voroneţean, Praxiul Coresian şi Apostolul Iorga, Iaşi, 2001.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Articole şi Studii/Papers by Alexandru Gafton
Diacronia, 2021
Limbajul uman (vocal-articulat) poate fi privit deopotrivă ca structură și organ, și ca instrumen... more Limbajul uman (vocal-articulat) poate fi privit deopotrivă ca structură și organ, și ca instrument și comportament biosocial. Temelia sa este materială și motorie, iar dezvoltarea procesual-istorică. Examinînd relația dintre momentul inițial (gest) și rezultatul actual (limbaj vocal-articulat)—la nivelele motor și neural—se înțelege că activitățile mentale apar și se dezvoltă ca urmare a interacțiunilor organismului biologic cu mediul natural și social. Prin urmare, apariția sa nu se produce în consecința unei revoluții sau a unui salt evolutiv, ci ca urmare a unei dezvoltări organice și treptate, petrecute în mediu biosocial și avînd același tip de premise. La apariția sa au contribuit numeroase elemente (structuri osoase, musculare, nervoase, genetice) direcționate de evenimente sociale care au produs comportamente, al căror exercițiu a condus la anumite dezvoltări.
Întrucît a generat o diversificare structurală și comportamentală și întrucît a putut servi evoluției, o astfel de dezvoltare a putut fi speculată de organismul biologic și social, astfel încît indiferent de spațiu, de timp, de elemente de context particular, de la un anumit nivel de dezvoltare încolo, diferitele comunități umane, răspîndite pe glob au prezentat tendința intrinsecă de a dezvolta această facultate.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Diacronia, 2020
All that exists emerges from the previous and is subject to some determining factors, that is, it... more All that exists emerges from the previous and is subject to some determining factors, that is, it has antecedents and causes, which have antecedents and causes, regardless of the difficulty of exhaustively analysing the elements of the causal chain (that is to quantify their forces, their hierarchy and weights, to determine their degrees of conjunction, interdetermination and collaboration, to monitor, mathematize and algorithmize their components), nothing being indeterminate and random. Such difficulty or impossibility cannot generate or constitute a reason to conclude that such complex processes would be indeterminate and random, as they are rigorously determined by a multitude of inextricably intertwined factors.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Diacronia, May 7, 2019
Credința curentă în materie de evoluționism este că neodarwinismul reprezintă cea mai bună explic... more Credința curentă în materie de evoluționism este că neodarwinismul reprezintă cea mai bună explicație evoluționistă, întrucît o conține pe cea darwiniană, ameliorată prin ajustări și adaosuri furnizate de cercetarea științifică în desfășurare. Totodată, se crede că poziția acestuia este pe bună dreptate dominantă, autoritatea sa decurgînd din științificitate, obiectivitate și din evitarea oricăror tentacule ideologice sau mize neștiințifice.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
GIDNI IV, 2017
The authors argue that science is an objective and rational process applied to reality for the pu... more The authors argue that science is an objective and rational process applied to reality for the purpose of gaining knowledge. In order for its results to reflect reality just as it is and to be trustworthy, scientific knowledge must derive from the conjunction of accurate observation with reflection subjected to reasoned methods and instruments, free of any ideological interference. Another highlight is that science must be aligned with the reality to which it is applied, for which reason natural sciences are the basis of any scientific knowledge, and the presence of their perspective is imperative. Preliminarii. Decurgînd din fundamentele energetice și materiale ale Universului, realitatea se constituie ca un dat complex, fundamentat și activat de principiile și legile existențial-funcționale universale, populat de tot ceea ce decurge din acțiunea acestora, oferind simțurilor și conștiinței o succesiune devenindă de ipostaze. Decurgînd din interacțiunea organismului uman cu realitatea, știința este procesul de observare, cugetare și reflectare, întemeiat pe observația obiectivă, cumpănită prin suspendarea judecății redate prin forme lingvistice inteligibile. Dacă lucrurile stau astfel, rostul fundamental al cunoașterii științifice este aflarea adevărului – ca raport între cum ar fi lucrurile și procesele în realitate și cum apar ele în urma reflectării raționate. Pentru ca acest raport să fie corect constituit, știința are a se orîndui și acționa conform structurilor funcționale la care se aplică spre a le cunoaște, iar metodele de cercetare au a se edifica astfel încît să procure eficiență și siguranță în obținerea, analiza, testarea și înțelegerea faptelor. Rezultă că nici o construcție epistemologică sau gnoseologică nu poate ignora felul în care se structurează și funcționează realitatea, rezultate acurate și de încredere apărînd doar dacă procesul de cercetare are în vedere și respectă constrîngeri impuse deopotrivă de realitatea cercetată și de dialectica procesului științific. Toate acestea arată că între realitate, știință și metode există o relație prin care diada umană se acomodează la monada naturală, spre a oferi adevărata cunoaștere. 1. Realitatea este ansamblul funcțional cel mai complex, ce generează, cuprinde și guvernează existența și parcursul a tot ceea ce există cumva. Existență. Spre a exista, componentele realității interacționează (cu sine, la nivelul părților, cu altele și cu mediul), se agregă (căpătînd complexitate structural-funcțională), se diversifică (ocupînd nișe existențiale) și evoluează în acord cu principiile fundamentale și universale în temeiul cărora există – exercitate prin intermediul unor legi adecvate claselor, genurilor, speciilor și indivizilor concreți ce participă la constituirea realității – și proporțional cu solicitările cuplului cerințe externe / nevoi interne. Cele patru procese constituie modalități adaptative de obținere și păstrare a stabilității – condiție de prim rang a existenței 1 care, se înțelege, le cuprinde pe toate. 1 Condiția existenței este echilibrul stabil. Această stare se referă la situația în care componentele realității – dintr-un timp și dintr-un spațiu date – au depășit etapele de obținere a echilibrului în mediu și se află într-o etapă stătătoare de funcționare eficientă și lipsită de tensiuni care să le pună în situația de a-și căuta echilibrul. De aici rezultă și că într-o
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Diacronia.ro, 2019
Recitind Parabolele din Noul Testament, autorii prezentului studiu găsesc elemente pe baza cărora... more Recitind Parabolele din Noul Testament, autorii prezentului studiu găsesc elemente pe baza cărora se poate clădi interpretarea acestor istorii în lumina evoluționismului—un concept de o profunzime considerabilă. Dacă sînt percepute ca un întreg și dacă lăsăm la o parte orice reflecție mistică asupra lor, parabolele afirmă existența unui sistem care generează și guvernează toate principiile și entitățile, care, în consecință, îi împărtășesc natura, adică ordinea, echilibrul și vitalitatea.
Entitățile dețin forța vitală generată de un dat genetic entelehic, fundamental pozitiv, însă care se poate menține, dezvolta și evolua ca atare numai ca urmare a devenirii epigenetice, în acea direcție.
În mod firesc pentru el însă, omul religios subordonează spiritului și împlinirii voinței lui Dumnezeu datul genetic, dobînditul epigenetic, precum și instrumentele de natură comportamentală și ideologică.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
GIDNI II, 2015
Due to its relation with senses and cogitation, language is an influential factor in the developm... more Due to its relation with senses and cogitation, language is an influential factor in the development of human mentality, and the communication ability it develops and sustains converts it into a decisive social agent. Language is essentially an instrument, but with its natural tendency towards autonomy it tends to also acquire the character of an organ; it thus comes, on the one hand, to communicate the results of thought and cognitive process, and on the other hand, to become a centripetal force.
In turn, thinking has the ability to impose – through language – the results of its own processes, regardless of the results transmitted by reality – through senses.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Preliminarii. Examinarea nivelului produselor naturale primare (organismele vii) și a celui const... more Preliminarii. Examinarea nivelului produselor naturale primare (organismele vii) și a celui constituit de derivatele acestora (societatea, gîndirea) arată că nimic nu poate exista fără antecedent şi lipsit de orice fel de relaţie cu mediul, continuitatea genetică și adaptabilitatea caracterizînd orice astfel de produs. Același examen arată că elementele se definesc prin proprietăți intrinseci – diferențiatoare și agregante – și se manifestă pe baze concurențial-colaborative. Întrucît natura lor este de a forma sisteme coerente sub aspect structural-funcțional, capabile de coevoluție în plan ontogenic şi filogenic, în cadrul sistemelor, activitatea elementelor are a răspunde cerințelor interacționale ale sistemului cu mediul și nevoilor interne, organizațional-funcționale, ale sistemului. Autoritatea este una dintre funcţiile apărute ca urmare a constituirii și funcționării sistemelor. Nefiind absolută şi centralizată, dar nici proprie tuturor sau oricăror elemente, ea tinde să-şi ia drept locus elemente ce deţin capacitatea de a organiza şi perfecţiona actele existenţiale şi relaţionale ale sistemului, în direcţia cerută de evoluţia lui integrată în mediu. Ca oricare altă funcţie sistemică, autoritatea nu apare la nivel individual şi singular (al elementului neintegrat în sistem) și nu este destinată exercitării în sine, forţa ei coagulantă neputînd fi reală şi deplină decît dacă răspunde rosturilor către care a orientat-o geneza ei naturală și dacă se exercită ca funcție care concură alături de celelalte la eficiența întregului. Precum orice entitate, gena, de pildă, există deopotrivă în măsura în care se diferenţiază de alte gene şi în care participă la întreg. Ea se află în existenţă întrucît generează, construieşte și pune în funcțiune organisme eficiente, pe care astfel le serveşte. Acest proces se împlinieşte doar prin relaţiile cu semenii din constelaţia din care face parte, sensul ei existenţial fiind superior simplei existenţe în sine (imposibile, de altfel) – fapt valabil şi pentru sistem, în primul rînd ca element al mediului din care face parte, apoi ca element al unui sistem mai complex. Pe de altă parte, deşi conştientă de actele sale şi capabilă de a sesiza relaţia de cauzalitate – după cum arată David Hume –, fiinţa umană prezintă tendinţa de a zăbovi fascinată asupra lucrurilor şi proceselor în sine, cu rezultatul că poate rîvni la lucruri şi la procese în sine, doar pentru posesia şi exerciţiul lor.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
AUI, Sep 1, 2016
Generally conceived as a cultural instrument, the literary aspect cannot exist and function unles... more Generally conceived as a cultural instrument, the literary aspect cannot exist and function unless it is structured according to well-defined and rigorously respected principles. Like in any other social domain, the pressures of concurrent entities are rather inclusive. Their necessity to coexist can also trigger the adequacy to alterity as well as the looseness (laxity) in the enactment of the literary norm's own structural-functional principles. The real solution to preserve its identity is to firmly assume a set of principles of which the main one is the diachronic principle. keywords: literary norm, diachrony 1. Introducere. Observînd dinamica latinei culte în relaţie cu aceea a latinei populare şi fiind atent la modalităţile de constituire, funcţionare, prezervare şi la continua edificare a aspectului cult, prin acomodare la realitatea limbii, a gîndirii şi a societăţii, Quintilian identifica patru caracteristici, factori şi călăuze ale aspectului literar: uetustas, consuetudo, auctoritas şi ratio (Quintilian, 1974). Felul în care se constituie, se organizează şi interrelaţionează acestea determină dominantele de conduită ale vorbitorului cult, orientîndu-i opţiunile şi căile pe care acesta îşi dezvoltă uzul limbii literare. Cele patru forţe numite de către Quintilian semnifică relaţia de colaborare dintre uzul înţelepţilor din vechime şi din contemporaneitate, statornicirea normei prin obişnuinţă, armonizarea şi fundamentarea ei prin raţiune. Din natura esenţială a limbii şi din scopurile spre a căror satisfacere se edifică instrumentul lingvistic se deduc şi urmăresc principii spre a instaura şi respecta echilibrul dintre caracteristicile şi necesităţile structural-funcţionale ale instrumentului astfel creat şi solicitările dinspre felul în care se concepe relaţia dintre exprimarea gîndirii şi conţinuturile de gîndire astfel exprimate. În esenţă, aceste modalităţi şi instrumente de orientare sînt comune cu cele ale vorbitorului obişnuit, care comunică prin instrumentul lingvistic şi, de regulă, îl foloseşte în mod reflex, prezentînd tendinţe de ordin natural în direcţia urmării normei lingvistice a comunităţii din care face parte – mai atent la vorbitorii cu autoritate, poate, de asemenea (sau mai ales) la presiunile lingvistice ale comunităţii sale stratificate social –, nepreocupat în mod special de normă şi de normare, şi mai degrabă indiferent la sau absolut deloc de adecvarea la o altă normă, fie literară, fie paralelă. Tendinţele naturale îl mînă către utilizarea eficientă, adică economică a energiei, ceea ce se traduce printr-o regularitate rezonabilă a paradigmelor, sunete uşor identificabile în plan fonematic, sensuri lesne de înţeles, cu alte cuvinte o comunicare fluentă, transparentă, uşor de produs şi de receptat ca atare (Puşcariu, 1994; Gafton, 2014b). Există o excepţie semnificativă dar sporadică, esenţială din perspectivă sociolingvistică şi neesenţială în plan lingvistic, dată de situaţia în care un vorbitor ajunge într-o altă comunitate decît a sa, în care se practică o normă paralelă sau " supraordonată ". În mod obişnuit, contactul cu respectivii vorbitori nu îl va deturna pe acesta de la norma sa decît dacă resimte o constrîngere în această direcţie dinspre factorii de ordin social sau de altă natură extralingvistică. În acest caz el va tinde către schimbarea comportamentului său lingvistic, adoptînd elementele cele mai pregnante şi cu caracter de marcă ale acelei norme, spre a estompa sau acoperi diferenţele, sau chiar încercînd să renunţe la norma sa spre a se plasa pe de-a întregul în cadrele celeilalte (cf. Gafton, 2014a).
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Revue Roumaine de Linguistique, 2014
Although the Romanian language possesses a remarkable unity, one could observe multiple “literary... more Although the Romanian language possesses a remarkable unity, one could observe multiple “literary dialects” emerging in the incipient period of literary Romanian (mainly the sixteenth century). Their existence is plausible both from the point of view of the linguist, observant of even the finest distinctions, and of the speaker, observant of more general differences, mostly at the usage level. A deeper analysis reveals how the presence of multiple, non-hierarchical cultural centres and of slight dia-, syntopic, dia- and synstratic differences, on top of a remarkable unity of the linguistic system, have contributed to the evolution of a literary aspect free of constraints and enjoying parallel developments.
Key words: old literary Romanian, linguistic norm, dia-, syntopic and dia- synstratic differentiations
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Diacronia, 2016
The aim of the present discussion is to observe the various endeavours under-taken in linguistics... more The aim of the present discussion is to observe the various endeavours under-taken in linguistics to discern whether the basis of articulation is a viable and useful concept and—above all—whether or not it reflects reality. Since as far as we know the most fruitful development of this very notion is accomplished within Romanian scientific milieu, by the contributions of A. Philippide and G. Ivănescu, we shall make an attempt to pursue the path which was unfold in the mid 19 th century under the influence of the evolutionist perspective and which was followed by the two great theorists of the concept. In the second part of our study we shall present a brief present-day account of the issue, especially since, subsequent to the two Romanian scholars, Ro-manian linguistics did not give much attention to this concept, though its ex-istent premises are firm and valuable, i.e. of great aid.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Zusammenfassung Die linguistischen Kontakte, zwischen Individuen verschiedener Ethnien, welche un... more Zusammenfassung Die linguistischen Kontakte, zwischen Individuen verschiedener Ethnien, welche unterschiedliche Muttersprachen haben, haben als Effekt einen Kontakt zwischen den beiden Denkweisen und den beiden sozialen Bereichen. Diese Art von Kontakte führt zu einem Austausch, welcher von den Wechselwirkungen zwischen den beiden Kulturen, die unterschiedliche Sprachen haben, den verschiedenen Denkweisen, den verschiedenen mentalen und sozialen Prozessen, den Beziehungen zwischen Sprache und Denken oder zwischen Sprache und Gesellschaft, als auch den internen Spannungen in der Sprache, gefördert wird. Wegen diesen Wechselwirkungen, sieht sich die Zielsprache gezwungen unterschiedlichen internen Spannungen stand zu halten, was dazu führen kann, dass sie unterschiedliche Charakteristika und Anpassungseigenschaften entwickelt. Der Sprecher, welcher in dem Wechselwirkungsbereich der beiden sich in Kontakt befindenen Sprachen ist, befindet sich nicht nur in der Lage die kombinierten Zwänge der beiden zu spüren, sondern, hat auch die Tendenz der Freiheiten einer Sprache auch auf die andere zu überführen. Diese Art von Transfer bezieht sich nicht auschliesslich auf das konzeptuelle und linguistische Material, sondern kann sogar die ordnungsgemässen Regeln der beiden Systeme beeinträchtigen. Diese Tatsache bezeugt, dass derartige Kontakte im wesentlichen dynamisch, tief und organischer Art sind, sodass die Denkweise die einschrenkenden Grenzen der Sprache sprengen. Für den Sprecher, der sich in dem Gebiet eines linguistischen Kontakts befindet, bilden die Unterschiede zwischen den beiden Systemen eigentlich nur Anregungen, welche er in seiner Denkweise verwendet und die eigentlich Grenzen der beiden Sprachsysteme bilden sollten, es sind aber nicht Hürden die nicht übergangen werden können, sondern bilden eigentlich Horizonte die überschreitet werden müssen. 1. Dinamicile proprii limbii, gîndirii şi societăţii, dinamicile date de relaţiile de interacţiune şi interdeterminare dintre acestea generează semnificative consecinţe la nivelul compartimentului lexical-semantic al limbii. Acestea pot fi uşor de constatat observînd fenomenele petrecute în interiorul unei limbi, dar şi studiind ceea ce se poate petrece în urma contactelor lingvistice dintre două limbi diferite. Cazul tipic este cel al contactelor lingvistice vii şi libere dintre indivizi de etnii diferite, avînd limbi materne diferite (care, din motive de ordin istoric, politic, administrativ etc., locuiesc un teritoriu comun şi aparţin unei comunităţi relativ unitare). Deşi sensibil diferit, cazul traducerii rămîne, ca o subclasă, în aceeaşi sferă 1. În aceste cadre se produc multiple contacte între cele două limbi şi, pe această cale, între cele două universuri de gîndire şi sociale care, astfel, intră în relaţiile enunţate. Acest tip de contacte este producător de schimbări generate de relaţiile dintre limbă şi gîndire, de cele dintre limbă şi societate, precum şi de tensiunile interne ale limbii. Contactul viu şi traducerea sînt procese ce generează şi exersează interacţiuni între două limbi, dar şi tipuri speciale de acte lingvistice şi sociale care creează un cîmp în care au loc interacţiuni între două civilizăţii şi culturi cu limbi, mentalităţi, cadre şi procese mentale şi sociale între care există diferenţe. Datorită acestor căi de interacţiune, limba-ţintă este nevoită să interacţioneze cu sine însăşi, tensiunile la care poate fi supusă fiind de natură să-i solicite diferite caracteristici precum şi capacităţile adaptative. Pe de altă parte, procesele (asociative şi disociative) petrecute în mintea vorbitorilor depăşesc cadrele unei limbi şi includ libertăţi şi condiţionări ce se constituie în cadre de interferenţă ale celor două limbi. Plasat la interferenţa limbilor în contact, vorbitorul nu se găseşte doar în situaţia de a resimţi constrîngerile combinate ale acestora, ci, luînd cunoştinţă de anumite condiţionări ale 1 Considerăm că, pentru perioada veche, traducerea rămîne o subclasă şi întrucît aderăm la cele spuse de S. Mîndrescu în Elementele: " Cînd limba e în formaţiune, cel ce vrea să scrie, învaţă limba de la popor şi anume de la acea parte din popor, în mijlocul cărora a trăit. În chipul aceasta unui element, care a putut prinde rădăcini acolo, i se dă ocasiunea să créscă, să'nfloréscă şi să aducă róde, dacă are fericirea de a fi cunoscut de cel ce scrie. Nu tot ast-fel stă lucrul cu stadiu de quasi fixare a limbei. Acest stadiu al limbei presupune, ba chiar pretinde de la scriitor, o cunóştere cît se póte de perfectă a ei. Unde se învaţă acésta? În şcóle sau în tot cazul sub conducerea autorilor cari servă de model. Format în chipul acesta scriitorul, mai adăogînd la acésta şi dorinţa de a fi înţeles şi prin asta speranţa de a cîştiga simpatiile cititorilor, se va feri de provincialisme, va căuta vorbe de o valóre cît mai mare, fără ca prin acésta să-i fie esclusă inspiraţia din popor " (p. 13-14).
Bookmarks Related papers MentionsView impact
In Honorem Florica Dimitrescu / Al. Niculescu, 2014
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Zusammenfassung Die Erforschung der Arten in denen der lexikale Entlehnung zwischen unterschiedli... more Zusammenfassung Die Erforschung der Arten in denen der lexikale Entlehnung zwischen unterschiedlichen Sprachen, die sich in Kontakt befinden, stattfindet ist sehr wichtig, nicht nur aus der Perspektive der Sprachgeschichte oder der Kulturanthropologie, sondern auch für die allgemeine Linguistik. Demzufolge zeigt die Bezeichnung " mehrfache Ethymologie " , manchmal, aus objektiven Gründen (angefangen mit dem formalen Aspekt des aufgenommenen Wortes, über die Insuffizienz der Texte, die kleine Anzahl von Texten und bis zu den engen Beziehungen zwischen den sich im Kontankt befindenen Sprachen), eigentlich nur die Unfähigkeit der genauen Zuordnung und präzise Beschreibung eines Wortes in die aufnehmende Sprache. Neben den Fällen in denen die oben angedeutetete Bezeichnung rechtfertigt werden kann,-aber auch dann nur wenn die grobe Schlussfolgerung aufgenommen wird – und den Fällen in denen die diachronische Kompenente in der Argumentation den primären Platz einnimmt, gibt es zahlreiche Situationen in denen eine ausführliche und mit grosser Sorgfalt durchgeführte Analyse den fremdsprachlichen Einfluss rafienieren könnte und dadurch die eigentliche Herkunft des besprochenen lexikalen Elements klar gedeutet werden kann. Anhand einiger Beispiele, insbesondere aus dem 16. und 17. Jahrhundert, versuchen wir in unserem Beitrag die Beziehungen zwischen dem slawischen und dem ungarischen Einfluss auf die rumänische Sprache hervorzuheben. 1. Există situaţii în care un anumit cuvînt, deţinut de o limbă în urma împrumutării sale dintr-o a doua limbă, este, concomitent sau ulterior, reîmprumutat de la o a treia limbă, cu care prima intră în contact. Indiferent de felul în care cele două limbi străine au ajuns să deţină respectivul termen (împrumutîndu-l, fie una de la cealaltă, fie ambele dintr-o terţă limbă, dar şi fiecare din cîte o altă sursă), întrucît forma şi sensul pe care acel element lexical le va avea în noua sa limbă pot fi identice, criteriile lingvistice de a-i stabili etimologia şi a face necesarele distincţii finale pot deveni inoperante. În acest caz, intervin alte tipuri de raţionamente, care îşi extrag elementele din datele istorico-geografice, culturale etc., sau care se raportează tot la planul lingvistic, dar tinzînd să folosească analogia cu alte situaţii, cunoscute din etape anterioare, ulterioare sau chiar paralele în timp. Precum în unele cazuri în care etimologia stabilită cu ajutorul criteriilor de ordin strict lingvistic, eventual doar sprijinită pe date de ordin extralingvistic (probabil că singura modalitate reală de a stabili etimologii precise), este pusă la îndoială datorită unor nepotriviri dintre rezultatele astfel obţinute şi unele concluzii teoretice anterior extrase, şi în aceste situaţii poate apărea tentaţia şi pericolul interpretărilor. În Lexiconul Marsilian 1 , Carlo Tagliavini vorbeşte despre " elementi incerti " , cu etimon fie slav, fie maghiar, fie german, fie provenit din altă limbă, observînd că pentru unele cuvinte " i criterî fonetici non ci dicono nulla e dobbiamo basarci sull'estensione geografica, sulla natura dei testi in cui la voce si incontra, su criterî culturali ecc " 2. După ce dă exemplul rom. paloş, care ar putea proveni din srb. палош, dar şi din magh. pallos, C. Tagliavini declară: " abbiamo preferito il secondo, in base ai numerosi prestiti guerreschi passati dall'ungherese in rumeno " (lucr. cit., p. 125), ceea ce rămîne mult prea puţin. Chiar astfel, " in multi casi, l'incertezza rimane; ma occore tener presente che un prestito entra sovente nella lingua da due vie diverse; lo riconosciamo facilmente quando la veste fonetica ci indica la sua provenienza (...) ma altra volta, non abbiamo nessun mezzo per provarlo " (lucr. cit., p. 125). În acest context apare observaţia de cea mai mare valoare, atît prin pertinenţă, cît şi prin profunzimea realităţii pe care * Studiu publicat în volumul Români majoritari/Români minoritari: interferenţe şi coabitări lingvistice, literare şi stnologice, Editura Alfa, Iaşi, 2007, p. 107-130. 1 Carlo Tagliavini, Il " Lexicon Marsilianum " Dizionario latino-rumeno-ungherese del sec. XVII. Studio filologico e testo, Bucureşti, 1930. 2 Vezi lucr. cit., p. 125. În acest caz, deşi se pot face presupuneri pe baza anumitor criterii, acestea nu reuşesc să opereze distincţiile necesare, în plus, uneori, pot apărea alte criterii care pledează în altă direcţie, cu mai multă sau mai puţină tărie. Astfel, autorul arată că nu se poate şti cu precizie etimologia, în limba română, a unor termeni precum rom.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Omul de cuvint. In honorem Gheorghe Chivu, 2017
Stat rosa pristina nomine, nomina nuda tenemus
Bookmarks Related papers MentionsView impact
AUI, In Honorem C. Francu, 2005
Bookmarks Related papers MentionsView impact
AUI, 2007
1. Spre deosebire de alte limbi indoeuropene, germanice, precum germana, engleza, sau romanice, p... more 1. Spre deosebire de alte limbi indoeuropene, germanice, precum germana, engleza, sau romanice, precum franceza, italiana, portugheza, limba română nu prezintă disponibilităţi remarcabile către îmbogăţirea nivelului lexical-semantic prin acumulare de material lexical. În comparaţie cu limbile menţionate, limba română are un număr de unităţi lexicale destul de mic. Cu toate acestea, însă, capacităţile ei de a cuprinde şi exprima varietatea de sensuri pe care limbile de comparaţie o deţin nu scad nicidecum proporţional. În esenţă, problema necesităţii de a reda în mod nuanţat realitatea, în sensul cel mai larg, precum şi raporturile din sînul acesteia, a fost rezolvată de către diferitele limbi în două modalităţi. Într-un caz, fiecare element lexical are a semnifica unul, două sau mai multe sensuri, dar în număr cît mai redus. Chiar dacă nu la maximum, în acest caz bogăţia semantică este reflectată de inventarul de unităţi lexicale. Fireşte, constatarea aceasta nu are o valoare absolută. Chiar în limbile germanice mai sus menţionate, există numeroase elemente lexicale ce cunosc o pletoră de sensuri. Respectivele situaţii, însă, sînt copleşite de cele în care o sferă conceptuală este împărţită cu fineţe şi stricteţe de mai multe elemente lexicale, şi chiar de cazul în care nuanţele de sens ale cîte unui concept sînt – la fel de fin şi de riguros – partajate între mai multe elemente lexicale. Felul în care s-au edificat aceste limbi, aşadar, a condus la un soi de echilibrare numerică între unităţile formale şi cele de conţinut ale compartimentului lexical. Nu se poate spune că este vorba despre o modalitate propriu-zisă de rezolvare a problemei ridicate de relaţia dintre cuvînt şi sens. Mai degrabă – pe fondul unei apetenţe pentru împrumutul de material lexical – este vorba despre o capacitate sporită de a decela, în cadrul realităţii, o multitudine de sensuri şi nuanţe, date de o varietate de cauze. Dintre acestea din urmă merită specificate: felul în care este observată, percepută şi gîndită realitatea, caracteristicile de exprimare a realităţii de către respectiva limbă, modalităţile particulare de construcţie şi diferenţiere a contextelor, felurite cerinţe de natură (socio)lingvistică, comportamentală etc.–, combinată cu o anumită concepţie asupra felului în care se organizează limba, în relaţie cu realitatea, ca instrument de exprimare a realităţii. Fără a putea vorbi – nici în această situaţie – de tipuri pure, adică despre o centrare exclusivă a unei limbi pe un anumit procedeu, în celălalt caz, des întîlnit este ca un număr ridicat de sensuri să fie exprimat printr-un număr disproporţionat de mic de elemente lexicale. Cu toate acestea, este de menţionat că nu este mereu vorba despre o situaţie dată în mod exclusiv de realitatea paradigmatică. Uneori, cuvintele au, în mod virtual, toate sensurile pe care sînt capabile să le poarte, Alteori, însă, acestea nu se dezvoltă decît prin trecerea lor pe axa sintagmatică, în funcţie de context, de uzuri etc. În general, nu se poate susţine că acest al doilea tip este dat de o capacitate redusă (comparativ cu precedentul) de a conceptualiza, ori de a pătrunde şi discerne sensuri şi nuanţe, de a observa, cuprinde şi exprima realitatea în modalităţi analitice. Mai uşor s-ar putea susţine că, în general, este vorba despre o dezvoltare preponderentă a capacităţilor (logice şi lingvistice) de a privi şi exprima realitatea la modul sintetic. În acest fel, ceea ce, în cazul limbilor primului tip, apare şi este exprimat în mod diferenţiat, segregarea operînd şi ajungînd pînă la elementele cele mai fine ale realităţii-fără ca în cel deal doilea caz să scape percepţiei-este văzut în mod organic unitar sau preznetînd diferenţe nu atît de semnificative încît sa merite a fi evidenţiate în mod curent 1. Astfel, fără a susţine existenţa a două tipuri net distincte, lipsite de modalităţi comune, putem constata că, în linii generale, avem a face cu două tipuri în care modalităţile preponderente de organizare a nivelului lexical-semantic se orînduiesc în funcţie de perspectiva analitică, respectiv sintetică în care realitatea este filtrată şi exprimată la nivelul compartimentului lexical-semantic. În primul caz predomină o relaţie relativ echilibrată între elementul lexical şi sensurile pe care acesta le * Studiu publicat în " Analele Ştiinţifice ale Universităţii «Alexandru Ioan Cuza», din Iaşi " , seria III. Lingvistică, t. LIII, volum omagial Vasile Arvinte, (2007), p. 37-50. 1 Fireşte, aici avem a face cu un caz în care modalităţile de a percepe, înţelege şi de a " utiliza " realitatea impun limbii modalităţi de exprimare în concordanţă cu felul în care a fost filtrată, înţeleasă şi este " practicată " respectiva realitate.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
"Cuvântul este o taină sfântă, care nu trebuie administrată decât cu o extremă delicateţe " José... more "Cuvântul este o taină sfântă, care nu trebuie administrată decât cu o extremă delicateţe " José Ortega y Gasset
Evolutive avatars of the concept 'to educate' This study is concerned with the expansive evolution of the concept 'to educate' ('a educa') as it is documented in various Old Romanian texts, most of them translations, from the 16th and 17th centuries. The chosen methodology was the analysis of numerous partial and contextual synonyms that expressed the educative process, viewed from different perspectives and therefore charged with their corresponding nuances. Apart from the usual conclusions of such a diachronic analysis, this study emphasises how important it is for semasiological analyses of translations to first of all consider the translation character of these texts. Sometimes, terms from the two languages that came in contact were equivalent and corresponded well to each other. Most often, though, the term in the source-language imposed its values and nuances on the chosen term in the target-language. This consequence of cultured contact, mediated by texts, had important effects on the (re)structuration, on a lexical-semantic and conceptual level, of the lexis of the Romanian language. keywords: to educate, semantics, conceptual evolution, translation cuvinte cheie: a educa, semantică, evoluţie conceptuală, traducere 0. Particulele materiale sau energetice tind constant spre forme de organizare, funcţionare, evoluţie şi replicare a structurilor pe care le formează, în concordanţă cu tipare proprii date, de natură entelehică, dar şi sub imperiul cerinţelor structurale şi funcţionale ale realităţii dinamice şi concurenţial-evolutive ale mediului. La nivelul fiinţelor biologice şi sociale se manifestă aceleaşi forţe prin care acestea se structurează, funcţionează şi evoluează, de data aceasta, mai ales la intersecţia cerinţelor şi impunerilor genotipale şi fenotipale. În mod implicit prezent în toată materia, în forme subtile, aparent discrete, procesul acesta complex poate căpăta caracteristici culturale, prin faptul că fiinţa umană îl practică în mod conştient, elaborându-l şi rafinându-l continuu, în vederea obţinerii unor rezultate viitoare, precum şi a adecvării la o realitate mereu supusă devenirii. Dincolo de complexitatea, dificultăţile şi incertitudinile 1 oricărui act cultural şi educaţional, acesta cunoaşte felurite căi pe care se desfăşoară, şi înglobează numeroase componente complementare. Mai mult sau mai puţin, fiecare din aceste căi sau componente, poate contribui la procesul educaţional sau poate pretinde a se substitui altor căi sau componente. Indiferent de rezultat, vorbitorul le va putea avea în vedere ca ţinând locul complexei rezultante sau doar le va percepe, concepe şi numi în mărginirea sa şi a lor. Prin căile pe care se desfăşoară, prin unele dintre finalităţile sale, procesul instructiv-educativ se reflectă în forme diverse, desigur, în modalităţi incomplete, căci toate acestea doar împreună concură la un proces educaţional complet şi real. Astfel, educaţia aduce la lumină, arată, cercetează, explică, demonstrează şi călăuzeşte. Mai departe, se asigură că instrucţia s-a realizat, în caz contrar utilizând mijloace de corecţie precum dojana, dezaprobarea, reproşul, interdicţia, ameninţarea şi pedeapsa. Fiecare dintre aceste etape, parcurgerea căii şi modalităţile de corecţie cunosc grade şi nuanţe, şi pot relaţiona între ele. În fapt, simbioza lor constituie marca normalităţii şi eficienţei procesului, a caracterului său desăvârşit. În cele ce urmează, vom încerca să observăm şi să desluşim-pe baza situaţiei din texte ale secolelor al XVI-lea şi al XVII-lea-felul în care câmpul semantic 'a educa' se reflectă prin intermediul unor termeni (a arăta, a vădi, a oblici, a mustra, a certa, a pedepsi, a căzni, a învăţa) şi modalităţile în care aceştia reuşesc a servi complexei solicitări şi avatariilor evolutive ale conceptului. * 1 Într-o lume prea puţin şi vag cunoscută şi înţeleasă, folosirea de procedee insuficient controlabile poate genera doar rezultate care, în esenţă, sunt nesemnificativ previzibile.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Cărţi/Books by Alexandru Gafton
Articole şi Studii/Papers by Alexandru Gafton
Întrucît a generat o diversificare structurală și comportamentală și întrucît a putut servi evoluției, o astfel de dezvoltare a putut fi speculată de organismul biologic și social, astfel încît indiferent de spațiu, de timp, de elemente de context particular, de la un anumit nivel de dezvoltare încolo, diferitele comunități umane, răspîndite pe glob au prezentat tendința intrinsecă de a dezvolta această facultate.
Entitățile dețin forța vitală generată de un dat genetic entelehic, fundamental pozitiv, însă care se poate menține, dezvolta și evolua ca atare numai ca urmare a devenirii epigenetice, în acea direcție.
În mod firesc pentru el însă, omul religios subordonează spiritului și împlinirii voinței lui Dumnezeu datul genetic, dobînditul epigenetic, precum și instrumentele de natură comportamentală și ideologică.
In turn, thinking has the ability to impose – through language – the results of its own processes, regardless of the results transmitted by reality – through senses.
Key words: old literary Romanian, linguistic norm, dia-, syntopic and dia- synstratic differentiations
Evolutive avatars of the concept 'to educate' This study is concerned with the expansive evolution of the concept 'to educate' ('a educa') as it is documented in various Old Romanian texts, most of them translations, from the 16th and 17th centuries. The chosen methodology was the analysis of numerous partial and contextual synonyms that expressed the educative process, viewed from different perspectives and therefore charged with their corresponding nuances. Apart from the usual conclusions of such a diachronic analysis, this study emphasises how important it is for semasiological analyses of translations to first of all consider the translation character of these texts. Sometimes, terms from the two languages that came in contact were equivalent and corresponded well to each other. Most often, though, the term in the source-language imposed its values and nuances on the chosen term in the target-language. This consequence of cultured contact, mediated by texts, had important effects on the (re)structuration, on a lexical-semantic and conceptual level, of the lexis of the Romanian language. keywords: to educate, semantics, conceptual evolution, translation cuvinte cheie: a educa, semantică, evoluţie conceptuală, traducere 0. Particulele materiale sau energetice tind constant spre forme de organizare, funcţionare, evoluţie şi replicare a structurilor pe care le formează, în concordanţă cu tipare proprii date, de natură entelehică, dar şi sub imperiul cerinţelor structurale şi funcţionale ale realităţii dinamice şi concurenţial-evolutive ale mediului. La nivelul fiinţelor biologice şi sociale se manifestă aceleaşi forţe prin care acestea se structurează, funcţionează şi evoluează, de data aceasta, mai ales la intersecţia cerinţelor şi impunerilor genotipale şi fenotipale. În mod implicit prezent în toată materia, în forme subtile, aparent discrete, procesul acesta complex poate căpăta caracteristici culturale, prin faptul că fiinţa umană îl practică în mod conştient, elaborându-l şi rafinându-l continuu, în vederea obţinerii unor rezultate viitoare, precum şi a adecvării la o realitate mereu supusă devenirii. Dincolo de complexitatea, dificultăţile şi incertitudinile 1 oricărui act cultural şi educaţional, acesta cunoaşte felurite căi pe care se desfăşoară, şi înglobează numeroase componente complementare. Mai mult sau mai puţin, fiecare din aceste căi sau componente, poate contribui la procesul educaţional sau poate pretinde a se substitui altor căi sau componente. Indiferent de rezultat, vorbitorul le va putea avea în vedere ca ţinând locul complexei rezultante sau doar le va percepe, concepe şi numi în mărginirea sa şi a lor. Prin căile pe care se desfăşoară, prin unele dintre finalităţile sale, procesul instructiv-educativ se reflectă în forme diverse, desigur, în modalităţi incomplete, căci toate acestea doar împreună concură la un proces educaţional complet şi real. Astfel, educaţia aduce la lumină, arată, cercetează, explică, demonstrează şi călăuzeşte. Mai departe, se asigură că instrucţia s-a realizat, în caz contrar utilizând mijloace de corecţie precum dojana, dezaprobarea, reproşul, interdicţia, ameninţarea şi pedeapsa. Fiecare dintre aceste etape, parcurgerea căii şi modalităţile de corecţie cunosc grade şi nuanţe, şi pot relaţiona între ele. În fapt, simbioza lor constituie marca normalităţii şi eficienţei procesului, a caracterului său desăvârşit. În cele ce urmează, vom încerca să observăm şi să desluşim-pe baza situaţiei din texte ale secolelor al XVI-lea şi al XVII-lea-felul în care câmpul semantic 'a educa' se reflectă prin intermediul unor termeni (a arăta, a vădi, a oblici, a mustra, a certa, a pedepsi, a căzni, a învăţa) şi modalităţile în care aceştia reuşesc a servi complexei solicitări şi avatariilor evolutive ale conceptului. * 1 Într-o lume prea puţin şi vag cunoscută şi înţeleasă, folosirea de procedee insuficient controlabile poate genera doar rezultate care, în esenţă, sunt nesemnificativ previzibile.
Întrucît a generat o diversificare structurală și comportamentală și întrucît a putut servi evoluției, o astfel de dezvoltare a putut fi speculată de organismul biologic și social, astfel încît indiferent de spațiu, de timp, de elemente de context particular, de la un anumit nivel de dezvoltare încolo, diferitele comunități umane, răspîndite pe glob au prezentat tendința intrinsecă de a dezvolta această facultate.
Entitățile dețin forța vitală generată de un dat genetic entelehic, fundamental pozitiv, însă care se poate menține, dezvolta și evolua ca atare numai ca urmare a devenirii epigenetice, în acea direcție.
În mod firesc pentru el însă, omul religios subordonează spiritului și împlinirii voinței lui Dumnezeu datul genetic, dobînditul epigenetic, precum și instrumentele de natură comportamentală și ideologică.
In turn, thinking has the ability to impose – through language – the results of its own processes, regardless of the results transmitted by reality – through senses.
Key words: old literary Romanian, linguistic norm, dia-, syntopic and dia- synstratic differentiations
Evolutive avatars of the concept 'to educate' This study is concerned with the expansive evolution of the concept 'to educate' ('a educa') as it is documented in various Old Romanian texts, most of them translations, from the 16th and 17th centuries. The chosen methodology was the analysis of numerous partial and contextual synonyms that expressed the educative process, viewed from different perspectives and therefore charged with their corresponding nuances. Apart from the usual conclusions of such a diachronic analysis, this study emphasises how important it is for semasiological analyses of translations to first of all consider the translation character of these texts. Sometimes, terms from the two languages that came in contact were equivalent and corresponded well to each other. Most often, though, the term in the source-language imposed its values and nuances on the chosen term in the target-language. This consequence of cultured contact, mediated by texts, had important effects on the (re)structuration, on a lexical-semantic and conceptual level, of the lexis of the Romanian language. keywords: to educate, semantics, conceptual evolution, translation cuvinte cheie: a educa, semantică, evoluţie conceptuală, traducere 0. Particulele materiale sau energetice tind constant spre forme de organizare, funcţionare, evoluţie şi replicare a structurilor pe care le formează, în concordanţă cu tipare proprii date, de natură entelehică, dar şi sub imperiul cerinţelor structurale şi funcţionale ale realităţii dinamice şi concurenţial-evolutive ale mediului. La nivelul fiinţelor biologice şi sociale se manifestă aceleaşi forţe prin care acestea se structurează, funcţionează şi evoluează, de data aceasta, mai ales la intersecţia cerinţelor şi impunerilor genotipale şi fenotipale. În mod implicit prezent în toată materia, în forme subtile, aparent discrete, procesul acesta complex poate căpăta caracteristici culturale, prin faptul că fiinţa umană îl practică în mod conştient, elaborându-l şi rafinându-l continuu, în vederea obţinerii unor rezultate viitoare, precum şi a adecvării la o realitate mereu supusă devenirii. Dincolo de complexitatea, dificultăţile şi incertitudinile 1 oricărui act cultural şi educaţional, acesta cunoaşte felurite căi pe care se desfăşoară, şi înglobează numeroase componente complementare. Mai mult sau mai puţin, fiecare din aceste căi sau componente, poate contribui la procesul educaţional sau poate pretinde a se substitui altor căi sau componente. Indiferent de rezultat, vorbitorul le va putea avea în vedere ca ţinând locul complexei rezultante sau doar le va percepe, concepe şi numi în mărginirea sa şi a lor. Prin căile pe care se desfăşoară, prin unele dintre finalităţile sale, procesul instructiv-educativ se reflectă în forme diverse, desigur, în modalităţi incomplete, căci toate acestea doar împreună concură la un proces educaţional complet şi real. Astfel, educaţia aduce la lumină, arată, cercetează, explică, demonstrează şi călăuzeşte. Mai departe, se asigură că instrucţia s-a realizat, în caz contrar utilizând mijloace de corecţie precum dojana, dezaprobarea, reproşul, interdicţia, ameninţarea şi pedeapsa. Fiecare dintre aceste etape, parcurgerea căii şi modalităţile de corecţie cunosc grade şi nuanţe, şi pot relaţiona între ele. În fapt, simbioza lor constituie marca normalităţii şi eficienţei procesului, a caracterului său desăvârşit. În cele ce urmează, vom încerca să observăm şi să desluşim-pe baza situaţiei din texte ale secolelor al XVI-lea şi al XVII-lea-felul în care câmpul semantic 'a educa' se reflectă prin intermediul unor termeni (a arăta, a vădi, a oblici, a mustra, a certa, a pedepsi, a căzni, a învăţa) şi modalităţile în care aceştia reuşesc a servi complexei solicitări şi avatariilor evolutive ale conceptului. * 1 Într-o lume prea puţin şi vag cunoscută şi înţeleasă, folosirea de procedee insuficient controlabile poate genera doar rezultate care, în esenţă, sunt nesemnificativ previzibile.
Riturile religioase ale unui popor ajuns la un anumit grad de civilizație materială și de dezvoltare socială nu sînt cele ale unui trib aproape sălbatic, mai mult sau mai puțin nomad, trăind din vînătoare, din pescuit și din produsele spontane ale pămîntului; iar dacă anumite rituri sînt identice la un trib și la celălalt, nu este obligatoriu ca ele să aibă aceleași semnificații.
„Nici o lege, nici o învățătură nu ne învață arta și modalitatea de a folosi limbajul în cadrul conversațiilor. Vorbim întocmai cum o făceau strămoșii noștri care pictau pereții peșterii Lascaux. În această scriere am încercat să „naturalizez” limbajul, arătînd că vorbirea este o componentă a naturii noastre biologice”. (Jean-Louis Dessalles)
Conținutul acestei cărți. Am crezut de cuviință, așadar, să încerc să anticipez valul de informații fragmentare și neliniștitoare pornit din mereu crescînda masă a literaturii antidarwiniste prin expunerea, în prezenta carte, a unui rezumat al acestor critici contemporane, al răspunsurilor date de cei mai neclintiți darwiniști, precum și al concesiilor și ipotezelor suplimentare pe care reprezentanți ai ambelor tabere au fost nevoiți să le construiască în sprijinul convingerilor lor. Mă voi strădui să ofer o imagine precisă a ultimelor atacuri asupra teoriilor darwiniste, a replicilor și a poziției științifice ale acestora din urmă, în momentul de față. Voi urmări, de asemenea, să prezint pe scurt, cu unele comentarii critice, teoriile alternative și auxiliare despre formarea speciilor, apărute de curînd ori care, mai vechi fiind, au suferit recent unele ajustări, și să estimez șansele lor de a fi acceptate de către naturaliști: heterogeneza, ortogeneza, izolarea etc.” (Vernon L. Kellogg)
Key-words: name, naming, Bible