Kontent qismiga oʻtish

Britaniya (allegoriya)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Britaniya (inglizcha: Britannia') — Buyuk Britaniyaning shaxslantirilgan timsoli, Romano-Britaniya maʼbudasi. U qoʻlida gerb qalqon va Poseydon uch shohli nayzasi bilan Korinf dubulgʻasidagi yosh ayol sifatida tasvirlangan[1]. Britaniya obrazi Rim Qaysarlari davrida paydo boʻlgan va Adrian (117-138) va Antonina Piy tangalarida ishlatilgan[2].

Antik zamonlardan beri maʼlum boʻlgan lotinlashtirilgan „Britannia“ atamasi Britaniya orollari yoki Buyuk Britaniya orolining oʻziga ham, shuningdek, imperiya davrida Britaniyaning Rim provinsiyasiga nisbatan qoʻllangan nom[3][4]. Maʼbuda yotgan yoki oʻtirgan, qoʻlida nayza va qalqoni boʻlgan ayol figurasi koʻrinishida tasvirlangan. U birinchi marta eramizning II-asriga oid Rim tangalarida paydo boʻlgan va klassik milliy allegoriya sifatida Eta yangi davrda qayta tiklangan[4]. Kal II tomonidan chiqarilgan funt sterling tangalarida Britaniya qalqonni ushlab turadi, unda Yunion Jek bayrogʻi tasvirlangan[4]. Buyuk Britaniya Qirollik dengiz flotining gʻalabalarini ramziylashtirish uchun 1797-yilda Britaniya qoʻlidagi nayza uch shohli nayzaga aylangan va 1825-yilda tangalarga dubulgʻa tasviri qoʻshilgan[4].

Miloddan avvalgi I asrga kelib, „Britaniya“ Buyuk Britaniya orolining asosiy lotin nomi sifatida „Albion“ oʻrnini egalladi. Miloddan avvalgi 43-yilda Rim istilosidan keyin bu atama, shuningdek, orolning janubiy uchdan ikki qismini qamrab olgan Rim viloyatini ham anglata boshlagan (qarang. Rim Britaniyasi)[5]. Rimliklarga Kaledoniya nomi bilan maʼlum boʻlgan orolning qolgan uchdan bir qismi hozirgi Shotlandiyada Fort daryosining shimolida joylashgan va Rim armiyasi tomonidan faqat vaqtincha ishgʻol qilingan. Bu nom Buyuk Britaniya uchun lotinlashtirilgan umumiy ingliz belgisi, Pretanī boʻlib, undan yunoncha Prettanike yoki Brettaniai ham kelib chiqqan[6][7].

  1. Delahunty, Andrew; Dignen, Sheila (2010), „Britannia“, A Dictionary of Reference and Allusion (inglizcha) (3rd-nashr), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780199567454.001.0001, ISBN 978-0-19-956745-4, qaraldi: 2021-02-15
  2. Millett, Martin J. (2012), Britain, Roman, in Hornblower, Simon; Spawforth, Antony & Eidinow, Esther, The Oxford Classical Dictionary (4th ed.), Oxford University Press, ISBN 978-0-19-954556-8, doi:10.1093/acref/9780199545568.001.0001 Архивная копия от 14 января 2021 на Wayback Machine
  3. Cannon, John; Crowcroft, Robert (2015), „Britannia“, A Dictionary of British History (inglizcha) (3rd-nashr), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780191758027.001.0001, ISBN 978-0-19-175802-7, qaraldi: 2021-02-15 Andoza:Wayback 2
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Hargreaves, A. S. (2015), „Britannia“, in Crowcroft, Robert; Cannon, John (muh.), The Oxford Companion to British History (inglizcha) (2nd-nashr), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780199677832.001.0001, ISBN 978-0-19-967783-2, qaraldi: 2021-02-15 Andoza:Wayback 2
  5. Warmington, Eric Herbert (2012), Albion, in Hornblower, Simon; Spawforth, Antony J. & Eidinow, Esther, The Oxford Classical Dictionary (4th ed.), Oxford University Press, ISBN 978-0-19-954556-8, doi:10.1093/acref/9780199545568.001.0001 Архивная копия от 3 марта 2022 на Wayback Machine
  6. “Britannia”. Collins Dictionary. Архивировано из оригинала 2021-05-01. Дата обращения 14 февраля 2021.
  7. Richmond, Ian Archibald & Millett, Martin J. Millett (2012), Caledonia, in Hornblower, Simon; Spawforth, Antony & Eidinow, Esther, The Oxford Classical Dictionary (4th ed.), Oxford University Press, ISBN 978-0-19-954556-8, doi:10.1093/acref/9780199545568.001.0001 Архивная копия от 8 мая 2021 на Wayback Machine