Malta gerbi
Malta gerbi (rasmiy emblemasi) — Maltaning rasmiy ramzlaridan biridir. Zamonaviy gerb 1988-yildagi "Malta Respublikasining gerbi va muhri to'g'risidagi qonun" bilan tasdiqlangan.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kumush va qizil rangga ajratilgan uchburchak qalqon. Kumush qismning boshida Georg xochi qizil chegarasi bilan birgalikda tasvirlangan. Qalqon tepasida besh tishli oltin minora toji joylashgan bo'lib, u Malta istehkomlarini eslatadi va shahar-davlatni anglatadi. Qalqon atrofida ikkita novda bor: o'ngda zaytun, chapda palma, Malta tinchligi va tabiatini anglatadi; lentalar pastki qismda qizil rangli oq lenta bilan bog'langan, ustiga qora harflar bilan yozilgan: malt. "Repubblika ta' Malta" (Malta Respublikasi)[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1800-1964-yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Malta 1800-yildan 1813-yilgacha Britaniya protektorati va 1813-yildan 1964-yilgacha Britaniya koloniyasi edi. Maltada ishlatilgan gerb Buyuk Britaniyaning gerbi edi:
-
1800–1801 -
1801–1816 -
1816–1837 -
1837–1952 -
1953–1964
Biroq, 1875-yildan 1964-yilgacha Maltada uchta nishon boʻlgan. Birinchisida (1875-1898) oq-qizil fonda oq Malta xochi, ikkinchisida (1898-1943) - oq-qizil qalqon, uchinchisida (1943-1964) - 1898-yil gerbi tasvirlangan, ammo oq yarmida ko'k kantonda Jorj xochi bilan. Barcha uchta belgi Malta davlat bayrog'ida va gubernator bayrog'ida tasvirlangan:
-
1875–1898 -
1898–1943 -
1943–1964
1964-1975-yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
1964-1975-yillarda gerb Malta bayrog'i rangidagi qalqon boʻlgan (burchakda xoch bilan ajratilgan qizil-kumush), bir tomoni kaft bilan, ikkinchisi esa zaytun novdasi bilan o'ralgan bo'lib, g'alaba va tinchlikni anglatadi. Qalqonda qizil-oq o'q va mantlingli ritsar dubulg'asi va sakkiz tishli oltin minora toji bor edi. Qalqon egalari ikkita geraldik delfin edi. Quyida - ko'k to'lqinlar, delfinlar bilan birgalikda Maltaning O'rta dengizdagi joylashuvini anglatadi, Avliyo Ioann ordeni bilan bog'langan sakkiz qirrali Malta xochi, "Virtute et Constantia" shiori yozilgan lenta (lotinchadan — "Jasorat va matonat") mavjud. Bugungi kunda bu shior "Buyuk xizmatlari uchun" ordenida qoʻllanadi. Chizma Mid-Med Bank (hozirgi HSBC Bank Malta) bosh direktori yordamchisi Edvard Abela tomonidan chizilgan.
Minora toji o'rniga Avliyo Eduard toji boʻlgan variant ham ishlatilgan, bu versiya Malta general-gubernatorining gerbi bo'lib xizmat qilgan.
1975-1988-yillar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
1975-yil 11-iyulda (Malta respublika boʻlganidan keyingi yil) yangi gerb qabul qilindi. Unda qirgʻoqdagi manzara tasvirlangan: koʻtarilayotgan quyosh, suvda Malta qayigʻi dgħajsa, qirgʻoqda vilka va belkurak, oʻng tomonda opunsiya (kaktusning bir turi) oʻsadi. Bu belgilarning barchasi qandaydir tarzda Malta bilan bog'liq. Ushbu rasm ostida mamlakatning yangi nomi - malt. "Repubblika ta' Malta" (Malta Respublikasi) yozilgan. Ushbu gerbni 2008-yil 1-yanvargacha, ya'ni Malta yevroni qabul qilgan paytgacha muomalada boʻlgan tangalarda ko'rish mumkin edi.
Zamonaviy gerb
[tahrir | manbasini tahrirlash]1964-yilgi gerbni qayta nashr etish taklif qilindi, ammo oxir-oqibat soddalashtirilgan variant tanlandi. Yangi davlat gerbini yaratish vazifasi Adrian Striklend boshchiligidagi mukofotlar va faxriy unvonlar bo'yicha ishchi qo'mitasiga topshirildi. Yangi gerb dastlabki eskizlarni tayyorlagan Adrian Striklend va dizaynni yakunlagan Robert Koul tomonidan ishlab chiqilgan[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Flags, Symbols and their uses“.
- ↑ Bonello, Giovanni. „Malta’s three national emblems since independence – what’s behind them?“ (en). Times of Malta (2011-yil 8-may). 2018-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-sentyabr.