Riyod viloyati
| Aholi | 8216284 kishi (2017) |
|---|---|
| Maydoni | 404240 km² |
| Vaqt mintaqasi | Arab Standart mintaqasi |
| Pochta indeksi | 01 |
| Rasmiy sayti | riyadh.gov.sa |
| Xaritada | |
 | |
| 23°0′0″N 45°30′0″E / 23.00000°N 45.50000°E | |
Ar-Riyod viloyati (arabcha: منطقة الرياض Manṭiqat ar-Riyāḍ), shuningdek, Riyod viloyati shakli ham qoʻllanadi va rasmiy ravishda Ar-Riyod viloyati amirligi, Saudiya Arabistonining mintaqasi boʻlib, mamlakatning geografik markazida joylashgan. Maydoni 404,240 km2 (156,080 kv mi)ni tashkil qiladi va 2017-yilda 8,216,284 kishilik aholi bilan[1] hududi va aholisi boʻyicha Sharqiy va Makka viloyatidan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Viloyatning poytaxt-mintaqasi Ar-Riyod boʻlib, qirollik poytaxti Riyod sharafiga shunday nomlangan. Mintaqadagi va qirollikning eng gavjum shahri, mintaqa aholisining uchdan ikki qismini tashkil qiladi. Viloyatni 1963-yildan 2011-yilgacha qariyb ellik yil davomida shahzoda Salmon bin Abdulaziz boshqargan.
Mintaqadagi boshqa aholi zich joylashgan shaharlar: Al-Gʻat, Zulfi va Majmaa. Mintaqa hududining taxminan yarmi choʻl boʻlib, faqat qirollikning boshqa hududlari bilan chegaradosh; xalqaro chegaralari mavjud emas. Mintaqa shimoldan soat yoʻnalishi boʻyicha Sharqiy, Najron, Asir, Makka, Madina va Al-Qassim viloyatlari bilan chegaradosh. Qirollikning qirgʻoq chizigʻiga ega boʻlmagan 7 mintaqasidan biridir.
1992-yildan boshlab aholining oʻsish surʼatlari:
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1992 | 3,834,986 | — |
| 2004 | 5,458,273 | — |
| 2010 | 6,792,776 | — |
| 2018 | 8,446,866 | — |
Boʻlimlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Riyod munitsipalitetidan tashqari, mintaqa 19 ta muhofaza va 1 ta markazga boʻlingan:
- Layla
- Afif
- Al-Duvadmiy
- Al-Gʻat
- Al-Gʻvayiyya
- Al-Harigʻ
- Al-Xarj
- Al-Majmaʼa
- Al-Muzahmiyya
- As-Sulayyil
- Dhruma
- Dariyya
- Hotat Bani Tamim
- Huraymila
- Rima
- Shagʻra
- Tadigʻ
- Vodiy ad-Davosir
- Marat (markaz)
- Yabrin
- Zulfiy shahri
Ar-Riyod viloyati va Saudiya Arabistonining zamonaviy tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Davr | Yildan | Yilgacha | Vaqt jadvali |
|---|---|---|---|
| Birinchi Saudiya davlati | 1744 | 1818 | 74 yil |
| Xadivlarning bosqinchi | 1818 | 1824 | 6 yil |
| Ikkinchi Saudiya davlati „birinchi davr“ | 1824 | 1838 | 14 yil |
| Xedev istilosi „ikkinchi davr“ | 1838 | 1843 | 5 yil |
| Ikkinchi Saudiya davlati „ikkinchi davr“ | 1843 | 1865 | 22 yil |
| Fuqarolar urushi | 1865 | 1887 | 22 yil |
| (Abdul Aziz Al-Saudning fathlari „u Ar-Riyodga boshladi“) Uchinchi Saudiya davlati | 1902 | 1932 | 30 yil |
| (Fathlarning oxiri) „Saudiya Arabistoni Qirolligi“ | 1932 | . . . . | . . . |
Amirlar roʻyxati
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Ism[2] | Sana |
|---|---|
| Muhammad bin Saad bin Zayd | 1929–1936-yillar |
| Shahzoda Nosir bin Abdulaziz | 1937-yil 28-may – 1947-yil |
| Shahzoda Sulton bin Abdulaziz | 1947-yil 29-may – 1952-yil 19-dekabr |
| Shahzoda Nayif bin Abdulaziz (shahzoda Sulton nomidan) | 1952-yil 3-mart – 19-dekabr |
| Shahzoda Nayif bin Abdulaziz | 1952-yil 20-dekabr – 1955-yil 18-aprel |
| Shahzoda Salmon bin Abdul-Aziz (shahzoda Nayif nomidan) | 1954-yil 16-mart – 1955-yil 18-aprel |
| Shahzoda Salmon bin Abdulaziz | 1955-yil 18-aprel – 1960-yil 22-sentyabr |
| Shahzoda Turki bin Abdul-Aziz (shahzoda Salmon nomidan) | 10-21 oktyabr 1956 – 1957-yy.; 1960-yil 31-oktyabr |
| Shahzoda Favaz bin Abdulaziz | 1961-yil 11-sentyabr – 1963-yil 20-yanvar |
| Shahzoda Badr bin Saud bin Abdulaziz | 1963-yil 20-yanvar – 5-fevral |
| Shahzoda Salmon bin Abdulaziz | 1963-yil 5-fevral – 2011-yil 5-noyabr |
| Shahzoda Sattam bin Abdulaziz | 2011-yil 5-noyabr – 2013-yil 12-fevral |
| Shahzoda Xolid bin Bandar Al Saud | 2013-yil 14-fevral – 2014-yil 14-may |
| Shahzoda Turki bin Abdulloh Al Saud | 2014-yil 14-may – 2015-yil 29-yanvar |
| Shahzoda Faysal bin Bandar Al Saud | 2015-yil 29-yanvardan hozirgacha |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Population Characteristics surveys“. General Authority for Statistics (2017). 2019-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-avgust.
- ↑ „Riyadh Princes“. Riyadh.gov.sa. Qaraldi: 2012-yil 27-mart.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- „Official website“ (en). 2011-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-avgust.(ingl.)
- „Riyadh Province“. Splendid Arabia.
- Markaziy statistika va axborot boshqarmasi (CDSI), 2004-yildagi rasmiy Saudiya Arabistoni aholini roʻyxatga olish maʼlumotlari:
- „Distribution of Population in the Kingdom's Administrative Regions by Gender and Nationality (Saudis, Non-Saudis)“. 2008-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
- „Distribution of Population in the Governorates of the Kingdom by Sex and Nationality (Saudis, Non-Saudis)“. (CDSI). 2008-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
