Kontent qismiga oʻtish

SunExpress

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
SunExpress
IATA ICAO Identifikatori
XQ SXS SUNEXPRESS
Tashkil topgan 1989-yil oktyabr
Boshlangan amaliyotlari 1990-yil oktyabr
Baza aeroporti
Tez uchish dasturlari your benefits
Park hududi 68
Parvoz yoʻnalishlari 92[1]
Egasi
Bosh qarorgohi Antaliya, Turkiya
Muhim shaxslar Max Kownatzki (CEO)
Yillik daromadi 1.8 milliard Yevro (2023)
Xodimlar soni 5,000
Sayti sunexpress.com

SunExpress – Antaliyada joylashgan Turkiya-Germaniya aviakompaniyasi[2]. 1989-yil oktyabrda Turkish Airlines hamda Lufthansa oʻrtasida qoʻshma korxona sifatida tashkil etilgan. Yevropa, Shimoliy Afrika, Oʻrta yer, Qora va Qizil dengiz havzalaridagi 30 mamlakatning 90 ta yoʻnalishiga muntazam va charter qatnovlar tashkil qiladi[3]. Aviakompaniya xalqaro turizm, Onadoʻli shaharlariga mahalliy reyslar va nam lizingga eʼtibor qaratadi. SunExpress xodimlarining umumiy soni 5000 kishi[manba kerak].

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
SunExpress Boeing 737-800 samolyoti kompaniyaning dastlabki liveyrasida (2002).
Aviakompaniyaning 20 yilligini nishonlash uchun maxsus liveyraga boʻyalgan SunExpress Boeing 737-800 (2010).

Tashkil etilishi va dastlabki yillari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

SunExpress 1989-yil oktyabrda Turkish Airlines hamda Lufthansaning qoʻshma korxonasi sifatida Antaliyada tashkil etilgan. Ilk parvozi 1990-yilda amalga oshirilgan.

SunExpress 2001-yilda Antaliya-Frankfurt reysini yoʻlga qoʻyish orqali Turkiyadan muntazam xalqaro qatnovlarni amalga oshiradigan birinchi xususiy aviakompaniyaga aylandi. 2006-yilda oʻzining ikkilamchi havo tugunini Izmirda tashkil qiladi va mahalliy parvozlarni amalga oshiradi. Bu orqali SunExpress Turkiyada Izmirni Onadoʻli shaharlari bilan toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻlovchi ilk aviakompaniyaga aylanadi.

2010-yildan boshlab rivojlanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yil may oyida SunExpressga oltita yangi sotib olingan Boeing 737-800 samolyotlarining birinchisi yetkazib berildi va aviakompaniya oʻzining yangi logotipi, samolyot liboslari, yangi korporativ ranglari, formalari va vizual identifikatsiya elementlarini oʻz ichiga olgan yangi korporativ identifikatorini taqdim etdi.

SunExpress Deutschland 2011-yilda tashkil etilgan. Kompaniya oʻz faoliyatini 2011-yil iyun oyida boshlagan. Turkiyaning janubiy qirgʻogʻi, Egey mintaqasi, Qora dengiz va sharqiy yoʻnalishlaridan tashqari, Germaniyada roʻyxatdan oʻtgan kompaniya Oʻrta yer dengizi, Qora dengiz, Shimoliy Afrika va Qizil dengiz boʻylab yoʻnalishlarga ham xizmat koʻrsatadi.

SunExpress oʻz binosiga sarmoya kiritishga qaror qildi va SunExpress Plaza 2012-yil iyun oyida qurilgan. Kompaniyaning yangi binosi ekologik toza va tabiiy muhitda joylashgan. Binoning meʼmoriy mavzusi shaffoflik va tabiiylik; shuning uchun har bir xona tabiiy yorugʻlik va toza havoga ega boʻlishi uchun yaratilgan. Quyosh bino ichidagi toza energiya manbai hisoblanadi. Tomdagi quyosh panellari barcha kompyuterlarni quvvat bilan taʼminlash uchun yetarli miqdorda elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Binoning tashqi koʻrinishida quyosh nurlari bino ichida porlashi va sovutish xarajatlarini kamaytirishga yordam berish uchun kiruvchi issiqlikni toʻsish uchun „aqlli“ shisha panellar ishlatilgan. Bogʻning ichki va tashqi qismiga apelsin, bergamot, limon koʻchatlari ekilgan.

Bino bir qavat yertoʻla va toʻrt qavatdan iborat boʻlib, unda 250 nafar SunExpress xodimi 87 ta ofisda ishlaydi. Uchrashuvlar, brifinglar, oʻqitish, saqlash va turli xil maxsus operatsiya xonalarini oʻz ichiga olgan bir nechta maxsus toifadagi joylar mavjud. Binoda umumiy arxiv xonasi, statsionar parvoz simulyatori xonasi va umumiy maqsadli auditoriya ham mavjud[manba kerak].

2020-yil 23-iyunda SunExpressning Germaniyadagi shoʻba korxonasi SunExpress Deutschland oʻz faoliyatini toʻxtatib, tugatilishi eʼlon qilindi[4]. Uning marshrut tarmogʻi qisman SunExpress va Eurowings tomonidan qabul qilinadi[5].

2023-yil 30-oktyabrda Sun Express Airlines 118 nafar yoʻlovchi bilan Erjan aeroportiga (Shimoliy Kipr) ilk parvozini muvaffaqiyatli yakunladi. Ushbu maxsus reys Turkiya Respublikasining 100 yilligiga toʻgʻri keldi va bu muhim tarixiy voqea boʻldi. Sun Express Erjan aeroportiga yakshanba, dushanba, payshanba va juma kunlari reyslarni amalga oshiradi va haftasiga toʻrt marta safar qiladi. Ushbu yangi yoʻnalish ham Izmirdan Kiprga sayohat qilishni xohlovchilar uchun, ham Erjan aeroporti uchun kengroq auditoriyaga xizmat koʻrsatish uchun muhim qadam sifatida taʼkidlangan[6]. 2024-yilda SunExpress va Bolgariyaning Electra Airways aviakompaniyasi yozgi sayyohlik mavsumini Germaniyaning 7 aeroportidan Varna va Burgasga parvozlar bilan qamrab olgan Bolgariya Qora dengiz sohiliga parvozlar uchun yangi parvoz dasturini eʼlon qildi. Yangi loyiha qoʻshma operatsiyalar orqali ishlaydi, SunExpress savdo va parvoz dasturini rejalashtirish orqali ishtirok etadi, Electra Airways esa samolyotlar va ekipaj bilan taʼminlaydi.

Parvoz manzillari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2024-yil iyun holatiga koʻra, SunExpress quyidagi manzillarga parvozlar tashkil qiladi[7]:

Mamlakat Shahar Aeroport Eslatmalar Manbalar
Albaniya Tirana Tirana xalqaro aeroporti Mavsumiy [8]
Avstriya Grats Grats aeroporti [8]
Vena Vena aeroporti
Birlashgan Arab Amirliklari Abu-Dabi Zayd xalqaro aeroporti [9]
Dubay Dubay xalqaro aeroporti
Birlashgan Qirollik Birmingem Birmingem aeroporti
Bristol Bristol aeroporti
Edinburg Edinburg aeroporti [8]
Glazgo Glazgo aeroporti 2025-yil 4-apreldan boshlanadi [10]
Lids/Bradford Lids Bradford aeroporti Mavsumiy [11]
Liverpul Liverpul Jon Lennon aeroporti 2025-yil 6-apreldan boshlanadi [12]
London Gatvik aeroporti [13]
Luton aeroporti [14]
London Stansted aeroporti [8]
Manchester Manchester aeroporti [13]
Nyukasl Nyukasl xalqaro aeroporti
Belgiya Brussel Brussel aeroporti
Bolgariya Sofiya Sofiya aeroporti Mavsumiy [15]
Bosniya va Gersegovina Sarayevo Sarayevo xalqaro aeroporti
Daniya Billund Billund aeroporti Mavsumiy
Kopengagen Kopengagen aeroporti Mavsumiy
Olborg Olborg aeroporti Mavsumiy
Estoniya Tallin Tallin aeroporti Mavsumiy
Finlandiya Helsinki Helsinki aeroporti Mavsumiy [8]
Fransiya Lion Lion–Sent-Eksepyuri aeroporti Mavsumiy
Marsel Marsel Provans aeroporti Mavsumiy
Parij Sharl de Goll aeroporti
Germaniya Berlin Berlin Brandenburg aeroporti [8]
Bremen Bremen aeroporti
Dortmund Dortmund aeroporti
Drezden Drezden aeroporti Mavsumiy [16]
Dusseldorf Dusseldorf aeroporti [8]
Erfurt/Veymar Erfurt–Veymar aeroporti [16][17]
Frankfurt Frankfurt aeroporti
Friedrichshafen Friedrichshafen aeroporti Toʻxtatilgan [18][16]
Gamburg Gamburg aeroporti
Hannover Hannover aeroporti
Karlsruhe/Baden-Baden Karlsruhe/Baden-Baden aeroporti Toʻxtatilgan [16]
Kyoln/Bonn Kyoln Bonn aeroporti [8]
Leypsig/Halle Leypsig/Halle aeroporti
Memmingen Memmingen aeroporti Toʻxtatilgan [19][16]
Myunxen Myunxen aeroporti [8]
Münster/Osnabryuk Münster Osnabryuk aeroporti
Nyurnberg Nyurnberg aeroporti
Paderborn/Lippshtadt Paderborn Lippstadt aeroporti [20]
Saarbrücken Saarbrücken aeroporti
Weeze Weeze aeroporti Toʻxtatilgan [21]
Shtutgart Shtutgart aeroporti [8]
Irlandiya Dublin Dublin aeroporti [22]
Iroq Arbil Arbil xalqaro aeroporti Mavsumiy [13]
Ispaniya Madrid Madrid–Barajas aeroporti Mavsumiy [8]
Isroil Tel-Aviv Ben Gurion aeroporti Mavsumiy [15]
Italiya Milan Milan Malpensa aeroporti [8]
Rim Rim Fiumichino aeroporti Mavsumiy [8]
Kipr (Shimoliy) Nikosiya Erjan xalqaro aeroporti [23]
Kosovo Prishtina Prishtina xalqaro aeroporti Mavsumiy [8]
Livan Bayrut Bayrut–Rafiq Haririy xalqaro aeroporti Mavsumiy [15]
Misr Sharm ash-Shayx Sharm ash-Shayx xalqaro aeroporti [24]
Moldova Kishinyov Kishinyov xalqaro aeroporti Toʻxtatilgan [13]
Niderlandiya Amsterdam Schiphol
Eyndxoven Eyndxoven aeroporti Mavsumiy
Rotterdam Rotterdam Gaaga aeroporti Mavsumiy [25]
Norvegiya Oslo Oslo Gardermoen aeroporti Mavsumiy
Polsha Katovitse Katovitse aeroporti
Varshava Varshava Shopen aeroporti Mavsumiy [8]
Rossiya Sankt-Peterburg Pulkovo aeroporti Toʻxtatilgan [26]
Ruminiya Buxarest Henri Coandă xalqaro aeroporti [27]
Sloveniya Lyublyana Lyublyana aeroporti Toʻxtatilgan [15]
Turkiya Adana Adana Şakirpaşa Aeroporti Toʻxtatilgan [28]
Adana/Mersin Chukurova xalqaro aeroporti [29]
Anqara Anqara Esenbogʻa aeroporti
Antaliya Antaliya aeroporti Hab [30]
Bodrum Milas–Bodrum aeroporti Mavsumiy
Bursa Bursa Yenishehir Aeroporti 2024-yil 10-noyabrdan boshlanadi [31]
Dalaman Dalaman aeroporti Mavsumiy [32]
Diyorbakir Diyorbakir aeroporti [8]
Eloziq Eloziq aeroporti [33]
Eskishehir Hasan Polatkan aeroporti
Arzirum Arzirum aeroporti [34]
Gaziantep Oʻgʻuzeli aeroporti [8]
Hatay Hatay aeroporti Toʻxtatilgan [8]
Istanbul Istanbul aeroporti Kelajakda [35]
Izmir Izmir Adnan Menderes aeroporti Hab [36]
Kars Kars Harakani aeroporti
Qayseri Erkilet xalqaro aeroporti
Koʻniya Koʻniya aeroporti
Kütahya Zafer aeroporti Mavsumiy
Malatya Malatya Erhaç aeroporti [8]
Samsun Samsun-Chorshanba aeroporti [8][37]
Shanliurfa Shonliurfa GAP aeroporti 2024-yil 9-noyabrdan boshlanadi [38]
Sivas Sivas aeroporti 2024-yil 8-noyabrdan boshlanadi [39]
Trabzon Trabzon aeroporti [40]
Van Van Ferit Melen aeroporti [41]
Zonguldak Zonguldak aeroporti Mavsumiy [13]
Ukraina Kiyev Borispol xalqaro aeroporti Toʻxtatilgan [15]
Vengriya Budapesht Budapesht Franz Liszt xalqaro aeroporti Mavsumiy
Oʻzbekiston Samarqand Samarqand xalqaro aeroporti [42]
Shimoliy Makedoniya Skopye Skopye xalqaro aeroporti
Shvetsiya Gyoteborg Gyoteborg Landvetter aeroporti Toʻxtatilgan
Stokgolm Stokgolm Arlanda aeroporti Mavsumiy
Shveysariya
Fransiya
Germaniya		 Bazel
Mulhouse
Frayburg		 EuroAirport Bazel Mulhouse Frayburg
Shveysariya Jeneva Jeneva aeroporti Mavsumiy [13]
Syurix Syurix aeroporti
Chexiya Praga Vatslav Gavel aeroporti [8]

Kodshare shartnomalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Interlayn shartnomalari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aviaparki

[tahrir | manbasini tahrirlash]
SunExpress Boeing 737-800
SunExpress Boeing 737 MAX 8
SunExpressning Boeing 757-200 samolyoti aviakompaniyaning dastlabki liveyrasida, 2007-yil

Joriy holati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2024-yil may oyi holatiga koʻra, SunExpress aviaparki quyidagi samolyotlardan iborat[46]:

Samolyot Miqdori Buyurtmalar Yoʻlovchilar Eslatmalar
Airbus A320-200 4 – 180 Avion Expressdan lizingga olingan.
Boeing 737-800 49 – 189
Boeing 737 MAX 8 15 54 189 45 ta qoʻshimcha samolyot olish imkoniyati bilan[47][48][49][50].
Boeing 737 MAX 10 – 17 TBA
Jami 68 71

Avval foydalanilgan samolyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

SunExpress oʻtmishda quyidagi samolyot turlarini ham boshqargan[manba kerak]:

SunExpressning avvalgi aviaparki
Samolyot Jami Uchishni boshlagan yili Uchishni yakunlagan yili Eslatmalar
Boeing 737-300 4 1990 2002
Boeing 737-400 3 1993 2004
Boeing 737-700 12 2000 2015
Boeing 757-200 4 2005 2011

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „SunExpress on ch-aviation“. ch-aviation. Qaraldi: 2023-yil 4-dekabr.
  2. ↑ "Imprint (Wayback Machine saytida 2023-03-30 sanasida arxivlangan)." SunExpress. Retrieved 19 February 2020.
  3. ↑ „Company Profile“. 2023-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-oktyabr.
  4. ↑ „aviation24.be“ (2020-yil 23-iyun).
  5. ↑ aerotelegraph.com (German) 23 June 2020
  6. ↑ „Sun Express Begins Flights to Ercan Airport! | Caria Holidays“.
  7. ↑ „Flight Connections Winter 2019/2020“. SunExpress. 2017-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 19-fevral.
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 8,20 „SunExpress NS24 Network Expansion – 24SEP23“. aeroroutes.com (2023-yil 24-sentyabr).
  9. ↑ „SUNEXPRESS ADDS ABU DHABI SERVICE FROM SEP 2023“. Aeroroutes (2023-yil 19-iyun). Qaraldi: 2023-yil 19-iyun.
  10. ↑ „SunExpress - Book cheap flights & fly to top destinations .com“ (en). www.sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 28-avgust.
  11. ↑ „Leeds Bradford gains new SunExpress route“.
  12. ↑ „SunExpress - Book cheap flights & fly to top destinations .com“ (en). www.sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 28-avgust.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 „SunExpress Announces 2021 Summer Program“. ftnnews.com (2021-yil 23-fevral).
  14. ↑ „Route network - SunExpress“. 2022-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-aprel.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Liu, Jim „SunExpress S21 network additions as of 11OCT20“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 13-oktyabr.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 „"Hätte gerne noch mehr Kapazität draufgelegt"“ (2018-yil 16-fevral).
  17. ↑ „SunExpress Adds Antalya – Erfurt from late-Sep 2024“.
  18. ↑ „Sunexpress verbindet Friedrichshafen und Antalya“.
  19. ↑ „Allgäu Airport startet mit SunExpress neue Strecke nach Antalya“. 2022-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  20. ↑ „Mit SunExpress nach Antalya“. 2021-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  21. ↑ „Niederländische Steuererhöhung beflügelt Flughafen Weeze“ (2022-yil 14-dekabr).
  22. ↑ „SunExpress's Izmir Dublin Flights Restart“. Railly News (2021-yil 9-sentyabr). 2021-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-oktyabr.
  23. ↑ „Sun Express Begins Flights to Ercan Airport! | Caria Holidays“.
  24. ↑ „SunExpress Adds Antalya – Sharm el Sheikh Service From Sep 2023“. AeroRoutes (2023-yil 27-iyul). Qaraldi: 2023-yil 27-iyul.
  25. ↑ „Offers - SunExpress“. 2023-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-oktyabr.
  26. ↑ „SunExpress plans new routes in S18“ (2017-yil 16-noyabr).
  27. ↑ „SunExpress va relua zborurile regulate dintre București și Antalya în 2024“ (2023-yil 21-sentyabr).
  28. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  29. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  30. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  31. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  32. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240415-ukns24
  33. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  34. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  35. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  36. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  37. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  38. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  39. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  40. ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
  41. ↑ https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
  42. ↑ „SunExpress Schedules Samarqand mid-Nov 2023 Launch“. AeroRoutes (2023-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 25-sentyabr.
  43. ↑ https://aviationweek.com/air-transport/airports-networks/sunexpress-seeks-airline-partnerships-cee-expansion
  44. ↑ https://havahaber.com/sunexpress-ve-eurowings-turkiye-ve-avrupa-arasindaki-ucus-seceneklerini-artirmak-icin-is-birliklerini-derinlestiriyor/
  45. ↑ https://aviationweek.com/air-transport/airports-networks/sunexpress-seeks-airline-partnerships-cee-expansion
  46. ↑ „Fleet“. sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
  47. ↑ Perry, Dominic „DUBAI: SunExpress tops up Max orders with 10-unit deal“. FlightGlobal. Qaraldi: 2019-yil 18-noyabr.
  48. ↑ „SunExpress places order for 50 Boeing aircraft“. reuters.com (2014-yil 19-fevral). Qaraldi: 2014-yil 19-fevral.
  49. ↑ „Boeing Inks New Deal With SunExpress Worth Billions“. fool.com (2014-yil 19-fevral). Qaraldi: 2014-yil 21-fevral.
  50. ↑ „SunExpress to Buy up to 90 Boeing 737 MAX Jets to Fuel Robust Growth“. Boeing Media Room (2023-yil 13-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.

Havolalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vikiomborda SunExpress mavzusiga oid fayllar bor

Andoza:Lufthansa 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=SunExpress&oldid=5296693" dan olindi