Mine sisu juurde

Adonis (kazmuz)

Vikipedii-späi
Adonis
Adonis
Üks'vozne adonis (Sügüz'adonis) (Adonis annua / autumnalis) änikoičeb, heimon tipine erik
Tedoklassifikacii
Valdkund: Kazmused
Palakund: Änikkazmused (Magnoliophyta)
Klass: Kaksidülehtesižed (Magnoliopsida)
Kund: Vesnuhheinänikoižed (Ranunculales)
Sugukund: Vesnuhheinižed (Ranunculaceae)
Heim: Adonis
Latinankel'ne nimi
Adōnis L., 1753


Sistematik
Vikierikoiš


Kuvad
Vikiaitas

ITIS 18724
NCBI 46984

Adonis (mugažo latinan kelel) om üks'voččiden i äivoččiden heinäsižiden kazmusiden heim. Mülütadas Vesnuhheinižed-sugukundha.

Nimituz libub Amuižen Grekanman Adonis-jumalan nimespäi vai semitižes adon-sanaspäi «jumal». Erased tedomehed erištadas äivoččid erikod Chrysocyathus-heimoks (änikoitas pakuižel).

Heimon erikod oma levitadud Evropadme i Azijan maiš päiči räkäs klimatas.

Navettäs kaitud päivoikahid tahoid venos klimatas lämänke kezanke.

Ümbrikirjutand

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Erikod kazdas 10..40 sm kortte. Lehtesed oma höunhenvuiččed, jagadud henošti.

Adonisan erikoiden änik mülütab 5..30 äniklehtest. Se voib olda rusttan, pakuižen i ruskedpakuižen mujun.

Ištutadas saduiš dekorativižeks kazmuseks, adonis om introduciruidud Pohjoižamerikha.

Kaik viž erikod oma lasktud medicinižeks torhudeks: keväz'adonis, apenninine, volgan, kuldatab i turkestanine adonisad. Ottas unotest i kuivad ekstraktad tüništoitajaks zelläks i abutuseks südäikeran täht. Sihe kacmata, äjad erikod mülütadas morijoid substancijoid.

Valitud erikod

[vajehta | vajehtada lähtetekst]

Kaik lugetas 32 erikod heimos, erased niišpäi:

  • Adonis aestivalisKezaadonis
  • Adonis annua (syn. Adonis autumnalis, Adonis phoenicea) — Üks'vozne adonis (vai Sügüz'adonis, Finikijan adonis), heimon tipine erik
  • Adonis apennina (syn. Adonis sibirica) — Apenninine adonis (vai Sibirine adonis)
  • Adonis chrysocyathus — Kuldatab adonis
  • Adonis turkestanica — Turkestanine adonis
  • Adonis vernalisKeväz'adonis
  • Adonis wolgensis — Volgan adonis