Chi Lúa
Giao diện
Chi Lúa | |
---|---|
Cây lúa tẻ (Oryza sativa) | |
Phân loại khoa học | |
Giới: | Plantae |
nhánh: | Tracheophyta |
nhánh: | Angiospermae |
nhánh: | Monocots |
nhánh: | Commelinids |
Bộ: | Poales |
Họ: | Poaceae |
Phân họ: | Oryzoideae |
Tông: | Oryzeae |
Phân tông: | Oryzinae |
Chi: | Oryza L. |
Loài điển hình | |
Oryza sativa L.[1] | |
Các đồng nghĩa[2] | |
|
Chi Lúa (danh pháp khoa học: Oryza) là một chi của 15-20 loài thuộc họ Hòa thảo (Poaceae) và nằm trong phân họ Oryzoideae, có nguồn gốc ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á và châu Phi. Chúng là các loài cây cao, ưa sống ở những vùng ẩm ướt, có thể cao từ 1–2 m. Chi này bao gồm cả những loài sống lâu năm và một năm.
Một loài, lúa tẻ (O. sativa) đóng góp 20% số ngũ cốc trên thế giới, là cây lương thực có tầm quan trọng toàn cầu.
Phân loài
[sửa | sửa mã nguồn]Có hơn 300 danh pháp đã được đề xuất cho các loài, phân loài và các loài khác trong chi. Các nguồn đã công bố không thống nhất về việc có bao nhiêu trong số này nên được công nhận là loài riêng biệt. Các loài dưới đây được ghi theo World Checklist maintained do Kew Garden ở London thực hiện.[2]
- Oryza australiensis Domin (EE) – Australia
- Oryza barthii A.Chev. (AA) – tropical Africa
- Oryza brachyantha A.Chev. & Roehr. (FF) – tropical Africa
- Oryza coarctata Roxb. (KKLL) – India, Pakistan, Bangladesh, Myanmar
- Oryza eichingeri Peter (CC) – tropical Africa, Sri Lanka
- Oryza glaberrima Steud. (AA) - Lúa châu Phi hạt đỏ – tropical Africa
- Oryza grandiglumis (Döll) Prodoehl (CCDD) – Brazil, Venezuela, Fr Guiana, Colombia, Peru, Bolivia
- Oryza latifolia Desv. (CCDD) – Latin America + West Indies from Sinaloa + Cuba to Argentina
- Oryza longiglumis Jansen (HHJJ) – New Guinea
- Oryza longistaminata A.Chev. & Roehr. (AA) – Madagascar, tropical + southern Africa
- Oryza meyeriana (Zoll. & Moritzi) Baill. (GG) – China, Indian Subcontinent, Southeast Asia
- Oryza minuta J.Presl (BBCC) – Himalayas, Southeast Asia, New Guinea, Northern Territory of Australia
- Oryza neocaledonica Morat (GG) – New Caledonia
- Oryza officinalis Wall. ex Watt (CC) – China, Indian Subcontinent, Southeast Asia, New Guinea, Australia
- Oryza punctata Kotschy ex Steud. (BB) – Madagascar, tropical + southern Africa
- Oryza ridleyi Hook.f. (HHJJ) – Southeast Asia, New Guinea
- Oryza rufipogon Griff. (AA) - Lúa gié hoang – brownbeard or red rice – China, Indian Subcontinent, Southeast Asia, New Guinea, Australia
- Oryza sativa L. (AA) - Lúa tẻ – China, Indian Subcontinent, Japan, Southeast Asia; naturalized many places
- Oryza sativa var. glutinosa - Lúa nếp (hay Oryza glutinosa Lour.)
- Oryza schlechteri Pilg. (HHKK) – New Guinea
Hình ảnh
[sửa | sửa mã nguồn]Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ lectotype designated by Duistermaat, Blumea 32: 174 (1987)
- ^ a b “Plants of the World Online: Royal Botanic Gardens, Kew”. apps.kew.org. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2024.
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]Wikispecies có thông tin sinh học về Chi Lúa
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chi Lúa.
- Lúa Oryza tại Từ điển bách khoa Việt Nam
- Chi Lúa tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
- Chi Lúa 41975 tại Hệ thống Thông tin Phân loại Tích hợp (ITIS).
- Chi Lúa tại Encyclopedia of Life
- Morat (2007). “Oryza neocaledonica”. Sách Đỏ IUCN các loài bị đe dọa. Phiên bản 2011.1. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế.