Verdrag van Verdun
Et Verdrag van Verdun uut 843 regelde de verdelienge van et Frankisch (of Karolingisch) Ryk achter den dood van Lodewyk den Vroomn in 840 over zyn drie zeuns. Die verdelienge van et Frankisch Ryk in 843 legde de boasis vo de polletieke entiteitn van vandoage, moar zorgde ook vo polletieke tegenstelliengn up et continent die vele eeuwn èn bluuvn deurn.
Dood van Lodewyk den Vroomn
[bewerkn | brontekst bewerken]Lodewyk den Vroomn ad vier zeuns: Lotharius I, Lodewyk den Duuts, Karel den Kletsn en Pepyn. Pepyn († 838) es idder doodgegoane dan zyn voader.
Moa wanneer da Lodewyk doodgienk in 840, probeerde den oudstn zeune, Lotharius, 't hele ryk in bezit te krygn. Zyn twee broers noamn da nie en spanden t'ope. In 841 èn ze zynder tegoare gevochtn by den Slag van Fontenay woa dan ze Lotharius versleegn èn. E joar loater, in 842 èn de twee broers Lodewyk en Karel den Eed van Straatsburg gezwoorn. Da wos e formeel boundgenootschap teegn under broere.
Achter zyn nederloage koste Lotharius nie anders dan ounderandeln en em nere te leggn by de toepassienge van de Salische wet, woardeure da 't ryk gelykig over de nog levende zeuns verdeeld gerochte.
Verdelienge
[bewerkn | brontekst bewerken]Et verdrag verdeelde et ryk da Karel den Grootn in de 8e eeuwe t'ope ad gekreegn, were in drie stikkn:
- Karel den Kletsn kreeg West-Francië, voorloper van Vrankryk
- Lodewyk den Duuts kreeg Oost-Francië, voorloper van et Duutsche Illig Rooms Ryk, wuk da nog loater Duutsland es gekommn
- Lotharius kreeg Middn-Francië, voorloper van de landn en regio's die tusschn Vrankryk en Duutsland liggn lik België, Olland, Luxemburg, Lothariengn, Zwitserland, Itoalië
Omda Lotharius den oudstn wos, jeunden zyn broers em wel de keizerskrone, dat 'n erfde van zyn voader. Zo kwom et da Lotharius den derdn keizer es gerocht van et Illig Rooms Ryk. Achter zynen dood es de keizerskrone overgegoane na zyn oudste zeune Lodewyk II.
Middn-Francië
[bewerkn | brontekst bewerken]By den dood van Lotharius in 855 gerochte et Middnryk vodder verdeeld over zyn drie zeuns. Moar deur erfenissn en verdroagn bestound Middn-Francië teegn 870 ol nie mè, en woarn dizze gebiedn ounder West- en Oost-Francië verdeeld.
Eeuwn loater èn de Bourgondische ertoogn geprobeerd vo e nieuw Middnryk te creërn da liep van Olland tout in Itoalië. Deur den vroegtydigen dood van Karel den Stoutn es d'r en ende gekommn an die gewoagde oundernemienge die bykans ounderd joar èt gedeurd.