Naar inhoud springen

Walvissn

Van Wikipedia
(deureverweezn van Walvisschn)
1 = Nôordkoaper; 2 = Orka;
3 = Groenlandsche walvis; 4 = Potvis;
5 = Narwal; 6 = Blauwe vinvis;
7 = Nôordse vinvis; 8 = Beloega

Walvissn zyn e groep van round de 82 sôortn grôte, in 't woater levende zoogdiern van de orde Cetacea. Walvissn zyn van al de zoogdiern 't mêest angepast an 't leven in 't woater.

Z'eetn vôoral plankton en klêne vissn. 't Grôte verschil me vissn is da walvissn vee grotter zyn en met underne steirt e verticale beweginge moakn vor under vôort te beweegn (van boovn noar ounder en van ounder noa boovn en vissn van links noa reks en van reks noa links). Walvissn moetn ôok oasmn lik geweune zoogdiern en kunn langer ounder woater bluuvn deur dat under zeurstoffe direct weirdt ipgesloan in under spierweefsel en ze dus vee langer ounder woater kunn bluuvn.

Walvissn zyn gin gevoar vo de mens.

Over walvissn

[bewerkn | brontekst bewerken]

Enigte walvissn zyn de potvis, orka, beloega, blauwe vinvis. De grôotste walvis (de blauwe vinvis) is volwassen 33 meter lank en kan tot 170 ton weegn. Walvissn produceern soms ôok gezang da komt van de mannekeswalvissn die azô de vrouwkes probeern te verleidn. De mêeste gezangn kunn ôok g’hôord wordn deur de mensn of upgevangn weirn ip radio's. De mêeste walvissn gebruukn sonar vo te zien ounder woatre hoewel da ze ôok oogn hèin mêestal.

In Japan, Noorweegn en Ysland weirdt er gejoagd ip walvissn hoewel da nie mi zou meugn omda sommigte sôortn zoudn kunn uutstervn.

Walvissevet weirdt oundermêer gebruukt vo lippestift van te moakn.

De Cetacea (walvisachtign) wordn ingedêeld in twêe oenderordes:

  • Oenderorde Mysticeti (Baleinewalvissn of grôte walvissn) mè 4 families:
    • Balaenidae (Echte walvissn)
    • Balaenopteridae (Vinvissn)
    • Eschrichtiidae (Grysde walvissn), 1 sôorte: Eschrichtius robustus (grysde walvis)
    • Neobalaenidae (Dwergwalvissn), 1 sôorte: Caperea marginata (dwergwalvis)
  • Oenderorde Odontoceti (Tandwalvissn) mè 10 families:
    • Delphinidae (Dolfynn)
    • Iniidae (Amazone-rivierdolfynn)
    • Kogiidae (Dwergpotvissn)
    • Lipotidae (Chineesche rivierdolfynn)
    • Monodontidae (Narwalachtign)
    • Phocoenidae (Bruunvissn)
    • Physeteridae (Potvissn)
    • Platanistidae (Indische rivierdolfynn)
    • Pontoporiidae (La Plata-dolfynn), 1 sôorte: Pontoporia blainvillei (La Plata-dolfyne)
    • Ziphiidae (Spitssnuutdolfynn)
Wikimedia Commons