François Mitterrand

François Mitterrand
Hi Francois Mitterrand han 1984
ika-21 nga Mangulo han Fransya ika-4 nga Mangulo han ika-Lima nga Republika
Ha puwesto 21 han Mayo 1981 – 17 han Mayo 1995
Primer Ministro	Pierre Mauroy Laurent Fabius Jacques Chirac Michel Rocard Édith Cresson Pierre Bérégovoy Édouard Balladur
Gin-unahan ni	Valéry Giscard d'Estaing
Ginsundan ni	Jacques Chirac
Igkasi-Prinsipe han Andorra
Ha puwesto 21 han Mayo 1981 – 17 han Mayo 1995 Nag-aalagad upod kan Joan Martí i Alanis
Primer Ministro	Òscar Ribas Reig Josep Pintat-Solans Òscar Ribas Reig Marc Forné Molné
Representante	Jean-Yves Caullet
Gin-unahan ni	Valéry Giscard d'Estaing
Ginsundan ni	Jacques Chirac
Ministro han Katadungan
Ha puwesto 31 han Enero 1956 – 12 han Hunyo 1957
Mangulo	René Coty
Primer Ministro	Guy Mollet
Gin-unahan ni	Robert Schuman
Ginsundan ni	Edouard Corniglion-Molinier
Ministro han Interior
Ha puwesto 19 han Hunyo 1954 – 23 han Pebrero 1955
Mangulo	René Coty
Primer Ministro	Pierre Mendès-France
Gin-unahan ni	Léon Martinaud-Deplat
Ginsundan ni	Maurice Bourgès-Maunoury
Ministro han Tabok-han-Dagat nga Fransya
Ha puwesto 12 han Hulyo 1950 – 11 han Agosto 1951
Mangulo	Vincent Auriol
Primer Ministro	René Pleven ngan Henri Queuille
Gin-unahan ni	Paul Coste-Floret
Ginsundan ni	Louis Jacquinot
Personal nga mga detalye
Natawo	26 Oktubre 1916(1916-10-26) Jarnac, Fransya
Namatay	8 Enero 1996 (edad 79) Paris, Fransya
Partido nga politikanhon	Partido Sosyalista
(Mga) Asawa	Danielle Gouze
Mga anak	Pascal Mitterrand Jean-Christophe Mitterrand Gilbert Mitterrand Mazarine Pingeot
Alma mater	Collège Saint-Paul, École Libre des Sciences Politiques
Okupasyon	Abogado, politiko
Pirma

Hi François Maurice Adrien Marie Mitterrand ([fʁɑ̃swa mɔʁis mitɛˈʁɑ̃]  ( pamati-a), 26 han Oktubre 1916 – 8 han Enero 1996) amo an ika-upat nga Mangulo han Fransya nga napili ha ilarom han ika-Lima nga Republika, nga nag-alagad tikang han 1981 tubtob han 1995.

Ha nakikita nga pag-influensar tikang ha pamilya, nagtikang hi Mitterrand han iya kinabuhi ha politika ha nasyonalista nga tuo. Nag-alagad hiya ha ilarom han Rehimen nga Vichy ha syahan nga mga tuig hini. Kundi ha sunod, inmapi hiya han Resistensya, binmalhin ha wala, ngan nagkapot hin puwesto ha ministeryo hin binalikbalik ha ilarom han Ika-Upat nga Republika. Ginpatok niya an pagtukod ni de Gaulle han ika-Lima nga Republika. Bisan man kon ha pira nga panahon, nag-usa hiya nga tawo ha politika, nakalupig hin pagmaneobra hi Mitterrand han iya mga ka-ribal ha pagin-kandidato han wala ha tagsa nga pinili-ay hin pagkamangulo tikang han 1965 tubtob han 1988, gawas han 1969. Napili hiya nga Mangulo han Mayo 1981 nga piniliay hin pagkamangulo, ngan napili hiya hin utro han 1988 ngan nagkapot hin puwesto tubtob han tuig 1995.

Gin-imbitar ni Mitterrand an Partido Komunista ngadto han iya syahan nga kagamhanan, usa nga kontrobersyal nga buhat hadto nga panahon. Ha hini nga panhinabo, nagapos an mga Komunista nga mga ilarom nga kapadis ngan, imbis nga makakuha hin bentaha, an ira suporta na-iban. Binmaya hira han gabinete han tuig 1984. Ha syahan nga bahin han iya una nga panahon hin pagkamangulo, nagsunod hi Mitterrand hin radikal nga programa ekonomika, nga naglakip hin pagnasyonalisar hin pira nga mga importante nga kompanyiya, kundi katapos hin duha ka tuig nga mayda krisis an ekonomiya, binmalhin hi Mitterrand han iya pamalakad. An iya polisiya ha langyaw ngan ha depensa nagpadayon han mga polisiya han mga nanguna ha iya hin pagkamangulo nga mga Gaullista. An iya pakisabot upod kan Helmut Kohl nagpadukwag han pag-integrar han Europa pinaagi han Kasabotan han Maastricht, kundi an iya pagkarawat han Aleman nga pagkahibalik hin pagka-usa diri gud duro nga iya karuyag. Nakaduha hiya napiritan pinaagi hin kawara hin mayoriya ha parlamento ngadto hin "mga kagamhanan hin pagkohabitar" upod hin mga konserbador nga mga gabinte nga ginpamunoan nira Jacques Chirac (1986–88), ngan Édouard Balladur (1993–95). Waray mag-abot hin 8 ka bulan katapos hin pagbaya ha poder, namatay hi Mitterrand tikang hin kanser ha prostate nga iya ginpaninguha nga tagoon han panahon han iya pagkamangulo.

Gawas han iya paghimo nga makadaog an Franses nga Wala ha piniliay, nagdumara hi Mitterrand han pagsaka han Partido Sosyalista ha pagdominar han Wala, ngan han pag-iban han impluwensya han makusog-han-una nga Partido Komunista (komo bahin han botos han katawhan dida han syahan nga vuelta han pinili-ay hin pagkamangulo, ginmutiay an mga Komunista tikang hin hitaas nga 21.27% han 1969 ngadto hin 8.66% han 1995, ha kataposan han ikaduha nga panahon hin pagkamangulo ni Mitterrand, ngan ngadto hin 1.93% han 2007 nga pinili-ay). Ha iya panahon ha poder, hi Mitterrand makusog nga nagbandilyo hin kultura ngan nag-implementar hiya han iya mga mahal nga "Grands Projets".

Igkasi-Prinsipe han Andorra

Han 2 han Pebrero 1993, ha iya kapasidad komo igkasi-prinsipe han Andorra, hi Mitterrand ngan hi Joan Martí i Alanis, nga amo an Obispo han Urgell ngan usa liwat gihapon nga igkasi-Prinsipe han Andorra, nagpirma han bag-o nga konstitusyon han Andorra, nga gin-aprobahan pinaagi hin referendum dida han prinsipado.

Talaan hin mga primer ministro han pagkamangulo ni Mitterrand

Primer ministro	tikang han	tubtob	Mga tigaman
Pierre Mauroy	1981	1984
Laurent Fabius	1984	1986	An gibatan-on nga PM tikang kan Decazes (39 ka tuig hin edad)
Jacques Chirac	1986	1988	Syahan nga pagkohabitar han ika-Lima nga Republika
Michel Rocard	1988	1991
Édith Cresson	1991	1992	Syahan nga babaye nga primer ministro
Pierre Bérégovoy	1992	1993
Édouard Balladur	1993	1995	Ika-duha nga pagkohabitar