Endüstriyel elek seçimi nasıl yapılır?

Kömür Hazırlama Tesis Tasarımı Dersi 2017 Ders Notu PART 1 ELEK SEÇİMİ A.Prof.Dr.Hasan HACIFAZLIOĞLU Istanbul University, Engineering Faculty, Mining Eng. Depart., Istanbul, Turkey… E-Mail: hasanh@istanbul.edu.tr Cevher ve Kömür Hazırlama Tesislerinde çok sayıda Elek kullanılır. Elek tipi doğru seçilmezse, tesis kapasitesi düşer, üretim kayıpları artar, elde edilen ürünlerin kalitesi düşer. Elek tesislerin böbreğidir. Böbrek çalışmazsa… KÖMÜR YIKAMA TESİSİNDE ELEK SEÇİMİ Bir kö ür ıka a tesisinde genel olarak 3 farklı tipte elek kulla ılır, Bunlar; 1- Doğrusal Titreşi li Elek Süz e ve Yıka a Eleği : Kil ve ça uru ıka a içi , ince boyutu (-1mm) a ır ak içi tesis girişi e konulan elektir. Elek genellikle 2 katlı olup, alt kat 1mm, üst kat 18mm göz açıklığı a sahiptir. Manyetitin süzüldüğü temiz kö ür ve atık elekleri de doğrusal titreşi li elekler olup genellikle tek kattır ve göz açıklığı 1 ’dir. Tahrik eka iz ası eleği üstü dedir. 2- Dairesel Titreşi li Elek (Tasnif eleği : Merkezden tahrikli bu elek, temiz kö ürü piyasa koşulları a göre tasnif edilmesinde kulla ılır. 2 veya 3 katlı olabilmektedir. Ge liği ü ük freka sı küçüktür. Tahrik merkezi ö e veya arkaya alı ırsa, eliptik titreşi li elek adı ı alır. 3- Susuzla dır a Eleği Yüksek Freka slı Düşük Genlikli) (Ters eği li bir elek olup -1mm boyutlu malzemenin susuzla dırırl ası da kulla ılır. Genellikle rima/corima türü krom elek üze i döşe ir ve elek göz açıklığı 0.3 ’dir. Tahrik eka iz ası eleği üzeri dedir. Yukarıdaki elekleri dışı da, so dö e de MU) ELEK’te kulla ı a gir iştir. Doğrusal Titreşi li elek Dairesel Titreşi li tas if eleği Susuzla dır a Eleği doğrusal titreşi lidir MUZ ELEK (BANANA SCREEN) 1- Arkada eği fazla olup malzeme çok hızlı akar. Bu esnada özellikle çok ince malzemeler, pülp ası ı/dar esi ile hızla elenir. 2-Orta kısı da eği klasik elek eği i kadardır. Normal eleme apılır. 3-Ö kısı da ise elek eği i çok düşük olup, malzeme burada daha uzun süre kalır ve a rı tılı eleme apılır. . 3 farklı eği sayesi de elek kapasitesi ay ı üyüklükteki eleğe göre % 30 daha fazladır Elek ürete fir alarda azıları; www.linatex.com www.derrickcorp.com Doğrusal Titreşimli Elek Orta Frekans= 1000-1500dev/dk orta genlik=5-10 mm (genelde düz) www.metsominerals.com www.gur-san.com.tr Dairesel Titreşimli Elek www.atalaymakina.com Düşük frekans (<1000 dev/dk), yüksek genlik >15mm www.labrisltd.com (eğimli) www.dizelturbo.com.tr www.heinn-lehman.com.tr www.general-makina.com.tr Susuzlandırma Eleği Yüksek frekans >1500 dev/dk düşük genlik (<5 mm), (ters eğimli) GENLİK/STROK: Eleği ileri-geri hareket mesafesidir. Vibromotordaki ağırlıklar ü üdükçe genlik ü ür. Doğrusal titreşi li eleği ge liği aklaşık 10 ’dir. Dairesel titreşi li eleği ge liği ü ük olup 15 ’dir. Susuzla dır a eleği i ge liği ise düşük olup 5 ’dir. Frekans: Eleği dakikadaki devir sa ısıdır. Vibromotorun devir sa ısı arttıkça frekans artar. 1500rp ’i üzeri deki frekans üksek freka stır. Elek freka sları 4000 dev/dk’ a kadar çıka il ektedir. Yüksek frekans susuzla dır a ve çok ince elemede kulla ılır. Vibro-motor (Vi rör) Eksa trik ağırlık Doğrusal Titreşi li Elek *Ağırlık artarsa ge lik-stok artar, ağırlık dö üş hızı (motor mil devri) artarsa frekans artar. Titreşi eka iz ası, mekanik veya elektromanyetik sistemli olabilir. Mekanik titreşi genellikle ekzantrik ağırlıkları dö dürül esi ile sağla ırke , elektromanyetik titreşi de ık atısı oluşturduğu manyetik alanla titreşi sağla ır. 1- Doğrusal Titreşi li Yıka a Eleği Titreşi li elek a a parçada oluşur. Bu lar; 1- Elek şasesi etalik,dikdörtge ler priz ası şekli de 2- Vibromotor farklı genlik ve freka sta titreştir e 3- Yaylar, lastik takozlar yada rosta titreşi i etki liği i arttırır,e erji i adsorplayarak şase e fazla ük i esi i ö ler, 4-Elek üze leri/pa elleri /perdeleri etalik veya poliüreta -kauçuk ola ilir Titreşi eka iz ası, mekanik veya elektromanyetik sistemli olabilir. Mekanik titreşi genellikle ekzantrik ağırlıkları dö dürül esi ile sağla ırke , elektromanyetik titreşi de ık atısı oluşturduğu manyetik alanla titreşi sağla ır. Çelik tel örgülü ve poliüreta elek üze i Süspa siyo Sistemleri Karşılaştır a: -Rosta Uzun ö ürlü ve sessiz çalışır (en pahalı) -Lastik takoz kısa ö ürlü,sessiz çalışır (en ekonomik) -Çelik yay uzun ö ürlü, gürültülü çalışır ELEK YÜ)EYLERİ/PANELLERİ paralel çubuklu elek Çelik Tel örgülü krom elek, Rima veya korima tipi elek de denir Tıka a ap az Süz e ve ıka ada elek üze i Wedge-wire Kama tipi elek elek üze i Çok tıka ır, açık ala ı e fazla ola dır. Kauçuk elek üze i Polüreta elek üze i Ekonomiktir. Tıka a ap az Wedge-wire(paralel çu uklu elek panelleri, eleme ve susuzla dır ada poliüreta perdelere göre en az %10 daha verimlidir. Ancak poliüreta ve kauçuk perdeye göre daha hızlı aşı ırlar. En ekonomik elek üze i poliüreta elek üze idir. Kauçuk eleği esnek ol ası elek gözleri i tıka ası ı ö le ektedir. Tel örgülü elekler iri boyutlu malzemelerin kuru olarak sı ıfla dırıl ası içi kulla ılır. En üksek elek açıklık ora ı tel örgülü elektedir. Bu akı da çok ince boyutlu (<200mikron) malzemenin elenmesinde de kulla ıla ilir.Ancak ince tanelerin elenmesinde kulla ıla tel örgülü elekler çok ça uk ırtılır. Çü kü teller, sineklik perdelerindeki gibi çok incedir. Bir Eleği Ele e Kapasitesi Ha gi Faktörlere Bağlıdır? 2’dir. 1- Eleği o utu topla ele e ala ı , 5 ’lik eleği elek ala ı 2-Elek üze i i göz açıklığı göz açıklığı arttıkça kapasite artar 3- Ele e aş/sulu ise, kapasitesi kuru a göre daha fazladır. 4- Elek pa eli i si aş ele ede wedge wire tipi elek üze i i ele e veri i daha üksektir 5- Eleği ge lik ve titreşi i i e ele elerde ge lik düşük,freka s ü üktür 6- Ele e alze e ile ilgili özellikler kritik ta e o utu iktarı**,kil ve e duru u Genel olarak; (1 göz açıklığı olan) 2 elek üze i bir elek ile 2x5 metre bo utları daki saatte 50 to kö ür aş olarak ele ebilir. *Göz açıklığı-kapasite ilişkisi: Ör eği ; üze i ola ir corima elekte, göz açıklığı ise topla açık ala = tü eleği % ’si ike ; göz açıklığı . ’ e i dirilirse topla açık ala % ’a düşer. KATALOG VERİSİ . Bu duru da ele e kapasitesi % azalır. **Kritik ta e o utu iktarı: u iktar arttıkça ele e kapasitesi düşer. Kritik ta e o utu, ele e o utu a +% 5 akı ola alze e o utudur. Elek o utu u . 5 ile . 5 katı arası da kala ta e o utudur. Bu o ut guru u daki ta e sa ısı arttıkça ele e zorlaşır. Kapasite e göre gerekli ELEK ALANIN hesapla Basit Yö te ası H.H. YÖNTEMİ .H. Eşitliği e göre, aş eleme içi Elek Kapasitesinin hesapla ası: Elek kapasitesi (ton/saat)= 10x Toplam Açık Alan (m2) Toplam açık alan üreti i kataloğu da bulunabilir. ---------------------->> KATALOG VERİSİ ARKADADIR Wire cloth/wire esh/ tel örgülü elek içi göz açıklığı a Screen opening ağlı Açık Ala open area ora ları Screen Technology Group, Inc. 33008 N.E. Washougal River Road Washougal, WA 98671 U.S.A. Square Opening Space Cloth Screen Opening Wire Diameter Open Area Inch mm Inch mm 4.000 101.6 0.7500 19.05 70.9% 3.000 76.20 0.3750 9.525 79.0% 3.000 76.20 0.2440 6.198 85.5% 2.500 63.50 0.5000 12.70 69.4% 2.500 63.50 0.4375 11.11 72.4% 1.875 47.63 0.3750 9.525 69.4% 1.750 44.45 0.3750 9.525 67.8% 1.750 44.45 0.3125 7.938 72.0% 1.750 44.45 0.2440 6.198 77.0% 1.625 41.28 0.3750 9.525 66.0% 1.625 41.28 0.3125 7.938 70.3% 1.500 38.10 0.5000 12.70 56.3% 1.500 38.10 0.4375 11.11 59.9% 1.500 38.10 0.3750 9.525 64.0% 0.002 0.046 0.0015 0.038 30.3% 0.002 0.043 0.0014 0.036 29.7% 0.002 0.038 0.0010 0.025 36.0% 0.001 0.033 0.0012 0.030 27.0% 0.001 0.025 25mikron 0.0010 0.025 25.0% WIRE MESH =TEL ÖRGÜLÜ ELEK Elek göz açıklığı azaldıkça açık ala ora ı open area azalır. Açık ala ora ı= Topla açık ala /Topla elek ala ı Doğrusal Titreşi li Elek YIKAMA VE SÜ)ME ELEĞİ Doğrusal Titreşi li Elek YIKAMA VE SÜ)ME ELEĞİ Poliüreta elek pa elli Vibrörler 2- Dairesel Titreşi li Elek -Bu tip elekler kilsiz-nemsiz tüve a ve temiz kö ürü kuru-az nemli elenmesinde kulla ılır. Lavvar ürü ü temiz kö ürü , fı dık, ceviz ve portakal ü üklüğü de elenmesinde kulla ılır. -Ortalama 30-45 derece eği ile erleştirilir. -Merkezden tahrikli olduğu içi taneye dairesel titreşi uygular. Ağırlık merkezinin ö ü e yada arkası a konulan ekzantrik ağırlıklar ile eliptik hareketli elek elde edilir. -Düşük freka slı (<1000rpm), üksek genlikli (15 mm) eleklerdir. Kuru ve iri ele e işle leri de Dairesel ve eliptik titreşi oluştura eksa trik dış erkezli ağırlıklar 3-Susuzla dır a Eleği Kö ür hazırla ada bu tip elekler genellikle -1mm boyutlu malzemeyi susuzla dır a a a ı la kulla ıl aktadır. Ters eği li olan bu eleklerin elek üze leri genellikle 0.3mm açıklıklı olup, üksek freka slı (>1500rpm) düşük genlikli (5mm) eleklerdir. Eleme verimini arttır ak içi paralel çu uklarda oluşa corima veya rima elekler kulla ılır. İ e kö ür elek üzeri de atakla ıp kek oluştur a eğili i de olduğu da bu kekleş e i periyodik olarak ozul ası gerekir. Bu a açla, elek uzu luğu a birer metre aralıklarla ve eleği enlemesine, 3 cm üksekliği de çıtalar eşikler konur. Susuzla dır a Eleği Linatex Uzunluk ge işlik Linatex Dewatering screen Besleme Kapasitesi Metrik ton/saat - . . elek ile t/s kö ür susuzla dırılır. -4.8x2.4m elek ile t/s ikro göz açıklığı SIEVE BEND=BÜKÜK/KAVİSLİ ELEK (elekte kapasiteyi arttır ak içi elek ö esi de sieve bend kulla ılır) Kö ür ıka a tesisleri de çok fazla su kulla ıldığı içi to kö üre to su , elekler üzeri de su u za a za a ilerlediği ve alze e i ta ele ede ve süz ede elek u u a taşıdığı görülür. Fazla su u al ak içi titreşi li elek ö esi de sa it kavisli sieve bend elekler kulla ılır. Bu elekleri göz açıklığı ge ellikle ’dir ve elek üze i rima/corima tipi paralel çu uklu kro elektir. 5 t/s Kapasiteli Titreşi li çift katlı Elek Orta Frekans Sieve Bend (sabit Kavisli Elek) = 1000-1500 dev/dk Orta Genlik (strok)= 10 cm. . Çift Katlı 8 ve Yıka a Eleği, kapasite (Sievebend ilavesi ile….. , zonguldak, t/s Sieve bend kesit görü tüsü Derrick Susuzla dır a Eleği: HI-G Dryer Elek üzeri e 4 i ç çaplı hidrosiklonlar monte edil iştir. Ö e hidrosiklon ile ko ulaştır a (kabaca -9 mikron şla ve su uzaklaştır a apıl akta ve daha sonra suyu azal ış olan koyu malzeme titreşi li elek üstü e dökül ekte ve üksek verimle susuzla dırıl aktadır. Bu sayede eleği kapasitesi ve veri liliği arttırıl aktadır. A rı a, sistemde 7 G’lik bir kuvvet oluştura vibromotorlar kulla ıl aktadır. Bu sistemde 45 ikro a kadar ta eler kaza ıla il ektedir. So a’da ve A dı ’daki kö ür ıka a tesislerde kulla ılı or.