KENTSEL DÖNÜŞÜM POLİTİKASI ANALİZİ

2023

EKSEN Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi

Toplumun sağlığını destekleyen bir kentsel yerleşmenin oluşturulması için yapılarda, yapıların bir araya geldiği yapı adası formlarında ve dolayısıyla kentsel mekanın kendisinde pasif tasarım ilkelerine uygun mekânsal düzenlemeler yapılması gereklidir. Pasif aydınlanma-ısınma ve havalandırma-serinleme esaslarına dayalı olan pasif tasarım ilkeleri, yerel iklimsel koşullara uygun mekânsal düzenler kurgulanarak sağlanabilecektir. Ülkemiz kentlerinin özellikle yapılaşmış alanlarında ise yerel iklimsel niteliklere yönelik yapılaşma kararlarının üretilmediği, bunun ise sağlıklı bir kentleşme açısından uygun olmayan durumlar oluşturduğu bilinmektedir. Bu kabulünden yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmada, yapılaşmış bir alanda güneş ve rüzgar parametreleri üzerinden pasif tasarım ilkelerine uygunluk durumuna ilişkin nesnel ölçüm yöntemlerine dayalı bir sorgulama yapılmıştır. Çalışmada, Sağlıklı Kentler Birliğine üye olan Karşıyaka’daki farklı morfolojik özelliklere sahip alanlarda bilgisaya...

Kentsel dünüşüm kavramı, kentsel yenileme, düzenleme ve canlandırma kavramaları ile kullanılmaktadır. Bu bağlamda kentsel dönüşüm kavramının ortaya çıkmasında özellikle büyük kentlerde kalabalığın artması ve altyapı sorunlarının da bu noktada ortaya çıkması ile tartışılmaya başlanılmış ve kentin tekrar dizaynı için hükümet politikalarının genel adı olarak belirtilebilir. Türkiye’de Kentsel dönüşüm de özellikle 2000’li yılların başında büyük kentlerde ortaya çıkan çarpık kentleşme ve alt yapı sorununun ortadan kaldırılması amacı ile devlet politikası olarak benimsenmiştir.

Özet Bu makalede erken dönem modern siyaset felsefesinde bir yerleşim birimi olarak modern kentin özgürlük, refah ve medeniliği temsil ettiği ortaya konularak Türkiye'de son dö-nemde yaygınlaşan kentsel dönüşüm faaliyetlerinin bir değerlendirmesi yapılmaktadır. Maka-le Türkiye'deki kentsel dönüşüm faaliyetlerinin kentleşme olgusunu sadece maddi yönleri ile ele aldığını ve kültürel yönlerini ihmal ettiğini ileri sürmektedir. Anahtar Kelimeler: Modern kent, kentsel dönüşüm, kültürel dönüşüm, modern toplum, geleneksel toplum Abstract This article evaluates urban renewal projects in Turkey by using vision of modern city as representing freedom, welfare, refinement, and civility in early modern political philosophy. It is argued that urban renewal projects in Turkey ignores cultural aspects of urban life and reduces it to its physical aspects.

TÜRKİYE'DE KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN KENT KİMLİĞİNE ETKİSİ, 2017

Kentsel dönüşüm ve kent kimliği son zamanlarda Türkiye’de sık sık gündeme gelen bir arada görülen kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde büyük Marmara depreminin bıraktığı tahribat neticesinde yeniden kentleşme çalışmaları önemli hale gelmiştir. Kentleşme kentlerin fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması ve imkanların dengeli olarak tüm toplumsal alana yayılarak geliştirilmesidir. Kentsel gelişim zamanla mimari yapının daha dayanıklı kent içi fiziksel alanın daha yaşanabilir, ihtiyaçlara daha geniş cevaplar verebilen bir kentsel dönüşüm içerisine girmektedir. Kentsel dönüşümle birlikte, kentler doğal afetlere karşı hazır, alt yapı sorunlarını çözmüş ve toplumun yaşam imkanlarının iyileştirildiği mekanlara dönüştürülmüş olmaktadır. Bunun yanında topluma verilen önem kadar şehrin kendi kimliği de önemli görülmektedir. Nitekim, şehir toplumla iç içedir. Bu sebeple şehrin ve toplumun kimlikleri zedelenmeden bir dönüşüm gerçekleştirilmelidir. Aksi halde şehirler estetikten uzak, insanlar güzellikten yoksun yaşamaya mahkum kalacaktır. Bu çalışmanın amacı, kentsel dönüşümün hangi ihtiyaçlara hizmet edeceğinin saptamak ve kentsel dönüşümün kent kimliğine olan etkisini ele almaktır.

Ülkemizde kent kültürüyle ilgili çalışmalar, ağırlıklı olarak kültürel unsurları betimlemek ya da genel geçer sorun tespitlerinde bulunmak biçimindedir. Kent kültürünü farklı boyutlarda sorunsallaştıran ve çözümler öneren az sayıda çalışma vardır. Bu çalışma, kent kültürünü farklı boyutlarıyla sorunsallaştırmayı hedeflemektedir. Çalışmada, Samsun kent ölçeğinde tespit edilen ve ülkemzideki pek çok kent için geçerli olduğu düşünülen kent kültürü sorunu ele alınmakta; bu yapılırken Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ve 2011 yılı sonlarında gerçekleştirilen “Metropol Kent Samsun’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci Projesi” kapsamında elde edilen verilerden yararlanılmaktadır. Çalışmayla, kent kültürü ve kentlilik bilinciyle ilgili çeşitli tespitler yapılacak ve bu çerçevede, yerel yönetimlerin kent kültürüyle ilgili uygulamaları değerlendirilecektir. Çalışmanın kapsamı Samsun kent merkezi ile sınırlandırılmıştır. Çalışma, anket tekniğiyle halkın görüşlerinin tespit edilmesine ve belediye faaliyetlerinin gözlenmesine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre Samsun’da kent kültürü ve kentlilik bilincinin düşük olmadığı ancak mevcut kent kültürünün yerel (Samsun) ağırlıklı olduğu, kent kültürünü oluşturan modern değerler bakımından zayıf olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan yerel yönetimlerin yerel kültüre odaklandıkları, kent kültürünün modern boyutunun geliştirilmesinde yetersiz kaldıkları tespit edilmiştir. In Turkey, studies regarding urban culture typically have either described cultural elements or posited generally accepted problems. This study aims inquiring urban culture with its different aspects. The study evaluates the problem of urban culture, noticed in Samsun urban scale and thought to be valid for many other cities in the country by the use of the data obtained through “The Project of Urban Culture and Urban Awareness in Samsun as Metropolis”, conducted in late 2011 and supported by Middle Black Sea Development Agency. The study will posit assessments on urban culture and urban awareness and evaluate the local government practices concerning urban culture within this framework. The scope of the study is limited with Samsun urban centre. The study has been based on a survey for grasping the opinions of people and observations on municipal activities. The findings suggest that urban culture and urban awareness levels in Samsun are not at a low level, however, the existent urban culture remains heavily local (Samsun) and weak in terms of modern values as components of urban culture. In addition, it has been also maintained that the local governments focus on local culture and remain incompetent in developing the modern dimensions of urban culture.

İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER Teori, Güncel Araştırmalar ve Yeni Eğilimler, 2020

Uluslararası literatürde afet kavramının tanımları incelendiğinde tabi ve kültürel kaynaklar için fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplar ortaya çıkaran, insanların yaşamsal faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen ve topluluğun sahip oldukları imkânlar ile üstesinden gelemeyeceği doğal veya insan kaynaklı olaylar olarak tanımlandığı görülmektedir. Afetlerin oluşum şekillerine baktığımızda doğal, insan kaynaklı ve teknolojik olmak üzere üç farklı şekilde sınıflandırılmaktadır. Afetler etkileri bakımından toplumlar için vahim sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Bu etkileri arttıran faktörlerden birisi olarak hızlı nüfus artışına bağlı olarak plansız kentleşme ön plana çıkmaktadır. Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) tarafından yayınlanan afet sözlüğüne göre afet yönetimi; afet öncesi süreci önlenme ve zararlarının azaltılması, afet sonrası olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edilmesi ve afetten etkilenen kimseler için daha güvenli ve yaşanabilir yeni bir yaşam alanı sağlanabilmesi için toplumun tüm unsurları tarafından yapılması gereken mücadele süreci olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kartepe Zirvesi 2019: Şehirleşme ve Mutlu Şehirler, 2019

Araştırmada Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) marifetiyle alt ve orta sosyo-ekonomik düzeye sahip yararlanıcılara hitap eden konut bölgelerindeki kentsel dönüşüm algısını ortaya çıkarmak, konutlardan ve bu dönüşümden memnuniyeti ölçmek, kentsel dönüşüm ve konutlarla ilgili beklentileri öğrenmek ve son olarak da kentsel dönüşüm konusunda uzman kişilerin kentsel dönüşümün sağlıklı yürütülebilmesi için önerilerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmanın temel amacından hareketle de 2017 ve 2018 yılları içerisinde önce kentsel dönüşümün uygulandığı 10 toplu konut bölgesinden 2059 yararlanıcıya anket uygulanmış; sonrasında bu 10 bölgeden seçilen kentsel dönüşümden memnuniyetsiz 150 katılımcıyla da yarı-yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. En sonunda da kentsel dönüşüm uzmanı 8 kişiyle odak grup görüşmesi yapılmıştır. 3 araştırma sonucunda elde edilen bulgularda kentsel dönüşüm, kamuoyunda ve yararlanıcılarda rant eksenli ve fiziksel düzenleme merkezli algılanmakta; uzman katılımcılar tarafından ise kentsel dönüşümde sosyal olan kültürel olan ve hatta insan merkezli yaklaşım da denilen sosyal hizmet perspektifin önemi vurgulamaktadır.