Alternatif Uyuşmazlık Çözümü

ÖNSÖZ
Sosyal bir varlık olan insan, yaşamının her aşamasında çatışma ile karşı karşıya kalmakta, bu bağlamda iki tarafın uzlaşmasını amaçlayan “müzakere” kavramı önem kazanmaktadır. Çatışmaların günümüzde daha karmaşık hale gelmeleri, karşılıklı iki tarafın uyuşmazlığın çözümünde yetersiz kalmasına yol açınca, çatışma yönetiminde son yıllarda gelişen bir alan ise “üçüncü tarafların müdahale yöntemleri” olarak adlandırılabilecek “alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri” olmuştur.
İsteyelim - istemeyelim, sevelim - sevmeyelim bu dünyada her birimiz birer müzakereciyiz. Evde, işte, toplumsal hayatta, alışverişte veya resmi bir müzakere masasında kendimizi müzakereler içinde bulabilmekteyiz. Günümüzde profesyonel iş, yönetim, hukuk ve diplomasi dünyası, herkesin birbiriyle müzakereye girdiği dev bir görüşme masası olarak şekillenmektedir.
Müzakere iki veya daha fazla kişinin veya tarafın, belirli bir konuda, ka¬bul edilebilir bir uzlaşmaya varmak için yürüttükleri bir süreçtir. Müzakere, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (AUÇ) olarak adlandırılan, idari ve adli yargı kararı olmadan uyuşmazlıkların çözümüne yönelik yöntemlerin birisidir. Diğer AUÇ yöntemleri olan arabuluculuk ve hakemlik (tahkim) de, karşılıklı müzakere eden taraflar ve  müzakereler üzerine inşa edilmektedir.
Dünya gündemine; iş dünyasında işçi-işve¬ren-sendika, kamu sektöründe işçi-devlet-sendika ilişkileri ve toplu pazar¬lıklar ile giren müzakere kavramı, son zamanlarda hukuk ve diplomasi alanında gelişmiş ve bugünlerde özellikle Türkiye’nin AB’ye katılım müzakereleriyle birlikte ülke gündeminin başköşesine oturmuştur. Bırakalım ülkemizin dış dünya ile olan müzakerelerini, kendi toplumsal uyuşmazlıklarımızın çözümünde de müzakerenin kullanıldığını görmekteyiz. Yine “Hukuk Uyuşmazlıklarının Çözümünde Arabuluculuk Kanununun” yürürlüğe girmesiyle birlikte alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden birisi olan müzakere, diğer AUÇ yöntemi olan arabuluculuk ile birlikte önem kazanmıştır.
İş, yönetim, diplomasi ve hukuk dünyasında, uyuşmazlıklar ister istemez doğmaktadır. Bu uyuşmazlıklar ciddi zararları getirmeden, karşılıklı müzakerelerle giderildiğinde her şey yoluna girebilmekte, an¬cak uyuşmazlıklar iyi çözülemediğinde ve yönetilemediğinde, zaman, kaynak, maliyet ve itibar kayıpları yaşanabilmektedir. Günümüz dünyasında uyuşmazlıkların etkin çözümü, müzakere becerilerine sahip olmayı ve etkin kullanabilmeyi gerektirmektedir.

Müzakere süreçleri üzerine inşa edilmekte olan arabuluculuk konusu da, gerek iş çevrelerinde gerekse diplomasi ve hukuk alanında alternatif uyuşmazlık çözümü yöntemlerinden birisi olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde, “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu” hukuki düzenlemesinin de iş, yönetim çevrelerinde ve toplumdaki uyuşmazlıkların çözümünde güçlü etkide bulunması beklenmektedir. Aralarındaki uyuşmazlığı, kendi istekleriyle ya da bir mahkemenin önerisi ile arabulucunun eşliğinde çözmeye karar veren taraflar, uyuşmazlık konusunu arabulucuya ileterek, tarafsız bir arabulucu eşliğinde, uyuşmazlıklarını tartışma ve kendileri için en iyi çözümü, bulma fırsatı elde edebilirler. Her durumda, arabuluculuk süreci içinde müzakerenin varlığı bir önkoşuldur. Dolayısıyla, arabulucuların da müzakere süreçlerini çok iyi bilmeleri gerekmektedir.
Kitabın başlıca amacı, müzakere ve arabuluculuk tekniklerinin tanımlanması ve karşılıklı her iki tarafın da kazançlı çıkacağı müzakere ve arabuluculuk süreçlerinin ger-çekleştirilebilmesi için gerekli bilgi ve becerilerin okuyucuya kazandırılmasıdır.
Faydalı olması dileğiyle…


Doç.Dr. Ünsal SIĞRI
Prof. Dr. A. Kadir VAROĞLU
Başkent Üniversitesi,  Ankara – 2013

ÖZ Müzakere tarzları, bireylerin müzakere sürecinde sergiledikleri tutum ve davranışlarla ilgilidir. Demografik özellikleri de müzakere tarzına etki eden önemli değişkenlerden birisidir. Bu kapsamda çalışmada, demografik özelliklerin sekreter ve asistanların müzakere tarzlarına etkisini belirlemek amacıyla Türkiye'nin Isparta il merkezindeki özel hastanelerde sekreter ve asistan olarak çalışan 200 bireyle araştırma yapılmıştır. Bu amaçla ileri sürülen hipotezler doğrultusunda anket çalışması (Tu, 2007) ile elde edilen verilere istatistik olarak değerlendirilerek frekans ve ki-kare bağımsızlık testi uygulanmıştır. Bu çalışmada, Türkiye' deki diğer müzakere tarzı çalışmalarından farklı olarak, Casse ve Deol'un modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, cinsiyet değişkeninin normatif müzakere tarzı ve gerçekçi müzakere tarzı üzerinde anlamlı etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, kadınların, her iki müzakere tarzları eğilimlerinin, erkeklerden daha fazla olduğunu içermektedir. Çalışma, eğitim düzeyleri değişkeninin analitik müzakere tarzı, gerçekçi müzakere tarzı ve sezgisel müzakere tarzı üzerinde anlamlı etkilediği sonucuna varmıştır. Eğitim düzeyi yüksek olanlarda gerçekçi ve sezgisel müzakere tarzlarına daha fazla eğilimli, analitik müzakere tarzı eğiliminin ise daha az olduğu görülmüştür. Yaş değişkeninin analitik müzakere tazı, normatif müzakere tarzı ve sezgisel müzakere tarzı üzerinde anlamlı etkilediği sonucuna varılmıştır. Yaş arttıkça analitik müzakere tarzı eğilimi azalırken, normatif ve sezgisel müzakere tarzı eğilimlerinin arttığı tespit edilmiştir.

ABSTRACT Negotiation styles are related with the behaviours and attitude which individuals display during the negotiation process. Demographic traits are also one of the important variables that influence negotiation styles. The study is carried out on 200 employees who work at private hospitals in Isparta in Turkey in order to find the influence of demographic traits on negotiation styles. All questionnaires (Tu, 2007) are coded for statistical analysis and frequency and chi-square tests are applied. Different from other negotiation style studies in Turkey, Casse and Deols’ model is employed in the study. According to the research results, it is determined that the gender variable
significantly influence normative and factual negotiation styles. It also includes that women tend to have more negotiation styles than men. The study concludes that education level variable has significant effects on the analytical, factual and intuitive styles. It is also determined there is a tendency to have more factual and intuitive
negotiation styles and less tendency to have analytical negotiation style among more educated individuals compared to others. Also age variable has significant effects on the analytical, normative and intuitive styles. It is found that as the age increases, the tendency of analytical negotiation style decreases, while normative and intuitive
negotiation style tendencies increase.

Alternatif uyuşmazlık yöntemleri, içinde bulunduğumuz çağda popülaritesi artmış hukuki müesseseler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Şu an ülkemizde bazı özel hukuk uyuşmazlıklarında arabulucular, bazı ceza hukuku uyuşmazlıklarında ise uzlaştırmacılar uyuşmazlıkların çözümünde rol almaktadırlar. Bu müesseselerin ortak özellikleri, hâkimi, bir nebze de olsa uyuşmazlıkların dışında tutmaları ve problemleri,  bazı niteliklere sahip kişilerin müdahalesi ile çözmeleridir. Pozitif hukukta yer alan her iki müessesenin de Batı menşeili olduğunu belirtmek gerekir. Ancak bu özelliklere sahip hukuki kurumun Osmanlı Devleti içerisinde de yer aldığı ifade edilebilir. Bu çalışmada şeri’ye sicillerinde, mühimme defterlerinde ve fetvalarda kendisinden sıklıkla bahsedilen muslihûn hukuki müessesesi incelenecektir. Literatürde doğrudan bu konu üzerinde yazılmış çok az çalışmanın var olduğu, konuya daha ziyade başka hukuk tarihi konuları işlenirken değinildiği ifade edilebilir. İşbu çalışmada, konuya hukuki perspektiften yaklaşılacak ve spesifik olarak bir bölge ve zaman ayrımı yapılmadan konu bir bütün olarak ele alınmaya çalışılacaktır. Şu ana kadar yapılan araştırmalar ile şu tespit ve değerlendirmelere varılabileceği düşünülmektedir. Muslih, muslihûn, muslihîn, musâlaha, mütevassıtûn, mutavassıt, bedel-i sulh gibi kavramlar konu araştırılırken kullanılması gereken kavramlar olarak karşımıza çıkabilmektedir. İslam hukukunun sulhu teşvik ve kabul etmesi, muslihûn müessesesinin Osmanlı Devletinde sıklıkla görülmesinde etkendir. Borçlar, aile, miras ve ceza hukukuna ilişkin dava konularının muslihûn vasıtasıyla nihayete erdirildiğini görmek mümkündür. Sadece erkek ve Müslümanlar değil, kadın ve zimmiler de muslihûna başvurabilmişlerdir. Kanaatimizce, muslihûn kanalıyla çözülen uyuşmazlıklarda, kadının rolü, hukuki problemi çözmekten ziyade, çözüldüğünü tespit etmektir. Muslihûn olarak sorun çözen kişilerin Müslüman olmaları gerektiği yine kayıtlar ile karşımıza çıkmaktadır. Muslihûn vasıtasıyla çözülen kayıtlar, bize toplumun uzlaşı kültürüne sahip olduğunu, devletin bu kültürü muhafaza etmenin ötesinde bir dahlinin olmadığını göstermektedir. Çalışma, meri hukukta değişim yapılacağı vakit, muslihûn örneğinde olduğu gibi hukuk tarihi tecrübelerinden de yararlanılması gerektiğine dikkat çekmeyi hedeflemektedir.

Le choix d'un moteur asynchrone et de son mode de démarrage dépendent de la puissance installée du réseau d'alimentation (qui définit l'appel du courant admissible). La chute de tension au démarrage doit être ≤ à ± 5% de la tension réseau. La tension d'alimentation du moteur doit être compatible avec celle du réseau. Le moteur asynchrone doit être choisi pour fonctionner à puissance nominale, c'est à cette puissance que le rendement du moteur et le cos F 0 6 A sont les meilleurs Le démarrage d'un moteur asynchrone ne peut avoir lieu que si le couple moteur est à chaque instant supérieur au couple résistant de la machine à entrainer. (Le couple résistant d'une machine définit l'effort que la charge mécanique oppose au maintien de sa mise en mouvement. Il s'exprime en Newton mètre (Nm)). Couple résistant, puissance et réseau constituent les facteurs principaux pour le choix d'un moteur asynchrone triphasé et son mode de démarrage. Remarque : En critère de choix on ajoute en plus l'inertie ? L'inertie est une résistance des objets pesants (lourd) au mouvement qui leur est imposé. Elle est d'autant plus importante que la masse de la charge est grande et s'oppose à la mise en mouvement. Elle est caractérisée par le moment d'inertie J, qui s'exprime en kg/m 2. L'inertie définie donc le couple nécessaire pour mettre en mouvement une masse m.

Kitabın ilk baskısından sonra HUAK’ın yürürlüğe girmesi ve arabuluculuk eğitimlerinin başlamasıyla birlikte “uzlaşma sağlama”nın avantajları ve uygulama imkânının avukatlar tarafından daha iyi anlaşılması, kitabımızın yoğun ilgi görerek tükenmesine neden olmuş, bu nedenle elinizdeki güncellenmiş baskı hazırlanmıştır.

Güncellenmiş baskının hazırlığında şu yol izlenmiştir:
Öncelikle kitabın daha kolay anlaşılması için bazı paragraflar yeniden kaleme alınmıştır. Kitabımızın ilk baskısı HUMK ve HMK’yı ve BK ile TBK’yı karşılaştırmalı olarak ele aldığından bu baskıda sadece HMK ve TBK hükümleri esas alınmıştır. Yeni yayınlanmış eserler ile eski baskılarına gönderme yaptığımız bazı eserlerin yeni baskıları ilgili bölümlere işlenerek gerekli değişiklik ve güncellemeler yapılmıştır.

HUAK ve HUAKY ile ilgili görüşlerin de ifade edildiği bu baskıda, HUAK tasarısında avukatlık ve arabuluculuk mesleklerinin birbiriyle bağdaşmadığı, bu aksaklığın giderilmesi için Avukatlık Kanunu’nda değişikliğe gidilmesi gerekliliğine ilişkin görüşlerimiz, HUAK m. 35/1 ile kanunlaştığından konuya ilişkin eleştiri ve açıklamalar bu baskıdan çıkarılmıştır. Yine AAÜT m. 15’te yapılan değişiklikle artık “uzlaşma sağlama” ücreti, tarifenin ilgili kısımlarında belirlenen ücretin ½’si olarak değil “ilgili kısımda belirlenen ücret” olarak düzenlenmiştir. Tarifede yapılan değişiklik karşısında ücretin düşük belirlenmesi ve bunun uzlaşma sağlamanın uygulanmasına etkilerine ilişkin görüş ve eleştirilerin bu baskıdan çıkarılması gerekmiştir.

İlk baskıdan bu yana avukatın uzlaşma sağlama yetkisini düzenleyen Av. K. m. 35/A’da ve Yönetmelikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır. 2012 yılında Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanarak görüşe açılan Avukatlık Kanunu Tasarısı Çalışma Metninde ise Av. K. m. 35/A yönünden doktrinde ifade edilen hiçbir görüşün dikkate alınmadığı görülmüştür. Zaten ilgili çalışma bir süre sonra rafa kaldırılmıştır. Bu nedenle maddenin düzenlenişine ve kapsamına ilişkin yaptığımız değerlendirmelerin tamamı geçerliliğini korumaktadır.

Çalışmamın ADR yollarının yaygınlaşması ile derin bir dönüşüm geçirecek avukatlık mesleğini her geçen gün daha zor şartlarda icra eden avukatların yol bulma arayışlarında faydalı olmasını umuyorum.

Bu tebliğde, Türk ceza adalet sistemi kapsamındaki alternatif arayışları
hakkında ceza adalet politikası bağlamında aşağıdaki başlıklar çerçevesinde bazı değerlendirme ve öneriler yapılacaktır.
- Ceza adalet sistemi kavramının çerçevesi.
- Ceza adalet politikası.
- Savcılık kurumunun ceza adalet sistemi içerisindeki yeri ve rolü.
- Ceza adalet sisteminde alternatif arayışları.
- Karşılaştırmalı perspektiften Türk ceza adalet sistemine ilişkin
değerlendirme.
- Alternatif çözüm yöntemleri bağlamında karşılaştırmalı hukuk
örnekleri.
- Sonuç ve öneriler.
Değerlendirme yapılırken konu; Türk hukuk sisteminin esasları ve
uygulamaları ile karşılaştırmalı hukuk ve uygulamaları, bazı sayısal veriler
de dikkate alınmak suretiyle tartışılacaktır.

Segala puji bagi Allah SWT, shalawat dan salam semoga dilimpahkan atas Nabi besar Muhammad SAW beserta keluarga, sahabat dan sekalian umatnya yang bertagwa. Atas berkat rahmat dan hidayah Allah SWT, penulis dapat menyelesaikan makalah yang berjudul " PERADABAN ISLAM MASA KHULAFAUR-RASYIDIN " ini dengan lancar tanpa halangan suatu apapun. Selain itu, dalam proses penulisan makalah ini penulis merasa berhutang budi kepada berbagai pihak terutama kepada Dosen kami yang telah memberikan bimbingan dan arahan dengan penuh sabar dan tulus ikhlas. Atas segala bantuan tersebut, penulis tidak dapat membalas berupa apapun kecuali mengucapkan terima kasih seraya mengharapkan limpahan rahmat dari Allah SWT sehingga segala kebaikan itu mendapatkan pahala dari Allah SWT. Akhirnya penulis menyadari bahwa penulisan makalah ini tentu disana sini masih terdapat kelemahan atau pun kekurangan, maka penulis mengharapkan kritik dan saran yang konstruktif dari pihak manapun demi perbaikan selanjutnya, semoga makalah ini dapat bermanfaat bagi kita semua. Amin

"ÖZ
Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “1136 sayılı Avukatlık Kanunu Değişiklik Önerisi Çalışma Metni”, 21.03.2012 tarihinde görüşe açılmıştır. Metinde Avukatlık Kanunu’nda köklü değişiklikler önerilmiştir. Bu çalışmada yürürlükteki Av. K. 35/A maddesinin, Değişiklik Önerisi Çalışma metninde korunan kısmı
ile maddeye eklenmesi düşünülen iki yeni fıkranın değerlendirmesi yapılacaktır.

Evaluation of Article 35/A Concerning Conciliation of the Draft Attorneyship Act Working Text

ABSTRACT
Turkish Union of Bar Associations prepared a draft amendment in the name of the 1136 numbered Code of Lawyers’. The discussions related to this topic was opened on March 21, 2012. The sudy focuses on analysing the 35/A Article as well as the
two new draft paragraphs of the same article of the aforementioned code."

ÖZ
Çocuklar bakımından uzlaştırma, günümüzde gerek dünyada gerek Türkiye'de gittikçe öne çıkan bir ceza ve ceza muhakemesi hukuku kurumudur. Bu bağlamda, anılan kurum kapsamına giren suç tiplerinin giderek çeşitlendiği ve zaman içinde daha ciddi suçların bu kapsamda ele alındığı görülmektedir. Buna bağlı olarak da, çocuklar bakımından uzlaştırmaya tâbi olan dosyaların sayısı hızla artmakta ve uzlaştırma kurumu, adalet sistemi içinde daha görünür hâle gelmektedir. Buna karşın, çocuklar bakımından uzlaştırma uygulamasından beklenen yararların sağlanabilmesi için, öncelikle bu yararların neler olduğunun açıkça tespit edilmesi ve hangi hukuki kurum ve kurallar aracılığıyla hayata geçirilebileceğinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, çocuklar bakımından uzlaştırmadan beklenen üç farklı yarar kategorisi olduğu ve başarılı bir uzlaştırma uygulamasının da, ancak bu yararlar arasında makul bir denge kurulmasıyla mümkün olabileceği ileri sürülmektedir. Bu bağlamda, çalışmada benimsenen yarar kategorileri; adalet sistemi bakımından "alternatif çözüm yöntemi", uzlaştırmanın tarafları bakımından "onarıcı adalet" ve çocuklar bakımından da "çocuğun yüksek yararı" olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Çalışmada, her üç yarar kategorisi ayrıntılı bir biçimde açıklanmakta ve Türk Hukuku'ndaki mevcut durumun analizi yapılarak, sorunlu olduğu düşünülen alanlara işaret edilmekte ve somut çözüm önerilerinde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, uzlaştırma, alternatif çözüm yöntemi, onarıcı adalet, çocuğun yüksek yararı.

Kendinizi bir iş uyuşmazlığında arabulucu olarak hayal edin. Bir taraftan altı yıl boyunca bir şirkette çalışmış, kimi zaman da fazla çalışmaya zorlanmış ve herhangi bir açıklama yapılmadan işten çıkarılmış ve vekil ile temsil edilmeyen bir taraf ve işveren vekili ile ortak oturumdasınız. İşveren vekili açılış beyanında olayla ilgili maddi verileri ve ilgili içtihatları görece uzun bir süre anlatır iken vekil ile temsil edilmeyen taraf tüm bu ağdalı hukuki terimleri anlamaya çalışıyor olsun. İlgili tarafla yapılan ilk özel oturumda tarafın, işveren vekilinin bahsettiklerini anlamadığı ve ne kadar tazminat talep edeceğini bilmediği ve bu sebeple acil para ihtiyacı olduğu için karşı taraf vekili her ne önerirse onu kabul edeceği için ortaya çıkıyor. İşte ikileminiz: Arabulucu olarak, etik kuralların ve bu itibarla tarafsız olmanız gerektiğinin farkındasınız. Aynı zamanda, işçi lehine yorum ilkesi gereği de hâkim önünde görülecek bir yargılama sonucunun ilgili taraf için daha iyi sonuçlar getirebileceğini tahmin edebiliyorsunuz. Bütün bunları göz önünde bulundurarak, arabulucu adalet temin edemeyebilir, veya başka bir deyişle, arabuluculuk Türk iş hukukunun temellerine aykırıdır diyebilir miyiz? Gönüllü arabuluculuk 2012 yılında 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile hukukumuza girdi.[1] Beş yıl sonrasında ise, zorunlu arabuluculuk kimi iş uyuşmazlıklarında dava şartı olarak hukukumuzda kabul edildi.[2] 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren tarafların dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmaları gerekmektedir.[3] Bu bağlamda, hukukumuzda ilk kez işçi ve işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle dava açılması arabuluculuk aşamasının tamamlanması şartına tabii olmuştur.[4] İş uyuşmazlıklarında zorunlu arabuluculuk, işçi ve işveren arasındaki güç dengesizliklerinin varlığı ve özellikle işçinin vekil ile temsil edilmediği hallerde arabuluculuğun adil olamayacağı gerekçesiyle birçok akademisyen, meslek birlik ve odaları ve avukatlar tarafından eleştirile gelmiştir.[5] Yukarıdaki farazi olayımıza yeniden dönmek gerekirse, arabulucu böyle bir durumda ne yapmalıdır? Türkiye Arabuluculuk Etik Kuralları md.3 hükmü gereği arabulucu, arabuluculuk sürecini yürütürken tarafsız olmak ve tarafsızlığına şüpheli hâle getirecek davranışlardan kaçınmak zorundadır.[6] Öte taraftan, bahsi geçen Etik Kurallar md.5/f.8 hükmü taraflardan birinin arabuluculuk sürecini, uyuşmazlık konularını ve uzlaşma seçeneklerini kavramakta güçlük çekmesi veya arabuluculuğa etkin bir biçimde katılmakta zorlanması halinde, arabulucunun böyle bir durumdaki tarafın katılma, anlama ve kendi kararını verme hakkına uygun olacak şekilde, tarafa hukuki yardım almasını önermek de dahil olmak üzere gerekli değişiklik önerilerini getirebileceğini ve hatta gerekiyorsa arabuluculuğu bitirebileceğini öngörmektedir.[7] Bu iki hükmün beraber okunması sonucunda, usuli adalet ve taraf selahiyetinin en az arabulucunun tarafsızlığı kadar önemli olduğu sonucuna varabiliriz. Bu itibarla arabulucunun gerekli değişiklik önerilerini getirebilmesi olağandır. Bunu sağlamak için arabulucunun,

A.GİRİŞ
Modern hukuk literatüründe tahkim, taraflar arasında doğmuş veya ileride doğması muhtemel olan muayyen hukuk uyuşmazlıklarını, devlet yargısı dışında taraflarca seçilen ve hakem denen, tarafsız, özel şahıslar vasıtasıyla nihaî olarak karara bağlanmasını ifade etmektedir. Hakem veya hakemler uyuşmazlığın tarafları veya bunların temsilcileri tarafından seçilebilmektedir. Taraflar, ayrıca, hakemin veya hakemlerin tahkime uygulayacağı usûlü kendi aralarında belirleyebilmektedirler. Hakem kararları nihaî ve tarafları bağlayıcı niteliktedir. Karar, tarafların sunduğu iddia ve deliller ışığında alınmaktadır. Bazı durumlarda, geçerli bir kararın tanınması ve tenfizi için mahkeme kararı da gerekmektedir. Bu genel prensipler tahkimin içeriği, tarafların millîyeti, tahkim yeri, tahkim usûl hukuku ve uyuşmazlıkların karakterine göre değişebilmektedir. Tahkim yoluyla uyuşmazlığı çözebilmek için, uyuşmazlığın tahkime uygun olması ve tarafların, aralarındaki ilişkiden doğmuş ya da doğacak uyuşmazlıkların tahkim ile çözülmesi hususunda yapmış oldukları bir anlaşmanın bulunması gerekir. Taraflar, söz konusu sözleşmede tahkim şartı koyabilecekleri gibi ayrı bir tahkim sözleşmesi de yapabilirler. Hakemlerin uyuşmazlık hâlinde temel aldıkları tek ölçü taraflar arasında yapılan anlaşma şartlarıdır. Antlaşma şartları dışındaki hiçbir millî ve milletlerarası hukuk normları dikkate alınmaz ve hakemlik müessesesi her davada farklı bir anlaşmayı esas aldığı için, evrensel ve değişmez hukuk kuralları oluşturmaz. COVID-19 pandemi salgını sürecinde tarafların sağlık bütünlüğü öncelikli hale gelmiş ve ayrıca devletler de salgını önlemek adına birbirleriyle olan ulaşım sıklığını azaltarak kendi ülkesindeki vatandaşlara seyahat yasağı getirmiştir. Bütün bu yaşananlar ile birlikte ticari hayatın devam etmesi gerektiği açıkça ortadadır. İnternetin gelişmesi ticari hayatın devam etmesinde oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Online tahkim de bu süreçte başta ticari hayat olmak üzere tahkime elverişli uyuşmazlıkların çözümünde biriken iş yükünü azaltmak adına nispeten yeni bir tahkim çeşididir. Biz daha önceki çalışmamızda 'Elektronik Tahkim Uygulamaları ve COVID-19 Salgınının E-Tahkime Yansımaları' konu başlığında online tahkimi detaylı bir biçimde anlatmış olduğumuz için bu yazımız online tahkimin hukuki boyutunu inceleyeceğiz. Online tahkim, ihtilafların yeni bir çözüm metodu olarak tanımlanıyor. Online tahkim de bir tahkim çeşidi olduğundan UNICITRAL Model Kanun ve Milletlerarası Tahkim Kanunu gibi kurallar burada da geçerliliğini koruyacaktır. Ancak burada uyuşmazlık kapsamında sunulacak ibrazlar tüm davalar ve bütün duruşma süreci internet üzerinden e-posta veya online-konferans aracılığıyla gerçekleşecektir. Tahkim uyuşmazlığında kurallar ve uyuşmazlıklara yönelik çözümler şeffaf bir biçimde yazılı haldedir. Online tahkim sözleşmesi internet ağı kullanılarak çeşitli programlar kullanılarak ,telekonferans yoluyla duruşmaların yapıldığı teleprintler ,telgraf , e-posta aracılığıyla uyuşmazlık kapsamındaki çözüm yolunun taraflara ulaştırıldığı bir tahkim çeşididir. Türk Hukukunda yakın zamanda ISTAC tarafından online tahkime dair kurallar yayımlanmış, uluslararası veya ulusal tahkime konu olabilecek tüm uyuşmazlıklar için online tahkimin yapılabileceğini duyurmuştur.

GİRİŞ Felsefe, her medeniyetin kendini fark etmesi, yönetim ve yaşam biçimlerini belli bir değere uygun hale getirmesi için gerekli olan temel bir disiplindir. Yeri geldiğinde bir yöntem, bir gelenek düzenleyici, yön gösteren bir rehberdir. Kendi içlerinde özel olan iki durumun dışarıdan birbirleriyle olan derin münasebetini fark edendir. Sadece düşünme faaliyeti değil aynı zamanda varoluşumuzun yaşayışımızın şekillenerek yolda olmayı tetikleyendir. Gerçek manada felsefe, sorduğumuz " Nedir? " sorusu, sorguladığımız temel ve bağlantılarda kendini gösteren bir varoluşumuzun içerisine serpilmiş anlam yüklü sorgulamalar ve farkındalıklardır. Hayatımızı yaşarız sonra biraz duraklayıp düşünsel faaliyet içerisine girer belirlediğimiz en insanca yola tekrar koyuluruz. Felsefe de bu duraklamalarda yoğunlaşır. Her medeniyet için olduğu gibi bizim kendi Anadolu toplumumuz için de gerekli olan felsefe eğitiminin düzenlenmesi de hayati önem taşımaktadır. Bu anlamda gerekli olan ilk koşul bu düzenlemenin açıkça ortaya konmasıdır. Kenan Gürsoy'a göre felsefenin birtakım inşa gereklerine uyması için; " Felsefi sayılabilecek bir soru etrafında vücut bulması, sistematik tutarlı, varlık kavramı merkezli, felsefe tarihi içinde belli bir problematik devamlılığı olan ve evrensel yönelmiş olması gereği " nin yerine getirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Kenan Gürsoy bu problem için ciddi kafa yormuş araştırmacılardan biridir. (Gürsoy, 2014, s.46) Anadolu toplumu din eksenli bir yapıya sahiptir. Bu din merkezli yaşamın gereklilikleri günümüzde ne kadar gerçekleştiriliyor, bu tartışmalıdır. Ancak bu toplum, felsefesini geliştirip genişletme ihtiyacını da tam olarak hissetmemiştir diyebiliriz. Elbette felsefenin ciddi bir çalışma alanı gerektirdiğini ifade eden yazarlarımız olmuştur. (Nurettin Topçu Kenan Gürsoy gibi) Fakat bir felsefe geleneğinin oluşmadığı apaçık ortadadır. Yani felsefe tarihi içinde belli bir problematik devamlılığı olma özelliğini hiç yakalayamamıştır. Felsefe, dini kültürün toplumsal değerleri oluşturma ve yönlendirme aşamasında zaman zaman açığa çıkmıştır. Bu yolla salt felsefe olmasa da edebi metinlerde bunun örneklerine çokça rastlamak mümkündür. Günümüz felsefe eğitiminde bu örneklerin çokça elimizde bulunması bir tür avantajdır. Çünkü eğitim dediğimiz şey bilgiyi öğrettiğiniz bireyin düşünce yapısına uygun olarak aktarmak ve kendi yaşamını şekillendirmesi için sunulan en emin yoldur. O yüzden geçmişte ve gelecekte tarihin hiçbir anında eğitimin kutsallığına dair en küçük bir reddediş kabul edilemez. Eğitimin yöntemleri değişir fakat eğitimin gerekliliği asla

Cocuklar bakimindan uzlastirma, gunumuzde gerek dunyada gerek Turkiye’de gittikce one cikan bir ceza ve ceza muhakemesi hukuku kurumudur. Bu baglamda, anilan kurum kapsamina giren suc tiplerinin giderek cesitlendigi ve zaman icinde daha ciddi suclarin bu kapsamda ele alindigi gorulmektedir. Buna bagli olarak da, cocuklar bakimindan uzlastirmaya tâbi olan dosyalarin sayisi hizla artmakta ve uzlastirma kurumu, adalet sistemi icinde daha gorunur hâle gelmektedir. Buna karsin, cocuklar bakimindan uzlastirma uygulamasindan beklenen yararlarin saglanabilmesi icin, oncelikle bu yararlarin neler oldugunun acikca tespit edilmesi ve hangi hukuki kurum ve kurallar araciligiyla hayata gecirilebileceginin belirlenmesi gerekmektedir. Bu calismada, cocuklar bakimindan uzlastirmadan beklenen uc farkli yarar kategorisi oldugu ve basarili bir uzlastirma uygulamasinin da, ancak bu yararlar arasinda makul bir denge kurulmasiyla mumkun olabilecegi ileri surulmektedir. Bu baglamda, calismada benimsenen yarar kategorileri; adalet sistemi bakimindan “alternatif cozum yontemi”, uzlastirmanin taraflari bakimindan “onarici adalet” ve cocuklar bakimindan da “cocugun yuksek yarari” olarak belirlenmis bulunmaktadir. Calismada, her uc yarar kategorisi ayrintili bir bicimde tanimlanmakta ve Turk Hukuku’ndaki mevcut durumun analizi yapilarak, sorunlu oldugu dusunulen alanlara isaret edilmekte ve somut cozum onerilerinde bulunulmaktadir.