Birikim Dergisi

In this study, Stein and Marx’s class analysis and their conclusions are analysed. Stein believes that class conflict can be resolved. The state should prevent the domination of one class over another and provide the conditions for the self-realization of the individual. Marx, on the other hand, sees class conflict as the trigger that will lead to revolution and ultimately to a classless society without private property. The study compares both thinkers’ approaches to the resolution of class conflict and investigates Stein’s influence on Marx’s works. It can be said that Stein influenced Marx. However, although their starting points overlapped, they went to completely different points in the conclusion phase. In short, the study deals with Stein’s and Marx’s conceptions of the evolution of society and the state and of history, as well as the reflections of their analyses on the present day.

Sosyalistlerin kendi ülkeleriyle kurduğu ilişki her zaman özeldir. Bu ilişki boydan boya olumlu olamayacağı gibi, tümüyle inkara ve karşıtlığa da dayanamaz. Kurulması gereken ilişkinin soyut formülasyonu "içerip aşmak" olarak tanımlanabilir. Ancak bunun nasıl tezahür edeceğine karar vermek pek kolay olmaz. Çünkü "ülke" salt bir fikir değil esas olarak bir tarihtir. Bunun anlamı, sosyalistlerin kendi ülkeleriyle kuracakları bağın mutlaka siyasallaştırılması gerektiğidir. Yani, öncelikle siyasal hedefler ve güncel mücadeleler merceğinden bakmak. Diğer bir deyişle, böylesi bir bağ kurulacaksa (ki, kurulması zorunludur) her şeyden çok ülke tarihinde ileriye doğru açılan dinamikleri saptamak ve mümkün olduğu ölçüde onlara dayanmak. Mümkün olduğu ölçüde diyoruz, çünkü bunun da bir sınırı vardır ve o sınıra varıldığında sıçramak kaçınılmazdır: Belli bir ölçüde içermek, sınıra gelindiğinde aşmak. İşte burası biraz sorunludur.

Vladimir İlyiç Ulyanov ya da tüm dünyanın tanıdığı takma adı ile Lenin, 21 Ocak 1924’de, Moskova’da, 54 yaşındayken yaşama gözlerini yumdu. V.İ. Lenin’in ölümünün 100. Yıldönümünü, onun düşünce ve eylemini değerlendirmek için bir olanak olarak ele alıp, 21. Yüzyıla aktarılabileceklerin kimi başlıklarını çıkartmak denenebilir. Birikim Dergisi 427-428 nolu Kasım/Aralık 2024 sayısını “Lenin”e ayırmış. Altyazılarda küçüklü büyüklü yanlışlıklar var. Bu durumu, hem eksik ve hatalı altyazıları düzeltmek hem de her fotoğrafın çekildiği dönemle ilgili kimi bilgileri paylaşmak için kullanacağım.

Entelektüeller sosyolojisinin, entelektüellere sınıfsal bir konum tanımlayan temel sorunsalının yanında, entelektüellerin bağımsız/özerk bir konum ile angaje bir konum arasındaki geçişlerinin toplumsal şartlarını ve bunun entelektüellerin düşünceleri üzerindeki etkilerini tespit etmek gibi bir
başka meselesinin olabileceğini de söylemek mümkündür. Bu durumda bir entelektüel grubun veya entelektüel hareketin farklı tarihsel ve toplumsal koşullarda sınıfsal konumlanmasını değiştirebi￾leceğini varsayabiliriz. Entelektüeller özerk/bağımsız bir konuma yöneldiklerinde entelektüel faali￾yetin içsel doğasına yönelik belirli bir özen gösterdiklerini tespit etmek mümkün olabilmektedir. Bu çalışmada, 1975 yılından bu yana sosyalist düşüncenin önemli entelektüel mecralarından biri olan
Birikim dergisi yazarlarının 1989’dan sonra geçirdikleri düşünsel dönüşüm entelektüeller sosyo￾lojisinin bahsi geçen iddiaları açısından ele alınmıştır. 1975-1980 yılları arasında sınıfsal hareke￾te bağlı bir entelektüel pozisyonda kalmayı tercih eden Birikim dergisi yazarları, sınıfsal hareketin zayıflaması, bir devrim beklentisinin ortadan kalkması, uluslararası sosyalist hareketin etkililiğinin ortadan kalkması ve neoliberal kültürel hegemonyasının yayıldığı 1989 sonrası şartlarda, özerk bir
entelektüel hareket olarak kendilerini tanımlamayı tercih ettikleri görülmektedir. Birikim dergisi ya￾zarlarının özerklik talebini değişen sosyalizm anlayışlarında tespit etmek mümkündür. Sosyalizmin
dâhil etme kapasitesini genişletmeye dönük bir içerikle sosyalizmi tanımla isteğinde ve sosyalizmi bir tür modernizm olarak tanımlarken seküler tahayyüle verilen önemde izleyebileceğimiz özerklik talebi, entelektüeller sosyolojisinin öngörüsüne uygundur.

Iktisadi sistemler insanlarin dusunce yapilarini ve davranislarini cok boyutlu olarak etkilemektedir. Genelde kapitalizm ve sosyalizm olarak tasnif edilen bu iktisadi sistemlerin sahip olduklari uzun gecmise ve uygulama alanina karsin gunumuz iktisadi sorunlarina cozum uretemedikleri bilakis bu sosyoekonomik sorunlarin kaynagi olduklari dusuncesi yayginlasmaktadir. Calismada iktisadin taniminin Ricardo merkezinde bolusum odakli olarak ele alinarak, iktisadi sistemlerin dusunce temellerine, isleyislerine ve bolusum yapilarina deginilmistir. Devaminda da gunumuz temel iktisadi sorunlarina sistematik bir cozum onerisi olarak kavramsal ve kurumsal yapisi ile ortaklik ekonomisi ve ortaklik ekonomisinde bolusum meselesi ele alinmistir.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır.19. yüzyılda, genel oy hakkı bütün dünyada yaygınlaşmaya başlamasıyla demokrasi kavramı Eski Yunan'daki anlamından kurtularak temsili bir nitelik kazanmış oldu. 20. yüzyılda kadınların da oy hakkına kavuşmasıyla demokrasi bugünkü çağrışımına yakın bir anlama kavuştu. 20. yüzyılın ilk yarısında, sosyalist blok ile Batı bloğu arasında ?demokrasi?yi sahiplenme savaşı yaşanıyordu. Her iki blok da, meşruiyetlerini kendi sistemlerinin daha demokratik olduğu savına dayandırmak istiyordu.Huntington'un ?Üçüncü Dalga? olarak nitelendirdiği, liberal demokrasinin dünya genelindeki yayılma seyri, 1989'dan sonra iki kutuplu dünyanın sona ermesiyle birlikte ...

Iktisadi sistemler insanlarin dusunce yapilarini ve davranislarini cok boyutlu olarak etkilemektedir. Genelde kapitalizm ve sosyalizm olarak tasnif edilen bu iktisadi sistemlerin sahip olduklari uzun gecmise ve uygulama alanina karsin gunumuz iktisadi sorunlarina cozum uretemedikleri bilakis bu sosyoekonomik sorunlarin kaynagi olduklari dusuncesi yayginlasmaktadir. Calismada iktisadin taniminin Ricardo merkezinde bolusum odakli olarak ele alinarak, iktisadi sistemlerin dusunce temellerine, isleyislerine ve bolusum yapilarina deginilmistir. Devaminda da gunumuz temel iktisadi sorunlarina sistematik bir cozum onerisi olarak kavramsal ve kurumsal yapisi ile ortaklik ekonomisi ve ortaklik ekonomisinde bolusum meselesi ele alinmistir.

Başlıktaki soru, Rousseau ismi sabit kalmak üzere farklı ülkelerde farklı Cumhuriyetçi figürler bağlamında tekrar tekrar sorulan bir soru. Bu sorunun sorulmasının nedeni, tabii ki Rousseau'nun geçtiğimiz iki yüzyıldan fazla zamanın politikasına etki edecek büyük devrimin (Fransız İhtilali) en önemli teorik öncülerinden biri olması.

Parti ve partileşme süreci 12 Mart sonrasında Türkiye solunun en önemli tartışma başlıklarından birisiydi. Bir biçimde 12 Mart öncesindeki örgütsel yapılardan ve cezaevi süreçlerinden devralınan bir tartışmanın bakiyesini taşıyordu. O dönemde kendisine parti adı veren çok sayıda örgüt vardı ama sizin de içinde bulunduğunuz Devrimci Gençlik-Devrimci Yol çizgisi parti ve partileşme sorununa farklı yaklaşıyordu. Devrimci Yol Bildirgesi de büyük oranda bu tartışma üzerine şekillenmişti. O dönemdeki tartışmaların zeminini ve sizin farklı yaklaşımınızın anlamını öğrenebilir miyiz?

(…) Birikim’in (Mart 1975 ile Mart 1980 arasındaki) birinci dönemi ile (Mayıs 1989’dan başlayıp süregiden) ikinci dönemi arasında temel bir fark bulunmaktaydı. Birinci dönem, demokrasi ve enternasyonalizm savunusu ile ekonomizm ve milliyetçilik eleştirisi üzerinden arkasında sonraki dönemin temellerini oluşturacak hayati bir siyasal-felsefi miras bırakacak olsa da Marksizm’in “yanlış okumaları”nın bir eleştirisiyle sınırlı kaldı. Sosyalizmin dünyada ve Türkiye’deki nihai düşüşünün deneyimlenmesinden sonra yeniden oluşturulan Birikim’in ikinci döneminde ise amaç, Marksist kuramın temellerinin baştan aşağı eleştirilmesi üzerinden yeni bir sosyalizmin, böylece yeni bir dünyanın tahayyül edilmesi, bunun için de mevcut çağın ortak aklına/duygularına karşı amansız bir savaşın açılmasıydı. Bu şimdiki zamana karşı açılan kuramsal savaş, Birikim’in ikinci döneminde kendisini belki de en güçlü şekilde milliyetçilik eleştirisi üzerinden gösterdi. İşte Birikim’de Kürt meselesinin nasıl ele alındığını araştıran bu makale, çağımıza karşı verilen bu kuramsal isyanın, bu düşünme teşebbüsünün ortaya koyduğu vaat ile bu vaadin sınırlılıklarını anlamayı amaçlamaktadır. Zira Kürt meselesi, Birikim’in düşünme yoluyla yeni bir sosyalizm ve yeni bir ülke tahayyül etme vaadi için esaslı bir imtihandı. (…)

Sınıf teorilerinin ortaya çıkışının, Sanayi Devrimi’nin
gelişimi ve kapitalist üretim ilişkilerinin kurulmasıyla paralel
bir tarihçesi olduğu söylenebilir. Bu gelişim serüveni,
sınıfların olgusal açıdan kapitalizm öncesi varlığını yadsımaz,
onları kapitalizmin yerleşik düzenine sabitlemez. Marksist
sınıf kuramının özü, tarihsel sürecin dinamiğinin sınıf
mücadeleleri olduğu düşüncesidir. Bu çalışmada, öncelikle
Marksist geleneğin erken dönem Marksizm’den NeoMarksizm’e ve emeğin sosyal tarihçiliğine uzanan sınıf
tanımları genel bir çerçevede tartışılmıştır. Geleneksel
Marksizm ve izini süren literatürdeki yönelimler
incelenmiştir. Ardından, özellikle “Siyasal İktidar ve
Toplumsal Sınıflar” kitabıyla erken dönem Poulantzas’a özel
başlık açılmış, devlet, toplumsal formasyon ve sınıflara dair
yaklaşımı aktarılmıştır. Poulantzas’ın erken dönem
metinlerinde ortaya koyduğu sınıf analizinde üretken
emek/üretken olmayan emek nosyonlarının kapsayıcılığı
tartışılmış, işçi sınıfı, geleneksel ve yeni küçük burjuvazi sınıflandırmaları incelenmiştir. Bu araştırmanın temel
argümanı, yapısalcı-işlevselcilikten ilişkisel devlet kuramına
uzanan geç dönemi hariç tutulmak kaydıyla erken dönemi
boyunca Poulantzas’ın sınıf analizinin, değersizleşme ve
sermayenin organik bileşimi gibi iktisadi nosyonlara cevap
veremediği iddiasını öne sürmektedir.

Albert Einstein’ın Toplum ve Demokrasi Dergisi’nin bu sayısında yer verilen çeviri makalesinin orijinal başlığı “Why Socialism?”dir. Ancak, Türkçe çevirisinde “Sosyalizm” kelimesini tırnak içinde vererek, açıklama yapma gereği duymuştuk. Ancak bu açıklama, bir dipnota sığmayacak kadar uzun olduğu için, bir tartışma yazısı yazma gereği ortaya çıkmaktadır. Çevirenler olarak, başlığı ilk taslakta “Neden/Niçin Sosyal Demokrasi?” biçiminde Türkçe’ye çevirmeyi tercih etmiştik. Ancak bu şekilde çevrilmesine, “çeviri etiği ile bağdaşmadığı” ve “kavramların tarihselliği olduğu” gerekçeleriyle karşı çıkıldı ve eleştiriler yöneltildi. Bu eleştiriler üzerine, çok da içimize sinmeden Sosyalizm kavramını tırnak içine alarak uzlaşma yoluna gittik. Ancak, bu da bir tartışma yazısı yazarak konuyu tartışmayı gerekli kıldı.

Siyasi yapidaki donusumler siyasi dusunce uzerinde ciddi etkilerde bulunabilir. Siyasi bir entelektuel hareket yeni bir siyasi duzende kendi dusuncelerini revize etmek durumunda kalabilir. Aksi takdirde gecerliligini ve anlamini kaybedebilir ve unutulma gercegiyle karsi karsiya kalabilir. Bu calisma Birikim dergisinin iki donemi arasindaki surekliliklerden ziyade kopuslara odaklanmaktadir. Boylece siyasi donusumlerin entelektuel hareketler uzerinde yarattigi etkiyi ornek bir olay uzerinden gostermek de mumkun hale gelebilecektir.

Kültür adlı eserinde şöyle yazar. Osmanlı lmparatorlugu•ndaki etnik-dinsd kimliklerin yerine geçen milli kültür, yerel baglıhklan ve dilsel farldılıklan imgesel bir alan içinde uyumlaştırarak y~ni devlet için bir meşrulaşnrma kaynağı işlevi görüyordu_ Milliyetçi projelerin hepsinde denemese de çogunda oldugu gibı. bu simgeler ve anlamlar alanı gerçek bagımsızlıktan önce gelen bir şey olarak görülüyordu. ôzeı.Ie. milli birlik. ona siyasal olarak ulaşıJmaıdan önce söylemsel olarak yaşa.nı}•ordu. 1 Banş Ünlü ta.rafından kaleme alınan Türklük Sözleşmt:si adlı çalışma da "milli .. birliğin 1915"ten itibaren söylemsel olarak nastl ya.rauldıgını incelerken söylemsel olanın l 920lerle birlikte nastl siyasal olana dönüştüğünü gösteriyor. Banş ü n1.o•ye göre Türklük Sözleşmesi'nden önce Müslümanlık Sözleşmesi baglamında icat edilen toplumsal yapı Sünni-lslam inanana dayanı yordu.2 ll. Abdülhamid devrinde imzalanan Bertin Antlaşması ile on.aya çıkan Müslümanlık Sözleş mesi'run özelJil<lerini Ünlü şu şek.ilde tarif ediyor:

Öz: Bu çalışmanın temel konusu yerlilik sorunsalı olarak belirlenmiştir. Yerliliği bir sorunsal olarak tanımlamak, Batı-dışı toplumlarda, bu sorunsalın, içerdiği iddialarla bütün ideolojileri etkileme gücüne sahip olduğu savını öne sürmek anlamına gelir. Yerlilik sorunsalı başlıca üç iddiayı bünyesinde barındırıyor. Bunlar, bir toplumun diğer toplumlardan kültürel veya yapısal kimi özsel/özselleşmiş veya tarihsel farklılıklar taşıdığı; bu özgüllüklerin toplumlar arasındaki eşölçülemezliklerin kaynağı olduğu; ve herhangi bir politik hareketin bu özgül toplumsal formasyonun gereklerini (ihtiyaçlarını, önceliklerini, değerlerini, belirleyiciliklerini, sınırlılıklarını) dikkate alması veya esas alması gerektiği iddialarıdır. Herhangi bir yerlilik iddiasının, bu üç iddiayı birden ve tüm içerimleriyle bünyesinde taşıması gerekmez. Ancak özellikle Batı dışı toplumlarda, bir siyasi ideolojinin, iddiaların tamamına cevap üreten bir içeriğe sahip olmasını beklemek mümkündür. Çünkü yerlilik sorunsalı, kendini evrensel bir ideoloji ya da teori olarak sunan düşünsel ve siyasal hareketleri, evrensellik iddialarını yeniden gerekçelendirmek zorunda bırakır. Bu çalışma Türkiye'de sol düşüncenin önemli temsilcilerinden biri olan Murat Belge'nin bu sorunsala nasıl bir cevap ürettiğini ele alıyor.

Gün geçtikçe adını daha çok duyduğumuz Édouard Louis’nin aynı isimli romanından oyunlaştırılan, Babamı Kim Öldürdü prömiyerini eylülde Moda Sahnesi’nde yaptı. Bu vesileyle, oyunun yönetmeni Kemal Aydoğan ve oyuncusu Onur Ünsal ile günümüzü, pandemi döneminde yeniden tanımlanan tiyatroyu, dünya düzeniyle olan derdimizi ve daha nicelerini konuştuk…

“Actors That Left Without Theatres Have Begun to Think About the Conditions of Making Theatre": Interview with Kemal Aydogan (director) and Onur Unsal (actor) on "Who Killed My Father" and Theater in the time of a Pandemic.

İçinde bulunduğumuz yılın ilk yarısında yaşadığımız pandemi süreci, bütünüyle kültürel-sanatsal üretim ve düşünsel faaliyetlerimizi dönüştürdü, değişmeye zorladı ve zorlamaya devam ediyor. Özellikle pandemide güvencesizlik konusunda sıklıkla bahsedilen ve tartışma yaratan alanların başında sanat alanının olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Sanat alanında yeni koşullara özgü dayanışma pratikleri ve örgütlenmeye dair halihazırdaki konuşmalar hararetle devam ederken, yeni sorular da ortaya çıkmaktadır...

Başta işçi sınıfının hayat mücadelesi ve LGBTİ bireylerin gördüğü baskılar olmak üzere, günlük hayatta üzeri egemenlerce örtülen birçok gerçek var. Son zamanlarda özellikle de edebiyat eserlerinde bu gerçekler ve yaşanmışlıklar gün yüzüne çıkmaya başladı. Édouard Louis, kesin olmamakla birlikte kendi hayatını anlattığı sanılan Babamı Kim Öldürdü romanında sosyal eşitsizlikten erkek egemenliğine çeşitli fakat birbiriyle ilişkili konulara değiniyor ve bunu bireysel bir perspektifle ufuk açarak ve düşündürerek yapıyor.

There are many facts covered by the sovereigns in daily life, especially the struggle for life of the working class and the oppression of LGBTI individuals. Recently, these facts and experiences have come to light, especially in literary works. Édouard Louis, in his novel Who Killed My Father, who is thought to tell about his own life, though not certain, deals with various but related issues from social inequality to male domination and does so by opening the horizon and thinking from an individual perspective.

Bilge Karasu'nun "Usta Beni Öldürsen E!" "Masalı"nın Aşırı Gerçek Halleri

Nurdan Gürbilek bir röportajında, "Araştırmacı bir yapıt üzerine konuşurken tarihe, politikaya, başka yapıtlara, kendi hayatına, kendi deneyimlerine gidebilir, yapıtın dışına çıkabilir, önemli olan bu değil. Önemli olan, yapıta geri döndüğünde, yaptığı onca yolculuktan sonra yapıtı konuşturabiliyor mu, yoksa bütün bu gidip gelmeler metni suskunlaştırıyor mu, ona bakmak lazım,"[2] diyor. Bu yüzden bu yaptığımız Bilge Karasu okumasında mümkün olduğunca metni suskunlaştırmadan inceleyeceğiz. Bilge Karasu, metni her açıdan bir kriz olarak sunar. Yani metnin dili, konusu, türü, söylem türü, dipnotu veya epigrafı krizdir.

Kızıl Yıldız, Bogdanov'un Rusya'da 1908′de yayınlanan sosyalist bilim-kurgu romanıdır. Türkçede 2009′da Yordam yayınları tarafından yayınlandı. Devrimci ve sosyalistler arasında belli bir ilgi görse de, sol basın Kızıl Yıldız'a çok ketum davrandı. Kızıl Yıldız'ın komünizmin simgesi haline gelmesinde ve bir dizi önemli konuda öncü rol oynamış roman hakkında, devrimci basında doğru dürüst inceleme ve tartışmalar bile yer almadı, roman hızla unutulmaya terkedildi. Türkiye'de romana mesafeli yaklaşma ve sahiplenmekten kaçınmanın bir nedeni, muhtemelen, Bolşevik Parti'nin kurucuları ve önde gelenleri arasında yer alan Bogdanov'un 1904′ten itibaren bir dizi konuda Lenin'le ayrışması ve onun sert eleştirilerine hedef olmasıdır. Ancak daha temeldeki bir neden, Rusya'da Ekim Devrimi öncesi (ve sonrasında 1920′lerde) varolan son derece zengin geleceğe ilişkin sosyal hayal gücü gelenek, kültür ve akımlarının Türkiye'de hemen hiç olmamasıdır. Geçmişten öğrenmeyi, geleceği bugünden şekillendirmeye başlamak için geleceği ve yeni bir yaşamı bilimsel olarak düşünmeyi ve sanatsal olarak hayal etmeyi bilmeyen, yalnızca bugüne muhalefete sıkışıp kalmış kuru sıkı bir siyasal kültürün, Kızıl Yıldız gibi önemli bir romanı da şöyle bir karıştırıp bir kenara fırlatıvermesinde şaşılacak bir şey yok. Oysa sosyal hayal gücü ile sosyal devrim arasında güçlü bir bağ vardır. Yeni bir yaşam özlem ve esininin kitleler içinde yaygınlaşmadığı, kendilerine sosyalist diyenlerde bile, birkaç slogan ve kağıt üzerinde şematik belirlemeler dışında, uğruna dövüştükleri gelecek toplumun canlı, tutkulu ve esinleyici bir hayal gücünün olmadığı yerde, sosyal devrim de uzak demektir. Tarihte büyük devrimler veya devrimci sarsıntıların, siyasal-toplumsal çelişkilerin şiddeti kadar yeni bir yaşam arayış ve özlemlerinin, bilimsel, kültürel, sanatsal düş gücünün yükseldiği toplamlarda gerçekleşmesi raslantı değildir.

Öz Post-Marksizm, tüm toplumların tarihi sınıf mücadeleleri tarihidir çeklindeki geleneksel Marksist düşünceden farklı olarak, merkezinde sınıf mücadelesinin, sınıf sömürüsünün yer aldığı tarihsel materyalizmin reddi üzerine oturur. Bu çalışmaya konu olan temel sorunsal Marksizm'den başlayıp post-Marksizm'e uzanan tarihsel süreç içinde oluşan siyasal ve ideolojik uğrakların kuramsal çözümlemesini amaçlamaktadır. Hedeflenen bu çerçevede Marksist düşüncenin gelişimi; Ferdinand de Saussure'ün dilbilim ve Lèvi Strauss'un antropoloji alanındaki yapısalcı toplum kavrayışı; yapısalcı Marksizm'in yapı özne arasındaki ilişkiden hareketle geliştirdiği sınıf, siyaset ve devlet çözümlemesi; Post-Fordizmin gelişimiyle birlikte sınıf mücadelesinin yerini farklı toplumsal hareketlere bırakması ve post-Marksist düşüncenin en yetkin ifadesi olarak kabul edilen Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe'un söylem kuramı üzerinde durulmaktadır. Abstract Different than the traditional Marxist thought indicating that the history of all societies is the history of class struggles, post-Marxism is grounded on the rejection of historical materialism with class struggle and class exploitation at its center. The primary research question that forms the basis of this study aims to make a theoretical analysis of the political and ideological grounds that emerge during the historical process starting from Marxism and stretching all the way to post-Marxism. Development of Marxist thought; structuralist society understanding of Ferdinand de Saussure in linguistics and of Lèvi Strauss in anthropology; the class, politics and state analysis of structuralist Marxism developed as based on the relationship between structure and object; class struggle being replaced by different social movements with the development of Post-Fordism and the discourse theory of Ernesto Laclau and Chantal Mouffe accepted as the most competent expression of post-Marxist thought are issues that the study lays emphasis on.

ÖZET
Demokratik sosyalizm ve sosyal demokrasi çoğu zaman benzer anlamlarda kullanılan siyasi kavramlardır. Sosyal demokratik düşünce Fransız Devrimi'nin "eşitlik, özgürlük, kardeşlik" ideallerinin nasıl toplumsallaşabileceğine dair sorular sormuştur. 19. Yüzyılda doğan, 20. Yüzyılın şekillenmesinde çok etkin olan demokratik sosyalizm (sosyal demokrasi) günümüzde güncel bir siyasi ideoloji ve akımdır. Sosyalizmin özgürlük ve demokrasi algısı eleştirel, dönüştürücü ve değiştirici bir toplumsal tahayyül sunar. Sosyalist Enternasyonal tüm dünyadaki sosyal demokrat partilerin bir araya geldiği bir uluslararası organizasyondur. Bu makalede SE'nin temsil ettiği özgürlük ve toplumsal adalet anlayışının ana hatları tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: sosyalizm, toplumsal özgürlük, demokratik sosyalizm, sosyal demokrasi, CHP, Sosyalist Enternasyonal.

ABSTRACT
Democratic socialism and social democracy are political notions which are used often with similar meanings. Social democratic thought has asked questions about how French Revolution's "freedom, equality, fraternity" ideals can be further socialized. Democratic socialism (social democracy) is an actual political ideology and movement today which was born in 19th century, had been very influential in shaping 20th century. The freedom and democracy perception of socialism provides a transforming and reforming social imagination. Socialist International is the international organization where social democratic parties around the World take place. In this article freedom and social justice conception represented by SI will be discussed in its main lines.

Adalet nedir? Marksizmin adalet hakkında söyleyecek sözü var mı? Marksistlerin özgürlük ve eşitlik düşüncesi var mıdır? Marksistler neden kapitalist özgürlüğü sadece kapitalizmin hatalarından yararlanarak eleştirirler? Kölelik ve feodalizmden bütünüyle farklı olarak kapitalizmle birlikte hem insan bedeninin niteliği hem de insan özgürlüğünün temelleri konusunda çığır açıcı bir döneme girilmiş oldu. Kapitalizmden önce insanın bedeni ve emeği, tam olarak köle sahibine ya da beye/ ağaya/aristokrata aitti. Önce köleciler sonra da feodaller, insan bedeni üstündeki kontrolü zor/şiddet aracılığıyla sağlıyordu.
apitalizmle birlikte zor ortadan kalktı. İnsan, kendi bedeni ve emeği üzerinde “sınırsız” kontrole sahip oldu. İnsanın kendi “varlığı” üzerindeki kontrolü özgürlük olarak adlandırıldı; özgürlük sayısız belgeden oluşan sözleşmelerle kayıt altına alındı. Kapitalizm, insanlar arasında ve insanların mülk edinme süreçlerinde daha önce görülmemiş tarzda bir eşitlik tesis etti. Buna göre: “Bedenî bir varlık olarak hiçbir insan rızası dışında çalıştırılamaz. Hiçbir insan, başka bir insanın rızası olmaksızın onun hayatına müdahale edemez. Hiçbir insan başkasının sırtını kaşımaya zorlanamaz. Her insan, kendi hayatını kendi yaptığı seçimler doğrultusunda yaşama hakkına sahiptir-ancak kimseye bıçak çekemez ve zor kullanamaz; bu en önemli haktır, kişinin kendi üzerinde sahip olduğu haklar... insanın kendinin-sahibi olma düşüncesini oluşturan haklardır.”

Tabiî kapitalizmle ve kapitalizmin maddî hayat içindeki kendinin-sahibi olma “pratikleri”yle eş zamanlı olarak birçok “özgürlük ve özgürleşme” düşüncesi ortaya çıktı. Marksizm de bunlardan biriydi. Ancak yazar kendinin-sahibi olmanın özgürlüğün sağlanmasını güvence altına almadığını/alamayacağını ve Marksistlerin de kuramsal düzeyde yakalanmış oldukları kendinin-sahibi olma düşüncesinden bir an önce kurtulması gerektiğini ileri sürmektedir.

G. A. Cohen bu kitapta, özgürlük-eşitlik ve adaleti zamandan bağımsız olarak ele alıyor.

Liberallerle-sosyal demokratlar, liberallerle-liberteryenler, liberteryenlerle-Marksistler, reel Marksistlerle-Marksistlerin  kapitalizm ve özgürlük kavrayışları arasındaki farkları  anlatıyor. Yazar “aradaki farklar”ı göstererek Marksistlerin neden liberteryenler gibi düşündüklerini açıklıyor.

Memleketimizde her şeyin İslam ile mukayyet olduğu sarih bir hakikattir. Bu bağlamda Türkiye ile İslam düşünce dünyamızda müteradif bir mahiyete sahiptir. Din, devlet, mezhep ve milletin birbiri yerine kullanılmasında hiçbir mahzurun görülmediği dünya tasavvurumuzda Türkiye’nin ikbali uğruna mücadelenin aynı zamanda İslam uğruna mücahede olduğu da erbabınca bilinir. Bu bağlamda devlet ve millete hizmetin aracı olarak siyaset, dini bir çehreye bürünür. Şunu söylemek mümkündür ki siyaset etmek Türkler için farz-ı kifaye hükmündedir. Düşüncenin de bir siyaseti olduğuna göre İslam ve İslamcılığa istikamet tayin etme niyetindeki ademlerin de tahlil ve tenkidini yapmak icap eder.

Bu makalede, Birikim ’de iktisat ideolojisi kavramsallaştırmasıylakapitalist sisteme ve geleneksel sosyalist yoruma yöneltilen birdeğerlendirmesi yapılarak, bu eleştiriler üzerinden Birikim ’insosyalizmi nasıl tarif ettiğine yer verilecektir.

90’lı yıllardan itibaren Türkiye’deki özgürlükçü sosyalizm tartışmalarının en sadık sürdürücülerinden birisi Birikim Dergisi olmuştur. Derginin 1989 yılı Mayısında başlayan ikinci yayın hayatında, 70’lerin Birikimi’nden farklı olarak “sosyalist hareketin sorunlarını değil, bunun daha ötesinde ve öncelikli olarak bizatihi sosyalizmin kendisini ele alma” hedefiyle çıktığı solu ve sosyalizmi yeniden tanımlama serüveni, ‘90’lı yılların ortasından itibaren “Özgürlükçü Sosyalizm” kavramı etrafında biçimlenmiştir.

Mehmet Ali Aybar, Türk sosyalist düşüncesinin en önemli temsilcilerinden biridir. O, önce bir akademisyen, bir entelektüel, bir hümanist, sonra siyasetçidir. Muhtemelen bu yüzden Aybar'ın siyasi çizgisi, XX. yüzyıl Türk siyasal yaşamında pek alışılmış bir doğrultuda gitmemiş, her dönemde eleştirel, rasyonel ve tutarlı olmayı bilmiştir. Bu çalışma da, Aybar'ın etrafında Türk sosyalist düşüncesinin serencamını özellikle 1960'lara yoğunlaşarak ele almayı amaçlamaktadır. Dönemin politik atmosferi, sol içi tartışmalar, Aybar'ın sorunlara yaklaşımı ve felsefi arka planı ortaya konarak, TİP deneyimi ve M. Ali Aybar'ın Türk politik kültürüne katkıları değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Mehmet Ali Aybar, TİP, hürriyet, sosyalizm, demokrasi, bağımsızlık, Marksizm, sosyalist devrimcilik.