KULIWI

Lesson 24

INTRO: The following is a presentation of Kamehameha Schools Bernice Pauahi Bishop

Estate.
[00:01:03.00] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 1
TT: Hi! Aloha auinal e kuu mau moopuna! Pehea kkou i kia l?
KUNNE: Aloha e Tt, maikai n.
KEALOHI: Aloha e Tt.
TT: Aloha. Au, auhea oe e Pualei!
KUNNE: Ma ke kelepona.
PUALEI: Eia aloha e Tt! Aloha!
TT: E hele mai! O kou hoa kia o Anak Lehua. E honi mai i ia.
KUNNE: Aloha e nak Lehua.
ANAK LEHUA: Aloha. E kala mai, o wai kou inoa?
KUNNE: O Kunne kou inoa.
ANAK LEHUA: Aloha kua e Kunne, pehea oe i kia l?
PUALEI: O Pualei kou inoa.
KUNNE: , Maikai n au, mahalo. A o oe?
ANAK LEHUA: Hauoli n au, mahalo.
KEALOHI: Aloha e Anak Lehua.
ANAK LEHUA: O wai kou inoa?
KEALOHI: O Kealohi kou inoa.
ANAK LEHUA: , Kealohi!
TT: E Pualei, e hele mai!
PUALEI: Ae, hiki n! [E Kanoe, ma hope paha, a hui hou.] Aloha e Tt!
TT: Aloha.
PUALEI: Pehea oe?
TT: Maikai n. O Anak Lehua kia, e honi mai.
PUALEI: Aloha!
Kulaiwi Lesson 24
Page 2 of 33

ANAK LEHUA: Aloha. E kala mai, o wai kou inoa?

PUALEI: O Pualei kou inoa.
ANAK LEHUA: O Pualei!
KUNNE: E nak Lehua, e komo mai, e noho mai.
ANAK LEHUA: , mahalo e Kunne.
KEALOHI: E Anak Lehua, makemake oe i ka mea inu?
ANAK LEHUA: Aole mahalo.
PUALEI: Makemake oe i ka meaai?
ANAK LEHUA: Aole e Pualei, ua maikai n au, mahalo.
PUALEI: E Tt, i kia l, ua lelo hewa kau kumu i ka hualelo o Kneohe!
TT: He aha?!
PUALEI: Kaneohi!
KEALOHI: O kau kumu kekahi, lelo o ia Kahalu a i ole Makapu!
KUNNE: Me kau kumu p, lelo o ia Maeli.
TT: Au! Ua hewa kl! O ka puana pololei, o Kneohe a me Kahaluu,
o Makapuu a me Mili.
ANAK LEHUA: Ae.
PUALEI: Ae, pololei oe e Tt! No hea mai oe e Anak Lehua?
ANAK LEHUA: No Kneohe mai au, ak noho wau ma Kahaluu. E Kealohi, no
hea mai oe?
KEALOHI: No Mili mai au.
ANAK LEHUA: Maikai! A o oe e Pualei, no hea mai oe?
PUALEI: No Mili mai au.
ANAK LEHUA: ! E Kunne, no hea mai oe?
KUNNE: No Mili mai au kekahi.
ANAK LEHUA: ! Noho oukou me Tt.
ALL: Ae.
Kulaiwi Lesson 24
Page 3 of 33

TT: Ae, ploli oukou?

KUNNE: Ae, ploli wau!
PUALEI: Pehea ka meaai Hawaii?
KEALOHI: Ae, ono ka meaai Hawaii!
TT: Mkaukau?
ALL: Ae!
KUNNE: E Tt, hiki iau ke kalaiwa i ke kaa?
TT: Ae, ak e kalaiwa me ka mlie.
KUNNE: Ae, hiki n.
TT: Ae.
[00:03:59.21] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 2
KUENE: Aloha ahiahi kkou.
ALL: Aloha mai. Aloha!
KUENE: O Kimo kou inoa a o wau ke kuene no kia ahiahi.
KUNNE: Mahalo.
KUENE: Eia ka papa aina.
PUALEI: Mahalo.
TT: Mahalo. E Kunne, he aha kou makemake?
KUNNE: Mm, makemake wau i ka puaa klua.
PUALEI: Makemake au i ka laulau.
TT: E Kealohi, he aha kou makemake i kia ahiahi?
KEALOHI: Makemake wau i ka pipi kaula a me ka poi, ke oluolu.
TT: O ia wale n?
KEALOHI: Ae, lawa n.
ANAK LEHUA: Pehea ke akule? Ono loa kl ia.
Kulaiwi Lesson 24
Page 4 of 33

TT: Aole, makemake au e ai i ka p pipi a me ka poi.

ANAK LEHUA: , makemake au i ka moa a me ka laiki loloa.
TT: , maikai kl.
TT: E Kealohi, mkaukau paha oe? Eia ae ke kuene.
KUENE: Eia ka akaakai a me ka paakai. A pehea? Ua mkaukau?
KUNNE: Ae, e Tt, e hoomaka paha oe, ke oluolu.
TT: Ae, mahalo e Kunne. Makemake au i ka p pipi a me ka poi, ke oluolu.
KUENE: Maikai. A o oe?
ANAK LEHUA: Pehea ka moa me ka laiki loloa?
KUENE: , ono loa ka moa a me ka laiki loloa.
ANAK LEHUA: Maikai, makemake au i ka moa a me ka laiki loloa.
KUENE: A pehea, makemake oe i ka poi a i ole ka laiki?
ANAK LEHUA: Ka poi ke oluolu.
TT: E Kealohi, pehea oe, mkaukau paha?
KEALOHI: Ae. Makemake wau i ka pipi kaula a me ka poi, ke oluolu.
PUALEI: Makemake au i ka laulau a me ka poi, ke oluolu oe.
KUENE: Hiki n.
KUNNE: Ae, a makemake au i ka puaa klua a me ka poi.
KUENE: Mahalo. , makemake oukou i ka wai huihui?
KUNNE: Ae, ke oluolu oe.
TT: Mahalo.
KUENE: Mahalo.
PUALEI: Pehea ka p pipi e Tt?
TT: He ono n. Makemake oe?
PUALEI: Aole mahalo. Ono ka laulau.
KUNNE: Ae, ono ka puaa klua.
Kulaiwi Lesson 24
Page 5 of 33

ANAK LEHUA: E Kunne, makemake oe i ka paakai?

KUNNE: Aole mahalo.
PUALEI: Maikai kia hale aina.
TT: Ae, pololei oe e Pualei.
[00:06:31.01] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 3
TT: Moe pono oe e Kealohi. He l nui ka l app.
KEALOHI: Ae, phoihoi au i ka l mua o ke kula.
TT: Ae.
KEALOHI: O wai ke kumu?
TT: O Miki Kealoha kona inoa. E hiamoe oe.
KEALOHI: Ae e Tt. Tt?
TT: Ae? E hiamoe. He aha kou makemake?
KEALOHI: Pehea ke kula?
TT: , lealea a nui n mea hou ma ke kula. E hiamoe oe.
KEALOHI: Ak
TT: Kealohi, e hiamoe.
KEALOHI: Ae e Tt, hiamoe au.
TT: Maikai, e pani i kou mau maka.
[MUSIC]
LPAKI: ! O wai kou inoa?
KEALOHI: He aha? O Kealohi kou inoa. lelo oe?
LPAKI: Ae, lelo au i n keiki. Makemake au i n keiki. Hauoli n keiki.
KEALOHI: Ploli oe? Ai au i ka ia a me ka poi. Ai oe i ka ia?
LPAKI: Aole. Ono au i ke kalo a me ka lauai.
KEALOHI: Ai au i ke kalo. Hele mai, hnai wau i oe. Noho oe ma ke kula?
Kulaiwi Lesson 24
Page 6 of 33

LPAKI: I ka l, noho au ma ke kula. Ak i ka p, hoi au i ka hale me n keiki.

Makemake au e hele i kou hale i kia p. Hiki n?
KEALOHI: Ae, hiki n. A, ak pehea kou Tt? Huh paha o ia. Ano nui oe! Ak
hnai mau kou Tt iau i ke kalo. Makemake oe i ke kalo? Hawi wau i oe
i ke kalo.
LPAKI: Ae, hiki n. Hauoli oe ma ke kula?
KEALOHI: Ano hauoli au.
LPAKI: Mai hopohopo, oluolu o Miki Kalewa. Eleu n keiki. Lealea ka hana a
maikai loa ke kula.
KEALOHI: Makemake au e ike i ka lolouila. E hike mai i ka lolouila.
LPAKI: E hele mai!
[MUSIC]
LPAKI: Pani n keiki me kia. Heluhelu a kkau n keiki i n moolelo.
KEALOHI: ike au! Makemake nui au i ke kula.
[00:10:03.02] HAWAIIAN LANGAUGE VIGNETTE 4
PUALEI: Au! Nn kiloi n poe hp i ka pala. Ts!
PUNIHEI: Ae, aole pono kl ano hana!
KINI: Mlama kkou i ka ina no ka mea mlama ka ina i kkou.
PUNIHEI: Ae, pololei.
KEALA: E nn i n pua nani he nui ma kia wahi.
KINI: Ae, makemake ke kumu hula i n pua nani no n lei.
PUALEI: Ike wau i n pua mlia ma . He mau pua nani loa kl.
PUNIHEI: ae, e hele kkou!
PUALEI: Hiki n.
PUNIHEI: H! Au! He aha kn pua?
KINI: He pua mlia kia, ak okoa ka lihilihi.
PUNIHEI: .
KEALA: Kau kou makuahine i kl ano pua ma kona lauoho.
Kulaiwi Lesson 24
Page 7 of 33

PUNIHEI: Ui kou makuahine.

KEALA: Mahalo.
PUALEI: Kau kou Tt i n pua tiare ma kona lauoho. Aala n n tiare.
KINI: Ae hamohamo kou Mm i ka aila tiare Tahiti ma kona kino.
PUNIHEI: H, ka aala.
PUALEI: O wai kl kanaka ma ?
KEALA: Nani loa kl lei.
KINI: Ae, e nn kkou.
PUNIHEI: Hi! Aloha mai!
ANAKALA KAWAIIKI: Ae, aloha n. Pehea oe?
PUNIHEI: Maikai.
PUALEI: lelo Hawaii oe?
ANAKALA KAWAIIKI: Ae, lelo makuahine wau. E noho i lalo, e hele mai.
All: Mahalo!
KEALA: No hea mai oe?
ANAKALA KAWAIIKI: No Kauai mai au. No hea mai oe?
Keala: No Waimnalo mai au.
ANAKALA KAWAIIKI: !
KINI: No Kauai mai kou kupunakne.
ANAKALA KAWAIIKI: Ma hea?
KINI: Ma Kapaa.
ANAKALA KAWAIIKI: Noho wau i Waimea ak kipa wau i kou ohana i Oahu.
KINI: .
PUALEI: E Anakala, kala mai, o wai kou inoa?
ANAKALA KAWAIIKI: O Kawaiiki kou inoa. A o oe?
Kulaiwi Lesson 24
Page 8 of 33

PUALEI: O Pualei kou inoa. A o kia kou mau hoaaloha.

PUNIHEI: Aloha o Punihei kou inoa.
ANAKALA KAWAIIKI: He aha? , ano kuli kuu pepeiao.
PUNIHEI: O Punihei.
ANAKALA KAWAIIKI: .
KINI: O wau o Kini.
KEALA: A o wau o Keala.
PUALEI: E Kini, nn, maikai kia lei ae?
KINI: Ae.
ANAKALA KAWAIIKI: , no ke aha?
KINI: No ka pina i kia p.
ANAKALA KAWAIIKI: .
KEALA: E Anakala, e hele mai i ka pina!
ANAKALA KAWAIIKI: Ae, hiki n.
PUALEI: Maikai!
ANAKALA KAWAIIKI: Maikai n.
[00:12:19.08] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 5

KUNNE: Aloha

MLANI: E Kunne, pehea oe?

KUNNE: E Mlani, manak wau.

MLANI: Makemake o Lauae e nn Lion King ma ka Hale kiionioni o Kahala. A

makemake au e hele.

KUNNE: Maikai kl manao.

MLANI: Makemake oe e hele?

KUNNE: Ae, e hele kkou. Ae hui hou.

Kulaiwi Lesson 24
Page 9 of 33

KUNNE: Hui! E Mlani.

MLANI: Aloha e Kunne.

LAUAE: Aloha

KUNNE: Aloha

LAUAE: Pehea oe?

KUNNE: O, ua manak loa au ma ka hale ak hauoli wau i kia manawa.

MLANI: Maikai

KUNNE: A eia n likiki.

MLANI: Mahalo e Kunne. Waiwai oe e?

LAUAE: Ae, mahalo.

KUNNE: Aole pilikia.

MLANI: Ua lohe au maikai kia kiionioni o Lion King.

KUNNE: O ia?

MLANI: Lealea

LAUAE: Lohe wau, hana pupule ka manu a kiuke n o Simba.

KUNNE: Ae, kiuke hoi o Simba.

MLANI: A, pupule o ia. Au, aole hmama ka puka.

KUNNE: Ae, ak, makemake au e kai i ke kulina pohpoh nui a me ka naaukake nui a
me ke koloaka nui.

MLANI: Ae makemake au e kai i ke koloaka nui a elua naaukake.

LAUAE; Au! Ploli lua?

MLANI: Ae
Kulaiwi Lesson 24
Page 10 of 33

LAUAE: Makemake au e kai i ke koloaka wale n, no ka mea makemake wau e homi

kino.
KUNNE & MLANI together:
Ts, n whine!
[00:13:56.03] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 6

LAUAE: Nn, he kai emi kia.

MLANI: Makemake au e ai i kia manawa. E ai kkou.

LAUAE: Au! Ploli mau n kne.

KUNNE: Ae, e hele kkou.

LAUAE: Alia, alia. Makemake au i kia. Pehea? Makemake oe i kia?

MLANI: Pupuka kn lole.

KUNNE: Pupuka.

LAUAE: Tsa! Pupuka kou lole.

SALES PERSON: Aloha, makemake oukou i ke kkua?

LAUAE: Aole, mahalo.

SALES PERSON: Hiki n.

LAUAE: Pehea kia?

KUNNE: Ano liilii kn.

LAUAE: E kai i kia ke oluolu.

MLANI: Aole loa!

KUNNE: Au! Ua poina wau. E hele kkou i KayBee.

MLANI: Makemake oe e hele i KayBee?

KUNNE: Ae, makemake au e kai ka makana l hnau na Kealohi.

LAUAE: O wai o Kealohi?

Kulaiwi Lesson 24
Page 11 of 33

KUNNE: , o ia kuu hoahnau e piha ana n makahiki eono i ia. E hele paha kkou i
kna pina l hnau ma ka paono.

MLANI: Hiki n.

LAUAE: Hiki n. , e hele kkou i KayBee

KUNNE: Ae, e hele kkou.

MLANI: E hoomkaukau oe i ku pahikaua.

KUNNE: Mkaukau wau.

LAUAE: E Kunne, e nn mai i kia. Makemake n kaikamahine i kia ano kii pp.

KUNNE: O ia?

MLANI: E nn oe i kia.

KUNNE: E hawi mai iau ke oluolu. Ae, e hoihoi i kia mau mea pani. E huli kkou i
n kii holoholona. E, e nn mai i kia kii pea. Palupalu kona huluhulu a he
kiuke n hoi o ia. lohilohi kona mau maka. He nani maoli n.

LAUAE: E hawi mai iau. Makemake au hoop i kona huluhulu. ae, palupalu kona
huluhulu a nani n o ia. He makana maikai kia.

MLANI: Ae, ak, makue kona mau maka. Pololei oe e Lauae he makana maikai kia.
Oluolu oe e Kunne. Kai wau i kia.

LAUAE: Ae, laki kou hoahnau. Lawe au i ka lei i ka pina.

[00:15:56.09] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 7

KUNNE: E Anakala Kaeo, i hea oe e hele ai?

KAEO: I kia kakahiaka, hooponopono au i ke kaa. Makemake oe e kkua mai iau?

KUNNE: Ae, hiki n. E kii au i kau mau mea hooponopono ma kou kaa.

KAEO: Au, nui ka hana. Makemake au e hoololi i n huila a pau ma ke kaa.

AUNTY: E kuu kne paahana. Eia ka mea ai. E ai pono oukou.

Kulaiwi Lesson 24
Page 12 of 33

KAEO: Mahalo nui. Ma hope paha. O oe kuu wahine oluolu loa. [Kisses]

AUNTY: Ae, a o oe kuu kne paahana loa.

KUNNE: Aloha e Anak. A hea e hnau ia ai ka pp?

AUNTY: Elua mahina paha. Pehea oe e Kunne?

KUNNE: Maikai a o oe?

AUNTY: Nui hoi kou p ak hauoli loa au.

KAEO: E Kunne, e kkua mai.

KUNNE: Hiki n.

AUNTY: E komo au i ka hale. In makemake e ai, e khea mai.

KUNNE: Ae, hiki n. Mahalo.

KAEO: Hiki n. E nn i kuu hoaaloha. Hele mai o ia e kkua p. O wai kl?

KUNNE: Oh, o kia kou hoaaloha o Mlani Keaunui kona inoa.

KEKAI: Kamaina olua?

MLANI: Ae, o Kunne kou hoapili. E Kunne, o kou hoa noho kia o Kekai

KUNNE: Aloha
KEKAI: Aloha

KUNNE: E, o kia kou Anakala Kaeo. Kkua au e hooponopono i kona kaa i kia l.

KAEO: Aloha e kuu hoa.

MLANI: Aloha

KAEO: Mahalo n ke kkua nui. Maikai n lima he nui, maalahi ka hana.

MLANI: Pololei

AUNTY: E Kekai, pololi oe?

KEKAI: Aole, mahalo. E hana mua mkou.

Kulaiwi Lesson 24
Page 13 of 33

AUNTY: Aole, e ai mua oukou e hooikaika i ke kino.

ALL of the MEN: Hiki n.

[00:17:38.22] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 8

TT: Aloha mai e Kunne. Pehea oe?

KUNNE: Maikai e Tt. A o oe?

TT: O ia mau n, mahalo. E kuu moopuna, he aha kou pilikia? Makemake oe e

walaau me iau?

KUNNE: Aole, aohe pilikia.

TT: E, o wau kou Tt, ua mlama kou Tt i oe mai kou w liilii. E lelo mai.

KUNNE: Ae, hiki n.

TT: Maikai

KUNNE: (I) kia l, ua lelo ke kumu e pili ana i ke ea Hawaii.

TT: A he aha kou manao?

KUNNE: Aole wau ike. Okoa loa o Hawaii. No hea mai oe e Tt?

TT: Ike oe, no Hauula mai au.

KUNNE: Ae, ak, no ke aha noho kkou ma Mili?

TT: No ka mea, kai ke aupuni i kou ina ohana e hana i ka pka kahakai ma
Hauula. Nee au me kou kpuna kne i Mili, no ka mea emi ka ina me ka hale
ma anei.
KUNNE: Hauoli oe?
TT: Ano hauoli. Wela kia wahi ak oluolu n hoa noho. Ak
KUNNE: Ak he aha?
TT: Makemake nui au e mlama i ka mla ai a me ka loi kalo a pl aku. Maikai
kia wahi no ka lawaia, aole no ka mahi ai.
Kulaiwi Lesson 24
Page 14 of 33

KUNNE: Makemake oe i ke ea Hawaii?

TT: I kou manao, hoomaka ke ea Hawaii ma ka hale. E mlama mua kkou i ko
kkou kuleana. He Hawaii oe, e Kunne. He aha kou kuleana?
KUNNE: E mlama i kou ohana a me ke Akua. Imi i ka naauao. Mlama i ka lelo me
ka moomeheu Hawaii a
TT: Ike oe; nui kou mau kuleana ma ka hale ak nae, e hoomkaukau oe e
hoolohe i n iini o ka poe Hawaii. E heluhelu i n npepa a e hele i n
hlwai no ke ea Hawaii. E imi pono i ka naauao. Maikai ke ea in mkaukau
kkou.
[00:20:19.21] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 9
MLANI: Hui e Kunne!
KUNNE: E!
MLANI: Aloha kua, pehea?
KUNNE: O ia mau n, ano manak kia auinal.
MLANI: Manak mau oe. Aia i hea kou ohana?
KUNNE: Aia ma ka hale o kou anak. He aha ku hana?
MLANI: Hele au e hoe waa i kia manawa.
KUNNE: O ia! Makemake nui au e hele me oe. Hiki?
MLANI: (Sneezes)
KUNNE: Ola!
MLANI: He aha?
KUNNE: Makemake au e hele me oe. Hiki?
MLANI: Hiki n, e hele p kua. (Sneezes)
KUNNE: Ola! maimai oe?
MLANI: Aole, he anu kia. E ww kua. Aia n hoe i loko o ke kaa.
KUNNE: Ae.
KAIMI: Aiya! Hola elima. Aia i hea o Mlani?
NELA: Eia, ike au, aia o ia i loko o kona kaa pupuka.
Kulaiwi Lesson 24
Page 15 of 33

KAIMI: Hui! Hele mai. Aia o Mlani ma.

MLANI: Aloha, e kala mai iau. Lohi au. Aia au ma ka hale o kou hoa aloha. Kou hoa
aloha kia o Kunne.
PIILANI: Aloha kkou. O au o Piilani
LLOA: Aloha o au o Lloa. O kia o Kaimi
NELA: Aloha o au o nela
MLANI: Makemake o ia e hoe waa me kkou. Pehea? Hiki?
KAIMI: E hiki n! Maikai. E hele kkou.
[CARRYING WAA]
NELA: Aia n pkeke i ka waa?
LLOA: Ae, aia n pkeke i ka waa, ma lalo o kl noho.
MLANI: E Kunne, e noho oe me ka noho elima, ma mua o Liloa.
LLOA: Ae, e noho oe ma hope o Mlani. Kloi oe i ka wai.
KUNNE: Kloi au i ka wai? Ae,o au ka malihini.
MLANI: E Piilani, e noho oe i ka noho elua ma hope o Kaimi.
NELA: Aia ma hea kou noho?
MLANI: Aia kou noho ma hope o Piilani, ka noho ekolu.
KAIMI: E Kunne! Pehea?
KUNNE: H! Maikai! Makemake au e hana hou.
KAIMI: He aha? Makemake oe e hana hou?
KUNNE: Ae!
KAIMI: Hiki n!

[00:23:11.13] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 10

KUNNE: Aloha, makemake au e hele i Kahului ke oluolu.
LAUAE: Ae e hele mua i ka Aha lelo Hawaii
LIMAHANA: H ka maikai. O wai kou inoa?
Kulaiwi Lesson 24
Page 16 of 33

KUNNE: O Lunanui kou inoa ohana a o Kunne Lunanui kou inoa piha.
LIMAHANA: A, e pl mai a he aha ku helu kelepona?
KUNNE: O Kunne, K-U-N--N-E
LIMAHANA: Mai lelo wikiwiki! E hana hou ke oluolu.
KUNNE: E kala mai. Kunne - K-U-N--N-E. Lunanui L-U-N-A-N-U-I
LIMAHANA: A helu kelepona?
KUNNE: 8-4-2-8-2-1-4
LIMAHANA: 8-4-2- 8-2-1-3?
KUNNE: Aole. 8-4-2-8-2-1-4
LIMAHANA: E kala mai, 8-2-1-4?
KUNNE: Ae, pololei.
LIMAHANA: Kanawalu kmwalu kl ke oluolu.
KUNNE: Ai! Aia i hea kau kl?
LAUAE: Aia paha ke kl i loko o ku eke?
KUNNE: He aha?
LAUAE: Aia ke kl i loko o ku eke? E nn oe.
KUNNE: Aole, auw! Aia paha ma ke kaa. Hoi au.
LAUAE: Aole pilikia. Kai au i ka likiki mokulele.
KUNNE: Aia i hea kau kl? Aia ma ka noho? Aole. Aia ma lalo o ka noho? Aole. Aia
ma loko nei? oia!
(On the plane)
(Voice over intercom)
KUENE (Flight attendant): E nn oukou ma ka aoao hema. O Maui kl. Nani o Maui,
lelo ka poe i laila, o Maui n ka oi, no ka mea haahe ka poe. Ike oukou i
Haleakal? K haaheo o Haleakal.
E nn oukou ma ka aoao kau. O Kahoolawe kl. He mokupuni ano liilii
kl ak haaheo loa n Hawaii i kia mokupuni i kia manawa.
Kulaiwi Lesson 24
Page 17 of 33

KUNNE: E Lauae, aia ma hea ku mea pai kii?

LAUAE: Eia! Aia, e nn i kau kii o Mlani.
KUNNE: Ae, aloha nui oe i kl kne.
LAUAE: Ae, o kuu ipo ke kne ikaika loa, o kuu ipo ke kne nohea loa, o kuuipo ke
kne
KUNNE: O ku ipo ka puaa nui.
LAUAE: Tsa! Aole loa, lili oe.
KUNNE: Ae lili au. Ai nui o ia.
LAUAE: Ae ak ww o ia.
KUNNE: Pehea au?
LAUAE: Pehea oe?
KUNNE: Ae, akamai au, oluolu au, lelo Hawaii au.
LAUAE: Ae.
KUNNE: E noho kua ma luna o kl moku.
LAUAE: O Kahoolawe kl moku! Auw! Pupule oe e Kunne. Aloha au i oe ak, o
oe kuu hoa aloha.
KUNNE: Ae maopopo iau. O oe kuu hoa aloha. Ooe kuu tita
LAUAE: o ia!
KUNNE: E kala mai, aloha nui oe i Mlani, a o ia kuu hoa pili no ka mea oluolu o ia.
Laki olua.
LAUAE: Ae. E nn! Aia o Mlani ma e kali nei i kua.
[00:26:25.27] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 11
KUNNE: Makemake au e ike i Anak Lehua.
PUALEI: Ae. Makemake au e hawi i Anak Lehua i ka makana?
KUNNE: Ae, hiki n.
PUALEI: Mahalo
KUNNE: Hui e Anak Lehua. Hui e Anak Lehua
Kulaiwi Lesson 24
Page 18 of 33

PUALEI: Auw! Aia i hea o Anak Lehua?

KUNNE: Aia o ia i loko o ka hale. Hui! E Anak Lehua. Aia oe i loko o ka hale?
ANAK LEHUA: Hui! Aloha mai e Kunne. Aloha mai e Pualei. Oh! Hauoli e ike i olua
i kia l.
PUALEI: Pehea oe i kia l?
ANAK LEHUA: Maikai n au. Mahalo ak, nui ka hana ma ka luni kuke. E komo mai i
loko o ka hale.
KUNNE: Ae, Mahalo e Anak
(In the kitchen)
ANAK LEHUA: Pehea ka ohana e Kunne?
KUNNE: Maikai n.
ANAK LEHUA: E Pualei, aia i hea o Kealohi?
PUALEI: Aia o ia ma ka hale o Tt.
ANAK LEHUA: Oh! Maikai
KUNNE: E Anak, aia i hea o Moke?
ANAK LEHUA: O kau keiki, aia o ia ma ke kula.
KUNNE: Eh! Aia i hea ka polo?
PUALEI: Aia ia ma luna o ka pkaukau.
ANAK LEHUA: He aha kia?
KUNNE: He makana kia mai ka mokupuni o Maui.
ANAK LEHUA: Oh! He aha kia?
PUALEI: He ia kn. Makemake oe i ka ia?
ANAK LEHUA: Oh, ae makemake loa au e ai i ka ia. He ia ono kia. Mahalo. He aha
kia?
KUNNE: He poi awaawa kn.
ANAK LEHUA: Ae, he poi awaawa n. Mahalo nui loa. Makemake au e ai i ka poi me
ka ia. He aha kia?
PUALEI: He kipi kn.
Kulaiwi Lesson 24
Page 19 of 33

ANAK LEHUA: Oh! He kipi. Mahalo no kia makana. Hauoli au i kia manawa no ka
mea, ua makemake au e ike i olua. Mahalo nui. Pehea e Kunne,
makemake oe i ka mea inu?
KUNNE: Ae makemake au i ka wai huihui. Ke oluolu oe.
ANAK LEHUA: Ae hiki n. Pehea oe e Pualei? Makemake oe i ka mea inu?
PUALEI: Aole. Maikai au ak ma hea ka lumi hoopau pilikia?
ANAK LEHUA: Aia ka lumi hoopau pilikia ma.
KUNNE: E Anak, aia i hea ka ppoki?
ANAK LEHUA: Oh! Aia ka ppoki ma lalo o ka pkaukau.
KUNNE: Oh! Mahalo
PUALEI: E Anak Lehua, he hale nani loa kia.
ANAK LEHUA: Oh.
KUNNE: Ae, he hale oluolu kia.
ANAK LEHUA: Mahalo e n keiki, he manawa maikai kia no ka mea, ua hauoli au e
ike i olua.
[00:29:14.05] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 12
PUALEI: E nn, aia o Kahu Keala.
KUNNE: Ae, oluolu o Kahu Keala
(Books drop on ground)
TT: Oh, e kala mai.
KUNNE: Eia ku puke e tt.
TT: Mahalo e Kunne. He keikikne oluolu oe.
KAUAHI: E hawi mai oe i ku mau puke e mm. Kkua au i oe.
TT: Mahalo, he wahine lokomaikai oe.
KAHU KEALA: Aloha kkou.
TT: Ae, aloha.
KAHU KEALA: Pehea oe e Puna?
Kulaiwi Lesson 24
Page 20 of 33

TT: Maikai n au, Mahalo.

KAHU KEALA: Pehea n moopuna?
TT: Maikai n
KAHU KEALA: He ohana maikai oukou. A o wai kia?
KAUAHI: O Kauahi kou inoa.
KUNNE: O ia kou anak, o ia ka makuahine a Kealohi.
KAHU KEALA: Aloha
KAUAHI: Aloha
KAHU KEALA: lelo ka haku, e imi i ke aupuni o ke Akua a me kna pono. No laila, e komo
mai i loko o ka hale pule.
KA OHANA: Ae, mahalo
PUA: E tt, e nana i kou mau kmaa.
TT: Auw! E hele kkou i loko.
KAUAHI: Auw, poina au i kau baibala.
KUNNE: Aole pilikia, eia kau.
[00:30:56.17] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 13
KEAWE: Ploli au.
KEKOA: Ploli mau oe.
KEAWE: Ae, o ia ke kumu ikaika au. Makemake oe e ai i ka mea ono?
KEKOA: Aole, mahalo. Mona au
KUNNE: Aia ma hea kl hale kai hou?
KEKOA: Ka hale kai hea?
KUNNE: Ka hale kai hou me n makana Hawaii. O Kauila Maxwell.
KEAWE: Ike au, he hale kai hou.
KUNNE: O ia n kau lelo.
KEKOA: Ae, aia kl hale kai ma luna o ka papahele elua kokoke i ke alapii holo.
Kulaiwi Lesson 24
Page 21 of 33

KUNNE: Ae, e hele aku kkou.

KA LIMAHANA: Aloha mai. Pehea oukou i kia l?
KUNNE: Maikai n mkou, mahalo a o oe?
KA LIMAHANA: Paahana n laila hauoli au. Pehea au e kkua ai i oukou i kia l?
KUNNE: Makemake au e kai i ka makana puka kula.
KA LIMAHANA: Ae, hiki n. He wahine a i ole he kne o ia?
KUNNE: He wahine.
KEAWE: He aha? He wahine?
KUNNE: Ae, he aha kou pilikia?
KEAWE: Aohe mea. O wai kl wahine? O Kaui?
KUNNE: Ike oe.
KA LIMAHANA: E kala mai, e oluolu oe, e ai ma waho. Mahalo.
KEKOA: He aha ka pilikia? Ui loa o Kaui. Akamai loa o ia. O ia ka pookela o k
kkou papa.
KUNNE: o ia! O ia ke kumu, makemake au e kai i ka makana kikaw nna.
KA LIMAHANA:Ae hiki n, eia n lole.
(Near the dresses)
KA LIMAHANA: He lole nani kia.
KUNNE: Ae, he lole nani n kn ak, pehea kl?
KEAWE: N honu? E hawi ana oe i n honu i Kaui?
KEKOA: Ae e Kunne, aole makemake ka wahine i ka honu e kau ma ka paia.
KUNNE: Eh, nn i kia. Makemake au i n lei pp Niihau. He nani loa kia.
KEKOA: Ano pipii paha kn.
KUNNE: Aole pilikia, he mea iki ke kl. He mea nui ke aloha.
KEKOA: E Kunne, e nn aku i kl. Nui n puke hoihoi ma.
KUNNE: Aole makemake au e hawi i ka puke i ia.
Kulaiwi Lesson 24
Page 22 of 33

KEAWE: Ak, makemake o ia e heluhelu.

KUNNE: Mahalo no kou manao. Ke hoohenehene nei lua iau.
KA LIMAHANA: Pehea? Kkua?
KUNNE: Ae makemake au e nn i kia ke oluolu?
KA LIMAHANA: Ae hiki n. Kia?
KEAWE: Ehia kl no kn?
KUNNE: Auw, aohe kumu kai.
KA LIMAHANA: Hele au e nn. E kali iki, ke oluolu.
KEAWE: Maikai, he makana manuahi kn.
KUNNE: E kulikuli oe!
KA LIMAHANA: Ae hiki, he hookahi hneli me ka hapa ke kumu kai. Pehea maikai?
KEAWE: Ae maikai loa kl kumu kai. Kkua au i oe. Eia ke kenikeni.
KUNNE: Mahalo nui.
KA LIMAHANA: Makemake oe i kia?
KUNNE: Ae, ke oluolu.
KA LIMAHANA: Makemake oe i ka wah?
KUNNE: Ae, in hiki.
( At the cash register)
KEAWE: E ai kkou ma Pattys.
KEKOA: E kali iki puni ai. Kokoke pau ka hana maanei.
KUNNE: Eh, e kai au i ka aina awakea no kkou.
KEAWE: Ae, hiki n e ke kanaka hauoli.
KA LIMAHANA: Eia n ku makana. Mahalo no ko oukou hele ana mai i kuu hale kai. A
hui hou aku kkou.
N KNE: Ae a hui hou aku n!
[00:34:42.06] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 14
Kulaiwi Lesson 24
Page 23 of 33

KUNNE: E Pualei, he aha ku hana?

PUALEI: Ke nn nei wau i ke kw.
KUNNE: Au! E hoomkaukau oe. E hoololi i kou lole.
PUALEI: No ke aha?
KUNNE: No ka mea, o kia ka l o kou puka kula. E hoomaka ana i ka hola ekolu i kia
awakea. Mkaukau kou mau lole?
PUALEI: Aole wau ike. Hele wau nn.
KUNNE: Ae, e hookomo oe i ka lole nani e?
PUALEI: Ae, hiki n. Pehea kou lole hou?
KUNNE: Maikai kl. E ww oe.
PUALEI: Ma hea o Tt?
KUNNE: Aia o ia ma ke kula. Kkua nei o ia i n mkua ae e hoowehiwehi i kl
wahi.
PUALEI: A ma hea ke kaa?
KUNNE: Aia ke kaa i waho o ka hale.
PUALEI: Mai huh. Phoihoi oe?
KUNNE: Ae, e pule ana wau i kia awakea. A ua hoomaamaa nui wau i ka p nei. A
manao wau mkaukau wau i kia manawa.
PUALEI: Ae, ua lohe wau i oe mai kou lumi i ka p nei. Mai hopohopo. Hana maikai
ana oe. Haaheo loa o Tt i oe. A haaheo p au i oe. Makemake au e hele i
ke kulanui e like me oe, ak, nui ka hana.
KUNNE: Ae, pono oe e hoopaa haawina i n l apau. Tsa, lawa ka walaau. Hele oe e
hoomkaukau.
PUALEI: Hiki n.
ANAK: Pehea oe e Kalama? Mkaukau oe no kou puka kula?
KALAMA: Kokoke ana e Anak, ak e kkua mai oe iau ke oluolu.
ANAK: He aha kou pilikia?
KALAMA: Ke hemo nei kia pihi.
Kulaiwi Lesson 24
Page 24 of 33

ANAK: Au, ua aiana oe i kia palule? Ano minomino kia.

KALAMA: Ae. E Anak, aia ma hea ka pina no Kunne i kia awakea?
ANAK: Aia ka pina ma ka hale o kona Tt. Laki loa o ia.
KALAMA: Ae. Ak, aole laki o Kainalu.
ANAK: No ke aha? He aha ka pilikia?
KALAMA: No ka mea, aole o ia e puka ana.
ANAK: Au! No ke aha, aole maikai kna mau kaha?
KALAMA: Ae, no ka mea, aole o ia i hele i ke kula. Ua hele mau o ia i kahakai e
heenalu. Hauoli o ia i ka heenalu. Aole hauoli o ia i ka hoopaahaawina.
ANAK: Ae, maopopo iau, ak aole maikai kl ano hana.
KALAMA: , minamina au i ia. No ka mea, ua hoomaka p mkou ma ka papa mlaao
ma ke kula kaiapuni. E hele mai ana paha o ia i kia awakea. Manaolana au.
ANAK: Ike oe, pono oe e hele i ke kula, a laila, akamai oe. E Kalama, e aiana oe i
kou palule.
KALAMA: Ae, Anak.
PP: E Kaui, auhea oe?
KAUI: Oh, kala mai. Ua hoomaamaa wau i kau hai lelo no ka puka kula.
PP: E ww! E kii ana kua i Tt.
KAUI: Oh, maikai e hele mai ana o Tt me kua.
PP:
KAUI: Pp, haohao nui wau i Mm i kia l.
PP: Ae, o wau p. Ak, maopopo iau, haaheo o ia i ku hana maikai loa. Aia o
ia ma ka lani i kia manawa e lelo ana: E nn i kau kaikamahine nui.
Pmaikai ka lhui i kia keiki lelo makuahine.
KAUI: E hele kkou i kona h ma hope o ka puka kula. Makemake wau e kau i n lei ma
luna.
PP: Hiki n! A ma hope o kl, e hele ana kkou i ka pina o Kunne.
KAUI: Oh, mahalo e Pp! Aloha nui wau i oe.
PP: Mkaukau ke pookela?
Kulaiwi Lesson 24
Page 25 of 33

KAUI: Ae, mkaukau n.

KUNNE: [Praying] a e hoopmaikai i ku mau haumna e koakoa mai nei i kia
awakea. Nu n e alakai i mkou i ke ala pono i hiki i mkou ke mlama i n
pmaikai u i waiho mai ai ma mua o mkou. Ma ka inoa o ka Makua, ke Keiki a
me ka Uhane hemolele au e pule nei, mene.
KAUI: I kia manawa, haaheo wau e hoolauna i oukou i k mkou kumu mua ma ke
kula kaiapuni. He kne oluolu a akamai o ia kekahi. Eia n o Mika Kahele.
KAHELE: Ma mua o kou hai lelo ana i kia awakea makemake au e hawi aku i kuu
aloha i n kumu, n mkua, n ohana, n hoa aloha, a me ka poe hanohano i kia
awakea, o ia hoi n haumna o ke kula kaiapuni. Aloha nui loa kkou.
[00:39:55.25] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 15
KUNNE: Mahalo nui. Pehea oe?
LAUAE: Maikai. E, hoomaikai i oe. He mea nui ka puka ana. He aha ku hana kia
manawa?
KUNNE: I kia kauwela, e hana ana wau ma Explorations ma Kamehameha a ma hope o
kl, e hele ana wau i ke Kula Nui Kaiapuni.
LAUAE: Ke Kula Nui Kaiapuni?
KUNNE: Ae, aia ma Waimnalo.
LAUAE: O wai n kumu? He aha n ano papa?
KUNNE: He mau kumu Hawaii lkou apau. Loaa i lkou n kumu hana ao like ole; ke
akeakamai, ka makemakika, ka pili kanaka a pl wale aku. A e noho ana wau ma
ka hale noho haumna ma .
LAUAE: Hiki n. Makemake au e hele p.
KUNNE: Ae, hiki n. Eh, aloha kua.
KEAWE: Eh aloha.
KUNNE: Mahalo no kou hele ana mai.
KEAWE: Nou ka hauoli. Maikai kia pina. Pehea, he hookani pila kou?
KUNNE: Ae! He pila kau e hookani pila kkou.
[PLAYING MUSIC UNDER THE TREE]
KAIPO: CGFC ehiku, h akamai.
Kulaiwi Lesson 24
Page 26 of 33

KUNNE: E kala mai, o kia kou anakala o Kaipo. O kl kou hoa aloha o Kekoa, kl
o Keawe. Ua hele p mua o Keawe i ka Pnana Leo. Ak, ua hele o ia i Maui
a ua noho wau ma Honolulu nei.
KAIPO: Ah, no laila, ua puka p oe ma kia makahiki.
KEAWE: Ae, mai ke Kula Kaiapuni o Pia.
KEKOA: Eh, maikai kl. E hele p ana oe i ke Kulanui me Kunne?
KEAWE: Ae, e noho p ana mua i ka hale noho haumna.
KAIPO: Au! He nui n ka lealea. Eh, ua lawa paha ka walaau, kani ka pila kkou.
KUNNE: O wai ke mele?
KAIPO: Pehea o Kuu Hoa?
KUNNE: Hiki n.
[SINGING: KUU HOA]
KAIPO: Maikai loa!
[GREETING GUESTS]
KUNNE: Eh, mahalo. Pehea oukou?
KALANI: O ia mau n, ano mluhiluhi ke keiki no ka mea ua auau kai o ia i kia l.
KUNNE: O ia? H, ka laki n oukou. Aia i hea kona kaikaina o Leiohu?
KALANI: Hele mai ana o ia ma hope me kna ipo.
KUNNE: O ia?
KALANI: Ae, he kne oluolu o ia n Honokaa mai. Uh, o wai kona inoa? E mm, o
wai kona inoa?
NOHEA: O wai?
KALANI: O k Leiohu ipo .
NOHEA: Oh, o MaluMalulani kona inoa.
Ploli oe?
KE KEIKI: Ae.
KUNNE: Eh, ae. E ai oukou. Aia ka mea inu ma . Aia ka mea ai ma hope o ka hale.
H, ono loa ka lau hee. Ua hana o Tt.
Kulaiwi Lesson 24
Page 27 of 33

NOHEA: O ia? Oh, mahalo. E ike ana mkou i oe ma hope?

KUNNE: Ae hiki n.
[GOES TO TT]
KUNNE: Aloha e Tt.
TT: Aloha e Kunne. E noho p me au. Makemake au e kamailio me oe. Pehea, ua
lawa ka mea ai?
KUNNE: Ae ua lawa pono n. E, mahalo nui e Tt.
TT: No ke aha?
KUNNE: No kia pina.
TT: E Kunne, aloha nui au i oe. O oe kuu moopuna mua i puka mai ke Kula
Kaiapuni. Haaheo loa au i oe. A o oe ka mea kkua nui iau e mlama i
Pualei lua o Kealohi. Mahalo nui au i oe.
[00:45:12.13] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 16
KUNNE: Eh! Aloha mai e Kalama.
KALAMA: E Kunne! E noho ana oe i kia hale?
KUNNE: Ae. H, ka nani o kia hale. Pehea, ua ike oe i kou lumi?
KALAMA: Aole. E hele ana au i kia manawa. E hele p kua.
KUNNE: Ah, pono au e kali i Keawe. O ia kou hoa lumi
KALAMA: O Keawemai Maui?
KUNNE: Ae, o ia n. Pehea, kamaina oe i ia?
KALAMA: E, kamaina au i ia no ka mea ua pani ppeku kna kime i kau kime. He
kanaka hoomkeaka loa o ia.
KUNNE: E e e, a akamai loa o ia kekahi.
KALAMA: O ia k?
KUNNE: Ae
KALAMA: Manao au ploli mau wale n o ia.
KUNNE: Ae, akamai o ia i ka makemakika. In he pilikia kou, kkua o ia i oe.
Kulaiwi Lesson 24
Page 28 of 33

KALAMA: Maikai kl, no ka mea, nui kou pilikia ma ka papa makemakika. Makemake au
i ke kkua.
Eia kekahi, o kona kaikuaana o ia kou kumu pili kanaka kula kiekie o
nuenue.
KUNNE: E o Moke.
KALAMA: A pehea oe i kamaina ai i Keawe.
KUNNE: Ua hele mua i ka Pnana Leo like, a ma hope, i kona noho ana ma Maui kipa
mau kou ohana i kona ohana ma . A no laila, ano pili mua. Pehea, o wai
kou hoa lumi?
KALAMA: Aole au ike. Lohe au he kanaka hookanipila o ia. O Uluwehi kona inoa.
KUNNE: Uluwehi o wai? Hele o ia i ke kula kaiapuni hea?
KALAMA: Aole i hele i ke kula kaiapuni. He makua o ia. Hele o ia i Mnoa e ao i ka
lelo Hawaii.
KUNNE: He aha? He makua o ia a e noho ana o ia ma ka hale noho haumana?
KALAMA: Ae. Makemake o ia e ao pono i ka lelo makuahine.
KUNNE: Ah, maikai kl. Au! E noho ana oe me ka makua. Aloha ino oe.
KALAMA: Aole pilikia.
KEAWE: Aloha mai, kala mai. Lohi au? Ua hele au i ka hale kai.
KUNNE: Au e Keawe. He aha kn mau mea?
KEAWE: O kia kau mea ai mm. Ike oe, pono au e mlama i kou kino ikaika.
KUNNE: Au. Hauoli au o au kou hoa lumi. Eh, kamaina oe i Kalama?
KEAWE: Ae aloha, pehea oe?
KALAMA: O ia mau n. A o oe?
KEAWE: Mkaukau n au no ke kula a me n wahine ui.
KUNNE: Tsa! Pono oe e hoopaa haawina.
KEAWE: Mai hopohopo, o ka mea mua, aia ma hea ka lumi kuke?
KUNNE: Aole au ike, ua kali au i oe.
KEAWE: Ua lohe au, nani loa n lumi ma kia hale.
KALAMA: Ae, ua lawe mai au i kau mau kii o kuu kuliwi o Hilo.
Kulaiwi Lesson 24
Page 29 of 33

KEAWE: O Hilo i ka ua Kanilehua.

KUNNE: [SINGING] Hilo Hanakahi i ka ua Kanilehua.
ULUWEHI: Ae, [SINGING] Kohala i ka makani, i ka makani paapaa. Aloha mai.
THREE BOYS: Aloha
ULUWEHI: Eia au, kou hoa lumi.
THREE BOYS: Aloha n.
[00:48:29.04] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 17
UILANI: Aloha mai kkou. Pehea oe e kuu hoa?
LEIOHU: Hauoli loa n au.
UILANI: No ke aha? He aha k oukou hana?
LAUAE: No ka mea he pina k Leiohu i kia p no kna ipo hou.
KONIA: Ke hoomkaukau nei mkou i ka mea ai no ka pina.
LEIOHU: Ae, ua hele o Uilani e kkou mai i kkou.
UILANI: O ia k?! Aole, ke hoohenehene nei au i oe.
KONIA: Mahalo, no ka mea, makemake o Leiohu e hoomkaukau i ka mea ai he nui no
kia pina.
LAUAE: Ae, mkaukau o ia e hnai i ka pali koa o Kamehameha.
LEIOHU: E Uilani, aia ma hea kau kaikamahine punahele o Pilialoha?
UILANI: Aia o ia ma ke kula.
LAUAE: Ma ke kula?
UILANI: Ae, e hele ana o ia i ka Pnana Leo o Kawaiahao i kia manawa.
KONIA: He kula hou kl, aole anei?
LEIOHU: Ae, o Lilinoe ke kumu poo ma . Makemake au e ao aku ma kl kula. Aloha
nui au i n keiki.
UILANI: E akahele oe, e hoopau mua i ke kula.
LEIOHU: Ae, mai hopohopo. Nui kau hana i koe ma ke kula.
Kulaiwi Lesson 24
Page 30 of 33

UILANI: No laila, he aha ka mea ai no kia pina?

LAUAE: N mea ai like ole.
KONIA: Laki n o Malulani. He kuke maikai loa o Leiohu
LAUAE: Aole loa. He mau mea kkua maikai kkou!
UILANI: Ae, plolei oe e Lauae.
LEIOHU: Ae, he mau hoa aloha oluolu loa n oukou. Hiki n, lawa kia kkkk. E
hoomaka kkou. Makemake au e hana mua i n taco.
KONIA: No hea mai ka hee?
LEIOHU: Ka hee?! Aole, he mea ai Mekiko ka taco.
UILANI: Ae, taco me ka c aole ke k.
KONIA: Maopopo iau. No laila, pono kkou e hoomkaukau i n mea honoono ma
loko e like me: ka hia ai, ka likuke, ka wai paa a me ka io pipi i wili ia.
LAUAE: E okioki ana au i ka likuke.
LEIOHU: Hiki n, A e hoomkaukauau i ka io pipi i wili ia. E Uilani, e pokepoke oe i
ka hia ai, ke oluolu.
UILANI: Ae, hiki n. Aia ma hea ka pahi?
LEIOHU: Eia n ka pahi.
UILANI: Mahalo
KONIA: E kii au i ka wai paa.
LEIOHU: Mahalo
LAUAE: Ehia u likuke?
LEIOHU: He iwaklua.
LAUAE: Au!
LEIOHU: Aole, elua wale n ma loko o ka pahu hau.
LAUAE: E Konia, kii i n likuke nau ke oluolu.
KONIA: Ae, hiki n.
LEIOHU: E Konia, e kii paha i n mea apau.
KONIA: Ae, hiki n.
Kulaiwi Lesson 24
Page 31 of 33

LAUAE: He papa okioki ku?

LEIOHU: Ae, eia ka papa okioki. Makemake oe i kekahi mea ae?
LAUAE: Aole
UILANI: Aia ka pina i ka hola ehia?
LEIOHU: E hoomaka ana i ka hola eono.
KONIA: Au! Pono kkou e hana me ka ww!
UILANI: Aia ma hea ka leki?
LAUAE: Eia n ia ma anei. E hulahula kkou!
KONIA: Ae
UILANI: Hiki n.
LEIOHU: E hele ana oukou i ka aha mele i kia hopena pule?
KONIA: Makemake au e hele, ak, e hoe waa ana au i kl kakahiaka, e mluhiluhi paha
au.
UILANI: Mluhiluhi oe? Aole loa! O oe ka mea eleu loa o kkou.
KONIA: Makemake oe e hele?
UILANI: Aole hiki. Pono au e mlama keiki i kl p no ka mea e hele ana kuu tt me
kona hoa aloha a e hana ana kau kne.
LAUAE: E lawe mai i n keiki a e hele p kkou.
UILANI: Ae, noonoo au.
KEAWE: Aloha mai kkou.
ALL OF THEM: Aloha
LAUAE: He aha ku hana ma anei?
KEAWE: Ua lawaia au i kia l, a ua manao au, He pina k Leiohu no ko kkou hoa
aloha hou o Malulani. No laila, ua lawe mai au i ka ia no ka pina.
LEIOHU: Oh, mahalo nui e Keawe. Nui kou lokomaikai.
[00:52:13.26] HAWAIIAN LANGUAGE VIGNETTE 18
KUNNE: E Kalama!
Kulaiwi Lesson 24
Page 32 of 33

KALAMA: E!
KUNNE: Aia i hea o Anak Jade?
KALAMA: Ah, ua hele o ia kii i ke kopa lauoho. Pehea oe?
KUNNE: H, mluhiluhi loa au
KALAMA: No ke aha, ua pina oe i ka p nei?
KUNNE: Aole! Ua hoopaa haawina au i ka p nei. Nui kou pilikia i ka papa
Akeakamai.
KALAMA: Ah, kkua au i oe.[BOTH LAUGH] O au p. Nui kou pilikia p i kl papa.
Pehea, e oki ana o Anak Jade i kou lauoho?
KUNNE: Ae
KALAMA: No ke aha mai? Aole lihi loa kou lauoho.
KUNNE: Aole lihi loa ak, pono au e oki no ka mea, e hele ana mua o Kaui me
Leiohu lua o Malulani i ka hale aina me ko Kaui makua kne.
KALAMA: O ia? E hele ana oukou i ka hale aina hea?
KUNNE: Tsa! Nele. E hele ana mkou i ka hale aina o Andrews.
ANAK: Hui! Mkaukau?
KUNNE: E, aloha e Anak.
[SITS IN CHAIR, SHAMPOOING HAIR]
KALAMA: E, no laila, pehea o Kaui?
KUNNE: Oh, maikai o ia. Hoomaka ana kna hana i ka l pp.
KALAMA: E hana ana o ia ma hea?
KUNNE: E hana ana o ia ma ke kulanui. Aole maikai ka uku ak, makemake o ia e
kkua i kl keena.
KALAMA: Keena hea?
KUNNE: O kia keena kkua i n haumna Hawaii. Pehea oe? E hana ana oe?
KALAMA: Ke hana nei au i kia manawa!
KUNNE: O ia k? He aha ku hana?
Kulaiwi Lesson 24
Page 33 of 33

KALAMA: Hoomaemae au i kia wahi.

KUNNE: O ia? H, ka laki n oe. Ah, o ia ke kumu . Ua manao au e oki ana oe i kou
lauoho i kia kakahiaka.
KALAMA: Aole! Makemake o Anak e oki. Ua lelo mai o ia i nehinei, Pupuka kou
lauoho. Ak, ike au lili wale n o ia.
KUNNE: Aole paha. Ah, akaaka wale n.
KALAMA: E Kunne, i kia makahiki ae e lawaia ana mkou ma leka
KUNNE: Me wai?
KALAMA: Ke noho nei ka hoa aloha o kou mm ma . No laila, e hele ana au me kou
ohana. E hele mai me mkou.
KUNNE: Ah, au! Nui loa ke kl.
KALAMA: Aole pilikia. No ka mea, ua ike au i ko Kaui lei pp Niihau. E mlama hou
oe i kou kl.
KUNNE: Aole hiki paha.
KALAMA: No ke aha?
KUNNE: No ka mea, makemake kou Tt e lawe i mkou i Tahiti i kia makahiki ae. A
ua lohe au ano pipii n mea ma kl wahi.
KALAMA: . He ohana kou ma Tahiti?
KUNNE: Ae, he Tahiti kou Tt. No laila, ano nui kona ohana ma laila.
ANAK: Pehea o Tt?
KUNNE: Maikai n. Ua maikai au. He Tt pio kou.
KALAMA: E, pono oe e lawe mai i kou Tt i kia wahi ma mua o ka huakai.
KUNNE: Ae e hele mai ana o ia i kia pule ae no ka pena mikiao. Ae Anak?
ANAK: Ae
KALAMA: E kala mai, pono au e hoomaemae i ka lua.
KUNNE: Ae, hiki n. E ke kanaka paahana.
[CREDITS]
[END]