Republic of the Philippines

Department of Education
REGION I
SCHOOLS DIVISION OF CANDON CITY

8
EDUKASYON SA
PAGPAPAKATAO
Markahan 1 – Module 1:
ANG PAMILYA BILANG ATURAL NA
INSTITUSYON NG LIPUNAN

Inihanda ni:
KATHLEEN ASHLEY V. WAGAYEN
Guro I

Module in Technology and Livelihood Education 1

What is this? Foreword

 This module is one of the learning modalities indicated in

the Learning Continuity Plan of DepEd to make learning happen

amidst the pandemic.

This module has cotents similar to the lessons delivered by

the teacher in an online platform. It is also congruent with the discussions of the

teacher via recorded lesson, and forms the same with the assessment indicated in

the learning activity sheets.

For clarity, it makes use of icons that indicate the parts of the module. These

icons mark the stage where the student is in when he makes use of this module.

The students are advised to ask further questions from the teacher for

guidance and clearer understanding.

It is hoped that this module serves its purpose to ensure that learning still

takes place.

HAPPY Learning 😊

Module in Technology and Livelihood Education 2

What to see? Parts and Icons used

 Objectives: The MELCs with codes are indicated here

Guide Questions (Formative Assessment): Questions that will be

answered after the student finishes the module are written here. An
activity can also be indicated here to assess what students know.

Discussion: The topic is presented here in the simplest manner

possible. The discussion must be aligned to the MELCs and must
point out details on how the formative assessment can be answered.

Examples: Illustrative examples are indicated here to further explain

what is being discussed. At most three examples are written here.

Exercises: Exercises arranged in order of difficulty

are indicated here. The exercises have 1 item/set
each for easy, average, challenging and enrichment.

Answer Key: This provides the key answers to the

exercises given. The format of the words is inverted
References: The references in Chicago format are listed, as lifted
from DMOS.

Lesson
Ang Pamilya Bilang 3
1
Module in Technology and Livelihood Education

Natural na Institusyon
Objectives:
1. Natutukoy ang mga gawain o karanasan sa sariling pamilya na
kapupulutan ng aral o may positibong impluwensiya sa sarili
(EsP8PBIa-1.1)
2. Nasusuri ang pag-iral ng pagmamahalan,pagtutulungan at
pananampalataya sa isang pamilyang nakasama, naobserbahan o
napanood (EsP8PBIa-1.2)
3. Napatutunayan kung bakit ang pamilya ay natural na institusyon ng
pagmamahalan at pagtutulungan na nakatutulong sa pagpapaunlad ng
sarili tungo sa makabuluhang pakikipagkapwa (EsP8PBIb-1.3)
4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos tungo sa pagpapatatag ng
pagmamahalan at pagtutulungan sa sariling pamilya (EsP8PBIb-1.4)

Guide Questions (Formative Assessment):

1. Bakit itinuturing na natural na institusyon ang pamilya?

Discussion:
Ang Pamilya Bilang Likas na Institusyon
Madalas mo siguro makita ang ganitong
sticker sa likod ng mga sasakyan. Siguro noong
una mo itong nakita ay nasabi mo ring, “Wow,
ang cute naman.” Naisip mo rin ba na kapag
nagkaroon ka ng sariling sasakyan ay lalagyan
mo rin ng katulad na larawan o sticker. Ngunit
kung susuriin, matutuwa kang isipin na ito ay
isang simpleng patunay sa patuloy na
pagpapahalaga ng Pilipino sa pamilya.

Module in Technology and Livelihood Education 4

 Ang paksa tungkol sa pamilya marahil ang pinakanakapupukaw
ng interes na pag-usapan sa mas maraming pagkakataon, masaya
man ito o minsan ay malungkot. Nakalulugod pag-usapan ang
masasayang alaala sa pagkakataon na nagsasama-sama ang
pamilya, halimbawa sa pamamasyal sa ibang lugar o ang simpleng
masayang usapan at biruan sa hapag-
kainan habang kumakain ng hapunan. Likas
na yata na ang unang tinatanong kapag
nagkita ang dalawang magkaibigan
pagkatapos ng mahabang panahon ay kung
may asawa na ba siya at kung ilan na ang
kaniyang anak. Magiliw na ibabahagi ang
mga narating o nakamit ng kaniyang mga
anak, at marami pang iba. Patunay ito na
ang Pilipino ay likas na makapamilya. Kaya
mahalagang maging mas malalim ang
pagkilala at pag-unawa, lalo na ng isang
kabataang katulad mo tungkol sa pamilya.
Kasi katulad ng kahit na sino sa buong
mundo, ikaw rin ay nagmula sa isang
pamilya.
Ano nga ba ang pamilya? Ayon kay Pierangelo Alejo (2004),
ang pamilya ang pangunahing institusyon sa lipunan na nabuo sa
pamamagitan ng pagpapakasal ng isang lalaki at babae dahil sa
kanilang walang pag-iimbot, puro, at
romantikong pagmamahal - kapwa nangakong
magsasama hanggang sa wakas ng kanilang
buhay, magtutulungan sa pag-aaruga at
pagtataguyod ng edukasyon ng kanilang mga
magiging anak. Ayon pa rin sa kaniya, ang
pamilya ay isang kongkretong pagpapahayag
ng positibong aspekto ng pagmamahal sa
kapwa sa pamamagitan ng kawanggawa,
kabutihang loob, at paggalang o pagsunod.
Maaaring patuloy na nagkakaroon ng ebolusyon sa kahulugan
ng pamilya ngunit isa ang mananatili, ang pamilya ay isang likas na
institusyon. Bakit nga ba? Basahin mo at unawain sa ibaba ang
pitong mahahalagang dahilan:
Ang pamilya ay mayroong
misyon na bantayan, ipakita, at
ipadama ang pagmamahal. Ito ay
itinatag bilang isang malapit na

Module in Technology and Livelihood Education 5

komunidad ng buhay at pagmamahal. Ang bawat partikular na
gawain ng pamilya ay pagpapahayag at pagsasabuhay ng
pangunahing misyon na ito. Kung walang pagmamahal, ang
pamilya ay hindi matatawag na pamayanan ng mga tao. Hindi rin
ito ganap na iiral, lalago, at hindi makakamit ng mga miyembro nito
ang kaganapan.
Ang kapangyarihan ng pamilya bilang isang
lipunan ay nakasalalay sa ugnayang umiiral dito.
Mapangangalagaan ito ng mga batayang
karapatan ng tao. Lumikha ang pamilya ng mga
karapatang pantao upang suportahan ang bawat
kasapi sa pagganap niya ng kaniyang mga
tungkulin sa pamilya. Mahalagang mabigyang-
tuon ang mabuti at malalim na ugnayan sa
pamilya upang magampanan nito ang kaniyang
tunay na layon, ang mapagyaman ito (pamilya) para sa
kapakinabangan hindi lamang ng mga kasapi nito kundi maging ng
lipunan. Ang pamilya ay isang mabuting pangangailangan ng
lipunan (necessary good for society); kaya’t kapag hindi ito
iginalang, mapanira ang epekto nito sa lipunan sa kabuuan. Ngunit
kailangan ding mabigyang-diin na ang lipunan ay umiiral para sa
kapakanan ng mga pamilya at hindi ng kabaligtaran nito. Kung ang
kabutihan ng pamilya ay napagyayaman, naitataguyod, at
napangangalagaan ng lipunan, ang bawat kasapi nito ay
nabibigyan ng pagkakataon na makamit ang kaniyang kaganapan
sa isang maayos na kapaligiran
na angkop para sa paghubog ng
mga panlipunang birtud at
pagpapahalaga. (De Torre, J.,
1977)
Nilikha ng Diyos ang tao
bunga ng Kaniyang
pagmamahal at kasabay nito
siya rin ay tinawag upang
magmahal; kaya’t likas ang pagmamahal sa tao. Ang isang lalaki at
babae na nagpasiyang magpakasal at magsama habang buhay ay
tumutugon sa tawag ng Diyos na magmahal. Ang pagpapakasal ng
dalawang taong nagmamahalan ang magpapatibay sa isang
pamilya – dito ipinakikita ang pagsasama ng buhay at
pagmamahal, ang pagbibitiw ng mga pangako na nagpapatibay sa
pagbibigay-halaga sa tao bilang tao at hindi isinasaalang-alang ang
anumang mayroon ng isa.

Module in Technology and Livelihood Education 6

 Ang pagmamahal na namamagitan sa mag-asawa (conjugal
love) ay nakapagbibigay-buhay (dahil nakatakda ito sa
pagkakaroon ng anak), kaya patungo ito sa pagmamahal ng
magulang (paternal love). Nabuo ito dahil sa pagmamahal. Ito ang
tanging “samahan” na di dapat piliin, ihalal, o iboto ang mga
namumuno; kinikilala rito ang pamumuno ng ama at ina. Hindi rin
kailangang manghikayat ng mga miyembro upang dumami ang
mga kasapi nito. Likas na dumarami ang mga kasapi nito na bunga
ng pagmamahalan. Ang ugnayan ng
mga kasapi nito ay pinagtitibay ng
pagmamahalan magkalayo man sila sa
isa’t isa. Napananatili itong buo dahil sa
bigkis ng pagmamahal. Ang isang kasapi
ng pamilya na nalayo bunga ng
pangingibang-bansa ay baon ang
pagmamahal ng pamilya sa
kaniyang pag-alis. Pinapawi ng
mga larawan sa pitaka o sa
ibabaw ng kaniyang mesa ang
pangungulila. May mga
pagsasakripisyong kailangang
gawin na magbubunga ng pisikal
na pagkakalayo ngunit hindi nito
mapaglalayo ang kanilang diwa na nakatatak ang pangakong
magsasama at magmamahalan habang buhay.
Ang bawat isang sanggol na ipinanganganak sa mundo sa
bawat segundo ay nagmumula sa isang pamilya. Dito unang
sumisibol ang bawat mamamayan na magiging mahalagang bahagi
ng lipunan, ang mga magiging kasapi ng iba’t ibang
sektor ng lipunan. Ito ay dahil layunin ng pamilya ang
pag-aanak at edukasyon ng mga anak. Ito ang
dahilan kung bakit ang pamilya ang itinuturing na una
at pinakamahalagang bahagi ng lipunan. Kaya
mahalagang ito ay maayos na kilalanin at bigyan ng
sapat na suporta ng lipunan. Sabi nga, walang
lipunan kung walang pamilya. Kung hindi maayos ang pamilya,
tiyak na hindi rin magiging maayos ang lipunan. Kung maayos ang
lahat ng pamilya, tiyak na magiging matiwasay ang lipunan.
Kaya nararapat lamang na magkaisa ang mga pamilya sa
kanilang layunin na itaguyod ang kapakanan ng lipunan sa
pamamagitan ng kolektibongpagkilos tungo sa pagkamit ng
mga nagkakaisang layunin. Mahalagang maging bukas ang

Module in Technology and Livelihood Education 7

pamilya sa kapwa pamilya at maayos na gampanan ng bawat
kasapi nito ang kanilang tungkulin sa lipunan
Sa pamilya, binibigyang-halaga ang kasapi dahil sa pagiging tao
niya, hindi dahil sa kaniyang kontribusyon o magagawa sa pamilya.
Ang ugnayang dugo ang likas na dahilan kung bakit itinuturing ang
kapamilya bilang parang sarili (another self), may dignidad at may
karapatang mahalin dahil sa pagiging tao niya at hindi sa kung
anong mayroon siya (halimbawa, kapangyarihan, kagandahan, o
talento.) Hindi ito kumikilos batay sa prinsipyo ng paggamit lamang
(principle of utility).
Bilang natatanging miyembro ng pamilya, hindi siya basta
pinapalitan kung hindi man niya magampanan nang maayos ang
kaniyang pananagutan. Samantalang sa isang kompaniya o
samahan, kung hindi tutupad sa kaniyang tungkulin ang isang
kasapi maaari siyang palitan ng taong may higit na katangian at
makagaganap ng nasabing pananagutan. Ito ay hindi maaaring
gawin sa miyembro ng pamilya. Ang ama kung mawalan ng
trabaho ay hindi puwedeng pagpasiyahan ng mag-iina na alisin na
siya bilang ama. Siya pa rin ang ama at ang paggalang sa kaniya
ay hindi mababawasan kung wala siyang trabaho. Ganoon din,
hindi rin nababawasan ang kaniyang dignidad kung wala siyang
trabaho. Kaya nga, kahit sa panahon ng materyalismo na kung
saan pinahahalagahan ng ilan ang pakinabang na makukuha sa
tao kaysa sa halaga niya bilang tao, dapat makintal sa isip ng
bawat miyembro ng pamilya na bigyang-halaga ang kapamilya
kahit hindi ito makatugon sa bawat inaasahan sa kaniya. Ito ay
dahil umiiral sa pamilya ang pagmamahal na lubusan at walang
hinihintay na kapalit (radical and unconditional love). Ang isang
sanggol na nasa sinapupunan pa lamang ng ina ay minamahal na
ng kaniyang mga magulang kahit hindi pa nila nakikita ang
kaniyang anyo – ang mensahe ng pagmamahal na ipinararating sa
pamamagitan ng haplos; ang pagaalaga sa kalusugan ng ina dahil
alam na ito ay para rin sa kapakanan ng batang nasa sinapupunan;
at ang pagtitiis sa matinding kirot bunga ng panganganak dahil
alam na pagkatapos nito ay
hindi maipaliwanag na
kaligayahan dahil masisilayan
na ang biyayang
pinakahihintay – lahat ito ay
dahil sa pagmamahal na
hindi nakabatay sa kaanyuan, katangian, at kakayahan. Ang bawat
kasapi ng pamilya ay hindi matutumbasan ng kahit na anong
halaga, sila ay minamahal at tinatanggap dahil siya ay siya.
Module in Technology and Livelihood Education 8
 Sa pamilya, ipinararanas sa tao kung paano
mahalin upang ganap niyang matutuhan kung
paano ang magmahal. Ito ang kauna-unahang lugar
kung saan natututuhan ng tao ang tunay na
kahulugan ng pagiging tao – ang isang tao na
binibigyang halaga para sa kaniyang sariling
kapakanan at nakakamit ang kaganapan sa pamamagitan lamang
ng matapat na pag-aalay ng sarili para sa kapwa.
Ang pamilya ang pinakaepektibong paraan upang gawing
makatao at mapagmahal ang lipunan. May orihinal na
kontribusyon ito sa pagtatayo ng mundo, sa pamamagitan ng
pangangalaga at pagtuturo ng mga pagpapahalaga. Dito
umuusbong ang mga panlipunang pagpapahalaga na nakatutulong
sa pag-unlad ng lipunan. Una rito ang ugnayan (communion) at
pakikibahagi na dapat umiiral sa araw-araw na
buhay-pamilya. Nagagabayan ng batas ng malayang
pagbibigay (law of free giving) ang ugnayan sa
pagitan ng mga miyembro nito. Tatalikuran ng mundo
ang isang tao dahil sa kaniyang pagkakasala ngunit
mananatiling nakaalalay at naniniwala sa kaniya ang
kaniyang pamilya – mananatili sa kaniyang tabi
upang gabayan siyang baguhin ang kaniyang buhay.
Halimbawa, nakahandang magsakripisyo ang mga magulang para
sa pag-aaruga ng anak na may kapansanan, papasanin kung
kinakailangan para maihatid siya sa paaralan. Ito ay dahil sa
pagnanais ng mga magulang na matanggap ng anak ang anumang
tinatamasa ng lahat ng batang katulad niya. Lahat ng ito ay
malayang ibinibigay bunsod ng pagmamahal.
Ang paggalang at pagpapatatag ng dignidad ng bawat kasapi
ng pamilya ang nagiging batayan upang ang malayang pagbibigay
sa iba ay buong pusong tanggapin at magkaroon ng pagkakaisa.
Iginagalang ng bawat isa ang dignidad ng kapwa miyembro, kaya’t
ang malayang pagbibigay ay ipinakikita sa taos-pusong
pagtanggap, paglilingkod, diyalogo, malalim na pagkakaisa, at
pagtutulungan.
Ang ganitong
ugnayan na
umiiral sa pamilya
ang una at hindi
mapapalitang
paaralan para sa
panlipunang

Module in Technology and Livelihood Education 9

buhay, ang halimbawa at ugat ng mga ugnayan sa lipunan. Ang
pakikitungo ng lalaki sa kaniyang maybahay, ang pag-aasikaso ng
babae sa kaniyang asawa, at ang pagtrato ng ama o ng ina sa
kaniyang mga anak ay pinag-uugatan ng iba’t ibang
pagpapahalagang panlipunan. Ang pag-uunawaan na nakikita ng
mga anak sa kanilang mga magulang ay magtuturo sa mga anak
na maging malawak ang pag-unawa sa kaniyang kapwa. Kapag
maayos ang samahan ng pamilya sa loob ng tahanan, mas
magiging madali para sa isang anak na makitungo sa kaniyang
kapwa, hindi siya mababalot ng takot o kawalang tiwala, bagkus
laging mananaig ang pagmamahal na naitanim sa loob ng tahanan.
Magandang halimbawa rito ay ang dating kalihim ng Kagawaran
ng Interyor at Pamahalaang Lokal na si Kalihim Jesse Robredo.
Ang pagkamatay niya ang
nagbukas sa maraming
tao ng kaniyang pagiging
halimbawa ng matapat na
paglilingkod. Winika niya
sa isang panayam na mula sa kaniyang mga magulang ay
natutuhan niya ang pagmamalasakit sa kapwa, ang pagiging
matipid, at ang pamumuhay nang simple. Sa kaniyang ama,
natutuhan niya na ang pangangalaga sa integridad ng kaniyang
pagkatao at ang karangalan ng pamilya ang pinakamahalaga sa
lahat. Ang mga ito ay tungkulin ng lahat ng kasapi ng pamilya na
isabuhay at ito ang naging gabay niya sa kaniyang panunungkulan.
Ang mga pagpapahalagang panlipunan na natutuhan sa
tahanan ay gagamitin ng bata sa pakikitungo sa kaniyang kapwa.
Kung gayon, magiging madali para sa kaniyang hanapin ang
kaniyang kaganapan sa pamamagitan ng pakikipagugnayan sa iba.
Makakamit ang kaganapan ng pagkatao kung kapwa maituturing
ng mga tao ang isa’t isa bilang tao.
Hindi nilikha ang pamilya para sa kapakanan ng mga miyembro
lamang. Mayroon itong tungkulin sa lipunan kung saan ito ay isang
mahalagang bahagi. Una rito ang iba’t ibang paraan ng
pagbubukas ng tahanan sa kapwa (hospitality) tulad ng
pagpapakain sa nagugutom o pagbibigay ng baso ng tubig sa
nauuhaw. Maaari din namang magbigay ng panahon upang alamin
ang pangangailangan ng kapwa o kaya’y pagtulong sa pagtatayo
ng bahay sa mga nasunugan o sa paglilipat sa mga binaha. Isang
totoong kuwento na pinakamagandang halimbawa nito ang
naibahagi ng isang pamilyang nakatira sa Malabon. Ayon sa
kanilang ibinahaging karanasan:

Module in Technology and Livelihood Education 10

 “Noong bagyong Ondoy, bumaha sa aming lugar at umabot sa
aming bahay. Hanggang baywang na ang tubig sa loob ng bahay at
patuloy ang pagtaas ng tubig. Ang malakas at mabilis na agos ng
tubig ang nagtulak sa aming magpasiyang lumipat ng bahay.
Kasabay nito ay may lumapit na isang kakilala at inalok ang bahay
nila upang aming tuluyan. Sa loob ng tatlong araw, kinupkop nila
ang aming pamilya.
Nang maganap ang malakas na ulan bunga ng Habagat, naulit
ang pangyayaring ito sa aming bahay. Ngunit sa pagkakataong ito,
hindi pa man kami nagpapasiyang umalis ng aming bahay, may
dumating na isang kapitbahay at sinusundo kami upang patirahin
sa kanilang tahanan. Sa loob ng apat na araw kami ay kinupkop ng
isa na namang pamilya.
Maaaring magkaroon kami ng dahilan para malungkot sa
dalawang nakalulunos na pangyayari, ngunit mas nangingibabaw
ang pagkalugod dahil sa dalawang magkahiwalay na pagkakataon,
naramdaman namin ang pagtanggap, pagmamalasakit, at
pagmamahal ng mga pamilyang ginamit na instrumento ng Diyos
upang tugunan ang aming panalangin sa panahon ng
pangangailangan.”
Kasama sa panlipunang tungkulin ng pamilya ang gampaning
politikal tulad ng pagbabantay sa mga batas at institusyong
panlipunan – kung ang mga ito ay sumusuporta at ipinagtatanggol
ang mga karapatan at tungkulin ng pamilya. Kaya may
pananagutan ang pamilya na baguhin ang lipunan sa pamamagitan
ng pakikisangkot sa mga isyu at usapin –
at hindi nakatuon sa kapakanan ng sariling
pamilya lamang.
Bukod sa pagkakaroon ng anak, may
pananagutan ang mga magulang na
gabayan ang anak upang lumaki at
umunlad ito sa mga pagpapahalaga at
maisabuhay ang misyon ng Diyos para sa
kaniya. Ang tungkulin ng mga magulang
na magbigay ng edukasyon ang bukod-
tangi at pinakamahalagang gampanin ng
mga magulang. Ito ay hindi mapapalitan (irreplaceable) at hindi
mababago (inalienable) kaya’t hindi puwedeng ipaubaya o iasa ang
tungkuling ito sa iba (tulad ng panganay o nakatatandang anak na
nakasanayan na sa ilang pamilyang Pilipino). Kasama sa
edukasyong ito ang pagsasanay ng mga anak sa pagsasabuhay ng
mga pagpapahalaga tulad ng simpleng pamumuhay, katarungan
Module in Technology and Livelihood Education 11
(sa pamamagitan ng paggalang sa dignidad ng kapwa), paggabay
sa mabuting pagpapasiya, edukasyon sa pananampalataya, at
pagpapaunlad nito.
Ang mga pagpapahalagang maitatanim sa puso ng anak ang
siyang magtuturo sa kaniya na maging maingat at maayos sa
kaniyang mga pagpapasiya. Ngayong nahaharap sa mga
negatibong impluwensya ang mga kabataan, mahalagang taglay
nila ang mga pagpapahalagang kailangan para sa maingat na
pagpapasiya.
Bukod sa pagiging modelo ng mga pagpapahalaga, ang mga
magulang ay dapat na mamuno at manguna sa pananalangin
kasama ang anak, magbasa at pabasahin ng mga aklat ang mga
anak tungkol sa pananampalataya at mamuno sa regular na
pagtuturo tungkol sa pananampalataya (hal. Qu’ran sa mga Muslim
at Bibliya sa mga Kristiyano). Upang makamit ang edukasyon sa
pananampalataya, kailangang makipag-ugnayan ang pamilya sa
ibang institusyon tulad ng paaralan at simbahan o sambahan.
Sa pamilya umuusbong ang pagkatao ng bawat kasapi ng
pamilya. Ang mga mabuting halimbawa ng mga magulang ang
magsisilbing gabay ng anak sa kaniyang pamumuhay sa
hinaharap. Ang ihanda siya sa buhay panlipunan ay isang regalong
hindi kailanman matutumbasan ng anumang halaga – hindi ito
mauubos at hindi mananakaw ninuman.
Pagtutulungan ng Pamilya
Ang pagtutulungan ay natural ding dumadaloy sa pamilya
sapagkat kaligayahan ng bawat kasapi na makitang mabuti ang
kalagayan ng buong pamilya. Kilala ang pamilyang Pilipino sa
pagkalinga sa kanilang mga anak. Palaging nakahandang
tumulong ang mga miyembro sa oras ng pangangailangan ng
bawat isa. Sa ating bansa, likas ang pag-aaruga sa nakatatanda.
Hindi hinahayaan ang ina o amang tumatanda na maiwan sa
nursing home katulad ng mga dayuhan bagkus sila ay aalagaan
hanggang sa huling yugto ng kanilang buhay. Hindi man
maalagaan ng lahat ng mga
anak ay patuloy ang pagtulong
pinansiyal ng ilan. Katulad ng
ibang mga pagpapahalaga, ito
rin ay itinanim ng mga
magulang sa kanilang mga
anak. Mula pa nang sila ay maliliit sinasanay na sa paghahati-hati
ng mga gawaing bahay, binibigyan ng tungkulin ang mga mas

Module in Technology and Livelihood Education 12

 nakatatandang kapatid sa kanilang nakababatang kapatid, at
nagtutulungan ang bawat isa sa kanilang mga takdang-aralin.
Maituturing na labis na kabutihan ang hindi talikuran ang isang
kasapi ng pamilya sa oras ng pangangailangan. Ngunit
mahalagang tandaan na ang pagtulong ay may hangganan.
Kailangang matiyak na hindi ito nagdudulot ng labis na pagiging
palaasa. Kailangan ding matulungan ang isang anak na tumayo sa
kaniyang sariling paa sa takdang panahon. Hindi makatutulong
kung laging nariyan ang magulang upang tugunan ang
pangangailangan ng anak. Sa takdang panahon, kailangan na
niyang mamuhay nang mag-isa at malayo sa kaniyang pamilya. Sa
ganitong paraan mas matutulungan ang isang anak na hanapin at
matagpuan ang kaniyang pagkatao.
Ang pamilya, dumaan man sa maraming mga pagbabago
bunga ng modernisasyon, ay mananatiling natural na institusyon ng
lipunan. Mahalagang hindi mabago kasabay ng panahon ang pag-
iral ng isang pamilya. Kung ito ay magpapaanod sa pagbabago,
saan pa likas na dadaloy ang pagmamahal at pagtutulungan? Saan
pa matututo ang taong magmahal at maglingkod? Saan pa kukuha
ng pagasa ang lipunan na umunlad?
Kabataan, kailangan mo nang kumilos para sa pagtataguyod at
pagmamahal ng sarili mong pamilya. May gampanin ka, may
bahagi ka, nakahanda ka na ba?

Tayahin ang Iyong Pag-unawa

1. Mahalaga ba ang pamilya para sa isang indibidwal? Sa
lipunan? Bakit? Ipaliwanag.
2. Anong mga pagbabago ang kinakaharap ng pamilya
kasabay ng modernisasyon?
3. Ano ang pinakamahalagang misyon ng pamilya? Ipaliwanag.
4. Bakit mahalagang bumuo ng magandang ugnayan sa
pamilya? Ipaliwanag.
5. Paano napatitibay ng kasal ang isang
pamilya? Ipaliwanag.
6. Bakit itinuturing ang pamilya bilang
pundasyon ng lipunan? Ipaliwanag.
7. Paano iiral ang isang pamilya bilang orihinal
na paaralan ng pagmamahal?
8. Paano magagawa ng pamilyang makatao at
mapagmahal ang lipunan?

Module in Technology and Livelihood Education 13

9. Paano matuturuan ng pamilya ang mga kasapi nito na taos-
pusong gampanan ang panlipunan at pampolitikal na
tungkulin nito?
10. Ano-ano ang mahalagang gampanin na dapat isakatuparan
ng magulang bilang unang guro sa tahanan? Ipaliwanag.

Module in Technology and Livelihood Education 14

References:
 K to12 Gabay Pangkurikulum, EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO,
Baitang 1 –10.
 Edukasyon sa Pagpapakatao 8, Modyul para sa Mag-aaral

Module in Technology and Livelihood Education 15