წმინდა პოლიკარპე სმირნელი
წმინდა პოლიკარპე სმირნელი
წმინდა პოლიკარპე სმირნელი
პოლიკარპე სმირნელი
შესავალი
187
gobrobda mRvdelmowame egnati antioqielTan,1 Tavad ki
iyo mRvdelmowame irineos lionelis maswavlebeli.2 mas
Tan yofna da misi saubrebis mosmena didad sawadeli iyo
ubralo morwmuneebisTvisac.3 wm. polikarpes erT-erT
saukeTeso daxasiaTebas iZleva netari ieronime, rome
lic, wm. egnati antioqielis aRsrulebis Semdeg, poli
karpes `mTeli aziis winamZRols~ uwodebs,4 aseve, egnati
antioqieli, romelic jer kidev axalgazrda polikarpes
swerda: `rogorc mesaWeebs qari da rogorc qariSxliT
gvemuls _ navsadguri, (Cvens) dros Sen RmerTTan misaR
wevad sWirdebi~.5 evsevi kesarielis sityvebiT, vinaidan
egnati antioqieli icnobda polikarpes, rogorc mociqu-
lebriv kacs6 da rogorc WeSmarit da keTil mwyemss, Caab
188
ara mas antioqiis samwyso da sTxova, gulmodgined moev
lo misTvis.1 polikarpes umTavres Rirsebas warmoadgen
da misi simtkice, rogorc sulieri, ise sarwmunoebrivi
TvalsazrisiT2 da samociqulo moZRvrebis SeumRvreveli
gadacema qristianebisaTvis. teqstebSi naxsenebia misi wi
naswarmetyvelebis niWic.3 sarwmunoebisaTvis polikarpes
brZolis yvelaze cnobil magaliTs warmoadgens misi gam
gzavreba romSi aRdgomis dResaswaulTan dakavSirebiT,
antoninus piusis zeobisas da pap aniketusis moRvaweobis
xanaSi (daaxl. 158-169 ww.),4 valentinesa da markionis wva
lebaTa momZlavrebisas. maSin polikarpem romSi mravali
Secdomili moaqcia.5 netari ieronimes gadmocemiT, igi
SemTxveviT Sexvedria eresiarx markionsac, romelmac po
likarpes Tavxedurad mimarTa: `gvcani Cven~,6 polikarpem
ki miugo: `vicnob, vicnob satanas pirmSos~. aRsaniSnavia,
rom mcire aziisa da dasavleTis eklesiaTa aRdgomis gan
sxvavebul dros dResaswaulobis sakiTxTan dakavSirebiT
polikarpem da papma aniketusma SeTanxmebas ver miaRwi
es, magram erTmaneTs mSvidobiT daSordnen, ris niSnadac
papma polikarpes neba darTo, romis eklesiaSi araerTi
wirva aResrulebina.7
wm. polikarpe mowameobrivad aResrula romSi 86 wlis
asakSi8 da, rogorc evsevi kesarieli wers, Tavisi mowame
obiT dasasruli daudo qristianTa devnas.9 wm. polikar
189
pe smirnelis martvilobaSi aRniSnulia, rom rodesac igi
sikvdiliT unda daesajaT, smirnel warmarTTa brbo yvi
roda: `es aziis moZRvaria, qristianebis mama (th'" !Asiva"
didavskalo", oJ path;r tw'n Cristianwvn), igi Cvens RmerTebs an
adgurebs, xalxs aswavlis, rom ar Seswiron maT msxverpli
da arc Tayvani scen~ (12.2). misi gardacvalebis zusti
TariRi cnobili ar aris. netari ieronimes Tanaxmad, po
likarpe awames `markus antoninusisa da lucius avrelius
komodusis zeobisas, neronis Semdeg (qristianTa) meoT
xe devnisas~.1 polikarpes gardacvalebis drod saxelde
ba sxvadasxva TariRebi 155-dan 167 wlamde, kerZod, 155
wlis 23 Tebervali,2 156 wlis 22 Tebervali, 166 wlis 26
marti, 167 wlis 23 Tebervali da a.S., Tumca Cveulebriv
iTvleba, rom igi aResrula 155-156 wlebSi. Sesabamisad,
igi dabadebula 69-70 ww. da daaxloebiT 40 wlisa iyo,
rodesac smirnis episkoposad iqna xeldasxmuli.
wm. polikarpes dauweria mravali werili, romelTagan
SemorCenilia mxolod misi epistole filipelTa mimarT.3
epistoleSi SeiniSneba garkveuli winaaRmdegoba. mis me
cxre TavSi naTqvamia, rom egnati antioqieli ukve `imyo
feba misTvis jerovnad mikuTvnebul adgilas, ufalTan~
(9.2), mecameteSi ki polikarpe smirneli sTxovs filipe
lebs, `egnatisa da masTan erTad myofTa Sesaxeb, rasac
danamdvilebiT gaigebT, Cvenc SegvatyobineTo~ (13.2), sa
idanac SeiZleba davaskvnaT, rom dawvrilebiTi cnobebi
egnatis mowameobrivi aRsasrulis Sesaxeb jer kidev ar
iyo farTod gavrcelebuli, an igi jer kidev cocxali
iyo, an mecamete Tavis es monakveTi mogvianebiT iqna Ca
matebuli interpolatoris mier.4 p. harisonis Tvalsaz
190
risiT, es epistole warmoadgens ara erTs, aramed imave
adresatebisadmi mimarTul, xelnaweri tradiciis mier
gaerTianebul or werils, miaxloebiT 107-110 ww. axlo
xanebSi dawerils da ociode wlis Semdeg, 135-137 wlebSi
Sesrulebul epistoleebs.1 sxva mkvlevarebi epistoles II
s-is Sua wlebiT aTariReben.
wm. polikarpes epistoles berZnuli teqsti daculia
erTi redaqciis cxra xelnawerSi (maTgan saukeTesod iT
vleba Vat. Gr. 859),2 romelTac erTi arqetipi aqvT, ris ga
moc yvela maTgani wydeba mecxre Tavze, sityvebiT kai; di!
hJma'" uJpo; (9.2), da grZeldeba barnabas epistoleTi, sit
yvebiT: to;n lao;n to;n kainovn (5.7). teqstis ori vrceli mo
nakveTis (TT. 9, 13) damowmeba berZnul enaze gvxvdeba
evsevi kesarielTan,3 darCenilma xuTma Tavma ki Cvenam
de moaRwia Zveli laTinuri TargmaniT, romelic sakmaod
Tavisufalia da zog SemTxvevaSi uzusto.4 igi 1498 wels
gamosca iakob faber stapulskim.5 rac Seexeba berZnul
teqsts, igi gamoqveynda mxolod 1633 wels, petre haluas
(Petrus Halloix) mier. igi gamocemulia, aseve, PG 5, sv. 1005-
1016, xolo misi kritikuli teqsti Sources Chrétiennes-is
seriiT: Ignace d’Antioche, Polycarpe de Smyrne: Lettres. Martyre
de Polycarpe. Texte grec, introduction, traduction et notes de Pier
re-Thomas Camelot. SC 10. 4e edition. Paris: Les éditions du Cerf,
1969, gv. 157-193 (berZnuli teqsti franguli TargmaniT).
epistole iTvleba wm. polikarpe smirnelis avTentur
werilad. mis Sesaxeb wers irineosi TxzulebaSi mwvaleb
lobaTa winaaRmdeg: `SemorCenilia polikarpes epistole
1. Cvenamde erT epistoled moRweuli polikarpes ori werilis
Sesaxeb Sexeduleba Tavdapirvelad p.harisonma gamoTqva: P.N. Har-
rison. Polycarp’s two Epistles to the Philippians. Cambridge, 1936; ix. Ignace
d’Antioche, 1969, gv. 164-167. ix. aseve, Johannes Quasten. Patrology. Vol.
1. Christian Classics. Westmister, Mariland, 1994, gv. 79-80.
2. Clavis, t. I, gv. 18, N 1040.
3. Sesabamisad, 3.36.13 da 3.36.14-15.
4. Ignace d’Antioche, 1969, gv. 171.
5. Epistolae Egnatii Antiocheni et Polycarpi. Trad. Ambrosius Traversarius.
Ed. Jacobus Faber Stapulensis. Paris, 1498.
191
filipelTa mimarT, dawerili sakmaod Zlierad, romli
danac yve las, vi sac am is sur vi
li aqvs da vinc zru navs
sakuTar gadarCenaze, SeuZlia gaecnos misi sarwmunoebis
xasiaTsac da WeSmaritebis qadagebasac~ (3.3.4).1 es uk an
askneli imowmebs, aseve, erT-erT monakveTs polikarpes
epistoledan (13.1-2), romelic marTlac polikarpes mi
ekuTvneba.2 wm. fotiosi, romelsac waukiTxavs es werili,
miiCnevs, rom igi aRsavsea yovelgvari keTili SegonebiT,
aris cxadi da martivi, da dawerilia ganmartebaTa saek
lesio meTodis Sesabamisad.3 am werils axsenebs netari
ieronimec, romelic miuTiTebs, rom es `metad saocari
epistole~ (panu; qaumasth;n jEpistolhvn) `dRemde ikiTxeba
aziaSi Sekrebebisas~.4
epistole warmoadgens wm. polikarpes pasuxs filipel
Ta werilze, romelTac wm. egnati antioqielis gardacva
lebis Semdeg, polikarpes egnatis werilebi sTxoves wa
sakiTxad. polikarpem Seasrula maTi Txovna da egnatis
werilebs sakuTari epistolec daurTo. werili TiTqmis
mTlianad eTikur sakiTxebs eZRvneba. masSi ganxilulia sa
suliero da saero pirTa movaleobebi, miTiTebulia qris
tianisaTvis damaxasiaTebeli Tvisebebi, mocemulia mrava
li Segoneba egnati antioqielisa da mis TanamowameTa ma
galiTiT rwmenaSi ganmtkicebis, qvelmoqmedebis, locvis,
marxvis, moTminebis, mterTa siyvarulisa da sxva sakiTxe
bis Sesaxeb. zneobrivi swavlebis ZiriTad Temas teqstSi
warmoadgens simarTle da samarTlianoba, rwmena, siyvaru
li da uflis mibaZva (3.1,3, 10.1), risi meSveobiTac sulis
xsna da sasufevelis damkvidrebaa SesaZlebeli (2.3, 5.3).
gvxvdeba dogmatikur-polemikuri monakveTebic, Tumca
SedarebiT iSviaTad. maTgan aRsaniSnavia macxovris gan
1. wm. irineosis es striqonebi damowmebuli aqvs evsevi kesariels,
ix. misi eklesiis istoria, 4.14.8.
2. eklesiis istoria, 3.36.14-15.
3. wm. fotiosi, biblioTeka, 126, PG 103, sv. 408BC.
4. sityvasityviT: sinodze (sunovdw/). ix. gamoCenil adamianTa Sesa-
xeb, 17, PL 23, sv. 668C.
192
xorcielebis, misi vnebisa da aRdgomis moZRvrebis dacva:
`yoveli, vinc ar aRiarebs ieso qristes xorcielad mos
vlas, antiqristea. is, vinc ar aRiarebs jvris mtkicebu
lebas, eSmakisganaa. is, vinc uflis sityvebs gamoiZiebs
sakuTar gulisTqmaTa mixedviT da ityvis, rom arc aR
dgoma arsebobs da arc samsjavro, igi satanis pirmSoa.
amitom, mivaneboT Tavi mravalTa amaoebas da crumoZ
Rvrebebs da mivubrundeT dasabamidan CvenTvis gadmoce
mul sityvas~ (7.1).
werilis stilTan dakavSirebiT unda iTqvas, rom igi
dawerilia mociqulebrivi sisadaviT, rac kidev ufro
mkveTrad warmoaCens teqstis avtoris sulier siRrmes da
yovlismomcvel qristianul siyvaruls.
gansaxilveli teqsti qarTul enaze erTxel ukve iyo
gadmoRebuli. misi Targmanisa da ganxilvisaTvis ix. wm.
polikarpe smirneli. epistole filipelTa mimarT. Zveli
berZnulidan Targmna, Sesavali da komentarebi daurTo
Tbilisis sasuliero akademiis proreqtorma, dekanozma
giorgi zviadaZem. Tbilisi: meridiani, 1998.
193
ეპისტოლე ფილიპელთა მიმართ
prologi
polikarpe da masTan erTad myofi mRvdelni filipiSi
msxem1 RvTis eklesias: gimravloT wyaloba da mSvidoba
yovlismpyrobeli RvTisa da ieso qristes, Cveni macxova
risagan! (iud. 2).
Tavi I
filipelTa xotba
1. didad gavixare Tqven gamo Cvens ufalSi, ieso qris
teSi, radgan migiRiaT magaliTebi2 WeSmariti siyvarulisa
da, rogorc SegeferebodaT, gaacileT isini,3 Seborkilni
wminda borkilebiT, romlebic warmoadgenen imaT samefo
diademebs, vinc WeSmaritad Cveni RvTisa da uflis mier
arian gamorCeulni. 2. maxarebs aseve, rom Tqveni rwme
nis mtkice fesvi, romelic cnobilia adreuli xanebidan
ve, Cvens dromde myofobs da gamoaqvs nayofi Cvens ufal
ieso qristeSi, romelmac Cveni codvebisaTvis sikvdili
daiTmina da romelic aRadgina RmerTma mas Semdeg, rac
1. paroikouvsa sityvasityviT gulisxmobs ucxoobaSi, ucxoeTSi
myofs, rac exmianeba hermasis mwyemss (3.1). Sdr. aseve, wm. klimenti
romaelis pirveli epistole, prologi.
2. ta mimhvmata sityvasityviT: ‘gamosaxulebani’, ‘mimbaZvelobani’.
3. igulisxmebian borkildadebuli egnati antioqieli, zosime da
rufusi (ix. qvemoT, 9.1).
195
daxsna jojoxeTis salmobani (Sdr. saqme, 2.24). 3. igi, ro
melic ar ginaxavT, gwamT gamouTqmeli da didebiT aR
savse sixaruliT (1petre, 1.8), romlis miRwevac mravals
swadia, radgan iciT, rom madliT xarT daxsnilni, dax
snilni ara saqmeebiT (efes. 2.8-9), aramed RvTis nebiT,
ieso qristes meoxebiT.
Tavi II
mowodeba saTnoebis moqmedebisaken
1. amitom, SemoisartyleT welni (1petre, 1.13; efes. 6.14),
emsaxureT RmerTs moSiSebasa da WeSmaritebaSi (fsal. 2.11),
miatoveT amao fuWsityvaoba da mravalTa sacTuri, irwmu
neT imisa, vinc mkvdreTiT aRadgina ufali Cveni ieso qris
te da miuboZa mas dideba (1petre, 1.21) da taxti Tavis mar
jvniv, is, romelsac morCilebs yvelaferi zeciuri da miwi
eri (Sdr. efes. 1.20-22, fil. 2.10), romelsac Tayvans scems
yoveli, rac sunTqavs, romelic mova msajulad cocxalTa
da mkvdarTa (saqme, 10.42), da romlis sisxlsac moiTxovs
RmerTi imaTgan, visac ar swams igi.1 2. xolo is, vinc aRadgi
na igi mkvdreTiT, Cvenc aRgvadgens (2kor. 4.14), Tuki aRvas
rulebT mis nebas da vivliT misi mcnebebiT da gveyvareba,
rac mas uyvars, Tu ganveSorebiT yovelgvar usamarTlo
bas, sixarbes, vercxlismoyvarebas, ciliswamebas, crumowme
obas.2 nu miagebT borots borotisaTvis an ginebas ginebi
saTvis (1petre, 3.9), an dartymas dartymisaTvis, an wyevlas
wyevlisaTvis. 3. aramed gvaxsovdes, rac Tqva ufalma, mas
wavlelma: `nu ganikiTxavT, rom ar ganikiTxoT; miuteveT,
da mogetevebaT Tqven; SeiwyaleT, raTa Sewyalebul iqneT
Tqven; romeli sawyauliTac miuwyavT, im sawyauliTve mo
gewyviT Tqven~ (maTe, 7.1-2, 5.7; luka, 6.36-38), da rom `netar
arian glaxakni da devnilni simarTlisaTvis, rameTu maTi
aris sasufeveli RvTisa~ (maTe, 5.3,10; luka, 6.20).
1. anu macxovari.
2. Sdr. didaqe, 2.3.
196
Tavi III
avtoris Tavmdabloba
Tavi IV
sxvadasxva Segonebebi
1. yovelgvar borotebaTa dasabami vercxlismoyvare
baa. xolo vinaidan viciT, rom araferi Semogvitania am
qveynad da arc arafers gavitanT (1tim. 6.10,7), SeviWur
voT simarTlis saWurveliT (Sdr. 2kor. 6.7) da Tavdapir
velad sakuTar Tavs vaswavloT uflis mcnebiT siaruli.
2. Semdeg Tqvens colebsac, rom iaron maTTvis micemuli
rwmeniT, siyvaruliT da ubiwoebiT, rom etrfodnen sa
kuTar qmrebs sruli simarTliT da uyvardeT yvela ad
amiani erTnairad, sruli umwikvloebiT, rom aRzardon
Svilebi maTTvis RvTis moSiSebis swavlebiT. 3. qvrivebs
ki hmarTebT, iyvnen keTilgonierni uflis rwmenis mi
1. sityvasityviT: visac isini (sarwmunoeba, imedi da siyvaruli)
Sinaganad gaaCnia.
197
marT, uwyvetliv qomagobdnen yvelas da Sors iyvnen yo
velgvari ciliswamebis, fuWsityvaobis, crumowmeobis,
vercxlismoyvarebisa da yovelgvari borotebisagan. maT
unda icodnen, rom isini RvTis sakurTxeveli arian, rom
RmerTi yvelafers akvirdeba da dafaruli araferia mis
gan, arc fiqrebi, arc zraxvebi, arc gulis saidumloni1
(Sdr. 1kor.14.25).
Tavi V
diakonTa, ymawvilTa da qalwulTa movaleobani
1. amdenad, radganac viciT, rom `RmerTi ara Seur
acx-iqmnebis~2 (gal. 6.7), misi mcnebisa da didebis Sesa
ferisad gvmarTebs svla. 2. msgavsad amisa, diakvnebic,
rogorc RvTisa da qristes msaxurni, umwikvloni unda
iyvnen ara adamianTa, aramed misi samarTlis winaSe; is
ini ar unda iyvnen cilismwamebelni, arc orpirni, aramed
aravercxlismoyvareni, TavSekavebulni yvelaferSi, gul
mowyaleni, mzrunvelni, uflis WeSmaritebis mixedviT ma
valni, uflisa, romelic yvelas msaxuri gaxda (Sdr. mark.
9.35), romelsac, Tuki Cven amJamindel xanaSi saTno-ve
yofiT, momavalsac movipovebT, radganac dagvpirda, rom
aRgvadgens mkvdreTiT da rom Tuki misi Rirsi cxovrebiT
vicxovrebT da Tuki rwmena gveqneba, masTan erTadac ki
vimefebT (2tim. 2.12). 3. amis msgavsad, ymawvilebic um
wikvloni unda iyvnen yvelaferSi, upirveles yovlisa ki
unda zrunavdnen ubiwoebaze da Seikavon Tavi yovelgva
ri borotebisagan. vinaidan kargia ganSoreba amqveyniur
gulisTqmaTagan, radgan yoveli gulisTqma suliwmindis
winaaRmdeg ibrZvis (1petre, 2.11; gal. 5.16-17), da verc
meZavni, verc Cukenni, verc mamaTmavalni, RvTis sasufe
vels ver daimkvidreben (1kor. 6.9-10), verc isini, vinc Se
uferebels sCadian. amitom, saWiroa ganSoreba yovelive
1. Sdr. wm. klimenti romaelis pirveli epistole, 21.3.
2. Qeo;" ouj mukthrivzetai.
198
amisagan, da morCileba mRvdelTa da diakonTa,1 rogorc
RvTisa da qristes mimarT (Sdr. 1petre, 5.5);2 qalwulebs
ki ubiwo da umwikvlo sindisiT hmarTebT siaruli.
Tavi VI
mRvdelTa da sxvaTa movaleobani
1. mRvdlebi unda iyvnen gulmowyaleni da lmobierni
yvelas mimarT, moaqcion SecTomilni (ezek. 34.4), moinax
ulon yvela uZluri da ar ugulebelyon qvrivi, oboli
an glaxaki, aramed mudmivad zrunavdnen sikeTeze RvTisa
da adamianTa winaSe (Sdr. igav. 3.4; rom. 12.17; 1kor. 8.12),
Tavi Sors eWiroT yovelgvari mrisxanebis, TvalTmaqco
bisa da usamarTlo gadawyvetilebisagan, ganeridon yo
velgvar vercxlismoyvarebas, ar iyvnen malemrwmenni vin
mes winaaRmdeg,3 ar iyvnen mkacrni sasamarTloze, aramed
icodnen, rom codvis vali yvelas gvawevs. 2. amitomac,
Tuki vevedrebiT ufals, rom Segvindos Cven, Cvenc unda
SevundoT, radgan uflisa da RmerTis TvalTa winaSe vim
yofebiT, radgan yvela unda warsdges qristes samsjavros
winaSe da TiToeulma unda agos pasuxi sakuTari Tavis ga
mo (rom. 14.10-12). 3. amitomac, vemsaxuroT mas moSiSebiTa
da yovelgvari krZalviT (Sdr. ebr. 12.28), rogorc man
mcnebad dagvido, da rogorc gvaxares mociqulebma da
winaswarmetyvelebma, romlebmac winaswar gviqadages mos
vla uflisa Cvenisa; viyoT moSurneni sikeTis mimarT, gan
veridoT sacTurebs, cru Zmebsa (Sdr. 2kor. 11.26; gal.
2.4) da maT, vinc moCvenebiTad atarebs uflis saxels4 da
fuqsavat adamianebs acdens gzidan.
199
Tavi VII
moerideT cru moZRvrebebs, iloceT da imarxuleT
Tavi VIII
gqondeT imedi da moTmineba
1. uwyvetliv gvepyras Cveni imedi da windi Cveni simar
Tlisa, romelic aris qriste ieso, romelmac sakuTari
sxeuliT aitana Cveni codvebi jvarze, romelsac codva
ar Caudenia, arc dasCenia zakva mis bages (1petre, 2.22,24),
aramed Cvens gamo, imisaTvis, rom gvecxovra masSi, daiT
mina yoveli. 2. maS mivbaZoT mis simtkices, da Tuki vevne
biT misi saxelisTvis, ganvadidebT mas, radgan man aseTi
magaliTi mogvca sakuTari TaviT, da Cven es viwameT.
200
Tavi IX1
moTminebis Segoneba
Tavi X
saTnoebis moqmedeba
1. amitom, ganmtkicdiT am saTnoebebSi da uflis maga
liTs mihyeviT mtkiceni da ucvalebelni rwmenaSi, saZmos
moyvarulni da erTmaneTis pativismcemelni, gaerTianeb
ulni WeSmaritebaSi, ganmzadebulni erTimeoris mimarT
sauflo gulmowyalebis gamoCenisaTvis, aravisi momZage
belni (Sdr. 1kor. 15.58; 1petre, 2.17; rom. 12.10; igav.
3.28). 2. rodesac SegiZliaT qvelmoqmedeba, nu gadadebT
amas, radgan mowyaleba sikvdilisagan aTavisuflebs (tob.
4.10, 12.9). erTmaneTis morCilni iyaviT yvelani (efes.
5.21), warmarTTa Soris umwikvlo gqondeT saqcieli, raTa
Tqveni keTili saqmeebis gamo Tqvenc miiRoT qeba da arc
ufali iqnas Tqven gamo dagmobili (1petre, 2.12). 3. vai
201
mas, vis gamoc dagmobili iqneba uflis saxeli (Sdr. esa
ia, 52.5).1 amdenad, yvelas aswavleT TavSekaveba, romelSic
Tavad cxovrobT.
Tavi XI
mwuxareba mRvdel valentisTan dakavSirebiT
1. metad damwuxrebuli var valentis gamo, romelic
odesRac mRvdeli iyo TqvenTan, radgan amdenad uguleb
elyo misTvis boZebuli wodeba. amitomac gafrTxilebT
Tqven, Tavi Sors daiWiroT sixarbisagan da iyoT umwik
vloni da marTalni. ganerideT yovelgvar borotebas. 2.
vinaidan visac Tavad ar SeuZlia sakuTari Tavis marTva,
rogor unda uqadagos es sxvas? vinc sakuTar Tavs ver ga
naSorebs sixarbisagan, igi kerpTmsaxurebiT ibilweba da
aRiracxeba warmarTTa Soris, romelnic ugulebelyofen
uflis samsjavros (ier. 5.4). nuTu ar viciT, rom samya
ros wmindanebi gansjian? ase aswavlis pavle (1kor. 6.2).
3. meore mxriv, me aseTi araferi migrZvnia da gamigo
nia TqvenTan, romelTa Sorisac iRvwoda netari pavle da
romlebic misi epistoles dasawyisSi xarT moxsenebul
ni. vinaidan TqveniT iqadis igi yvela eklesiaSi (2kor.
3.2; 2Tes. 1.4), romlebmac mxolod maSin Seimecnes ufali.
Cven im dros jer ar vicodiT igi. 4. amitomac, Zmebo, me
tad damwuxrebuli var misTvis2 da misi colisaTvis. dae,
misces maT ufalma WeSmariti monanieba (Sdr. 2tim. 2.25).
Tqven ki iyaviT keTilgonierni am sakiTxTan dakavSirebiT
da aseT adamianebs nu CaTvliT mtrebad, aramed gamoaswo
reT isini, rogorc vnebuli da SecTomili wevrebi (2Tes.
3.15), rom mTeli Tqveni sxeuli janmrTeli iyos. rodesac
ase iqceviT, Tqven sakuTar Tavs aRaSenebT.
202
Tavi XII
Segonebani sxvadasxva saTnoebebTan dakavSirebiT
Tavi XIII4
epistoleTa gadacemis Sesaxeb
1. Tqvenc da egnatimac momwereT me, rom Tuki vinme
gaemgzavreba siriaSi, Tqvenganac waiRos werilebi.5 Se
1. `pontifex~.
2. Sdr. aseve, wm. polikarpe smirnelis martviloba, 14.3.
3. igulisxmeba: nayofi, gamoRebuli sarwmunoebis meSveobiT.
4. am Tavis berZnuli teqsti daculia evsevi kesarielis eklesiis
istoriaSi, 3.36.14-15.
5. ix. wm. egnati antioqieli, epistole polikarpes mimarT, 7.2, 8.1.
203
gisrulebT amas, Tuki Sesaferisi SemTxveva Camivardeba
xelT an Tavad me, an sxvisi meSveobiT, visac gamovagzavni,
rom despanoba gaswios TqvenTvisac. 2. egnatis epistole
ebi, romlebic man gamogvigzavna, da sxvebic, romlebic
Cven gvaqvs, rogorc iTxoveT, gamogigzavneT. isini am ep
istoles erTvian. maTgan didi sargeblobis miReba SegiZ
liaT, radgan isini Seicaven sarwmunoebas, simtkices da
yovelgvar Segonebas, romelic Cvens ufals ukavSirdeba.1
xolo Tavad egnatisa da masTan erTad myofTa Sesaxeb ra
sac danamdvilebiT gaigebT, Cvenc SegvatyobineT.
Tavi XIV
daskvna
es mogwereT kreskensis2 meSveobiT, romelsac Tqven wi
naSe piradadac gavuwie Suamdgomloba da axlac vuwev.
vinaidan igi CvenTan cxovrobda ucTomelad da, darwmu
nebuli var, aseve iqneba TqvenTanac. CaTvaleT, rom Sua
mdgomloba gavuwie mis dasac, rodesac es ukanaskneli
TqvenTan mova. iyaviT umwikvloni ufal ieso qristeSi,
iyos madli misi yvela TqvenganTan. amin.
204
წმინდა
პოლიკარპე სმირნელის
მარტვილობა
შესავალი
207
xelnawerebi, romelTac berZnuli teqstis gamocemebi
eyrdnoba, am droisaTvis Svid nusxas iTvlis. maT Soris
xuT yvelaze mniSvnelovan xelnawers warmoadgens: mosko
vis wminda sinodis biblioTekis Codex Mosquensis 159 (XIII
s.), oqsfordis bodlis biblioTekis Codex Baroccianus 238
(XI s.), parizis erovnuli biblioTekis Codex Parisiensis Gr.
1452 (X s.), ierusalimis macxovris wminda saflavis monas
tris Codex Hierosolymitanus (X s.) da venaSi daculi Codex
Vindobonensis Gr. Eccl. 3 (XI s.). yvela es nusxa momdinare
obs erTi arqetipidan, garda moskovis xelnawerisa, rome
lic mcired sxvaobs maTgan da romlis ukanaskneli Tavic
(22.2-3), mecnierTa dakvirvebiT, danarCen xelnawerebTan
SedarebiT ukeTesad aris damuSavebuli.
werilis mniSvnelovani nawilis damowmebebi, kerZod
ki TT. prol. 1.1, 8-19.1, 2-7, daculia evsevi kesariel
is eklesiis istoriaSi (4.15.1-45) da mniSvnelovan wyaros
warmoadgens teqstis dasadgenad. berZnuli teqsti Seta
nilia Patrologia Graeca-Si: PG 5, sv. 1029-1045. misi kri
tikuli gamocemisaTvis ki ix. Sources Chrétiennes-is seri
iT gamoqveynebuli: Ignace d’Antioche, Polycarpe de Smyrne:
Lettres. Martyre de Polycarpe. Texte grec, introduction, traduction
et notes de Pierre-Thomas Camelot. SC 10. 4e edition. Paris: Les
éditions du Cerf, 1969, gv. 195-239 (berZnuli teqsti fran
guli TargmaniT). arsebobs martvilobis Zveli laTinuri
Targmanic, Tumca igi, p.kamlos dakvirvebiT, metad Tavi
sufal Targmans warmoadgens.1
martvilobis Semoklebul gadmocemas evsevis naS
romSi mkvlevarebi xsnidnen imiT, rom teqsti, romelic
evsevis hqonda xelT, swored aseTi, Semoklebuli iyo.
Tumca, arsebobs varaudic, rom martvilobis zogi mo
nakveTi, kerZod ki gadmocema polikarpes sasamarTlos
Sesaxeb, momdevno xanis redaqtorebma ganavrces, Semo
iyvanes iseTi moqmedi pirebi, romlebic saxarebasTan
da polikarpes mowameobis macxovris gasamarTlebasTan
1. Ignace d’Antioche, 1969, gv. 208.
208
msgavsebas gausvamda xazs da Cvenamde swored am gav
rcobilma teqstma moaRwia. meore mxriv, rodesac evse
vi kesarieli martvilobas sityvasityviT imowmebs, amas
is mkiTxvels sagangebod miuTiTebs (ix. 4.15.2, 4.15.15).
danarCen SemTxvevebSi is mxolod mouTxrobs mas mowa
mis ambavs. martviloba ki, evsevi kesarielis eklesiis
istoriis 4.15.46-48-ze dayrdnobiT Tu vimsjelebT, ara
Tu ganvrcobili, aramed garkveulwilad Semoklebulic
ki SeiZleba iyos. evsevis Tanaxmad, amave teqstSi unda
yofiliyo gadmocema sxva martvilebzec, romlebmac mi
iRes mowameoba TiTqmis polikarpes Tanadroulad da
romelTa Soris iyo markionis wvalebis mimdevari mit
rodore, romelic dawves.
garda evsevi kesarielTan daculi damowmebebisa, ar
sebobs, aseve, martvilobis X s-is laTinuri Targmanic,
romelic damoukidebel versias iZleva, Tumca axals ara
fers hmatebs berZnuli dednis monacemebs.
TxzulebaSi gadmocemulia wm. polikarpe smirnelis
uSualod mowameobamdeli cxovrebis periodi, misi dev
nisagan ganrideba, saxleulTa mier misi gacema, dakaveba,
gasamarTleba, sakuTriv martviloba da misi wminda na
wilebis bedi; amasTan, moTxrobilia sxva mowameebis da
mowameobis ori gzis Sesaxeb (mowameoba uflis nebiT da
mowameoba sakuTari neba-surviliT, TT. 2-4). garda amisa,
polikarpes martvilobiT naCvenebia idealuri mowamis sa
xe, romlis mowameobac saxarebis moZRvrebas Seesatyvise
ba (1.1, 19.1). teqsts dasasruls daerTvis miTiTeba poli
karpes martvilobis gavrcelebis aucileblobis Sesaxeb
(T. 20), polikarpes mowameobrivi aRsrulebis qronolo
giuri daTariReba (T. 21), polikarpes magaliTis mibaZvi
saken mowodeba (22.1) da gadamwerTa CamonaTvali (22.2-3),
romlebic, rogorc varaudoben, teqsts daumata filome
lionis saZmom, kerZod, pioniosma, daaxl. IV s-Si.
teqstSi aRsaniSnavia wm. polikarpes vrceli locva
(14.1-3), ro melsac igi sik vdi
lis win am bobs. mas Si naT
209
lad ikiTxeba erTi mxriv, bibliuri motivebi, meore mxriv
ki pirvelqristianTa sulieri simaRle. mas mecnierebi
qristianobis adreuli xanis evqaristiul loc vebs uax
loeben. amave locvaSi asaxulia pirvelqristianTa zogi
erTi sarwmunoebrivi sakiTxi, SeiZleba iTqvas, mrwamsi,
kerZod, naxsenebia sameba: mama RmerTi yovlismpyrobeli
(14.1, 19.2), Ze Rmer Ti (14.1,3), suliwminda, rogorc su
lisa da sxeulisaTvis uxrwnelebis mimaniWebeli (14.2). es
locva metad mniSvnelovania adreuli qristianuli loc
vis istoriisaTvis.1
martvilobaSi yu rad Re
bas iq cevs is faq ti, rom ar
sad aris naxsenebi romauli samarTlisaTvis savaldebu
lo formaluri braldebis aqti polikarpes mimarT, arc
misi ganaCeni. Tumca, sakuTriv gasamarTlebis wesi iseT
ivea, rogorsac aRwers plinius umcrosi Tavis 113 wlis
axlo xanebSi daweril erT-erT werilSi. am werilis mi
xedviT, biTviniisa da pontos provinciebis legati-gamge
beli, pliniusi, ekiTxeboda braldebulebs, iyvnen Tu ara
isini qristianebi. vinc amas aRiarebda, sasjelis muqariT
CaekiTxeboda meored da mesamed, jiutebs ki dasasjelad
agzavnida.2 aRsaniSnavia pliniusisadmi gagzavnili impe
rator traianes miTiTebac. imperatori swerda mas, rom
qristianebi sagangebod ar unda eZebnaT, magram Tuki maT
daasmendnen da isini qristianebad iqnebodnen mxilebul
ni, aseTebi unda daesajaT. Sewyalebis Rirsi mxolod is
adamiani SeiZleboda gamxdariyo, vinc uars ityoda qris
tianobaze da amas saqmiT daamtkicebda _ Tayvans scemda
RmerTebs,3 savaraudod, msxverplSewirviT (Sdr. 8.2).
gansaxilvel naSromSi sayuradReboa, aseve, monakveTe
bi, romlebSic saubaria zogadad martvilTa (17.3), ker
Zod ki polikarpes, rogorc mowamis, Tayvaniscemis Sesa
xeb (18.2). es Txzuleba erT-erTi yvelaze adreuli naS
210
romia, romelSic martvilTa da maTi wminda nawilebis
Tayvaniscemis, aseve, martvilTa wamebis dRis, rogorc
dReobis (18.2) aRniSnvis wesis Sesaxeb aris gadmocemuli.
teqstis monacemebis Tanaxmad (ix. T. 21), wm. polikar
pes martviloba momxdara SabaTs, 155 wlis 23 Tebervals
an 156 wlis 22 Tebervals. aRniSnuli monacemebi sadavoa,
radgan evsevi kesarieli qronikaSi polikarpes martvi
lobas miuTiTebs imperator markus avreliusis zeobis
meSvide wels, anu 167-168 ww., eklesiis istoriaSi ki, zo
gadad, markus avreliusis zeobas1 (161-180 ww.). 23 Teber
vali SabaTi iyo 166 wels.
wm. polikarpe smirnelis martviloba qarTul enaze
SemorCenilia Zveli da Tanamedrove TargmanebiT. Tana
medrove qarTul enaze es Txzuleba iTargmna 1994 wels:
qeTevan maTiaSvili, `wminda polikarpes, smirnis episko
posis, wameba (Targmani)~, sadiplomo naSromi, Tbilisis
sasuliero akademiis qristianuli anTropologiis fa
kulteti (mTargmnelobiTi jgufi), Tbilisi, 1994. sadip
lomo naSromi Seicavs Sesavals (gv. 1-4), mokle gamokvle
vas teqstis Sesaxeb (gv. 5-7), sakuTriv Targmans (gv. 8-17),
TargmanisaTvis darTul SeniSvnebs (gv. 18-20) da teqstis
srul berZnul-qarTul leqsikons (gv. 21-41). mas mosdevs
xelnawerTa erovnul centrSi daculi S 382 da K 1 nus
xebidan gadawerili wamebis Zveli qarTuli Targmani, sa
TauriT: febervalsa kg cxorebaY da wamebaY wmidisa poli
karpos zmirnelisaY (gv. 42-44), romelic sadiplomo naS
roms TvalsaCinoebisaTvis aqvs darTuli da mocemulia
gamokvlevis gareSe. namuSevars asrulebs bibliografia
(gv. 45-47). mociqulebrivi mamebis TxzulebaTa qarTul
Targmanebs Soris es aris erTaderTi naSromi, romelsac
1. evsevi kesarieli, eklesiis istoria, 4.15.1. wm. polikarpes mar-
tvilobis sxva TariRebis Sesaxeb ix. zemoT, polikarpe smirnelis
filipelTa mimarT dawerili epistoles ganxilvasTan, aseve: Ignace
d’Antioche, 1969, gv. 199-200; A dictionary of christian biography, literature,
sects and doctrins,during the first eight centuries.Vol. 4. Ed. W. Smith, H. Wace.
London, 1887, gv. 430-431.
211
berZnul-qarTuli leqsikoni daerTvis. sakuTriv teqstis
Targmani maRal donezea Sesrulebuli.
rac Seexeba martvilobis Zvel qarTul Targmans, igi
gadmoRebulia berZnuli metafrasuli redaqciidan ul
traelinofiluri stiliT, savaraudod, gelaTis skola
Si. es Targmani daculia or xelnawerSi: S 382 (195r-198v,
XII-XIII ss.) da K 1 (167v-170r, XVI s.).
212
წმინდა პოლიკარპე სმირნელის
მარტვილობა
prologi
smirnaSi msxemi1 saRmrTo eklesia filomelionis2 sa
RmrTo eklesias da msoflios yoveli mxaris wminda da
kaTolike eklesiis yvela saZmos gisurvebT, gimravloT
mama RmerTisa da Cveni uflis, ieso qristes wyaloba,
mSvidoba da siyvaruli (iud. 2).
Tavi I
wm. polikarpe _ saxarebiseuli martvilobis
nimuSi
213
eba moyvass, vinaidan WeSmarit da ueWvel siyvaruls axa
siaTebs ara mxolod sakuTari Tavis, aramed yoveli Zmis
gadarCenis wadili.
Tavi II
uwindel martvilTa simtkicis Sesxma
1. netari da keTilSobiluria yvela martviloba, ro
melic RvTis nebiT xdeba. Cven ki, rogorc RmrTivgan
krZalulni, RmerTs unda vakuTvnebdeT xelmwifebas yve
laferze. 2. vis ar ganacvifrebs mowameTa sulieri ke
TilSobileba, moTmineba da meufis siyvaruli? isini, ro
melTac SoltebiT iqamde gvemdnen, rom SeiZleboda maTi
sxeulis agebulebis xilva, Sida ZarRvebisa da arteriebis
CaTvliT, iTmendnen, maSin, rodesac garSemo mdgomebs eb
ralebodaT isini da dastirodnen maT. mowameebma iseT
simtkices miaRwies, rom martvilobisas arcerT maTgans
xma ar amouRia, arc daukvnesia, aramed yvela Cvengans
uCvenes, rom im dros, rodesac maT awamebdnen, qristes
martvilebi gamosulni iyvnen sxeulidan,1 an ukeT, rom
im dros maT iqve mdgomi ufali esaubreboda. 3. mowameeb
ma qristes madls miapyres gulisyuri, moiZules amqvey
niuri tanjva-wameba da erTi saaTis ganmavlobaSi sauk
uno sicocxle moipoves. grili iyo maTTvis araadamian
mtarvalTa cecxli, radgan saukuno da Cauqrobeli cec
xlisagan gadarCena edgaT Tvalwin, gulis TvalebiT ki
Wvretdnen damTmenTaTvis Senaxul sikeTeebs, romlebic
arc yurs smenia, arc Tvals uxilavs da arc kacs gauvlia
gulSi (esaia, 64.3; 1kor. 2.9), da romlebic ufalma aCve
na maT, radgan isini ukve aRar iyvnen adamianebi, aramed
angelozebi. 4. sazarel sasjels iTmendnen isinic, visac
mxecebis sakbilod yofna miesaja. maT basr niJarebs ugeb
214
dnen qveS da gvemdnen nairnair sasjelTa sxvadasxvagvari
saxiT, raTa, Tuki es SesaZlebeli iqneboda, dasjis gan
grZobiT rwmenis uaryofamde mieyvanaT.
Tavi III
martvil germanikosis simtkice
1. mravali ram gamoigona mowameTa winaaRmdeg eSmakma.1
magram madloba RmerTs, yvelas ver sZlia.2 maT sulmok
leobas sakuTari simtkiciT mxneoba Sehmata ukeTilSobi
lesma germanikosma, romelic mxecebs samagaliTod Seeb
rZola. rodesac prokonsulma3 moiwadina misi darwmune
ba da uTxra, Seebralebina sakuTari asaki,4 germanikosma
aiZula mxeci, Tavs dasxmoda,5 radgan surda, swrafad ga
Tavisuflebuliyo maTi usamarTlo da usjulo cxovre
bisagan. 2. maSin mTelma brbom, gaocebulma qristianTa
RvTismoyvare da RvTismosavi modgmis simamaciT, daiZaxa:
_ sikvdili uRmerToebs,6 moiZebnos polikarpe!
215
Tavi IV
kvintusis gandgoma martvilobidan
Tavi V
polikarpes xilva
1. Tavidanve, rodesac Seityo es ambavi, usakvirvelesi
polikarpe ar SeZrwunebula, aramed qalaqSi darCena mo
iwadina. magram mravali adamiani arwmunebda mas, gasclo
da qalaqs. isic ramdenimesTan erTad gadasaxlda patara
mamulSi, romelic ar iyo Sors qalaqidan, da iq RamiT da
dRisiT sxvas arafers akeTebda, aramed, rogorc es sCve
oda, loculobda yvela adamianisa da msoflios yvela
eklesiisaTvis. 2. sami dRiT adre, vidre Seipyrobdnen,
locvisas polikarpes xilva hqonda. man ixila, rom mis
baliSs cecxli ekida, mobrunda da masTan myof xalxs uT
xra:
_ me cocxlad unda daviwva.
Tavi VI
polikarpes gacema monis mier
1. vinaidan mis Zebnas kvlavac agrZelebdnen, polikarpe
sxva mamulSi gadasaxlda. umalve movidnen isini, vinc mas
216
eZebda, magram igi ver ipoves da Seipyres ori ymawvili
mona, romelTagan erTma wamebisas aRiara (polikarpes ad
gilsamyofeli). 2. polikarpe veRar SesZlebda damalvas,
radgan misi gamcemni misi saxleulebi iyvnen (Sdr. maTe,
10.36). mSvidobismyofelTa ufrosma,1 romelsac imave sa
xels uwodebdnen da herode hqonda metsaxelad, iswrafa,
rom polikarpe stadionze mieyvana, raTa mas aResrule
bina Tavisi xvedri da gamxdariyo qristes Tanaziari, mis
gamcemT ki Tavad iudas sasjeli mieRoT.
Tavi VII
polikarpes povna mdevarTa mier da dapatimreba
1. amgvarad, paraskevs, sadilobis Jams, Tan gaiyoles
ymawvili mona, da mdevrebi da mxedrebi TavianTi Cveuli
iaraRiT gavidnen, amasTan, Cqarobdnen, rogorc avazak
is winaaRmdeg (galaSqrebisas) (maTe, 26.55). saRamo xans,
rodesac mividnen, polikarpe zeda sarTulze, erT-erT
oTaxSi ipoves mwolare. mas SeeZlo iqidan sxva adgilas
wasuliyo, magram ar moisurva, aramed Tqva: `iyos neba
RvTisa!~ (maTe, 6.10; saqme, 21.14). 2. roca gaigona, rom
(mdevrebi) iq iyvnen, Camovida da esaubra maT. misi mnax
velni gaocdnen misi asakisa da simSvidis gamo da ukvir
daT, nuTu saWiro iyo amgvari siswrafis gamoCena aseTi
moxucebuli adamianis Sesapyrobad. polikarpem umalve
brZana, imave wuTs mietanaT maTTvis saWmeli da sasmeli,
ramdensac inebebdnen, da SesTxova maT, miecaT misTvis
dro mSvidad locvisaTvis. 3. maTi Tanxmobis miRebis Sem
deg, fexze mdgomarem iloca da imdenad aRivso RvTis
madliT, rom ori saaTis ganmavlobaSi ver SeZlo dadume
ba da msmenelebi ganacvifra, mravalni ki ukve nanobdnen
mosvlas aseTi RmrTivsaxieri moxucebulis winaaRmdeg.
217
Tavi VIII
polikarpes cTunebis mcdeloba
218
Tavi IX
polikarpes gasamarTleba, misi uari macxovris Zagebaze
219
Tavi X
polikarpe amayad acxadebs Tavis qristianobas
Tavi XI
prokonsulis muqara da polikarpes simtkice
1. prokonsulma uTxra:
_ mxecebi myavs, imaT mivcem Sens Tavs, Tuki azrs ar
Seicvli.
man ki miugo:
_ dauZaxe! Cven ar gvCvevia ukeTesis gacvla uaresze.
kargi is aris, Tu boroteba samarTlianobad Seicvleba.
2. magram prokonsulma isev mimarTa mas:
_ radgan mxecebs arad agdeb, cecxlSi davawvevineb
Sens Tavs, Tuki azrs ar Seicvli.
polikarpem ki:
1. Sdr. evsevi kesarielis eklesiis istoria, 5.1.10,19,20.
2. tou' cristianismou'.
220
_ Sen imuqrebi cecxliT, romelic raRac drois ganmav
lobaSi iwvis da mcire xnis Semdeg qreba, radgan ar ici
momavali samsjavros da saukuno satanjvelis cecxlis
Sesaxeb, romelic uwmindurebs elodeba. magram ras ayov
neb? gaakeTe is, rac gnebavs.
Tavi XII
koconze dawvis ganaCeni
1. mas Semdeg, rac es da sxva mravali ram iTqva, poli
karpe mxneobiTa da sixaruliT aRivso da misi saxe madliT
gabrwyinda, ise, rom igi ara mxolod ar dacemula (mux
lebze) SeSinebuli imis gamo, rac iTqva mis mimarT, aramed
piriqiT, prokonsuli gamovida wyobidan da gagzavna saku
Tari macne, rom Sua stadionze samjer gamoecxadebina:
_ polikarpem aRiara Tavi qristianad.
2. rodesac macnem es warmoTqva, smirnaSi mcxovrebi
warmarTebisa da iudevelebis mTelma simravlem1 (Sdr. ga
mocx. 2.9) Seukavebeli risxviTa da didi xmiT daiZaxa:
_ es aziis moZRvaria, qristianebis mama,2 igi Cvens Rmer
Tebs anadgurebs da xalxs aswavlis, rom ar Seswiron maT
zvaraki, arc Tayvani scen.
ase ambobdnen, yvirodnen da moiTxovdnen aziis uzen
aes qurum3 filipesgan,4 mieSva lomi polikarpeze. fili
1. qristianebis mimarT mtrulad ganwyobil iudevelTa Sesaxeb ix.
aseve, 13.1, 17.2.
2. es aris episkoposisTvis `moZRvarisa~ da `mamis~ wodebis pirveli
cnoba (Sdr. 1kor. 4.14-15), ix. aseve: Ignace d’Antioche, 1969, gv. 224, Sen. 2.
3. asiarqoss (!Asiavrco"), aziis mTavarsa da uzenaes qurums, ro-
melic romael imperatorTa kultmsaxuric iyo da gamgeblis (an
prokonsulis) Zalauflebac gaaCnda, TamaSobaTa Catarebis xelmZ-
Rvanelobac evaleboda. mociqulTa saqmeSi es Tanamdeboba Targm-
nilia sityvasityviT, anu rogorc `aziis mTavari~ (19.31). Tumca,
filipes TanamdebobaSi rom swored misi qurumTuxucesoba ig-
ulisxmeba, amaze miuTiTebs amave teqstis T. 21, sadac igi moxse-
niebulia, rogorc ajrciereuv" (‘uzenaesi qurumi’).
4. olimpiaSi aRmoCenili iqna wm. polikarpes wamebamde 6 wliT
adrindeli, 232-e olimpiadiT anu 149 wliT daTariRebuli lapi-
221
pe ki pasuxobda, rom mas amis ufleba ar hqonda, radgan
mxecebTan brZola ukve dasrulebuli iyo. 3. maSin maT
gadawyvites, erTsulovnad daewyoT yvirili, rom poli
karpe cocxlad daewvaT. unda aRsrulebuliyo is, rac
polikarpes gamoecxada baliSTan dakavSirebul xilvaSi,
rodesac locvis dros ixila igi cecxlmodebuli, mob
runda da winaswarmetyvelurad uTxra masTan erTad myof
erTgul adamianebs: `me cocxlad unda daviwva~.1
Tavi XIII
koconis momzadeba
1. es yvelaferi iseTi siswrafiT moxda, ufro swra
fad, vidre es iTqva; brbom saxelosnoebidan da abanoebi
dan myisve Sekriba SeSa da burbuSela, yvelaze bejiTad ki
maT amaSi exmarebodnen iudevelebi, rogorc wesad aqvT.
2. rodesac koconi momzadda, polikarpem gaixada mTeli
tansacmeli, Semoixsna sartyeli da scada fexzec gaexada,
rac manamde ar gaekeTebina, uwin xom mudam TiToeuli
mis erTgul adamianTagan iCenda gulmodginebas, vin uf
ro swrafad Seexeboda mis sxeuls, radgan igi Rirseuli
moqalaqobis gamo jer kidev mowameobamde iyo Semkuli
(yovelgvari saxierebiT). 3. mis garSemo maSinve iqna dala
gebuli xanZrisaTvis saWiro masala. xolo rodesac daap
ires misi lursmnebiT miWedeba, man uTxra:
_ ase damtoveT! radgan is, vinc maZlevs Zalas, daviT
mino cecxli, Tqven mier lursmnebiT miuWedebladac mom
cems Zalas, auRelveblad vidge cecxlis winaSe.
222
Tavi XIV
polikarpes locva martvilobis win
Tavi XV
cecxlis saswaulebrivi uZlureba polikarpes winaSe
1. rodesac warmoTqva `amini~ da locva daasrula,
cecxlfareSebma kocons moukides. rodesac didi ali av
223
arda, vixileT saswauli Cven, visac amis xilva mogvemadla
da vinc cocxalni davrCiT imisaTvis, raTa momxdari da
narCenebisTvis gveambna. 2. cecxlma TaRis saxe miiRo da,
rogorc qariT gaberili xomaldis afra, galavnad gars
Semoertya mowamis sxeuls. igi ki, SuagulSi myofi, iyo
ara rogorc xorci, romelic iwvis, aramed rogorc puri,
romelic cxveba, an rogorc oqro da vercxli, romelic
quraSi cecxls aris micemuli. da iseTi nelsurneleba
vigrZeniT, TiTqos mohbera sakmevlis sunma an romelime
sxva Zvirfasma surnelma.
Tavi XVI
polikarpes gangmirva satevariT
1. bolos, rodesac usjuloebma ixiles, rom SeuZle
beli iyo misi sxeulis cecxliT ganadgureba, brZanes,
misuliyo masTan komfeqtori1 da satevariT ganegmira.
rogorc ki am ukanasknelma es aRasrula, polikarpesgan
gamovida [mtredi da]2 imdenad bevri sisxli, rom koconi
Caaqro da mTeli brbo ganacvifra, nuTu aseTi didi Se
iZleboda yofiliyo sxvaoba urwmunoTa da rCeulTa So
ris! 2. erT-erTi maTgani iyo usakvirvelesi polikarpe,
Cveni drois mociqulebrivi da winaswarmetyveli moZRva
ri, smirnis kaTolike3 eklesiis episkoposi. rameTu yvela
sityva, romelic gamovida misi bagidan, aRsrulda da aR
sruldeba.
224
Tavi XVII
qristianebisTvis uaris Tqma polikarpes wminda nawilebis
gadacemaze
1. magram Surianma, cilismwamebelma da ukeTurma, mar
TalTa modgmis mowinaaRmdegem,1 rodesac ixila misi mo
wameobis sidiade da dasabamidanve SeubRalavi misi moqa
laqoba, uxrwnelobis gvirgviniT Semkoba da asparezobis
ucilobeli jildos waReba Tan, izruna, rom misi neSti
ar gadagvesvenebina, miuxedavad imisa, rom mravals sur
da amis gakeTeba da ziareba mis wminda nawilebTan.2 2.
amitom man STaagona niketess, herodes mamas da alkes3
Zmas, Sexvedroda mTavars, rom ar gadmoeca misi sxeuli,
raTa, rogorc Tavad ambobda, qristianebs ar mietovebin
aT jvarcmuli da polikarpes Tayvaniscema ar daewyoT.
xolo es iTqva iudevelTa STagonebiTa da miTiTebiT,
romlebmac Tvali Seaswres, rom velodiT, raTa igi cec
xlidan gadmogvesvenebina, da ar icodnen, rom verasdros
SevZlebdiT, migvetovebina qriste, romelic mTeli samya
ros gamosaxsnel adamianTa gadarCenisaTvis evno, ubiwo _
codvilTaTvis (Sdr. 1petre, 3.18), da rom verasdros Sev
ZlebdiT, Tayvani gveca vinme sxvisaTvis.4 3. rameTu Cven
Tayvans vcemT mas, rogorc Zes RvTisa, xolo mowameebi,
rogorc mowafeni uflisa da misi mimbaZvelni, damsaxure
bulad gviyvars maTi usazRvro siyvarulis gamo TavianTi
meufisa da moZRvrisadmi. dae, Cvenc gavxdeT maTi Tanazi
arni da Tanamowafeni.
225
Tavi XVIII
polikarpes neStis dawva
Tavi XIX
martvil polikarpes Sesxma
1. aseTia gadmocemebi netari polikarpes Sesaxeb, ro
melic filadelfielebTan erTad meTormete iyo, vinc
mowameobrivad aResrula smirnaSi, magram erTaderTi,
visac yvelaze metad moixsenieben, imdenad, rom warmar
Tnic ki yvelgan mis Sesaxeb laparakoben. igi ara mxo
lod saxelganTqmuli moZRvari iyo, aramed gamoCenili
mowamec, romlis martvilobasac, romelic qristes sa
xarebis Sesatyvisad moxda, yvelas swadia mibaZos. 2. man
moTminebiT sZlia usamarTlo mTavars, amgvarad moip
ova uxrwneli gvirgvini da axla, mociqulebTan da yvela
marTalTan erTad, gaxarebuli, adidebs RmerTs da mamas
yovlismpyrobels da akurTxevs Cveni sulebis mxsnels,
Cveni sxeulebis menaveTmoZRvars2 da msoflios kaTolike
eklesiis mwyemss, Cvens ufals ieso qristes.
226
Tavi XX
polikarpes martvilobis Sesaxeb epistoles gavrcelebis
Txovna
1. Tqven iTxoveT, rom ufro vrclad mogveTxro Tqven
Tvis momxdari, magram amjerad Cven mokled gadmoveciT
igi Cveni Zmis, markionis1 meSveobiT. rodesac gaecnobiT
epistoles, gaugzavneT igi Sors myof Zmebsac, raTa isin
ic adidebdnen ufals, romelic gamoirCevs Tavis msaxur
Tagan, 2. romelsac xelewifeba Tavisi madliTa da wyalo
biT yvela Cvengani Seiyvanos Tavis saukuno2 sasufevelSi,
Tavisi Zis,3 mxolodSobili ieso qristes meoxebiT, ro
melsac dideba, pativi, Zalmosileba da didebuleba ukun
isamde! (Sdr. 1tim. 6.16; 1petre, 4.11; iuda, 1.25; gamocx.
4.11, 5.13). moikiTxeT yvela wmindani (Sdr. ebr. 13.24; rom.
16.15). Tqven ki mogikiTxes CvenTan myofma (morwmuneeb
ma) da evarestosma, romelmac dawera es epistole, Tavisi
saxleuliTurT.
Tavi XXI
martvilobis daTariReba
netari polikarpe ewama qsanTikosis Tvis4 dasawyisSi
(Sdr. 2mak. 11.30,33,38), meore dRes, Svidi dRiT adre mar
1. sxva xelnawerebSi am saxelis nacvlad mocemulia markiane da
markosi, ix. Ignace d’Antioche, 1969, gv. 234. rogorc Cans, swored man
ukarnaxa amave TavSi naxseneb evarestoss epistole wm. polikarpes
martvilobis Sesaxeb.
2. aijwvnion. laiTfutis gamocema am monakveTSi, moskovis xelnawer-
ze dayrdnobiT, miuTiTebs ejpouravnion-s (‘zeciuri’, gv. 197).
3. paidov" (Sdr. 14.1,3).
4. qsanTikosi iyo makedonuri kalendris merve Tve, amasTanave,
dResaswaulic, romelic imarTeboda gazafxulis buniobis wina
dRes. am Tves ramdenjerme axsenebs evsevi kesarieli wignSi pale-
stineli martvilebis Sesaxeb, sadac mas aprils Seusabamebs: `Tve
qsanTikosi, romelsac romaelTa mier aprili ewodeba~ (Sesavali),
da `meore ricxvSi qsanTikosis Tvisa, aprilis nonebamde oTxi dRiT
adre~ (4, 7). qsanTikosi naxsenebia ioseb flaviosTanac: `nisani, ro-
melic igivea, rac qsanTikosi~ (iudevelTa siZveleni, 1.3.3).
227
tis kalendebamde,1 did Sa baTs, mer ve Jams.2 igi Sep yro
bili iqna herodes mier, rodesac uzenaesi qurumis Ta
3
Tavi XXII6
gadamwerTa Sesaxeb
[1.(1). vloculobT Tqveni ganZlierebisaTvis, Zmebo,
raTa misdevdeT ieso qristes saxarebiseul sityvas, mas
Tan er Tad ki di deba RmerTs da ma mas da su liw mindas7
rCeul wmindanTa cxonebisaTvis, romelTa magaliTis mi
xedviTac ewama netari polikarpe; mis kvals miyolilni,
dae, Cvenc aRmovCndeT ieso qristes sasufevelSi.]8
2.(2). es nawerebi polikarpes moswavlis, irineosisgan
gadawera gaiusma, romelic irineosTan erTad moqalaqob
da. 3. xolo me, sokratem, isini gaiusis CanawerTagan, ko
rinToSi gadavwere. madli yofiliyos yvela maTganTan.
1. kalendebi romaul kalendarSi Tvis pirvel dRes aRniSnavda.
Sesabamisad, wminda mama ewama 23 Tebervals. meore mxriv, amave wi-
nadadebaSi qsanTikosis Tvis xseneba, romelic Tanamedrove aprils
emTxveva, am cnobas sadavos xdis.
2. sxvagvarad rom iTqvas, dRis 2 saaTze.
3. ejpi; ajrcierevw".
4. filipe traliselis vinaobisaTvis ix. T. 12.
5. ix. 3.1.
6. es Tavi qveTavebad dayofilia laiTfutis gamocemis mixedviT.
kavebiT aRniSnulia berZnul kritikul gamocemaSi mocemuli numera-
cia.
7. `da mamasa da suliwmindas~ warmodgenilia berZnuli teqstis
kritikul gamocemaSi, xolo laiTfutis gamocemaSi igi ar aris
mocemuli. aRsaniSnavia, rom kritikuli gamocemis ikiTxvisebs So-
ris ar aris aRniSnuli am monakveTis gamotoveba romelime xelnaw-
erSi.
8. rogorc Sinaarsidan Cans, martvilobis teqsti mTavrdeba XXI
TaviT, 22.1 ki damatebulia filomelionis eklesiisaTvis, romel-
sac es Txzuleba gaegzavna (ix. Ignace d’Antioche, 1969, gv. 208).
228
4.(3). me ki, pioniosma, Cemi mxriv, ukve dawerilidan ga
davwere es nawerebi, romlebic vipove mas Semdeg, rac is
ini netarma polikarpem gamocxadebiT gamomiCina, ris Se
saxebac mogvianebiT gadmovcem; Sevkribe isini, droisagan
ukve TiTqmis damdnari, raTa Tavis zeciur sasufevel
Si mec Semiyvanos mis rCeul adamianebTan erTad ufalma
ieso qristem, romelsac dideba Tana mamiT da suliwmin
diTurT ukuniTi ukunisamde, amin.1
229