TEMA 1 : Kaedah Saintifik

BIDANG
PEMBELAJARAN

3
Teknik Mengukur Parameter Kesihatan
BAB

Badan/Techniques of Measuring Parameters of

Body Health

Konse PENTING
Konsep
IMPORTANT Concepts

Teknik pengukuran suhu badan

The measurement techniques
of body temperature

Suhu badan
Body temperature
s Titik nadi pada badan
The pulse points on the body
s Penentuan kadar denyutan
nadi manusia
Kadar denyutan nadi Determination of human
Pulse rate TEKNIK MENGUKUR pulse rate
PARAMETER
KESIHATAN BADAN
TECHNIQUES OF
MEASURING THE
s Alat mengukur tekanan darah
Tekanan darah PARAMETERS OF BODY
The measuring tools of blood
Blood pressure TEMPERATURE
pressure
s Pengukuran tekanan darah
The measurement of blood
pressure

Indeks Jisim Badan

Body Mass Index, (BMI)
Penentuan Indeks Jisim Badan
Determination of Body Mass
Index, BMI

APAKAH ITU PARAMETER KESIHATAN?

WHAT IS HEALTH PARAMETER?

Parameter kesihatan adalah pengukuran luaran dan pemerhatian terhadap badan anda yang dapat memberikan
beberapa idea tentang kesihatan dalaman anda. Pengukuran fizikal badan berhubung kait dengan status
kesihatan anda.
Health parameters are external measurements and observations of your body which can provide some idea of
your internal health. Physical body measurements are correlated to your health status.

20
 NOTA BESTARI
Pengukuran Suhu Badan Measuring of Body Temperature
1. Terdapat empat jenis termometer iaitu: 1. There are four types of thermometers, i.e.:
(a) Termometer klinikal (a) Clinical thermometer
• Diletakkan di dalam mulut atau di celah ketiak • Placed in the mouth or under the armpitt
(b) Termometer makmal (b) Laboratory thermometer
• Diletakkan di celah ketiak • Placed under the armpit
(c) Termometer rektal (dubur) (c) Rectal thermometer

BAB
• Diletakkan di dalam dubur bayi • Placed in the rectum of the baby
(d) Termometer inframerah (d) Infrared thermometer
• Mengesan suhu badan tanpa bersentuhan
dengan badan
• Detects body temperature without having
contact with the body
ng any
3
2. Terdapat dua jenis termometer inframerah iaitu 2. There are two types of infrared thermometers rs i.e.
termometer inframerah dahi dan termometer forehead infrared thermometer and ear infrared
frared
inframerah telinga. thermometer.
3. Suhu badan normal manusia ialah 36.9oC. 3. Normal human body temperature is 36.9oC.
4. Faktor yang menyebabkan suhu badan melebihi 4. Factors that cause body temperature to exceed the
normal termasuklah jangkitan, terdedah kepada normal include infection, exposure to extreme heat
keadaan panas yang melampau dan senaman. and exercise.
5. Terdedah kepada keadaan sejuk melampau boleh 5. Exposure to extreme cold conditions may cause body
menyebabkan suhu badan berada di bawah normal. temperature to be below normal.

Kadar Denyutan Nadi Pulse Rate

1. Bayi dan kanak-kanak mempunyai kadar denyutan 1. Infants and children have a pulse rate higher than the
nadi yang lebih tinggi berbanding kadar denyutan pulse rate of adults.
nadi orang dewasa. 2. Unhealthy individuals have a pulse rate lower or
2. Individu yang tidak sihat mempunyai kadar denyutan higher than the pulse rate of healthy individuals.
nadi yang lebih rendah atau lebih tinggi berbanding 3. Athletes have a lower pulse rates due to their stronger
individu yang sihat. cardiac muscle.
3. Atlet mempunyai kadar denyutan nadi yang lebih
rendah disebabkan oleh otot kardiak mereka yang
lebih kuat.

Tekanan Darah Blood Pressure

1. Sfigmomanometer digital digunakan untuk mengukur 1. A digital sphygmomanometer is used to measure
tekanan darah dalam unit millimeter merkuri blood pressure in the unit of millimetres of mercury
(mmHg). (mmHg).
2. Tekanan darah normal ialah 120/80 mmHg. 2. Normal blood pressure is 120/80 mmHg.
3. Bacaan 120 mmHg menunjukkan tekanan darah ketika 3. The reading of 120 mmHg shows blood pressure when
otot jantung mengecut (tekanan sistolik). the heart muscles contract (systolic pressure).
4. Bacaan 80 mmHg menunjukkan tekanan darah ketika 4. The reading of 80 mmHg shows the blood pressure
otot jantung berehat (tekanan diastolik). when the heart muscles relax (diastolic pressure).

Indeks Jisim Badan (BMI) Body Mass Index (BMI)

1. Pengiraan Indeks Jisim Badan: 1. Calculation of Body Mass Index:
Jisim badan (kg) Body mass (kg)
Rumus BMI = BMI formula =
(Ketinggian)2 (m2) (Height)2 (m2)
2. Peningkatan Indeks Jisim Badan yang melebihi julat 2. Increased Body Mass Index that exceeds the normal
normal boleh menyebabkan peningkatan risiko range can lead to increased risk of high blood
menghidapi penyakit tekanan darah tinggi, strok, pressure, stroke, heart attack, diabetes
serangan jantung, diabetes melitus dan komplikasi mellitus and complications of joints
sendi dan tulang. and bones.

Nota Grafik

21
 Standard Kandungan
3.1 Suhu badan Tarikh:

3.1 AKTIVITI
PERBINCANGAN
Jenis-jenis termometer
Types of thermometer
STM
Kontekstual

Buku teks m/s 34 – 36

1 Kenal pasti jenis-jenis termometer yang berlainan. TP1
Identify the different types of thermometers.

Termometer klinik Termometer inframerah Termometer makmal Termometer rektal

Clinical thermometer Infrared thermometer Laboratory thermometer Rectal thermometer
BAB

Termometer makmal Termometer klinik Termometer rektal Termometer inframerah

Laboratory thermometer Clinical thermometer Rectal thermometer Infrared thermometer

2 Berdasarkan teknik penggunaan yang diberikan, kenal pasti jenis-jenis termometer. TP1
Based on the given usage techniques, identify the types of thermometer.
(a) Letakkan di dalam dubur Termometer rektal
Place in the anus Rectal thermometer

(b) Letakkan di bawah lidah atau ketiak (35 – 42°C) Termometer klinik
Place under the tongue or armpit (35 – 42°C) Clinical thermometer

(c) Masukkan ke dalam cecair dalam bekas (–10 – 110°C) Termometer makmal
Put into the liquid in a container (–10 – 110°C) Laboratory thermometer

(d) Dekatkan ke dahi atau masukkan ke dalam salur telinga Termometer inframerah
Bring near the forehead or put in the ear canal Infrared thermometer

3 Berdasarkan maklumat yang diberi, kenal pasti jenis-jenis termometer. TP1

Based on the given information, identify the types of thermometer.
(a) Pencerutan pada termometer ini
36

menghalang merkuri daripada Termometer klinik

Clinical thermometer
35

turun dengan cepat selepas pengukuran

Pencerutan The kink in the thermometer prevents
Kink the mercury to move down quickly
after the measurement

(b) Tiada pencerutan menyebabkannya tidak sesuai untuk

mengukur suhu badan Termometer makmal
No kink causing it to be unsuitable for measuring Laboratory thermometer
body temperature.

(c) Digunakan tanpa bersentuhan dengan badan Termometer inframerah

Used without having any contact with the body Infrared thermometer

(d) Biasanya digunakan pada bayi yang kurang daripada 3 bulan Termometer rektal
Usually used for infants less than 3 months old Rectal thermometer

22
 Tarikh:

3.2 AKTIVITI
PERBINCANGAN
Faktor-faktor yang mempengaruhi suhu badan
Factors affecting body temperature
PBD
Kontekstual

Buku teks m/s 36

Hebat Sains Modul 11
Jawab soalan-soalan di bawah ini./Answer the questions below.

1 Bulatkan suhu badan normal manusia. TP1

Circle the normal human body temperature.

36oC 36.9oC 37.5oC 38.0oC

2 Tandakan ( ✓ ) faktor-faktor yang menyebabkan suhu badan melebihi normal. Terangkan.

BAB
TP2
Tick ( ✓ ) the factors that cause the body temperature to exceed the normal. Explain.

✓
Jangkitan
Infection
Kelaparan
Starving
3
Minum minuman panas Tidur
Drinking hot drinks Sleeping

Senaman Terdedah kepada keadaan panas yang melampau

✓ ✓
Exercise Exposure to extreme heat

Penerangan/Explanation:
Otot Jangkitan Strok Berat Rangka Haba
Muscles Infection Stroke Heavy Skeleton Heat

Suhu badan meningkat boleh disebabkan oleh jangkitan

bakteria atau virus yang menyebabkan
penyakit seperti malaria, selesema, TB dan demam denggi. Strok haba akan berlaku kepada
seseorang jika suhu badannya melebihi 40°C untuk suatu tempoh yang panjang. Pengecutan otot

dan gerakan rangka akan menghasilkan haba yang menyebabkan suhu badan meningkat.
Senaman berat juga boleh menyebabkan suhu badan melebihi normal.
Increased body temperature can be caused by infection of bacteria or viruses that cause diseases such
as malaria, flu, TB and dengue fever. Heat stroke
will occur in a person if his body temperature
exceeds 40°C for a long period. The contraction of muscle and movement of the skeleton will
produce heat which causes body temperature to increase. Heavy exercise can cause the
body temperature to exceed normal.

3 Suhu badan lelaki yang terdedah kepada keadaan sejuk melampau boleh menyebabkan suhu badannya
berada di bawah normal./The body temperature of a man exposed to extremely cold condition can cause
his body temperature to be below normal.

Praktis Kendiri

(a) Apakah yang akan berlaku jika suhu badan lelaki itu turun menjadi 36°C atau lebih rendah? TP1
What will happen if the man's body temperature drops to 36°C or lower?
Hipotermia/Hypothermia

(b) Nyatakan dua persekitaran yang mungkin menyebabkan keadaan di 3(a). TP1
State two environments that may cause the situation in 3(a).
Musim sejuk dan di puncak gunung tinggi./Winter and at high mountain peak.

23
 Standard Kandungan
3.2 Kadar denyutan nadi
3.3 Tekanan darah Tarikh:

3.3 AKTIVITI
PERBINCANGAN
Kadar denyutan nadi dan tekanan darah
Pulse rate and blood pressure
PBD
Kontekstual

Buku teks m/s 37 – 42

1 Denyutan nadi terhasil oleh pengecutan dan pengenduran dinding arteri disebabkan oleh diastol dan
sistol semasa degupan jantung. Tandakan ( ✓ ) titik-titik nadi pada badan. TP1
Pulse is produced by contraction and relaxation of arterial walls due to diastole and systole during
heartbeat. Tick ( ✓ ) pulse points on the body.

Pelipis
Leher ✓ Temples
✓
BAB

Neck
Siku
✓
3 Bahu
Shoulder
Elbow

Pinggang
Waist
Pergelangan tangan
✓ Wrist Paha
✓ Thighs
Berhampiran buku lali Belakang lutut
✓ Near the ankle ✓ Behind the knees

2 Namakan alat yang digunakan untuk mengukur tekanan darah. Kemudian, pilih jawapan yang betul.
Name the devices used to measure blood pressure. Then, choose the correct answers. TP1

(a) (c)

Sfigmomanometer manual Sfigmomanometer digital mobil

Manual sphygmomanometer Mobile digital sphygmomanometer

(b) Sfigmomanometer digital mobil

Mobile digital sphygmomanometer
Sfigmomanometer manual
Manual sphygmomanometer
Sfigmomanometer digital Sfigmomanometer digital
Digital sphygmomanometer Digital sphygmomanometer

(d) Tekanan darah normal ialah (100/60, 120/80) mmHg. Bacaan (100 , 120) mmHg menunjukkan
tekanan darah ketika otot jantung (mengecut , mengendur) iaitu semasa tekanan
(diastolik , sistolik). Bacaan (60 , 80) mmHg menunjukkan tekanan darah ketika otot jantung
(mengecut , mengendur) iaitu semasa tekanan (diastolik , sistolik)./Normal blood pressure is (100/60 ,
120/80) mmHg. The reading of (100 , 120) mmHg shows the blood pressure when the heart muscles
(contract , relax) i.e. during the (diastolic , systolic) pressure. The reading of (60 , 80) mmHg shows
the blood pressure when the heart muscles (contract, relax) i.e. during the (diastolic , systolic) pressure.

Aktiviti susulan/Follow-up activity

Murid mengukur tekanan darah dengan
sfigmomanometer dan menginterpretasi data
Praktis Kendiri
daripada bacaan tekanan darah. AKTIVITI HANDS-ON
Students measure blood pressure with the
sphygmomanometer and interpret data from Eksperimen Wajib 1: Kadar denyutan nadi (rujuk silang
m.s. 161 – 164)
blood pressure readings. Compulsory Experiment 1: Pulse rate (cross-reference pp. 161 – 164)

24
 Standard Kandungan
3.4 Indeks Jisim Badan Tarikh:

3.4 EKSPERIMEN
INKUIRI
Indeks Jisim Badan
Body Mass Index (BMI)
PBD
Kontekstual

Buku teks m/s 43 – 44

Tujuan Mengira dan menentukan Indeks Jisim Badan

Calculate and determine the Body Mass Index (BMI)

Bahan dan Penimbang badan, pengukur tinggi badan

Radas Body balance, height measuring tool
Praktis Kendiri
Prosedur 1 Bahagikan murid dalam kelas kepada beberapa kumpulan.
Divide the students in class into a few groups.

BAB
2 Rekod jisim dan ketinggian murid dalam kumpulan dan hitung Indeks Jisim Badan
(BMI) menggunakan rumus di bawah.
Record the mass and height of students in the group and calculate the Body Mass Index,
3
BMI using the formula below.

Indeks Jisim = Jisim badan (kg) Body Mass Body mass (kg)
=
Badan (BMI) (Ketinggian)2 (m2) Index (BMI) (Height)2 (m2)

3 Berdasarkan kepada carta BMI di bawah, tentukan skor BMI dan risiko penyakit
seperti tekanan darah tinggi dan diabetes melitus.
Based on the BMI chart below, determine the BMI scores and risk of diseases such as
high blood pressure and diabetes mellitus.

Kategori Skor BMI (kg m–2) Risiko penyakit

Category BMI score (kg m–2) Disease risk
Kurang jisim badan Kurang daripada 18.5 Sederhana
Underweight Less than 18.5 Moderate
Jisim badan unggul 18.5 – 24.9 Sangat rendah
Desirable weight Very low
Berlebihan jisim badan 25.0 – 29.9 Rendah
Overweight Low
Obes 30.0 atau lebih Tinggi
Obese 30.0 or more High

Keputusan Nama murid Skor BMI Risiko penyakit

Name of students BMI score Risk of disease

(Jawapan murid/Student's answer)

Kesimpulan Indeks Jisim Badan ialah ukuran jisim badan berbanding dengan ketinggian.
Body Mass Index is the measurement of body mass against height.

25
 SPM PRAKTIS PENGUKUHAN 3
Kertas 1
Arahan: Setiap soalan diikuti oleh empat pilihan jawapan, A, B, C dan D. Pilih jawapan yang terbaik.
Instructions: Each question is followed by four options A, B, C and D. Choose the best answer.
1 Ra
Rajah 1 menunjukkan sejenis B Berjemur di bawah Matahari 4 Bacaan tekanan darah Encik Lim
te
termometer yang digunakan yang panas ialah 150/90 mmHg. Berapakah
un
untuk mengukur suhu badan. Stay under the hot Sun tekanan diastoliknya?
D
Diagram 1 shows a type of C Senaman berlebihan Mr Lim's blood pressure reading
BAB

th
thermometer used to measure Over exercising is 150/90 mmHg. What is his
bo
body temperature. D Demam tinggi diastolic pressure?
3 High fever A 60 mmHg B 90 mmHg
C 150 mmHg D 240 mmHg

5 Jisim badan Halim ialah 55 kg

3 Antara yang berikut, yang dan tingginya ialah 1.65 m.
manakah benar tentang kadar Berapakah BMI Halim?
denyutan nadi? Halim body mass is 55 kg and
Which of the following is true its height is 1.65 m. What is
about pulse rate? Halim's BMI?
A Kadar denyutan nadi bayi A 20.20 B 33.33
Rajah 1/Diagram 1
lebih rendah daripada C 53.35 D 56.65
Apakah termometer ini? orang dewasa
What is this thermometer? The pulse rate of a baby is 6 Apakah penyakit yang
A Termometer makmal lower than that of adult mungkin dihidapi jika BMI
Laboratory thermometer B Terdapat hanya tiga titik seseorang melebihi 30?
B Termometer klinik nadi di badan manusia What is the illness someone suffers
Clinical thermometer There are only three pulse from if the BMI exceeds 30?
C Termometer inframerah points in the human body I Tekanan darah tinggi
Infrared thermometer C Perempuan mempunyai High blood pressure
D Termometer rektal kadar denyutan nadi yang II Strok/Stroke
Rectal thermometer lebih tinggi daripada lelaki III Diabetes melitus
Females have higher pulse Diabetes mellitus
2 Mengapakah hipotermia boleh rate than males IV Serangan jantung
berlaku pada seseorang? D Atlet mempunyai kadar Heart attack
Why can hypothermia happen to denyutan nadi yang lebih A I dan II/I and II
someone? rendah B I dan III/I and III
A Terdedah kepada cuaca sejuk Athletes have a lower pulse C I, III dan IV/I, III and IV
Exposed to cold weather rate D I, II, III dan IV
I, II, III and IV

Kertas 2
Arahan: Jawab semua soalan.
Instructions: Answer all the questions.
Bahagian A/Section A
1 Sekumpulan murid menjalankan aktiviti untuk mengenal pasti Indeks Jisim Badan mereka di dalam makmal.
Maklumat di bawah menunjukkan Indeks Jisim Badan bagi 30 orang murid.
A group of students carry out an activities to identify their Body Mass Index in the laboratory. The information
below shows the Body Mass Index for 30 students.
19.0 17.0 17.0 21.0 20.0 31.0 18.0 22.0 23.0 16.0
26.0 28.0 23.5 25.0 19.0 30.0 22.0 20.0 19.5 33.0
24.0 26.0 18.5 17.5 20.0 22.5 26.0 24.0 27.0 24.0

26
 (a) Berdasarkan maklumat yang diberikan, lengkapkan jadual di bawah. TP1
Based on the given information, complete the table below.
Klasifikasi BMI Kurang daripada 18.5 18.5 – 24.9 25.0 – 29.9 30.0 atau lebih
BMI classification Less than 18.5 30.0 or more
Bilangan murid
5 16 6 3
Number of students
[2 markah/2 marks]
(b) Berdasarkan jadual di atas, lukiskan histogram yang menunjukkan bilangan murid melawan klasifikasii BMI.
Based on the table above, draw a histogram to show the number of students against BMI classification. TP3/KBAT
/KBAT
Bilangan murid

BAB
Number of students

18
3
16

14

12

10
Praktis SPM
8

Klasifikasi BMI
Kurang 18.5 – 24.9 25.0 – 29.0 30.0 atau BMI classification
daripada 18.5 lebih
Less thah 18.5 30.0 or more
[2 markah/2 marks]
(c) Nyatakan bilangan murid yang mempunyai risiko yang paling rendah terhadap penyakit seperti tekanan
darah tinggi dan strok./State the number of students who have the lowest risk for illnesses such as high blood
pressure and stroke. TP1
16
[1 markah/1 mark]
Bahagian C/Section C
2 (a) Julat suhu badan normal manusia yang sihat adalah antara 36.5°C hingga 37.2°C. Terangkan dua faktor
yang menyebabkan suhu badan melebihi normal. TP4/KBAT
The normal range of normal human body temperature is between 36.5°C and 37.2°C. Explain two factors that
cause the body temperature to exceed normal. [4 markah /4 marks]
(b) Seorang kanak-kanak lelaki mengalami suhu badan yang melebihi 39°C untuk tempoh yang lama.
Huraikan cara untuk mengatasi masalah ini. TP4/KBAT
A boy has a body temperature exceeding 39°C for a long time. Describe how to solve this problem.
Penerangan anda hendaklah mengandungi aspek-aspek berikut:
Your description should include the following aspects:
(i) Mengenal pasti masalah./Identify the problem. [1 markah/1 mark]
(ii) Terangkan punca masalah tersebut./Explain the cause of the problem. [2 markah/2 marks]
(iii) Terangkan tiga kaedah untuk menyelesaikan masalah tersebut.
Explain three methods to solve the problem. [3 markah/3 marks]

27