LIFE AND WORKS OF RIZAL

Kabanata I: REPUBLIC ACT 1425 at PAGPILI SA PANGUNAHING BAYANI

 SENATOR JOSE P. LAUREL

 Father of Rizal Law
 First introduced the Rizal Law
 Chairman of Senate Committee on Education

 CLARO MAYO RECTO

 The author or main Proponent of Law

 SENATE BILL 438

 Known as Rizal Bill
 One of the most controversial bills in the Philippines
 Senate Bill – not yet approved, need to do a debate before approved.
 Law – already approved

 SENATE BILL NO. 438

 An act to make Noli Me Tangere and El Filibusterismo compulsory reading material in all Public and Private
colleges and universities and other Purposes.

 OPPOSITIONS OF RIZAL LAWS

1. Mariano Cuenco
2. Sen. Decroso Rosales
3. Francisco “Soc” Rodrigo
4. Padre Jesus Cavanna

 NOLI ME TANGERE AND EL FILIBUSTERISMO

 Made by the abuse of prayle to the Filipino people.
 120 sentences against catholic churches.

 GROUPS WHO APPOSED THE BILL

1. Catholic Action of the Philippines
2. Congregation of the Mission
3. Knights of the Columbus
4. Catholic Teachers Guild

 REPUBLIC ACT 1425

 An act to include in the curricular of all Public and Private Schools, Colleges, and Universities courses on
the life, works and writings of Jose Rizal, particularly his novels Noli Me Tangere and El Filibusterismo,
authorizing the printing and distribution thereof, and other purposes.

 PURPOSES OF REPUBLIC ACT 1425

 Whereas, today, more than any other period of our history, there is a need for a re-dedication to the ideals
of freedom and nationalism for which our heroes live and died.
 Whereas, it is meet that in honoring them, particularly the national hero and patriot, Jose Rizal.
 Whereas, the life, works, and writings of Jose Rizal, particularly his novels.
 Noli Me Tangere and El Filibusterismo are constant and aspiring sources of patriotism with which the minds
of the youth, especially during their formative and decisive years in schools, should be suffused.
  Whereas, all educational institutions are under the supervision, and subject to regulation by the state, and
all schools are enjoined to develop moral character, personal discipline, civic conscience and to teach the
duties of citizenship; now. Therefore

 CONTENTS OF REPUBLIC ACT 1425

 also known as Rizal Law/Batas Rizal was approved on June 12, 1956 and was implemented on August 16,
1956 by the Board of National Education.

Section 1. This section mandates the students to read the two greatest novels of Rizal. These two shall be included
in the curricular of all schools, colleges and universities, public or private.
Section 2. This section mandates the schools to have "an adequate number" of copies in their libraries.
Section 3. This section orders the Board of National Education to publish the works in English, Tagalog, and other
major Philippine language.
Section 4. It prohibits the discussion of religious doctrines by persons engaged in any public school.
Section 5. A sum of 300 thousand pesos is appropriated to carry out the purposes of the law.
Section 6. It shall take effect upon its approval.

 PAGPILI KAY RIZAL

 English translation of Noli Me Tangere "Touch Me Not" and El Filibusterismo " The Reign of the Greed"

 MGA PINAGPILIANG BAYANI NG LAHI

1. Marcelo H. Del Pillar - writer
2. Graciano Lopez Jaena - writer
3. Heneral Antonio Luna - physical fight, bayan ng sariling wika
4. Emilio Jacinto - heneral, espada
5. Jose Rizal - writer

 Pamantayan sa Pagpili ng Pangunahing Bayani

1. Isang Pilipino
2. Namayapa
3. May matayog na pagmamahal sa bayan
4. May mahinahong damdamin

 Ang mga sumusunod na tao ang nagsagawa ng diskusyon upang pagusapan ang mga pagpipiliang bayani:
1. William Howard Taft
2. Morgan Shuster
3. Bernard Moses
4. Dean Worcester
5. Henry C. Ide
6. Trinidad Pardo De Tavera
7. Gregorio Araneta
8. Cayetano Arellano
9. Jose Luzurriaga

 ayon sa tala, maraming pumili kay Marcelo H. Del Pilar ngunit ito ay kanilang binago ayon kay Dr. H Otley
Beyer, isang dalubhasa sa Antropolohiya at katulong sa tekniko ng komisyon, sa kadahilanang higit na
naging madula ang buhay at kamatayan ni Rizal, lalung lalo na ang pagiging martir niya sa bagumbayan.
 ayon sa mananalambuhay na si Rafael Palma " ang mga doktrina ni Rizal ay hindi para sa isang panahon
lamang kundi para sa lahat ng panahon".
  naganap ang pagpili kay Jose Rizal bilang bayaning pambansa noong panahon ng Amerikano sa Pilipinas
sa ilalim ng pamamahala ng Gobernador Sibil William Howard Taft.

 Dahilan ng Pagkakapili kay Rizal

1. Siya ang kauna - unahang Pilipinong nanghikayat at nag-udyok upang ang buong bansa ay
magtulungan bilang isang nagkakaisang lahi at maghimagsik laban sa mga kastila.
2. Siya ay tunay na huwaran ng kahinahunan at kapayapaan na malinaw niyang pinamalas sa kaniyang
buhay.
3. Angkin niya ang lahat ng pagkilala, papuri at respeto ng nga Pilipino hanggang ngayon.

 sina heneram Emilio Aguinaldo at iba pang mga pinuno ng himagsikan na ipinatapon sa Hongkong ay
nagbigay ng pang-alaalang palatuntunan noong Disyembre 29, 1897 upang dakilain ang mga nagawa ni
Rizal, sa okasyon ng unang anibersaryo ng pagbaril sa bayani.
 ang pahayagang La Independencia, na pinamatnugutan ni Antonio Luna at ang El Heraldo de La
Revolucion, sa ilalim ng pamahalaan ni Pangulong Emilio Aguinaldo ay naglabas ng dagdag na sipi bilang
paggunita sa kamatayan ni Jose Rizal.
 nong Disyembre 20, 1898, nagpalabas si Pangulong Aguinaldo ng opisyal na proklamasyon na nagtatalaga
sa Disyembre 30 ng taong iyon bilang Araw ni Rizal. Batay rin sa proklamasyon, iniuutos ang pagtataas ng
bandilang Pilipino sa kalagitnaan ng palo mula tanghali ng Disyembre 29 hanggang tanghali ng Disyembre
30, at ang pagsasara ng lahat ng mga opisina ng pamahalaan sa buong araw ng Disyembre 30.

Kabanata II: ANG IKA – 19 NA SIGLO

 SA IBAT-IBANG PANIG NG MUNDO

 nang isilang si Rizal noong Hunyo 19, 1861, nagaganap ang giyera sibil (1861-1865) sa Estados Unidos na
kinasasangkutan ng may 2, 600, 000 na mamamayan
 nagpatupad si Pangulong Abraham Lincoln Proklamasyon ng Emansipasyon ng mga aliping Negro noong
Setyembre 22, 1863.
 Pagkaraan ng giyera sibil, binigyang-pansin ng Estados Unidos ang pagpapalawak ng kaniyang industriya.
 Noon din Pebrero 19, 1861, ang liberal na si Czar Alexander II (1855-1881), (ama, Nicolas I)ay naglabas ng
prokalamasyong nag-aalis ng serfdom sa bansang Rusya na pakikinabangan ng 22, 500, 000 magsasaka
(serfs).
 Bukod dito, nagkaroon din ng mga repormang pampulitika. Noong 1864 ang mga asembliyang panlalawigan
at distrito na tinatawag na zemstvos ay binuo.
 ZEMSTVOS – makibahagi sa gobyerno.
 Noong Abril 1862, si Emperador Napoleon III ng Pangalawang Imberyong Pranses ay nagpadala ng
hukbong Pranses sa Mexico upang sakupin ito.
 Benito Juarez pangulo ng Mexico sa panahon ng pananakop ng Imperyong Pranses noong Abril 1862.
 Iniluklok bilang tau-tauhang emperador ng Mexico noong Hunyo 12, 1864. Duke Maximilian ng Austria
iniluklok ni Napoleon III. Binitay noong ika-anim na taon ni Rizal (Hulyo 19, 1861 – 1867).
 Noong ika-19 at ika-20 siglo, ang Impluwensiya ng Europa sa Asya ay lumaki.
 Noong ika-19 na siglo, kapansin-pansin ang pagsibol ng imperyalismong kanluranin.
 Ang Inglatera ay nangunasa mga puwersang imperyalista sa buong daigdig. (ENGLAND)
 Noong panahon ni Reyna Victoria (1837-1901), ipinahayag ng mga Ingles na ang “Britanya ang siyang
naghahari sa mga daluyong”.

 Mga nasakop ng lugar/bansa ng bansang Inglatera

 Nagtagumpay ang Britanya sa Unang Digmaang Apyan (1840-1841) laban sa Imperyong tsina, na nasa
ilalim ng dinastiyang Manchu. Bunga nito, napunta sa Inglatera ang Hongkong. Sa Ikalawang Digmaang
 Apyan (1856-1860), nagwagi muli ang Britanya. Napilitan ang dinastiyang Manchu na ipagkaloob dito ang
Tangway ng Kowloon.
 Sa pagitan ng 1858 at 1900, higit na pinagtibay ng Britanya ang kanyang kapangyarihan sa India. Noong
1859, nasupil ng mga Ingles ang Rebelyong Indiyano. Nabuwag ang Imperyong Mogul at ipinatupad ng
Inglatera ang kanyang pangangasiwa sa sub-kontinente ng India na ngayon ay binubuo ng India, Pakistan,
Bangladesh.
 Dahil napagtagumpayan din ng Inglatera ang Tatlong Digmaang Anglo-Burmes (1824-1826, 1852, at 1885),
nasakop nito ang Burma. Pinalaganap nito ang kanyang impluwensya bilang bansang tagapangalaga ng
Malaya, Sarawak at Sabah (Hilagang Borneo). Naging kolonya rin nito ang Ceylon (Sri Lanka), Maldives,
Ehipto, Australya at New Zealand.

 MGA IMPERYALISTANG KANLURANIN

 Tanging ang mga bansang Hapon at Thailand ang nanatiling wala sa saklaw ng control ng Europa.
 Buffer State. Mga hindi nacolonized na bansa.
 Habang lumalakas ang mga imperyalistang kanluranin sa Asya, unti-unting nababawasan naman ang
imperyo ng Espanya. Nawala sa kanya ang mga kolonya sa Gitna at Timog Amerika kabilang ang Paraguay
(1811), Argentina (1816), Chile (1817), Columbia at Ecuador (1819), Costa Rica, Honduras, Guatemala, El
Salvador, at Nicaragua (1821), Venezuela (1822), Peru (1824), at Bolivia at Uruguay (1825).
 Gayumpaman, sa mga panahong ito hawak pa rin ng Espanya ang Cuba at ang Pilipinas sa Asya.

 SA IBA’T – IBANG PANIG NG MUNDO

 Naging malaking salik ang pagbubukas ng Canal Suez sa liberalismo sa daigdig. Ang Canal Suez ay isang
artipisyal na daanang tubig.
 Isang isthmus na hinati at nag-ugnay sa dalawang mahalagang anyong tubig, ang Red Sea at
Mediterranean Sea, pinabilis nito ang paglalayag mula Asya patungong Europa.
 Ito ay opisyal na binuksan noong Nobyembre 7, 1869 at naging sanhi din ng direktang kalakalan ng
Espanya at Pilipinas na hindi na kailangang dumaan pa ng Mexico.

 Epekto ng pagbubukas ng Suez Canal sa Pilipinas

 ang mabilis at madaling ugnayan ng Pilipinas at Espanya
 pagyabong ng pagluluwas ng Pilipinas ng mga produktong agrikultural sa ibang bansa, pagyabong ng
Pilipinas sa pandaigdigang pakikipagkalakalan, pagdadala ng mga dayuhang mangangalakal sa Pilipinas
ng mga kaisipang liberal.
 umusbong ang mga bagong uring may kaya at mga ilustrado
 Sa panahong ito, isinilang ang apat na kinikilalang dakilang Asyano sa kasaysayan na sina:
o Dr. Jose Rizal (1861)
o Rabindranath Tagore (1861)
o Sun Yat-sen (1866)
o Mohandas Karamchand Gandhi (1869)

 SA IBA’T – IBANG PANIG NG MUNDO

 Itinuring ni Gandhi si Rizal na tagapagsimula at martir ng kalayaan. Sa mga sulat ni Nehru sa anak niyang
si Indira, kinilala niya ang kahalagahan ng pag-unlad ng nasyonalismo sa Pilipinas gayon rin ang bahaging
ginampanan ni Dr. Rizal.

 ANG PILIPINAS NOONG KAPANAHUNAN NI RIZAL

 Sa Pilipinas, ang pangunahing katangian ng pulitika noong panahon ng mga Kastila ay ang pagsasanib ng
Simbahan at Estado.
 Dahil sa unyon ng Simbahan at Estado, sumibol ang natatanging anyo ng pamahalaang Kastila sa Pilipinas,
ang pagkakaroon ng “pamahalaan ng mga prayle” o frailocracia.
  Kinalaunan sa ika-19 na dantaon, kontrolado na rin nila ang kapangyarihang pulitikal, impluwensya at
kayamanan.
 Dahil sa ibang masasamang prayle, nadungisan ang reputasyon ng ibang mabubuting prayle kabilang na
sina:
o Padre Andres de Urdaneta
o Padre Martin de Rada
o Padre Juan de Placencia
o Obispo Domingo de Salazar
o Padre Miguel de Buenavides

 Ang mga Inqulino ang mga tagapamahala ng mga prayle sa mga lupaing pag-aari nila. Ang nasabing lupain
ay inuupahan ng mga inquilino at pinapaupahan naman at pinapasaka sa mga tinatawag na kasama.

 ANG KONSTITUSYONG CADIZ NG 1812

o Karapatan ng mga kalalakihan sa pagboto,
o pambansang soberanya
o monarkiyang konstitusyunal
o kalayaan sa pamamahayag
o reporma sa lupa
o malayang kalakalan

 Sa Pilipinas ang Konstitusyong Cadiz ay naimplementa lamang makaraan ang isang taon, ito ay noong Abril
17, 1813.
 Ang nasabing Konsititusyon ay noong 1813 ngunit ipinawalang bisa ng Hari noong 1814. Muling ipinairal
noong 1821, muling ipinatigil noong 1824, ibinalik noong 1836 at nawala noong 1837.
 Ang pagpapatupad at pagpapawalang bisa ng konstitusyon ay pagpapakita ng kaguluhan sa Espanya, sa
agawan o pagpapalit palit ng may hawak ng kapangyarihan. Minsan ang kapangyarihan ay nasa kamay ng
monarko at mga kakamping konserbatibo at minsan naman ay nasa kamay ng mga Kastilang liberal ang
pamumuno ng pamahalaan.
 Ang Konstitusyong Cadiz ay nagbukas ng isipan ng mga Pilipino sa mga karapatan ng mga tao. Para sa
mga Pilipino o mga Indio, ito rin ay nagtatakda sa kanila sa kalayaan sa pagbabayad ng tributo at sa
sapilitang paggawa. Nakita rin nila ang pagkakapantay pantay ng mga kastila at mga Pilipino o Indio, ang
kalayaan sa relihiyon tulad ng inasam at ipinaglaban ni Hermano Pule. Dahil sa pag-asam sa itinakda ng
Konstitusyon naging sanhi ito ng pag aalsa sa iba’t ibang panig ng kolonya, at nagbukas sa isipan sa
kalayaan at paglaya.
 Ang Konstitusyong Cadiz ay nagtakda ng karapatan ng tao at limitasyon ng kapangyarihan ng mga
namumuno ngunit ang mga ito ay hindi para sa mga sakop o kolonya ng Espanya tulad ng Pilipinas
 Ang mga awtoridad na Kastila maging sibil o eklesiyastiko ay naging masigasig sa pagpapalaganap ng
pananampalatayang Kristyanismo, ngunit hindi naman nakikita sa kanilang pamumuhay ang mga aral na
itinuturo nila. Di-makatwiran ang pagtingin sa mga Indio saanman sa pamahalaan, hukuman, opisina,
sandatahan, paaralan at maging sa hanay ng simbahan.
 Simbolo ng pagmamalupit ng mga Kastila ang mga guardia sibil (Konstabularyo) na nilikha sa atas ng hari
noong Pebrero 12,1852. Ang atas na ito ay sinusugan noong Marso 24, 1888 para mapangalagaan at
mapanatili ang kaayusan sa Pilipinas. Ito ay itinulad sa kilala at disiplinadong Guardia Civiles ng Espanya.
 Ang mga hukuman ng mga panahong ito ay tiwali. Ang hustisya ay nabibili, mabagal at may kinikilingan.
Kalunos-lunos ang kalagayan ng mga Pilipino sa litigasyon. Ang pagkakasangkot sa kaso ay isang
kalamidad. Ang gagastusin sa kaso ay madalas na labis pa sa halaga ng pag-aaring pinagtatalunan. Dahil
dito, maraming litigante ang namumulubi pagkaraan ng mahabang pag-uusig ng hukuman. Ang mga
kasong kriminal ay tumatagal nang maraming taon. Sa panahong ito, maaring nakatakas na ang tunay na
 may sala o nawala na ang dokumento. Ang kayamanan, estadong panlipunan at kulay ng balat ay mga
kailangang salik para manalo sa kaso.
 Ang pag-aari ng mga prayle sa mga lupa ay lalo lamang nagpalala sa di pag-unlad ng ekonomiya ng
Pilipinas.
 Sa sanaysay na Sobre la Indolencia de los Filipinos, (Ang Katamaran ng mga Pilipino) sinulat ni Rizal na.