G12 Fil 121 - Pagsulat Sa Filipino Sa Piling Larangan

PAGSULAT SA
FILIPINO SA
PILING
LARANGAN
(AKADEMIK)
MARIBETH P. LAGUA
S.Y. 2020-2021
1st Edition
MIT-Senior High School Page 1

Pagsusulat sa Filipino sa Piling Larangan
THE MIT VISION, MISSION, GOALS AND OBJECTIVES
MIT PHILOSOPHY
The founders of MIT affirm its strong adherence to the highest standards of performance by
its personnel who must be aware of their responsibilities as role models in human development. As
such it is committed to provide QUALITY and GOD-CENTERED education through an excellent
teaching-learning organization.
VISION
Mahardika Institute of Technology, Inc., an educational institution developing God-Fearing

men and women with balanced personality serving as a catalyst of change in bringing about harmony
and prosperity in the community, nation and humanity.
MISSION
Develop the potential of men and women in a comprehensive, wholesome and integrated
manner so that they become harmonious and balanced people in intellectual, spiritual, emotional and
physical aspect.
GOALS AND OBJECTIVES
In the context of the general mission, MIT, Inc. commits itself to develop;
INTELLECTUAL ASPECT: to develop critical thinking ability, knowledge and skills in arts, science, and
engineering and technology, problem solving skills, reasoning as well as communication and
interaction;
SPIRITUAL ASPECT: to strengthen belief in religion, faith in God, to be sensitive towards
values and norms of society, to form behavior and personality based on inter-faith values;
EMOTIONAL ASPECT: to understand personal emotions as well as emotions of others, to

strengthen the ability to be creative, to be able to think positively, to foster sense of good citizenship;
and
PHYSICAL ASPECT: to develop and nurture physical fitness and health, be ready and be
able to do practical works, to use leisure time in a useful manner, to obtain practical skills in daily
life.
The vision and mission is anchored on the verse of the Holy Qur-an, Sura Al-an’am (6:162)
Truly my prayer and my service and sacrifice, my life and my death are (all) for God, the
Cherisher of the Worlds

(DISKRIPSYON NG KURSO)
Pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulating lilinang sa mga kakayahang tungo sa

mabisa, mapanuri, at masinop na pagsusulat sa piniling larangan
Introduksiyon sa Akademikong Pagsulat
Isa sa mga pinakamahirap hasaing kasanayan sa komunikasyon ang pagsulat. Hindi

na bago sa inyo ang kuwento ng kapwa mga estudyanteng namumula na ang mga mata sa
katititig sa blangkong monitor ng kompyuter na walang maisulat ni isang salita. Kahit ang
mga batikan na sa pagsusulat ng malikhain at akademikong akda, minsan ay sinisisi ang sarili
dahil hindi alam kung paano ilalahad ang mga ideya o kung paano ikukuwento ang mga
naglalaro sa isip. Totoong ang pagsulat ay isang komplikadong proseso na nangangailangan
ng sapat na panahon upang maging mahusay rito. Hindi natin ito dapat katakutan dahil ang
pagsasanay sa pagsulat ay nagdudu- lot ng higit na pagkatuto at pag-unlad ng ating pagkatao.
Para sa maraming kabataan, sapat na umano ang kanilang husay sa pagbasa at

pagsasalita.
sinasabi nilang hayaan na lamang ang pagsulat sa mga akademiko, makata, o kuwentista.
Ngunit
hindi ito ang dapat isaisip. Kailangang linangin ang pagsusulat upang higit na mapalawak
ang ating kaalaman at mapaunlad ang ating kaisipan sa gitna ng malalaking pagbabago sa
ating mundo. Patuloy ang ebolusyon ng teknolohiya sa komunikasyon, sumisikip- lumalawak
ang mundo dahil sa globalisasyon, tumatatag ang ugnayan ng mga bansa dahil sa
nangyayaring integrasyon ng mga ekonomiya- lahat ng ito ay nakaaapekto sa maraming
aspekto ng buhay, personal man o propesyonal.
Kung nais mong makaungos sa tumitinding kompetisyon, isa sa mahahalagang

opsiyon ang linangin ang kakayahan sa pagsulat, particular sa akademikong pagsulat.
Tandaan, walang ipinanganak na mahusay magsulat. Ito ay isang kasanayang nalilinang.
Magsisimula ang yunit na ito sa pagtalakay sa ilang pananaw sa pagsulat, kahulugan

ng akademikong pagsulat, kaibahan nito sa personal na pagsulat, at ang pagsasanib ng
akademiko at personal. Tutukuyin din ang mga uri ng akademikong sulatin at ang
kahalagahan ng pagsulat nito. Ang tuon ng yunit na ito ay sa mga sumusunod na anyo ng
akademikong sulatin: abstrak, bionote, talumpati, repleksibong sanaysay, posisyong papel,
lakbay-sanaysay, at photo essay. Sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga kahulugan,
kalikasan, at katangian, mga bahagi,at mga pag-unawa mo sa mga akademikong sulating ito.

Panimulang Pagsusulit
Pangalan____________________________________________ Iskor_________
Strand____________ Petsa_________
PANUTO: Bilugan ang titik ng tamang sagot.
1. Tinatawag ding berbal na anyo ng komunikasyon.

a. Pagsulat b. Pagsasalita c. Pagbasa d. Pakikinig
2. Alin sa mga sumusunod ang isang kasanayan pormal sa pagsasalita.
a. Balagtasan b. Pakikipag-usap c. Pagkukuwento d.Pakikipagdebate
3 .Ito ay isang paraan ng paghahatid at pagtanggap ng lahat ng uri ng mensahe.
a. Wika b. Dayalek c. Komunikasyon d.Sosyolek
4 Isang paraan upang ang kaisipan ng tao ay kanyang maipahayag sa pamamagitan ng mga
simbolo.
a. Pagsulat b. Pagbasa c. Pakikinig d. Pagsasalita
5. Unang kasanayang pangkomunikasyon na natutunan ng tao.
a. Pagsulat b. Pagbasa c. Pakikinig d. Pagsasalita
6. Tumutukoy sa taong nagpapadala ng mensahe.
a. Mensahe b. daluyan c. Tagatanggap ng mensahe d. Nagbibigay ng mensahe
7. Antas ng wika na ginagamit ng mga manunulat na karaniwang matatayog , malalalim, ma-
kulay at masinop.
a. Lalawiganin b. Kolokyal c. Pambansa d. Pampanitikan
8. Ang pagtapik sa balikat ng isang tao ay halimbawa ng ____.
a. Berbal na komunikasyon c. Wikang walang tunog
b. di-berbal na komunikasyon d. simpleng tsansing
9. Pagkilala at pag-unawa sa mga simbolo at sagisag sa nakalimbag.
a. Pagbasa b. Pakikinig c. Pagsasalita d. pagsulat
10. Isang uri ng komunikasyon sa pagsulat para sa pagtatrabaho.
a. Personal b. Propesyonal c. Impormal d. Emosyonal
11. Ang sumusunod ay halimbawa ng opisyal at propesyonal na dokumentaryong pang
opisina.
a. Report b. Proposal c. Liham pasasalamat d. Diary
12. Anong antas ng wika ang “erpat” at “ermat”?
a. Pampanitikan b. Balbal c. Kolokyal d. Lalawiganin
13. Ito ay isang isinulat o makinilyadong kopya ng pagtatanghal na nagpapakita ng banghay
na pagtatanghal na nagpapakita ng mga eksena.
a. Iskrip b. Balita c. Drama d. dula
14. Ito ay may layuning nanghihikayat o magpaniwala upang maitulad ang dating naunang
Paninindigan ng iba.
a. Pangangatwiran b. Paglalarawan c. Paglalahad d. Pagsasalaysay
15.Ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng makabuluhang tunog ng isang wika.
a. Morpema b. Ponema c. Sintax d. Wala sa nabanggit
16. Ang bagong alpabetong Filipino ay binubuo ng _______letra.
a. 17 b. 28 c. 2 d. 30
17. Alin sa mga sumusunod ang ginamit na panulat ng mga sinaunang Pilipino?
a. Matutulis na bagay b. Bolpen c. Galaxy tablet d. Balahibo

18. Ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng isang salita na may kahulugan..
a. Ponema b. Sintax c. morpema d. Wala sa nabanggit
19. Alin sa mga sumusunod ang wastong katumbas ng salitang “ banal na digmaan”?
a. dyihad b. jeehad c. dyeehad d. jihad
20. Ang pag-unawa at pag-aanalisa kung ano ang ipinahihiwatig at kahulugan ng tunog.
a. Pagbasa b. Pagsulat c. Pakikinig d.Pagsasalita
21. Alin ang mga sumusunod ang kabilang sa mga kasanayang di-pormal sa pagsasalita?
a. Pakikipanayam b. Balagtasan c. Pakikipag-usap d. Pagbabalita
22. Uri ng komunikasyon na gumagamit ng wika na maaaring pasulat o pasalita.
a. Berbal b. Di-berbal c. Wika c. dayalek
23. antas ng komunikasyon na kinabibilangan ng dalawa o higit pang bilang ng tao.
a. Interpersonal b. Intrapersonal c. Pangkultura d. Pangkaunlaran
24. Ito ay tumutukoy sa pinag-uusapan o ideyang gustong ilipat sapamamagitan nang wasto o
tamang wika at kilos.
a. Mensahe b. Kolokyal c. Daluyan d. Konteksto
25. Isang paksang pampanitikang likha ng guni-guni at bungang –isip na hango sa isang
buhay na tunay na nangyayari o maaaring mangyari.
a. Maikling Kuwento b. Nobela c. Tula d. Epiko
26. Ito ang pangunahing argumento ng pananaliksik.
a. Balangkas b. Lagom c. Layunin d. Tesis
27. Dito matatagpuan ang mga batayang aklat o iba pang librong sanggunian na inirere-
komendang gamitin ng mga guro sa kanilang mga estudyante.
a. Reserved collection c. Journal section
b. Reference collection d. Periodical section
28. ang bahaging naglalaman ng disenyo at paraan ng pangangalap ng datos na gagamitin sa
pananaliksik.
a. Layunin b. Metodolohiya c. Inaasahang awtput d. Rasyonal
29. Dito matatagpuan ang seleksiyon ng mga aklat na may kinalaman sa pangkalahatang
sangkap ng karunungan sa iba’t ibang disiplina.
a. Gen. Reference Books c. Periodical
b. Reserved collection d. Reference collection
30. Alin sa mga sumusunod ang HINDI isang kasanayan pormal sa pagsasalita?
a. Pagpapakilala sa sarili b. Pagtatalumpati c. Pagbabalita d. Balagtasan
31. Isa itong paraang karaniwang ginagamit sa market research o sa mga pananaliksik na
nauukol sa pagbebenta ng mga produkto o serbisyo.
a. Feasibility b. Metodolohiya c. sarbey d. Caste Study
32. Ang pagkuha ng pinakamahalagang impormasyon sa isang teksto upang maitanghal ito
sa mas maikling anyo.
a. Paglalagom b. Metodolohiya c. Layunin c. Rasyonal
33. Isang paraan ng pagsusuri sa pamamagitan ng obserbasyon at pagtatala ng mga datos na
makukuha buhat sa mga inaaral na siwason, konsepto, ideya o lugar.
a. Caste study b. Sarbey c. Metodolohiya c. Feasibility study
34. Ang tala ng mga aklat, artikulo, opisyal na dokumento ng gobyerno, Manuskrito at iba
pang publikasyon tungkol sa isang paksa.
a. Bibliography b. Autobiography c.Diary d. Bionote

35 Isang maikling akademikong papel na nagbibigay ng pangkalahatang impormasyon
tungkol sa isang panukalang saliksik.
a. Posisyong papel b.Konseptong papel c. Repleksibong Sanaysay d.Abstrak
36. Ito ay pinakamababang antas ng wika.

a. Balbal b. kolokyal c. Lalawiganin d. Pambansa
37. Tumutukoy sa pagkakaroon ng pagkakaiba sa loob ng isang wika.
a. Barayti b. Idyolek c. Antas d. tungkulin
38. Ang wikang ginagamit sa isang tiyak na lugar, rehiyon o probinsya
a. Idyolek b. Dayalek c. Sosyolek d. Rejister
39. Ito ay ang masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na isinasaayos sa paraang
arbitraryo.
a. Dayalek b. Idyolek c. Sosyolek d. Rejister
40. Antas ng wika na gamitin sa mga particular na pook o lugar.
a. Pambansa b. Pampanitikan c. Lalawiganin d. Kolokyal
41. antas ng komunikasyon na gumagamit ng mas midya katulad ng radio, telebisyon, at
pahayagan.
a. Pangkultura b. Pangkaunlaran c. Pangmasa d. Pang organisasyon
42. Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng sagabal sa mabisang komunikasyon?
a. gutom b. Busina ng dyip c. A lamang c. A at B
43. Ito ay isang lipon ng mga salitang may simuno at panaguri.
a. Pangungusap b. sugnay c. salita d. parirala
44. Ito ang daluyan ng tunog.
a. Oras b. Edad c. kultura d. Tsanel
45. Uri ng pagsasalita na binibigyan ng maikling panahon ang tagapagsalita para
Makapaghanda ng sasabihin sa paraang balangkas.
a. Ekstemporenyus c. Pagbasa ng isang itinakdang papel
b. Memoryadong Pagsasalita d. Impromptu
46. Tinatawag na “ spur of the moment “ na uri ng pagsasalita.
a. Memoryadong pagsasalita
b. Pagbasa ng isang itinakdang papel
c. Impromptu
d. Ekstemporenyus
47. Tawag sa takot sa pagsasalita sa harap ng madla o publiko.
a. Actrophobia b. Glossophoebia c. Hydrophohia c. wala sa mga nabanggit
48. Kahulugan na batay sa pahiwatig na kahulugan o iba pang kahuluga.
a. Konotasyon b. Kontekstwal c. Denotasyon d. Teknikal na kahulugan
49. Ito ay isang espesyalisadong uri ng pagsulat.
a. Akademik b. teknikal c. Jornalistik d. Referensyal
50. Sa uring ito ng pagsulat lumalabas ang imahinasyon ng manunulat na siyang ginagamit sa
panitikan.
a. Referensyal b. Profesyonal c. Malikhain d. Akademik

My Learning Episodes
Unit 1: Introduksiyon sa akademikong Pagsulat
Module 1: Kahulugan at kalikasan ng akademikong pagsulat.
Nilalaman (Content ) Kahulugan, at kalikasan ng akademikong pagsulat

Pamantayang Pangnilalaman  Nauunawaan ang kalikasan , layunin, at paraan ng
( Content Standard ) pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulating ginagamit
sa pag-aaral sa iba’t ibang larangan (Akademik )
Pamantayan sa Pagganap Pagkatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay;
( Performance Standards )  Nasusuri ang kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng
ibat’t ibang anyo ng sulatin.
Mga kasanayang Pampagka-
tuto( Learning Competencies 1. Nabibigyang – kahulugan ang akademikong
pagsulat
2. Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin
ayon sa :
a. Layunin
b. Gamit
c. Katangian
d. Anyo
3. Nakapagsasagawa ng panimulang pananaliksik
kaugnay ng kahulugan , kalikasan , at katangian ng
iba’t ibang anyo ng sulating akademiko.
Sangguniang Aklat PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN:

AKADEMIK- May akda-Mar Anthony Simon dela Cruz
 Time Allotment Week 1-2
Paksa 1: Kahulugan at kalikasan ng akademikong pagsulat..

Detalyadong kasanayang pampagkatuto : Sa modyul na ito, inaasahang magagawa mong:
Mabigyang kahulugan ang akademikong pagsulat sa pamamagitan ng:
a. Pag-unawa ng mga pananaw sa pagsulat
b. Paghahambing ng akademikong pagsulat at personal na pagsulat
c. Pagbibigay ng halimbawa ng akademikong pagsulat
A.My Introduction

 Ano-ano ang mga naisulat mong mga sulatin?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
 Nagsulat ka na ba ng sanaysay na nagpapaliwanag ng iyong pananaw sa isang isyu?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Mga Mahahalagang Pag-aaral ( Mga Paksa))
KAHULUGAN AT KALIKASAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT
Mga Batayang Kaalaman sa Pagsulat
Ano ang Pagsulat?
 Ang Pagsulat ay ang masistemang paggamit ng mga grapikong marka na kumakatawan sa

espesipikong lingguwistikong pahayag (Rogers,2005).Ibig sabihin, may natatanging simbolo
(mga titik, bantas, at iba pang marka) para sa bawat ponema o tunog, atang mga simbolong
ito ang ginagamit sa pagsusulat ng mga pahayag.
 Ang Pagsulat ay sistema ng permanente o malapermanenteng pananda na kumakatawan sa
mga pahayag (Daniels & Bright, 1996). Permanente dahil nakasulat o nakaukit ang mga
pananda sa papel, kahoy, bato, at iba pang materyal.
 Masistema ang pagsulat dahil bawat pananda ay may katumbas na makabuluhang tunog at
isinaayos ang mga panandang ito upsng makabuo ng makabuluhang salita o pangungusap.
Masistema ang pagsulat dahil ginagabayan ito ng mga batas sa gramatika.
 Ang Pagsulat ay nakadepende sa wika. Kung walang wika, walang pagsulat.
 Arbitraryo ang mga sistema ng pagsulat. Nag-iiba iba ang sistema ng pagsulat depende sa
wika at kultura. Hal. Ang alagang hayop na tinaguriang bestfriend ng tao ay isinusulat na
“aso-sa Filipino, “dog” sa Ingles, at “perro” sa Espanyol.
 Ang Pagsulat ay isang paraan ng pagrerekord at pagpepreserba ng wika.
 Komunikasyon ang isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat (Fisher,2001).
 Ang Pagsulat ay simbolong kumakatawan sa kultura at tao.
 Ang Pagsulat ay pundasyon ng sibilisasyon (Goody, 1987).
Akademikong Pagsulat :
Ang Pagsulat- ay isang pangangailangan.Nagsusulat ang tao upang tugunan ang mga personal
na pangangailangan.Nagsusulat ang tao hindi lamang upang magpahayag ng saloobin at bumuo at
magpatatag ng mga ugnayan, bagkus ay upang mapabuti ang sarili.
Ano ang Akademikong Pagsulat at personal na pagsulat?
 Ang Akademikong Pagsulat o intelektuwal na pagsulat- ay isang uri ng pagsulat na kailangan

ang mataas na antas ng pag-iisip. Ang mga detalye nito ay naglalayong magbigay ng
impormasyon base sa matibay na ebidensiya na bunga ng obserbasyon.
Mga halimbawa: abstrak, bionote, panukalang proyekto, talumpati, sintesis, at
repleksibong sanaysay.

 Ang Personal na pagsulat ay isang impormal na pagsulat na nagtataglay ng damdamin at
base sa sariling opinyon at kaisipan at walang sinusunod na tiyak na balangkas ilan sa mga
halimbawa ay dyornal, diary at liham.
Mga karagdagang sanggunian (Textbooks/Internet sources )
My Learning Activities
A. Independent Practice
Activity 1.Sagutin ang mga tanong sa iyong sariling opinyon :
1. Ano ang Pagsulat?

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_______________
2. Bakit nagsusulat ang isang tao?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_______________
B. Graphic Organizers
Panuto:Isulat ang kaibahan ng dalawang katangian ng akademikong pagsulat
Akademiko Personal
C. My Reflections and Analysis (Enrichment)

Processing Questions: Sagutin ang mga sumusunod:
1.Bakit mahalaga ang kasanayan sa akademikong pagsulat?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
______________________________________________________________
2. Paano makasusulat ng isang ng isang mahusay na akademikong sulatin?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3.Ano-ano ang mga kaibahan ng akademikong pagsulat sa personal na pagsulat?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_________________________________________________________________
D. Evaluation (Pagsusuri)
Panuto: Isulat sa patlang kung Tama o Mali ang pahayag sa bawat bilang.
________1. Ang pagsulat ay nakadepende sa wika, kapag walang wika walang pagsulat.
________2. Walang kinalaman ang pagsulat sa kultura at tao.
________3. Arbitraryo ang sistema ng pagsulat.
________4. Ang pagsulat ay pundasyon ng sibilisasayon.
________5. Masistema ang pagsulat dahil ginagabayan ito ng mga batas sa gramatika.
________6. Ayon kay Goody,1987, ang pagsulat ay sistema ng permanente o
malapermanenteng
pananda.
________7. Isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat ay komunikasyon.
________8. Ang pagsulat ay pangangailangan.
________9. Nagsusulat ang tao upang makalimot.
________10. Ang pagsulat ay isang paraan ng pagrekord at pagpapareserba ng wika.
Rubrik
Mga Napakahusay Mahusay Katamtaman Di- Puntos

Pamantayan 4 3 2 Gaanong
Mahusay 1
Nilalaman
Estilo ng
pagkakasulat
Dating sa
mambabasa
Paksa 2. Pagkilala sa iba’t Ibang Akademikong Sulatin

Detalyadong kasanayang pampagkatuto: Sa modyul na ito , inaasahang magagawa mong ;

Makilala ang iba’t Ibang Akademikong sulatin sa pamamagitan ng:
a. Paggamit ng mga hulwaran upang maging organisado at malinaw ang daloy ng mga
ideya sa
Akademikong sulatin.
b. Pagtukoy sa mga anyo ng akademikong sulatin.
c. Pagsulat ng Autobiography / Talambuhay
A. My Introduction (PAGGANYAK)
 Kung ikaw ay pagsusulatin ng papel –pananaliksik, anong paksa ang gusto mong pag-aralan
at bakit?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
Mga Mahahalagang pag-aaral (Mga paksa)
Mga Layunin sa akademikong Pagsulat

 Impormatibong akademikong sulatin ay nagbibigay ng kaalaman at paliwanag.
Hal. balita papel na nagpapaliwanag ng konsepto
lahok sa encyclopedia papel na nagpapaliwanag ng konsepto
ulat na nagpapaliwanag sa estadistika sulatin tungkol sa kasaysayan
tesis
 Personal o malikhaing akda bukod sa pagbibigay ng impormasyon, magbibigay ng aliw ang

mga tekstong ito sa mambabasa.
Hal. autobiography memoir
diary liham
 Sulating nang hihikayat ay may layuning kumbinsihin o impluwensiyahan ang mambabasa
na pumanig sa isang paniniwala, opinyon, o katuwiran.
Hal. konseptong papel manifesto
mungkahing saliksik editoryal
posisyong papel talumpati
Mga Gamit sa akademikong Pagsulat
 Depinisyon- pagbibigay ng katuturan sa konsepto o termino.

Hal. ang pormal na depinisyon ng “kalayaan”, mga salitang kasingkahulugan
nito, at etimolohiya o pinanggalingan ng salitang ito.
 Enumerasyon- pag-uuri o pagpapangkat ng mga halimbawang nabibilang sa isang uri o
klasipikasyon.
Hal. ayon sa lahi, uri, kulay, kasarian, panahon, interes at iba
 Order- pagsusunod-sunod ng mga pangyayari o proseso.
Hal. kronolohiya ng mga pangyayari sa Pilipinas mula1896 hanggang 1898
Proseso sa pagluluto ng adobo
Pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari na nagdulot sa paglubog ng
barkong MV Dona Paz.
 Paghahambing o Pagtatambis- pagtatanghal ng pagkakatulad o pagkakaiba ng mga tao, lugar,
pangyayari , konsepto at iba pa.

Hal. Benigno Aquino III at Gloria macapagal- arroyo
EDSA I, EDSA II, at EDSA III
Katarungan at hustisya
 Sanhi at Bunga- paglalahad ng mga dahilan ng pangyayari o bagay at kaugnay na epekto
nito.
Hal. dahil sa kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura (sanhi)
Laging bumabaha sa kalakhang maynila (bunga)
 Problema at Solusyon- Paglalahad ng mga suliranin at pagbibigay ng mga posibleng lunas sa
mga ito
Hal. edukasyon ang sagot sa kahirapan
 Kalakasan at kahinaan- paglalahad ng positibo at negatibong katangian ng isa o higit pang
bagay,
Sitwasyon, o pangyayari.
Hal. mga kalakasan at kahinaan ng programang K to 12 na sistema ng
edukasyon sa Pilipinas.
Mga Katangian ng Akademikong Sulatin

 Pormal ang tono
 Karaniwang sumusunod sa trasisyonal na kumbensiyon sa pagbabantas, grammar, at baybay
 Organisado at lohikal ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya
 Hindi maligoy ang paksa
 Pinahahalagahan ang kawastuan ng mga impormasyon
 Karaniwang gumagamit ng mga simpleng salita upang maunawaan ng mambabasa
 Hikit sa impormasyon
 Bunga ng masinop na pananaliksik
Anyo ng Akademikong Sulatin

 Pamumuna
 Manwal
 Ulat
 Sanaysay
 Balita
 Editoyal
 Encyclopedia
 Tesis
 Disertasyon
 Papel pananaliksik
 Liham
 Autobiography
 Konseptong papel
A. Independent practice
Activity 1. Magsulat ng Autobiography / Talambuhay
B. Graphic Organizer
Panuto: Magbigay ng halimbawa ng bawat pahayag.

Paghahambing o Pagtatambis
Sanhi at Bunga
Problema at Solusyon
Kalakasan at Kahinaan
C. My Reflections and Analysis ( Enrichment)

1. Ano ang mas madaling isulat, ang akademikong teksto o malikhaing teksto? Bakit?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
____________________-
2. Kapag nagsusulat ng pormal na sulatin sa Filipino, sumusunod ka ba sa kumbensiyon sa
pagbabantas, grammar, at baybay?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
____________________
3. Sinasabi na ang akademikong pagsulat ay bunga ng masinop na pananaliksik. Sa tingin
mo, gaano ka kahusay sa pananaliksik?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
____________________
4. Alin sa mga inilistang anyo ng akademikong teksto ang pinapangarap mong sulatin?
Bakit?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
____________________
D. Pagsusuri:
Panuto: Ibigay ang sumusunod:
1. Ano –ano ang mga gamit sa akademikong pagsulat?

_________________________________
_____________________________________
_________________________________
_____________________________________

_________________________________
_____________________________________
_________________________________
2. Mga layunin ng akademikong pagsulat

________________________________
________________________________
________________________________
Rubrik
Mga Napakahusay Mahusay Katamtaman Di gaanong Puntos

Pamantayan mahusay
Pagsulat ng
Salita
Baybay,
Gramar, at
bantas
Pagkukusa

Unit 1: Introduksiyon sa akademikong pagsulat
Module 2: Pagsulat ng Abstrak
Nilalaman (Content ) Abstrak
Pamantayang Pangnilalaman  Natitiyak ang angkop na proseso ng pagsulat ng

( Content Standard ) piling sulating akademiko
Pamantayan sa Pagganap  Nakasusulat ng 3-5 na sulatin mula sa nakalistang

( Performance Standards ) anyo na nababatay sa pananaliksik.
Mga kasanayang Pampagka-  Nakasusulat ng maayos na akademikong sulatin.
tuto( Learning Competencies  Nakasusunod sa istilo at teknikal na
pangangailangan ng akademikong sulatin.
AKADEMIK –May akda Mar Anthony Simon dela Cruz
 Time Allotment Week 3
Paksa 2: Abstrak
Specific Learning Outcomes: Sa modyul na ito , inaasahang magagawa mong:
Maisagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng abstrak sa pamamagitan ng.
a. Pagtukoy ng mga katangian at karaniwang nilalaman ng isang abstrak
b. Pagsulat ng abstrak batay sa binasang artikulo
c. Paghahambing ng dalawang bahagi ng abstrak
My Introduction
Sagutin ang mga sumusunod:
 Sa iyong palagay, ano ang mga kalakasan mo sa pagbasa ng akademikong teksto?

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
 Ano ang estito mo sa pagtukoy sa mga pangunahin o mahalagang ideya ng isang papel
pananaliksik?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Mga Mahahalagang Pag-aaral ( Mga Paksa)
Kahulugan ng Abstrak
Ang Abstrak- mula sa Latin na abstracum- ay ang maikling buod ng artikulo o ulat na
inilalagay bago ang introduksiyon.
Kalikasan at Bahagi ng abstrak
1. Deskriptibong abstrak
a. Inilalarawan nito sa mga mambabasa ang mga pangunahing ideya ng papel.
b. Nakapaloob dito ang kaligiran, layunin, at tuon ng papel o artikulo.
c. Kung ito ay papel pananaliksik, hindi na isinasama ang pamamaraang ginamit,
kinalabasan ng pag-aaral, at konklusyon.
Mas karaniwan itong ginagamit sa mga papel na humadidades at agham panlipunan, at sa mga
sanaysay sa sikolohiya.
2. Impormatibong Abstrak
a. Ipinahahayag nito sa mga mambabasa ang mahahalagang ideya ng papel.
b. Binubuod dito ang kaligiran, layunin, tuon, metodolohiya, resulta, at kongklusyon ng
papel.
c. Maikli ito, karaniwang 10% ng haba ng buong papel at isang talata lamang.
d. Mas karaniwan itong ginagamit sa larangan ng agham at inhinyeriya o sa ulat ng mga
pag-aaral sa sikolohiya.
Mga hakbang sa pagsulat ng Abstrak
 Basahing muli ang buong papel

 Isulat ang unang draft ng papel
 Irebisa ang unang draft
 I-profread ang pinal na kopya
Mga katangian ng mahusay na Abstrak
 Binubuo ng 200-250 salita

 Gumagamit ng mga simpleng pangungusap na nakatayo sa sarili nito bilang isang yunit ng
impormasyon.
 Kompleto ang mga bahagi
 Walang impormasyong hindi nabanggit sa papel
 Nauunawaan ng pangkalahatan at ng target na mambabasa
 Mga karagdagang sanggunian (Textbooks/Internet sources )

A.Independent Practice
Activity 1.Basahin ang sumusunod na abstrak sa siyentipikong artikulong nilathala sa isang
internasyunal na journal at sagutin ang mga kaugnay na tanong pagkatapos.
Abstrak
Gamit ang datos mula sa panglabas na kaanyuan at mga gene sequence mula sa mitochondria,
nagsagawa kami ng rebiyong ng tatlong species ng reptile (reptile) na nabibilang sa genus na
Brachymeles, Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa kaanyuan ng mga populasyon sa ba’t ibang isla.
Dalawang kalat na species- na Brachymeles boulengeri at Brochymeles schadenberrgi- ang patuloy
na kinikilala dahil sa magkakatulad na laki ng katawan at pagkakahawig ng kulay at anyo ng
kanilang kaliskis . Ang ikatlong species, ang Brachymeles talinis, ay matatagpuan sa isla ng Jolo at
sa gitna ng hilagang bahagi ng Pilipinas. Ipinapakita n gaming datos na ang bawat isa sa apat na
subspecies ng B. boulengeri at ang dalawang subspecies ng B. schadenbergi ay may ay may
natatanging kalamnang henetiko, may bukod-bukod na distribusyon, at naiiba sa ibang miyembro ng
games sa maraming aspekto ng panlabas na kaanyuan at samakatuwid ay nararapat na kilalanin
bilang ganap na species. Binigyang katuturan ng aming datos henetiko ang pagkilala sa populasyon
ng b. talinis mula sa Luzon bilang bagong species at ang pagtuklas ng isang hindi inasahang bagong
species mula sa isla ng Jolo bilang isang bago at ganap na species na namumukod nitong kaanyuan.
Sa pamamagitan ng rebisyong ito, tumaas ang bilang ng species na nabibilang sa genes na
Brachymeles mula sa pilipinas sa 25.
1. Tungkol saan ang pag-aaral ayon sa binasang abstrak?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
2. Anong uri ito ng abstrak?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
3. Ano-Anong mga bahagi ang makikita mo rito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
4. Ano-ano ang mga kalakasan at kahinaan ng abstrak na ito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________
B.Graphic Organizer
Panuto: isulat ang kaibahan ng dalawang bahagi ng Abstrak

Deskriptibong Abstrak Impormatibong abstrak
C.My Reflections and analysis (Enrichment)

Processing Questions:Sagutin ang mga sumusunod:
A.Bakit mahalagang basahing muli ang buong papel bago isulat ang abstrak?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
________________________
2. Paano ilalahad sa abstrak ang mga impormasyong nakuha sa papel?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
____________________
3. Ano ang kahalagahan ng pagrebisa ng unang draft ng abstrak?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
____________________
4.Bakit kailangan gumamit ng mga simpleng salita at pangungusap sa abstrak?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________

*Rubrik

pamantayan 4 3 2 mahusay 1
Mensahe
Imprmasyon
Dating sa
Mambabasa
A.Pagsusuri
Panuto: Ibigay ang mga sumusunod:
1. Mga hakbang sa pagsulat ng abstrak
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
2. Mga katangian ng mahusay na abstrak
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________

Unit 1: Introduksiyon sa akademikong pagsulat
Module 3: Pagsulat ng Bionote
Nilalaman (Content ) Bionote

( Content Standard ) piling sulating akademiko.
Pamantayan sa Pagganap Pagkatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay:

( Performance Standards )  Nakasusulat ng 3-5 na sulatin mula sa nakalistang
anyo na nakabatay sa pananaliksik.
tuto( Learning Competencies  Nakasusunod sa istilo at teknikal na
pangangailangan ng akademikong sulatin.

AKADEMIK-Mar Anthony Simon dela Cruz
Paksa: Bionote
Specific Learning Outcomes: Sa modyul na ito, inaasahang magagawa mong:
Makasunod sa estilo at teknikal na pangangailangan ng pagsulat ng bionote sa pamamagitan
ng :
a. Pagsagawa nang mataman na mga hakbang sa pagsulat ng bionote.
b. Pagsulat ng organisado, malikhain , at kapani-paniwalang sariling bionote
c. Pagtukoy sa kalakasan at kahinaan ng Bionote
My Introduction
 Paano mo ipinapakilala ang sarili sa mga kaedad?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
 Paano mo ipinapakilala ang sarili sa nakatatanda?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
 Paano mo ipinapakilala ang sarili sa nakababata?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ano ang Bionote?

Ang bionote- ay isang sulatin upang ipaalam sa iba hindi lamang ang ating karakter
kundi maging ang ating kredibilidad sa larangang kinabibilangan.
Mga katangian ng mahusay na Bionote

 Maikli ang nilalaman. Mas maikli ang bionote , mas babasahin ito.Sikaping paikliin ang
iyong bionote at isulat lamang ang mahahalagang impormasyon . Iwasan ang pagyayabang.
 Gumagamit ng pangatlong panauhang pananaw. Tandaan, laging gumamit ng pangatlong
panauhang pananaw sa pagsulat ng bionote kahit ito pa ay tungkol sa sarili.
Hal. “ Si Juan dela Cruz ay nagtapos ng BA at Economics sa UP- Diliman. Siya ay

kasalukuyang nagtuturo ng Macroeconomic Treory sa parehong pamantasan”.
 Kinikilala ang mambabasa. Kung ang target na mambabasa ay mga administrador ng

paaralan., kailangang hulmahin ang bionote ayon sa kung ano ang hinahanap nila.
Hal. Ano ang kalipikasyon at kredibilidad mo sa pagsulat ng batayang aklat.

 Gumagamit ng baligtad na tatsulok. Katulad sa pagsulat ng balita at iba pang obhetibong
sulatin, unahin ang pinakamahalagang impormasyon. Bakit? Ito ay dahil sa ugali ng
maraming taong basahin lamang ang unang bahagi ng sulatin. Kaya sa simula pa lamang ay
isulat na ang pinakamahalagang impormasyon.
 Nakatuon lamang sa mga angkop na kasanayan o katangian. Mamili lamang ng mga
kasanayan o katangian na angkop sa layunin ng iyong bionote.
Hal. Hindi na kailangang banggitin sa bionote ang pagiging negosyante o chef.
 Binabanggit ang degree kung kailangan. Kung may PhD sa antropolohiya, halimbawa, at
nagsusulat ng artikulo tungkol sa kultura ng ibang ng Ibanag sa Cagayan, mahalagang isulat
sa bionote ang kredensiyal na ito.
 Maging matapat sa pagbabahagi ng impormasyon. Walang masama kung paminsan-minsan
ay nagbubuhat ng sariling bangko kung ito naman ay kailangan upang matanngap sa
inaaplayan o upang sa iba ang kakayanan. Siguraduhin lamang na tama o totoo ang
impormasyon.

Activity 1.Panuto: Basahin ang sumusunod na bionote at sagutin ang mga kaugnay na
tanong pagkatapos.
Nagtapos ako ng BS Geodetic engineering at MA Sociology, at kasalukuyang

kumukuha ng PhD sa Filipino; Pagsasalin sa UP-Diliman, Disertasyon na lamang ang kulang
ko. Nagtuturo ako ng panitikan sa Unibersidad ng Santo Tomas at resident fellow din ng
UST Center for Creative Writing and Literary Studies. Lagi akong tumatambay sa hardin
upang magsulat.Nailathala ng NCCA ang unang koleksiyon ko ng tula noong 2013. Mahusay
raw, ayon sa mga kritiko. Nailathala naman noong 2014 ang ikalawang koleksiyon ko ng
tula. Pangarap kong Manalo sa Carlos Palanca Memoria Awards for Literature.
Nakapaglathala at nakapagbasa na rin ng mga akademikong papel sa isang local na journal at
kumperensiya. Interes ko talaga ang pagluluto at panonood ng mga pelikula.
1. Sa palagay mo, nagiging matagumpay ba ang bionote sa awtor? Pangatuwiran ang

sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________
2. Ano-ano ang mga kalakasan at kahinaan ng binasang bionote?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________
3. Kung ikaw si Juan dela cruz, Paano mo aayusin ang iyong bionote? Isulat muli ang
maayos na bionote na bersiyon ng bionote.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________
Activity 2
Panuto: Magsulat ng mahusay na bionote para sa pagaaplay ng trabaho.
B.Graphic Organizer
Panuto: Ipaliwanag ang sumusunod na pahayag.
Maikli ang nilalaman

Nakatuon lamang sa mga angkop na
kasanayan o katangian
Maging matapat sa pagbabahagi ng

impormasyon
C.My Reflections and Analysis (Enrichment)

1. Bakit kailangan maikli lamang ang bionote?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ano ang papel ng mambabasa ng bionote? Bakit sila mahalaga ? Ipaliwanag
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Bakit kailangang unahin ang pinakamahalagang impormasyon sa bionote?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Kailan masasabing sapat na ang impormasyong ibinahagi ng bionote?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
*Rubrics

pamantayan 4 3 2 Mmahusay 1
Mensahe

Impormasyon
Dating sa
mambabasa
D.Pagsusuri
Panuto: Isulat sa patlang kung Tama o Mali ang pahayag sa bawat bilang.
________1. Makikita ang CV ang mga detalye tungkol sa natamong edukasyon,at nakaraang
trabaho.
________2. Ang bionote ay isang mahabang impormatibong sulatin.
________3. Nagsusulat tayo ng bionote upang ipaalam sa iba ang karakter at kredibilidad sa
larangan
na kinabibilangan.
________4. Sa pagsulat ng bionote, iwasan ang pagyayabang .
________5. Tandaan laging gumamit ng pangalawang panauhang pananaw.
________6. Isa sa mga katangian ng mahusay na bionote ay maging matapat sa pagbabahagi
ng impormasyon.
________7. Ang tagumpay ng bionote ay nakasalalay sa pagtugon ng kung ano ang gusting
Makita
O malaman ng mambabasa tungkol sa awtor.
________8. Ang bionote ay maituturing na isang marketing tool.
________9. Kailangan mag-imbento ng impormasyon para bumango ang pangalan at
makaungos sa Kompetisyon.
________10. Hinihingi sa biodata ang mga personal na impormasyon.

Module 4: Pagsulat ng Panukalang Proyekto
Nilalaman (Content ) Panukalang Proyekto

Pamantayan sa Pagganap Pagkatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay:

( Performance Standards )  Nakasusulat ng 3-5 na sulatin mula sa nakalistang
anyo na nakabatay sa pananaliksik.
tuto( Learning Competencies  Nakasusunod sa istilo at teknikal na pangangai-
langan ng akademikong sulatin.

AKADEMIK-Mar Anthony Simon dela Cruz
Paksa: Panukalang Proyekto

Masunod ang istilo at teknikal na pangangailangan ng akademikong sulatin sa pamamagitan ng
:
a. Pagkilala ang panukalang proyekto ayon sa kahulugan, layunin,gamit,katangian , at anyo sa

pamamagitan ng ;
b. Pagsulat ng isang panukalang proyekto.
c. Pagtukoy sa mga hakbang sa paghahanda at pagsulat ng panukalang proyekto.
My Introduction
Sagutin ang mga sumusunod:

 Magkano ang baon mo sa isang araw?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________
 Paano mo ito pagkasyahin?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
____________

PAGSULAT NG PANUKALANG PROYEKTO
Paghahanda sa pagsulat ng panukalang Proyekto
Paano sisimulan ang pagsulat ng panukalang Proyekto ? Bago magsulat, kailangan munang
malinaw ang nais na mangyari sa binabalak na proyekto. Ano ang naiisip mong proyekto? Ano- ano
ang mga layunin nito? Bakit kailangang isagawa ito? Gaano ito katagal? Sino-sino ang makikina-
bang sa proyekto? Kailangan ding tukuyin kung magkano ang iminumungkahing badyet at kung
sino-sno ang sangkot sa pagsasakatuparan ng proyekto.
Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto
a. Panimula- ilalahad ang rasyonal o ang mga suliranin, layunin o motibasyon.

b. Katawan- ilalagay ang detalye ng mga kailangang gawin at ang imumungkahing badyet para
sa mga ito.
c. Konklusyon- ilalahad ang mga benepisyong maaaring idulot ng proyekto.
Mga espesipikong laman ng panukalang Proyekto

a. Pamagat- Tiyaking malinaw at maikli ang pamagat.
Hal. “ Panukala para sa TULAAN 2015 sa Pagdiriwang ng Buwan ng wika “
b. Proponent ng proyekto – Tumutukoy ito sa tao-o organisasyong nagmumungkahi ng
proyekto . Isinusulat ditto ang address , e-mail , cell phone o telepono , at lagda ng tao
O organisasyon.
c. Kategorya ng proyekto- Ang proyekto ba ay seminar o kumprehensiya , palihan , pananalik-
Sik patimpalak , konsiyerto, o outreach program ?
d. Petsa- kalian ipadadala ang proposal at ano ang inaasahang haba ng panahon upang
maisakatuparan ang proyekto?
e. Rasyonal- Ilalahad dito ang mga pangangailangan sa pagsasakatuparan ng proyekto at kung
ano ang kahalagahan nito.
f. Deskripsiyon ng proyekto- Isusulat dito ang mga panlahat at tiyak na layunin o kung ano ang
nais matamo ng panukalang proyekto. Nakadetalye rito ang mga pinaplanong paraan upang
maisagawa ang proyekto at ang inaasahang haba ng panahon upang makompleto ito.
g. Badyet- Itatala rito ang detalye ng lahat ng inaasahang gastusin sa pagkompleto ng proyekto.
h. Pakinabang – Ano ang pakinabang ng proyekto sa mga direktang maaapektuhan nito- sa
ahensiya o indibidwal na tumulong upang maisagawa ang proyekto?
Paggawa ng Plan of action

a. Kailangan linawin ang mga bagay na dapat gawin ayon sa kanilang pagkakasunod-sunod.
b. Tukuyin din ang haba ng panahong gugugulin sa bawat Gawain.
c. Kung kailangan , ipaloob dito ang mga taong nakatalaga para sa bawat gawain.
d. Tiyaking makatotohanan ang planong gawain at naisasaalang –alang ang pondo at panahong
gagastuhin at gugugulin dito.
Hai:
Plan of Action para sa TULAAN 2015
1. Pag-apruba at paglabas ng badyet ( 7 araw)
2. Pagbuo ng mga opisyal at puno ng mga komite (1 araw)
3. Reserbasyon ng pagdarausan ng programa, lighting at sound system, at catering service (1
Araw)
4. Pagkontak sa mga makatang lalahok at pagtiyak sa kanilang pagdalo (7 araw)
5. Paggawa ng distribusyon ng mga publicity material (3 araw)
6. Pagpapadala ng mga liham- imbitasyon ng mga opisyal ng unibersidad (1 araw)
7. Pag-aayos ng entablado at ng venue (Kalahating araw)
8. Programa ( kalahating araw)
Mungkahing Badyet
Hindi maidaraos ang proyekto, gaano man kahalaga ang layunin nito, kun g walang
Badyet. Sa panukalang proyekto, itala ang inaasahang gastusin ng proyekto upang
maisakatuparan ang mga layunin nito.
Ang sumusunod ay halimbawa ng mungkahing badyet para sa programang idaraos para
pagdiriwang ng Buwan ng Wika sa isang unibersidad:
Item Halaga
Venue 10 000.00
Lighting at sound system 7 000.00
Disenyo ng entablado
Bulaklak 500 x 2 1 000 . 00
Iba pa 500 500. 00
Publicity Material
Tarpaulin 600 x 2 1200. 00
Poster 50 x 10 500. 00
Pagkain
Awdiyens ( cocktail ) 50 x 100 5 000. 00
Mga organizer, guro, makata 100 x 30 3 000. 00
Honorarium para sa mga dadalong makata 1 000 x 5 5 000. 00
Token para sa mga dadalong makata 300 x 5 1 500. 00
Kabuuang Halaga 34 700 00
A.Independent Practice
Activity 1.Isulat sa bond paper ang detalye ng imumungkahing badyet para sa pinaplanong
seminar sa pagsulat ng korespondensiya opisyal.
B.My Map (Graphic Organizer)

Panuto: Ayusin ang tamang pagkasunod-sunod ng mga espisipikong laman ng Panukalang
Proyekto.Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.

1. _________ a. Rasyunal
2. _________ b. Badyet
3. _________ c. Pamagat
4. _________ d. Pakinabang
5. _________ e. Kategorya ng Proyekto
6. _________ f. Petsa
7. _________ g. Deskripsiyon ng
8. _________ Proyekto
h. Proponent ng Proyekto

Processing Questions:
Magpunta sa http://mysite.dlsu.edu.ph/student/11231084/pao.html at basahin
ang tampok na artikulo.tungkol sa ilang problemang kinahaharap ng isang barangay.
Pagkatapos basahin ay sagutin ang mga sumusunod:
1.Ano ang pangunahing problema sa barangay?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Kanino isinisisi ng kapitan ang problemang ito? Sang –ayon ka sa kanya? Ipaliwanag ang
sagot.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Ano-ano ang mga naiisip na solusyon ng kapitan sa mga problemang ito? Sa iyong
palagay , makatutulong kaya ang mga ito ? Ipaliwanag ang sagot.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
4.Kung ikaw ang kapitan, paano mo tutugunan ang malalang problema sa barangay?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5.Kung magmumungkahi ka ng proyekto upang mabigyan ng solusyon ang
problemang ito, ano ito at bakit?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

6.Isulat ang panukalang proyektong ito. Ipabasa ito sa mga kaklase at alamin kung
ano ang masasabi nila rito. Susuriin mo rin ang ginawang proyekto ng iyong mga
kaklase.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________________
_______________________________________________________________
*Rubrics

Pamantayan mahusay
Nilalaman
Impormasyon
Panghihikayat
Pagsusuri
Panuto: Aling bahagi ng panukalang proyekto ang inilalarawan sa bawat bilang? Isulat ang
iyong
Sagot sa nakalaang espasyo.
________________________1. Tatagal ng apat na araw ang seminar-workshop, mula ika 10
hanggang ika 13 ng Agosto 2020.
________________________2. Panukala para sa pagdiriwang ng Bongao Day.
________________________3. Humihingi kami ng 50,000 para sa mga biktima ng bagyong
Ondoy.
________________________4. Konsultasyon sa lahat ng mga manggagawa kaugnay sa
iminumung
Kahing proyekto ( apat na araw )
________________________5. Panukala para sa mga Senior Citizens sa Tawi-Tawi..
A. Panuto: Isulat ang mga hakbang sa paggawa ng Plan of action.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_______________________

Module 5: Pagsulat ng Talumpati
Nilalaman (Content ) Talumpati

Pamantayan sa Pagganap  Nakasusulat ng 3-5 na sulatin mula sa nakalistang

( Performance Standards ) anyo na nakabatay sa pananaliksik.
Mga kasanayang Pampagka-
tuto( Learning Competencies  Nakasusulat ng talumpati batay sa napakinggang
halimbawa.

AKADEMIK- May akda-Mar Anthony Simon dela Cruz
 Time Allotment  7-8
Paksa: Talumpati
Magsulat ng Talumpati batay sa napakinggang halimbawa sa pamamagitan ng:
a. Pagtukoy ang mga hakbang sa pagsulat ng talumpati.
b. Pagasulat ng isang organisado, malikhain, at kapani-paniwalang talumpati;at
c. Pagibigkas nang maayos at may damdamin ang isinulat na talumpati
My Introduction
 Naranasan mo na bang magsalita sa harap ng maraming tao? Ibahagi ito . Ano ang aral na
nakuha mo sa karanasang ito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
________________________________________________________________________
 Bilang estudyante, ano sa palagay mo ang praktikal na kahalagahan sa iyo ng pagtatalum-
pating pampubliko?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________
_______________________________________________________________
Mga Mahahalagang Pag-aaral ( Mga Paksa)
Pagsulat ng Talumpati
Talumpati- ay isang anyo ng panitikan na binibigkas sa harap ng maraming tao.
Uri ng Talumpati ayon sa layunin
1. Impormatibo-ito ay naglalahad ng mga kaalaman tungkol sa isang partikular na paksa.

Hal: Talumpati tungkol sa mga epekto ng schizophrenia sa dumaranas nito, mga balakid sa
pag-aaral ng ikalawang wika, at mga katangian ng isang mabuting mamamayang
Pilipino.
2. Nanghihikayat- kapag ang layunin ay hikayatin ang tagapakinig na magsagawa ng isang
partikular na kilos o kaya hikayatin na panigan ang opinyon o paniniwala ng tagapagsalita.
Hal: Talumpati tungkol sa kasamaang maaring idulot ng kontrasepsiyon sa kababaihan.
3. Mang-aliw-nagbibigay aliw sa mga tagapakinig.
Hal: ang mga pagpapatawa sa mga comedy bar o pagbibigay pugay sa isang mahalagang tao
sa pamamagitan ng pagkukuwento ng mga nakatatawa niyang karanasan.
4. Okasyonal na talumpati- Isinusulat at binibigkas para sa isang partikular na okasyon.
Hal: Kasal, kaarawan, despedida at parangal
Uri ng Talumpati ayon sa kahandaan
a. Impromptu- halos walang paghahanda sa pagsulat at pagbigkas ng talumpati.

b. Extemporaneous- pinaghahandaan ito sa pamamagitan ng speech plan, upang maging
epektibo ang pagbigkas.
Proseso sa pagsusulat ng talumpati

1. Paghahanda- Mahalagang mapukaw ang atensiyon ng tagapakinig sa unang pangu
ngusap pa lamang kaya sa pagsulat ng introduksiyon, kailangan silang ihanda at isama sa
paglalakbay.
2. Pag-unlad- Huwag iiwan o bibitawan ang tagapakinig sa kalagitnaan ng paglalakbay sa
pagsulat, siguraduhing nakatutok ang atensiyon nila. Lumikha ng tensiyon , magkuwento,
magbigay ng mga halimbawa, maghambing at magtambis , o gumamit ng mga tayutay at
mga talinghagang bukambibig.
3. Kasukdulan- Ito ang pagkakataong narating na kasama ang tagapakinig ang tuktok ng bundok
sa bahaging ito, inilalahad ang pinakamahalagang mensahe ng talumpati. Ito rin ang
bahaging pinakamatindi na ang emosyon.
4. Pagbaba- Isa ito sa pinakamahirap na bahagi ng pagsulat ng talumpati. Paano ba ito
tatapusin? Maaaring ibuod ang mahahalagang puntong tinalakay sa talumpati

Activity 1. Gumawa ng isang talumpati. Pumili sa apat na uri nito ayon sa layunin at I video ang
sarili habang binibigkas nang maayos at may damdamin ang isinulat na talumpati.
B.My Map (Graphic Organizer)

Panuto: Magbigay ng halimbawa ng sumusunod:
Impormatibo
Nanghihikayat
Nang-aaliw
Okasyonal

Processing Questions
Pakinggan ang Talumpati ni Lourd de Vetra na kaiyang binigkas sa harap ng mga
nagsipagtapos sa UP Kolehiyo Pangmadlang komunikasyon noong 2012.Makikita ito sa
http://www.interaksyon.com/aeticle/30190/lourd-de-veyras-graduation speech-for-up-
masscomm-class-of-2012.Pagkatapos basahin sagutin ang mga sumusunod na tanong:
1. Ano-ano ang mahahalagang kaisipan sa talumpati ni de Veyra? Isa-isahin ang mga

ito.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________________________________
2. Sa isang pangungusap, ano ang mensahe ng kaniyang talumpati?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________________________________
3. Ano ang naramdaman mo habang Pinakikinggan at pagkatapos pakinggan ang talumpati?

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4. Paano ginamit ni de Veyra ang lengguwahe sa kaniyang talumpati?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5. Sa kabuuan, base sa pinakinggang halimbawa, nagging matagumpay ba para sa iyo ang
talumpati ni de veyra? Bakit oo bakit hindi.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
___________________________________________________________________
*Rubrics

Pamantayan 4 3 2 Mahusay 1
Panimula
Tingin
Paggamit ng
wika
Tinig
Kilos ng
katawan

Pagsusuri
Panuto: Ibigay ang mga sumusunod:
1. Uri ng talumpati ayon sa layunin

_____________________________ _________________________________
_____________________________ _________________________________
2. Uri ng talumpati ayon sa kahandaan

_____________________________ _________________________________
_____________________________ _________________________________
3. Proseso sa Pagsulat ng Talumpati

_____________________________ _________________________________
_____________________________ _________________________________

MAHARDIKA INSTITUTE OF TECHNOLOGY, INC.
SENIOR HIGH SCHOOL
ILMOH STREET, BONGAO, TAWI-TAWI
QUARTERLY ASSESEMENT
PANGALAN:_________________________________________________ ISKOR: ___________

STRAND: ________________
PETSA:___________
I-Bilugan ang titik ng salita o pariralang makabubuo sa mga sumusunod na pahayag.

1. Impormatibong talata na naglalahad ng mga kalipikasyon ng awtor at ng kanyang
kredibilidad bilang propesyunal.
a. Bionote b. Biodata c. Curriculum vitae d. Autobiography
2. Isang pagpapahayag na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
a. Talumpati b. balita c. tula d. balagtasan
3. Ang pagbibigay ng katuturan sa konsepto o termino.
a. Depinisyon b. Enumerasyon c. Order d. Abstrak
4. Ang masistemang paggamit ng mga grapikong marka na kumakatawan sa espisipikong
lingguistikong pahayag.
a. Pagbasa b. Pagsulat c. Pagbigkas d. Pagtula
5. Isa sa mga katangian ng akademikong sulatin ay:
a. Impormal ang wika nito c. Magaan ang tono at kumbersyonal
b. Pormal ang tono d. Madalas maligoy ang paglalahad
6. Ayon sa kanya, ang pagsulat ay sistema ng permanenteng pananda na kumakatawan sa
mga pahayag.
a. Rogers 2005 b. Daniels & Bright 1996 c. Fisher 2001 d. Goody1987
7. Itatala rito ang detalye ng lahat ng inaasahang gastusin sa pagkompleto ng proyekto.
a. Rasyonal b. pamagat c. Badyet d. petsa
8. Inilalahad dito ang pangangailangan sa pagsasakatuparan ng proyekto at kung ano ang
kahalagahan nito.
a. Pamaga b. badyet c. Rasyonal d. Deskripsiyon ng proyekto
9. Ang mahusay na abstrak ay binubuo ng ______salita.
a. 50-100 b. 100-150 c. 200-250 d. 150-200
10. Isusulat dito ang panlahat at tiyak na layunin o kung anong natamo ng panukalang
proyekto.
a. Kategorya ng proyekto c. Deskripsyon ng proyekto
b. Rasyonal d. badyet
11. Ang pagpapatawa sa mga comedy bar o pagbibigay pugay sa isang mahalagang tao.
a. Nanghihikayat b. mang aliw c. Impormatibo d. Deskriptibo
12. Ito ay siksik na bersyon ng mismong papel.
a. Bionote b. Abstra c. Konseptong papel d. Autobiography
13. Ang mga sumusunod ay halimbawa ng impormatibong akademikong sulatin maliban sa ____.
a. Balita b. Talumpati c. Tesis d. Autobiography
14. Makikita dito ang mga detalye tungkol sa natamong edukasyon.
a. Abstrak b. Curriculum Vitae c. Biodata d. Bionote
15. Ang pag-uuri o pagpapangkat ng mga halimbawang nabibilang sa isang uri o klasipikasyon.
a. Enumerasyon b. Depinisyon c. order d. Paghahambing
16. Paglalahad ng positibo at negatibong katangian ng isa o higit pang bagay.
a. Kalakasan at kahinaan c. problema at solusyon
b. Paghahambing at Pagtatambis d. Sanhi at Bunga

17. Itinuturing na akademikong teksto ng mga sumusunod maliban sa____________.
a. Autobiography b. Diary c. Liham d. Posisyong papel
18. Ang pagsusunod-sunod ng mga pangyayari o proseso.
a. Order b. Enumerasyon c. Depinisyon d. Paghahambing
19. Hinihingi dito ang mga personal na impormasyon ng isang tao.
a. Abstrak b. Bionote c. Biodata d. Autobiography
20. Kabilang sa mga personal at malikhaing akda.
a. Mungkahing saliksik c. Panitikan
b. Posisyong papel d. Konseptong papel
21. Nag iiba- iba ang sistema ng pagsulat depende sa wika at kultura.
a. Arbitraryo b. Masistema c. Kumakatawan sa kultura d. Balangkas
22. Pagtatanghal ng pgkakatulad ng mga tao.
a. Paghahambing o pagtatambis c. Sanhi at bunga
b. Kalakasan at kahinaan d. Problema at solusyon
23. Ang pagbabasa muli ng buong papel ay isa sa mga hakbang sa pagsulat ng _________.
a. Abstrak b. Bionote c. Autobiography d. Biodata
24. Sa pagsulat ng unang draft ng papel kailangan__________.
a. Huwag kopyahin ang mga pangungusap
b. Iwasto ang maling grammar at mekaniks
c. Tanggalin ang mga hindi na kailangang impormasyon
d. Huwag magpalinlang
25. Ayon sa kanya, ang pagsulat ay pundasyon ng sibilisasyon.
a. Googy 1987 b. Rogers 2005 c. Daniels & Bright 1996 d. Gleason
26. Ang sumusunod ay mga halimbawa ng akademikong sulatin maliban sa isa.
a. Tesis b. Disertasyon c. Konseptong papel d. Haiku
27. Paglalahad ng mga dahilan ng pangyayari o bagay at ang kaugnay na epekto nito.
a. Sanhi
b. Paghahambing o pagtatambis
c. Problema at solusyon
d. Kalakasan at kahinaan
28. Sa talumpati, karaniwang inilalahad ang pinakamahalagang mensahe sa _______.
a. Simula b. wakas c. kasukdulan d. wala sa
nabanggit
29. Halos walang preparasyon sa pagsulat at pagbigkas sa talumpating _________.
a. Impromptu b. Extemporanous c. manuskrito d. kinabisado
30. Isa itong uri ng pagsulat na kailangan ang mataas na antas ng pag-iisip.
a. Akademikong pagsulat c. Konseptong papel
b. Personal na sulatin d. disertasyon
31. Ito ay naglalahad ng mga kaalaman tungkol sa isang particular na paksa.
a. Impormatibo b. nanghihikayat c. nang-aliw d. okasyonal
32. Mukha lamang walang preparasyon ngunit ang totoo ay pinaghahandaan sa pamamagitan ng
pagsulat ng speech plan.
a. Impromptu b. Extemporaneous c. Manuskrito d. Kinabisado
33 . Isang pangangailangan upang magpahayag ng saloobin.
a. Pagsulat b. pagbasa c. Pagsasalita d. pakikinig
34 . Isa sa pinakamahirap na bahagi ng pagsulat ng talumpati.
a. Kasukdulan b. Pagbaba c. Paghahanda d. Pag-unlad
35. Paglalahad ng mga saloobin at pagbibigay ng mga posibleng lunas sa mga ito.
a. problema at solusyon
b. Kalakasan at kahinaan
c. sanhi at bunga
d. Paghahambing at pagtatambis
36. Ilalahad dito ang mga pangangailangan sa pagsasakatuparan ng proyekto at kung ano ang
Kahalagahan nito.
a. Rasyonal b. Pamagat c. Pakinabang d. petsa
37. Mga hakbang sa pag-assemble ng bisikleta ay isang halimbawa ng _____.
a. order b. enumerasyon c. depinisyon d. sanhi at bunga
38. Hinihingi sa biodata ang mga personal na impormasyon maliban sa isa.
a. pangalan b. kasarian c. edad d. kapitbahay
39. Ang mga sumusunod ay katangian ng mahusay na bionote maliban sa isa.
a. Maikli ang nilalaman
b. Kinikilala ang mambabasa
c. Gumagamit ng baligtad na tatsulok
d. mahaba at detalyado
40. Proseso sa pagsulat ng talumpati; mahalagang mapukaw ang atensiyon ng tagapakinig sa
unang pangungusap pa lamang .
a. Paghahanda b. pag-unlad c. kasukdulan d. pagbasa
41. Ayon sa kanya, ang komunikasyon ang isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat.
a. Fischer, 2001 b. Googy, 1987 c. Daniels,1996 d. Rogers 2005
42. Ang pagsulat ay isang paraan ng pagrerekord at pagrereserba ng _______.
a. Salita b. wika c. Parirala d. saugnay
43. Ang mga sumusunod ay halimbawa ng impormatibong sulatin maliban sa isa.
a. Balita b.Tesis c. lahok sa encyclopedia d. Manifesto
44. Ito ay may layuning kumbinsihin o impluwensiyahan ang mambabasa na pumanig sa isang
paniniwala.
a. Sulating nanghihikayat c. Impormatibong akademikong sulatin
b. Personal o malikhaing akda d. Akademikong pagsulat
45. Paglalahad ng mga dahilan ng pangyayari o bagay at ang kaugnay na epekto nito.
a. Problema at solusyon b. Order c. Sanhi at bunga d. Depinisyon
46. Ang sistemang patriyarka ang dahilan ng mababang pagtingin ng marami sa mga babae ay
isang halimbawa ng _____.
a. Enumerasyon b. Kalakasan at kahinaan c. Sanhi at bunga d. Order
47. Ito ay impormatibong talata na maikli at siksik.
a. Curriculum vitae b. Biodata c. Autobiography d. Abstrak
48. Mahalagang mapukaw ang atensiyon ng tagapakinig sa unang pangungusap pa lamang.
a. Paghahanda b. Pag-unlad c. Kasukdulan d. Pagbaba
49. Alin dito ang hindi kabilang sa mga anyo ng akademikong sulatin.
a. Tesis b. Sanaysay c. autobiography d. Diary
50. Ito ang pagkakataong narrating na kasama ang tagapakinig ang tuktok ng bundok.
a. Pagbaba b. kasukdulan c. Paghahanda d. Pag-unlad


G12 Fil 121 - Pagsulat Sa Filipino Sa Piling Larangan

Uploaded by

Document Informationclick to expand document information

Document Informationclick to expand document information

Copyright:

Available Formats

G12 Fil 121 - Pagsulat Sa Filipino Sa Piling Larangan

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

G12 Fil 121 - Pagsulat Sa Filipino Sa Piling Larangan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PAGSULAT SA

MIT-Senior High School Page 1

Mahardika Institute of Technology, Inc., an educational institution developing God-Fearing

GOALS AND OBJECTIVES

EMOTIONAL ASPECT: to understand personal emotions as well as emotions of others, to

MIT-Senior High School Page 2

Pagsulat ng iba’t ibang anyo ng sulating lilinang sa mga kakayahang tungo sa

Introduksiyon sa Akademikong Pagsulat

Isa sa mga pinakamahirap hasaing kasanayan sa komunikasyon ang pagsulat. Hindi

Para sa maraming kabataan, sapat na umano ang kanilang husay sa pagbasa at

Kung nais mong makaungos sa tumitinding kompetisyon, isa sa mahahalagang

Magsisimula ang yunit na ito sa pagtalakay sa ilang pananaw sa pagsulat, kahulugan

MIT-Senior High School Page 3

PANUTO: Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Tinatawag ding berbal na anyo ng komunikasyon.

MIT-Senior High School Page 4

MIT-Senior High School Page 5

36. Ito ay pinakamababang antas ng wika.

MIT-Senior High School Page 6

Unit 1: Introduksiyon sa akademikong Pagsulat

Module 1: Kahulugan at kalikasan ng akademikong pagsulat.

Nilalaman (Content ) Kahulugan, at kalikasan ng akademikong pagsulat

Sangguniang Aklat PAGSULAT SA FILIPINO SA PILING LARANGAN:

 Time Allotment Week 1-2

Paksa 1: Kahulugan at kalikasan ng akademikong pagsulat..

MIT-Senior High School Page 7

Mga Mahahalagang Pag-aaral ( Mga Paksa))

KAHULUGAN AT KALIKASAN NG AKADEMIKONG PAGSULAT

Mga Batayang Kaalaman sa Pagsulat

Ano ang Pagsulat?

 Ang Pagsulat ay ang masistemang paggamit ng mga grapikong marka na kumakatawan sa

Ano ang Akademikong Pagsulat at personal na pagsulat?

 Ang Akademikong Pagsulat o intelektuwal na pagsulat- ay isang uri ng pagsulat na kailangan

MIT-Senior High School Page 8

Mga karagdagang sanggunian (Textbooks/Internet sources )

1. Ano ang Pagsulat?

C. My Reflections and Analysis (Enrichment)

2. Paano makasusulat ng isang ng isang mahusay na akademikong sulatin?

MIT-Senior High School Page 9

Mga Napakahusay Mahusay Katamtaman Di- Puntos

Paksa 2. Pagkilala sa iba’t Ibang Akademikong Sulatin

MIT-Senior High School Page 10

Mga Mahahalagang pag-aaral (Mga paksa)

Mga Layunin sa akademikong Pagsulat

 Personal o malikhaing akda bukod sa pagbibigay ng impormasyon, magbibigay ng aliw ang

Mga Gamit sa akademikong Pagsulat

 Depinisyon- pagbibigay ng katuturan sa konsepto o termino.

MIT-Senior High School Page 11

Mga Katangian ng Akademikong Sulatin

Anyo ng Akademikong Sulatin

MIT-Senior High School Page 12

C. My Reflections and Analysis ( Enrichment)

1. Ano –ano ang mga gamit sa akademikong pagsulat?

MIT-Senior High School Page 13

2. Mga layunin ng akademikong pagsulat

Mga Napakahusay Mahusay Katamtaman Di gaanong Puntos

MIT-Senior High School Page 14