Ɯ
| Ɯ | |
|---|---|
| Ɯ ɯ | |
| Sú-iōng huat | |
| Su-siá hē-thóng | Lating jī-bió |
| Luī-hîng | Jī-bió |
| Gú-im sú-iōng | It-puann piáu-sī pì āu put uân-tûn bió-im /ɯ/, hi̍k-tsiá pì iong uân-tûn bió-im /ʉ/.[1] |
| Unicode bé-uī |
(U+019C) |
| Li̍k-sú | |
| Huat-tén |
|
| Kî-thañ | |
Ɯ (sió-siá ɯ), mā kiò-tsò "⟨U⟩ ê tò-píng ⟨M⟩" hi̍k-tsiá "U ê tiông-ho̍k hîng", sī tong-dan hām chami-gú siá-tsok tang-tiong sú-iōng ê hù-ka jī-bió. ⟨Ɯ⟩ ê sió-siá jī-bió hîng-tsōng kah U-U liân-jī hi̍k-tsiá tò-píng ê m kāng-khuán, kū-thé tshú-kuat teh jī-thé ⟨Ɯ, ɯ⟩ ê hîng-sik, tsit-ê hîng-sik sī khiā-tī hūn-ha̍p jī-bió ê kiril jī-bió sha Ш ê siâ-thé tsháu-su jī-bió ⟨È⟩. Kî-tiong tuā-siá jī-bió khuann khí-lâi tshin-tshiūnn hòng-tuā ê sió-siá hi̍k-tsiá tuā-siá ê sha ⟨Ш⟩, iōng teh su-siá tsòng-gú hām bouyei-gú, uì 1950 nî-tāi kàu 1980 nî-tāi tshoo-kî, iû James Owen Dorsey tshòng-kiàn ê tsi̍t-tsióng khiā-tī tuā-siá jī-bió M ⟨M⟩ piáu-sī tuā-siá jī-bió kah sió-siá jī-bió M ⟨m⟩ piáu-sī sió-siá jī-bió ê tò-píng M ⟨ꟽ, ɯ⟩ ê tsi̍t-tsiòng hîng-sik iōng teh kanza, siouan tíng-tíng gú-giân ê su-siá. Ài tsù-ì tio̍h-sī bē-sái kā Ɯ kah lating-gú tang-tiong sú-iōng ê jī-bió M tńg-se̍h tsò ⟨ꟽ⟩ jī-bió kô-tsò-hué.
Im-ti̍k piáu-sī
[siu-kái | kái goân-sí-bé]⟨Ɯ ɯ⟩ —thong-siông iōng teh piáu-sī pì āu put uân-tûn bió-im /ɯ/[1] ê im-ti̍k.
Sú-iōng gú-giân
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Kóo Norsk-gú
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tshiú-kó AM 227 fol. tang-tiong ê Kóo Norsk-gú tang-tiong sú-iōng uu liân-jī. Stjórn, ti̍k-pia̍t kin-kì Reidar Astås tī 2009-nî pán tang-tiong ê kong-huat, pí-jû "Ok er hon ſꜳ̋ ɯ̋t au fo 50va".[2][3]
Vassalli ê Malta jī-bió
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Mikiel Anton Vassalli tī 1788-nî tshut-pán ê Alfabeto Maltese (Malta jī-bió) lāi-té su-iōng tò-píng ê m. Vassalli teh i āu--lâi ê Malta jī-bió tang-tiong thè-uānn tsit-ê jī-bió kah kî-thann kui-ê jī-bió.
Piáu-im jī-bió
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Liân-jī ⟨uu⟩ í-king iōng teh Isaac Pitman ê piáu-im jī-bió ū tsiânn-tsē pán-pún hi̍k-tsiá tsi̍t-kuá-á ián-sing jī-bió lāi-té; ti̍k-pia̍t sī piáu-sī pì āu uân-tûn bió-im [u], pí-jû tan-sû ⟨fɯl⟩ (giàn-thâu) hi̍k-tsiá ⟨fɯd⟩ (si̍t-bu̍t).
Sūi-tián hong-giân jī-bió
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Liân-jī uu ⟨ɯ⟩ iōng teh Johan August Lundell 1878-nî ê Suī-tián hong-giân jī-bió lāi-té, tāi-piáu tsi̍t-ê pì iong uân-tûn bió-im [ʉ][4].
Ural phing-im jī-bió
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Liân-jī uu ⟨ɯ⟩ teh Ura piáu-im jī-bió tang-tiong iōng teh pì iong uân-tûn bió-im /ʉ/[4].
Kok-tsè im-piau
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Teh kok-tsè im-piau tang-tiong, sió-siá jī-bió [ɯ]sī tāi-piáu pì-āu put uân-tûn guân-im ê hû-hō. Tsit-ê hû-hō tī 1905-nî ê API-pió tang-tiong í-king kū-iú tsit-ê im-ti̍t.
Tong-dan gú
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Teh í 2014-nî phing-huat su-siá ê Tong-dan gú tang-tiong, ‹ ɯ › iōng teh piáu-sī pì āu put uân-tûn guân-im /ɯ/[5].
Chami-gú
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Teh chami-gú tang-tiong, kin-kì 2013-nîthe̍h-tshut ê phing-siá huat, ⟨ɯ⟩ iōng teh piáu-sī pì āu put uân-tûn bió-im /ɯ/[6]
Kanza
[siu-kái | kái goân-sí-bé]James Owen Dorsey sú-iōng tò-píng ê m lâi piáu-sī [m] hām /b/[7] tsi-kan ê hú-im.
Iakut-gú
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tò-píng ê ⟨m⟩ hōo Semyon Novgorodov iōng tehi-ê Iakut-gú jī-jió lāi-té, tsit-ê jī-bió sī khiā tī 1917-nî tsì 1927-nî sú-iōng ê kok-tsè im-piau tíng-kuân[8].
Bouyei-jîn hām Zhuang-jîn
[siu-kái | kái goân-sí-bé]
Teh bouyei-gú hām tsòng-gú tang-tiong, Ɯ tāi-piáu pì-āu put uân-tûn bió-im /ɯ/, tī 1982-nî teh zhuang-gú tang-tiong hōo jī-bió W hām teh bouyei-gú tang-tiong hōo jī-bió E tshú-tāi.
Jī-hîng
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tsit-ê jī-bió ê phing-siá sī jī-bió M (m) ê sió-siá hîng-sik ê tian-tò piàn-huà.
Piàn-thé hām hîng-sik
[siu-kái | kái goân-sí-bé]| Tuā-siá | Sió-siá | Biâu-su̍t |
|---|---|---|
|
Khiā tī sió-siá ê tuā-siá hîng-thé. | |
|
Sann-tshin-tshiūnn kiril jī-bió cha ⟨Ш⟩ ê tuā-siá hîng-thé, 1982-nî í-tsiân iōng teh bouyei-gú hām tsòng-gú. | |
|
Tuā-siá jī-bió khiā-tī tuā-siá jī-bió ⟨M⟩ ê jī-thé, tshin-tshiūnn teh kî-tiong ê tsi̍t-tsióng huán-tńg bîng-bûn M jī-thé ê latin jī-bió. | |
|
Tuā-sài jī-bió iû nn̄g-ê liân-jī ê tuā-siá jī-bió ⟨U⟩ sóo tsoo-sîng ê jī-thé, iōng-teh boo-mî pán-pún ê piáu-im hîng jī-bió hi̍k-tsiá in-ê iân-sin jī-sû. | |
|
Hîng-thé huē-tsè tsò uân-tsíng ê jī-bió luī-sū tio̍h ⟨Times New Roman⟩ ê jī-thé, tshíǹ-suànn khiā-tī tíng-kuân pit-uē khui-thâu ê tò-pîng; tō tshin-tshiūnn ⟨uu⟩ ê liân-jī hîng-thé. |
|
Iiōng luī-sū ê ⟨Times New Roman⟩ jī-thé huē-tsè tsò tò-píng ⟨m⟩ ê hîng-thé; teh uē-suànn ê sán-ê bué-liu tio̍h-sī teh ⟨m⟩ jī-thé tò-píng liáu-āu ê tíng-kuân) lóng-ú tshìn-suànn. |
|
Iōng beh sio-kāng ê thâu-bué pit-uē huē-tsè ê siâ-thé hîng-sik; kin-kì jī-thé ê hông-khe, ē-tàng sī tò-píng ê ⟨m⟩ hi̍k-tsiá ⟨uu⟩ liân-jī hîng-thé. |
Kè-sǹg-ki piáu-sī
[siu-kái | kái goân-sí-bé]Tò-píng ê M ē-tàng iōng í-hā Unicode (latin jī-bió khok-tián-B, kok-tsè im-piau khok-tián (Unicode/U0250)) jī-hû piáu-sī:
| Hîng-sik | Jī-bió | Jī-hû ket-kòo | 16 tsìn-tsè tāi-bé | Suat-bîng |
|---|---|---|---|---|
| tuā-siá | Ɯ | Ɯ | U+019C |
Lating tuā-siá jī-bió ⟨M⟩ huán-tńg |
| sió-siá | ɯ | ɯ | U+026F |
Lating tuā-siá jī-bió ⟨m⟩ huán-tńg |
Tiong-sè-kí Unicode jī-thé kè-uē (MUFI) khu-hun tumbled m hām ⟨uu⟩ ê liân-jī, pīng-tshiánn sú-iōng su-iú jī-hû ⟨U+E8C6⟩, ⟨U+E8C7⟩ iōng teh uu liân-jī (kan-na teh kah MUFI pian-bé kiam-iông ê jī-thé tang-tiong).
Tsù-kái
[siu-kái | kái goân-sí-bé]- ↑ 1.0 1.1 台語字第0950151609號公告，《臺灣閩南語羅馬字拼音方案 Archived 2011-07-28 at the Wayback Machine.》，中華民國教育部，2006年10月14日. (Hàn-gí)
- ↑ Medieval Unicode Font Initiative 2011.
- ↑ « AM 227 fol., fo 50 »[1][2], sur handrit.is (consulté le 7 avril 2022)
- ↑ 4.0 4.1 Eriksson 1961, p. 140.
- ↑ Gué et al. 2020.
- ↑ Aguirre, González & Panchí 2013.
- ↑ Dorsey 1894, p. 363.
- ↑ Yevlampiev, Jumagueldinov & Pentzlin 2012.
Tsham-khó bûn-hiàn
[siu-kái | kái goân-sí-bé]- (cmi + es) Daniel Aguirre Licht, Rubén González Vélez et Macario Panchí Carupia, Karta ẽbẽra beɗea ɓɯ kawabiy ita, Manual de enseñanza y escritura ẽbẽra-chamí, Gerencia Indígena, Gobernación de Antioquia, 2013 (ISBN 978-958-8683-56-0, lire en ligne [archive])
- (en) James Owen Dorsey, A study of Siouan cults, Washington, Smithsonian Institution, Bureau of Ethnology, Government Printing Office, 1894 (lire en ligne [archive])
- (en) Alexander John Ellis (dir.), « Orijin and ᶙs ov Ƌɛ Fɷnetic Alfabet », Ƌɛ Fɷnetic Jurnal, no 1, janvier 1848, p. 4-31 (lire en ligne [archive])
- (sv) Manne Eriksson, Svensk ljudskrift 1878–1960 : En översikt över det svenska landsmålsalfabetets utveckling och användning huvudsakligen i tidskriften Svenska Landsmål, Stockholm, P. A. Norstedt & Söner, 1961 (lire en ligne [archive])
- (en) International Phonetic Association, Handbook of the International Phonetic Association : a guide to the use of the International Phonetic Alphabet, Cambridge, UK ; New York, NY, Cambridge University Press, 1999, 204 p. (ISBN 978-0-521-63751-0 et 0521637511, lire en ligne [archive])
- (en) Medieval Unicode Font Initiative, « Pipeline for v. 4.0 of the MUFI character recommendation » [archive], sur folk.uib.no, 2011 (consulté le 7 avril 2022)
- (fr) Gué Nestor, Kpan Joséphine, Vydrin Valentin et Zeh Emmanuel, Syllabaire dan de l’Est Livre d’enseignants, Man – Abidjan, Pȁbhɛ̄nbhȁbhɛ̏n - EDILIS, 2020 (ISBN 978-2-8091-0147-8, lire en ligne [archive])
- (en) Ilya Yevlampiev, Nurlan Jumagueldinov et Karl Pentzlin, Second revised proposal to encode four historic Latin letters for Sakha (Yakut) (no N4081, L2/12-044), 26 avril 2012 (lire en ligne [archive])
- (ru) « К унифицированному тюркскому алфавиту » (1re partie), Илин, nos 1-2, 1999 (lire en ligne [archive])
- (ru) « К унифицированному тюркскому алфавиту » (2e partie), Илин, nos 1-2, 1999 (lire en ligne [archive])
Tsham-ua̍t
[siu-kái | kái goân-sí-bé]- Lettres supplémentaires de l'alphabet latin (Additional letters of the Latin alphabet)
- Serif
- ꟽ
- O̽ o̽ (semiclose-mid near-back rounded vowel)
- A̽ a̽
- E̽ e̽
- U̽ u̽
- Ɯ (kiril)
