Έλεν-Έλλη Γκιάλη, "Ασάλευτες μνήμες"

Συγγραφέας:  ΓΚΙΑΛΗ, ΕΛΕΝ-ΕΛΛΗ

Εκδόσεις: ΚΕΔΡΟΣ

Έτος έκδοσης: 2015

ΣΕΛ.: 552 

Τέλη δέκατου όγδοου με αρχές δέκατου ένατου αιώνα. Εποχή των μεγάλων αυτοκρατοριών, των επαναστάσεων, των πληθυσμιακών μετακινήσεων αλλά και των σπουδαίων επιτευγμάτων. Οι νεοσύστατες, μικρές έως τότε, κοινότητες της Διασποράς στην Τεργέστη, στην Οδησσό, στη Μασσαλία, στη Βιέννη και στην Αλεξάνδρεια, που εκείνη την περίοδο ήταν υπό γαλλική κατοχή, συσπειρώνουν τους Έλληνες.
Η Αλεξάνδρεια, σημαντικός εμπορικός σύνδεσμος Ανατολής και Δύσης, συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό Ελλήνων, οι οποίοι καταφέρνουν να διακριθούν και να πλουτίσουν. Η ανάληψη της εξουσίας από τον Μωχάμετ Άλη ενθαρρύνει και άλλους Έλληνες να έρθουν στη χώρα. Η κοινότητα των Ελλήνων αλλά και οι κοινότητες άλλων εθνικοτήτων, όπως των Αρμένιων και των Γάλλων, συντελούν στη δημιουργία μιας ακμάζουσας αστικής τάξης και θέτουν τα θεμέλια για την κοσμοπολίτικη ανάπτυξη της Αλεξάνδρειας.

Αυτή η Αλεξάνδρεια,
ο τόπος όπου το 1863 γεννήθηκε ο Κ. Π. Καβάφης,
αποτελεί το σκηνικό στο οποίο
οι ήρωες του βιβλίου βιώνουν τις ματαιώσεις τους, αμφισβητούν, τολμούν, ερωτεύονται και μας προσκαλούν σ’ ένα γοητευτικό ταξίδι
πίσω στο χρόνο.

Ξεφυλλίστε το βιβλίο

Πηγή: Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

Στην παρουσίαση του βιβλίου που έγινε την Κυριακή, 22 Νοεμβρίου, στην Πινακοθήκη Κουβουτσάκη, στην Κηφισιά, ο κ. Νικήτας Παρίσης, φιλόλογος και συγγραφέας, τόνισε ότι το βιβλίο της κ. Γκιάλη αποτελεί προϊόν, επίπονου, σκληρού και πολύχρονου ερευνητικού μόχθου σε αρχεία και στην υπάρχουσα βιβλιογραφία. Στο βιβλίο διαπλέκονται τα στοιχεία ενός συναρπαστικού μύθου με εκείνα της Ιστορίας, που είναι επικεντρωμένη στα 50 χρόνια του Μωχάμετ Άλη. Πρόκειται, δηλαδή, για μια ιστορική χρονογραφία, την οποία αναδεικνύει, προβάλλει και μετατρέπει σε απολαυστικό και συναρπαστικό ανάγνωσμα, το στοιχείο της αφήγησης.

«Ο μύθος περιέχει την ιστορικότητα. Ο μικρόκοσμος δηλαδή μιας οικογένειας, συνδυαστικά με την ευρύτερη κοινωνική και πνευματική δράση του μείζονος αιγυπτιακού ελληνισμού, αυτά ακριβώς τα στοιχεία, συνιστούν τις δυο κυρίαρχες πτυχές του όλου έργου. Μέσα σ’ αυτές περιέχεται η ευρύτερη ιστορικότητα του βιβλίου».

Σχολιάζοντας τον τίτλο του βιβλίου «Ασάλευτες μνήμες» ο κ. Παρίσης, μεταξύ άλλων, είπε:

«Η επιλογή αυτού του τίτλου έχει μια έντονη υποκειμενική χροιά. Διακειμενικά μας παραπέμπει στον Παλαμά και συγκεκριμένα στην παλαμική ποιητική συλλογή Ασάλευτη ζωή. Συναισθηματικά, όμως, μας παραπέμπει σε μιαν άλλη πιο προσωπική διάσταση της ιστορικής αφήγησης της κ. Γκιάλη. Μέσα δηλαδή από την ευγλωττία του τίτλου, είναι σαν να μας λέει η συγγραφέας: το θεατό αλλά και το αθέατο δίχτυ που συνέχει και αιμοδοτεί την αφήγησή μου, είναι οι προσωπικές μου μνήμες, τα όσα άκουσα και έζησα και τα όσα μελέτησα στην αγαπημένη μου Αλεξάνδρεια, τη γενέτειρα πόλη. Μνήμες ασάλευτες που μένουν μέσα μου, χωρίς να σβήνουν, ανεξίτηλες. Μνήμες που ζουν μέσα μου ως μια αρυτίδωτη και αγέραστη διάρκεια θύμησης και αγάπης».

Το βιβλίο προσφέρει αναγνωστική απόλαυση και σ` αυτό συμβάλλει και «η αισθητική της γλώσσας του», αφού, πρώτο μέλημα της κ. Γκιάλη υπήρξε η ανάδειξη της ομορφιάς της γλώσσας. Χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα:

«Τα σύννεφα που σκέπασαν λίγες ώρες νωρίτερα τον ουρανό είχαν τώρα διαλυθεί. Ένας ήλιος λαμπερός πήρε τη θέση τους. Μέσα σε μια μέρα, σε λίγες ώρες, αυτή η πολιτεία αλλάζει τόσα πρόσωπα, σκέφτηκε ο Πυθέας. Θυμήθηκε τον γέρο της καλύβας που του έλεγε, όταν ήταν μικρός, πως «η Αίγυπτος είναι μια χώρα καμωμένη από σκόνη, ήλιο και δέντρα».

Καλοτάξιδο να είναι το βιβλίο της κ. Γκιάλη!

Νικήτας Παρίσης, "Όλα τα τρώει η σκουριά" (μυθιστόρημα, εκδόσεις Momentum)

Το μυθιστόρημα του Νικήτα Παρίση Όλα τα τρώει η σκουριά είναι ένα «σύμμετρο μυθιστόρημα», μικρό σε όγκο, με έντονη συγκινησιακή και συναισθηματική γραφή. Οι εμπειρίες, που ο συγγραφέας αποτυπώνει με ενάργεια στο μυθιστόρημά του, μας μεταφέρουν σε μια πραγματικότητα με συγκεκριμένο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο. Είναι η αδυσώπητη πραγματικότητα των χρόνων της γερμανικής κατοχής, του εμφυλίου και των μετεμφυλιακών χρόνων, της επτάχρονης δικτατορίας, της μεταπολίτευσης και των χρόνων που ακολούθησαν μέχρι σήμερα. Έτσι, ο συγγραφέας κατασκευάζει ένα αφηγηματικό προσωπείο, που ανακαλεί και αφηγείται, με ρεαλιστική φυσικότητα, περιστατικά του βίου του που, όπως ο ίδιος δηλώνει, η αφηγηματική τους μετάπλαση «κρατάει πάνω τους πιο πολύ το βάρος μιας πραγματικότητας και πολύ λιγότερο την επινόηση της μυθοπλασίας».

Στο σύμπαν της αφήγησης, ο αφηγητής είναι το ίδιο πρόσωπο με τον πρωταγωνιστή, τον Αιμίλιο Ν…, αν και με την επιλογή του τρίτου προσώπου δίνεται η εντύπωση ότι ο Αιμίλιος γράφει για κάποιον συνονόματό του. Αυτό προδηλώνεται στην τρίτη σύντομη προλογική ενότητα του μυθιστορήματος (γ΄, ο Αιμίλιος Ν., σελ. 15-16), που γίνεται η παρουσίαση του πρωταγωνιστή.

Η αρχή της ιστορίας τοποθετείται στα χρόνια της νεανικής ωριμότητας του Αιμίλιου, όταν 27/χρονος ετεροαπασχολούμενος, έψαχνε να βρει δουλειά αντίστοιχη με τις σπουδές του. Η ημερομηνία της 23ης Ιουλίου 1965 προβάλλεται ως μια τομή στη ζωή του Αιμίλιου, αφού τα γεγονότα που επακολούθησαν καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή και τη δράση του. Η ιστορία του δίνεται με την τεχνική της αναδρομικής αφήγησης από τον ώριμο, πλέον, αφηγητή, που, έχοντας ξοδέψει 36 χρόνια της ζωής του δουλεύοντας σκληρά για την «Εταιρεία» που τον προσέλαβε, κάνει τώρα τον απολογισμό της ζωής του, τοποθετώντας την στα ιστορικά και κοινωνικά της συμφραζόμενα. Επομένως, ο βασικός αφηγηματικός άξονας του βιβλίου κινείται πάνω στη γραμμή που οριοθετείται με την αρχή, το «ωραίο ξεκίνημα» της δουλειάς του πρωταγωνιστή του στην Εταιρεία και το τέλος, με το «βραβείο» της απόλυσής του από την ίδια Εταιρεία, λίγο πριν τη συνταξιοδότησή του. Πρόκειται για μια γραμμή «όχι πάντα ευθεία. Πιο πολύ τεθλασμένη και με πολλές γωνίες, μυτερές και αιχμηρές, που καραδοκούσαν να πέσεις πάνω και να τσακιστείς». Από κει και πέρα, ο χρόνος της αφήγησης συμπίπτει με το χρόνο της ιστορίας και τα γεγονότα εκτυλίσσονται ευθύγραμμα, με σύντομες μνημονικές ανακλήσεις. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι τα τέσσερα Εμβόλιμα κεφάλαια του κειμένου παρακολουθούν ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του Αιμίλιου και προσδιόρισαν στοιχεία του χαρακτήρα του και της προσωπικότητάς του.

Το επιλογικό τέλος του μυθιστορήματος συμπίπτει με το ξαφνικό τέλος της ζωής του Αιμίλιου αλλά και με την παράδοση της σκυτάλης στον ομιλούντα, καθαρό και φροντισμένο λόγο της γραφής του. Ο Αιμίλιος είχε μετασχηματίσει τα συναισθήματα και τις «δονήσεις» που υπέστη στη ζωή του σε μυθιστόρημα. Ένα μυθιστόρημα που είχε ως βασικό θέμα του «το περπάτημα του καιρού», «τη σκουριά του χρόνου που κάθεται στις κλειδώσεις κι ύστερα όλα τρίζουν, έτοιμα να ραγίσουν». Αυτό το βιβλίο ήταν το κύκνειο άσμα της ζωής του. Την επομένη του θανάτου του ο γιος του, ο Πέτρος, θα πήγαινε στο εκδότη ένα «ολόκληρο κόκκινο ντοσιέ, γεμάτο με καλογραμμένες σελίδες». Με αυτόν τον τρόπο, το ίδιο το κείμενο μας αποκαλύπτει την ιδέα και το βασικό θέμα της γραφής του.

Διαβάζοντας το βιβλίο παρακολουθούμε, μέσα από τη διαδοχή θέσεων και αντιθέσεων, τα στοιχεία της βιωμένης καθημερινότητας του Αιμίλιου, τις «χαμένες δεκαετίες της ζωής του» αλλά και τις χρυσές σελίδες της. Τη δημιουργία οικογένειας. Την κλεισούρα της επαγγελματικής ζωής και την αποστέγνωση που αυτή επιφέρει με τις επαναλήψεις, τις απαρνήσεις και την εναλλαγή ρόλων. Την ίαση που προσφέρει η τέχνης της γραφής. Την αγαλλίαση του ολόκληρου και του πλήρους, που μπορεί να βρει κάποιος στον δικό του «ουρανό», με τα ολόγιομα φεγγάρια της ζωής του. Στοιχεία, δηλαδή, που μπορεί να διακρίνει ο καθένας μας στον καθρέφτη της δικής του ζωής και που συγκροτούν και συνθέτουν λίγο πολύ τα χαρακτηριστικά του εαυτού μας.

Ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι οι προσδοκίες για την εξέλιξη της υπόθεσης συνδέονται και επικεντρώνονται όχι τόσο στην εξωτερική δράση όσο στις εσωτερικές διεργασίες του ήρωα και στη λεπτομερή παρουσίαση των σκέψεων και των συναισθημάτων του. Αυτό που, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί βασικό συγγραφικό εύρημα είναι ότι ο αφηγητής λειτουργεί ταυτόχρονα και ως μονολογιστής, που σκηνοθετεί τους λόγους που ακούγονται γύρω από τα ζητήματα που θέτει. Όσο περισσότερο παρακολουθούμε αυτούς τους λόγους τόσο καλύτερα αντιλαμβανόμαστε το εσωτερικό πρόσωπο της αρετής του, τη συνείδησή του, τις προτεραιότητες και αξίες που διέπουν τη ζωή του. Ο λόγος του παίρνει έτσι τη μορφή αποφθεγματικών αφορισμών, που κρύβουν μέσα τους αλήθειες καθολικού κύρους, περισσότερο επίκαιρες από ποτέ. Παραθέτω χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

Όχι, αυτό μας έφαγε, η μοιρολατρία, η αποδοχή της ήττας, το δεν αλλάζει τίποτα. Περνάμε άσχημο μάθημα στη νέα γενιά. Θα γίνουν όλοι υποζύγια, θα τους φορτώσουν κι άλλα ασήκωτα βάρη. Όχι, φώναζε ο Αιμίλιος, δεν το δέχομαι, η σιωπή είναι η αρχή της ήττας. (σελ. 12)

Αν κάποιος προσπαθήσει, με βίαιο τρόπο, με τη δύναμη της εξουσίας του ή και με άλλα μέσα, να επιβάλλει πάνω σε όλους τους άλλους τη δική του βούληση, αυτό δε θα μου άρεσε. Έτσι είπε και πρόσθεσε: Θα καταργούσε τις δικές μου αξίες. Θα το θεωρούσα αντιδημοκρατικό. (σελ. 21)

Αυτό είναι, συλλογίστηκε, τα πουλιά ανεβαίνουν στον ουρανό. Ξέρουν τι είναι ανήφορος; Δεν ξέρουν. Έχουν φτερά τα πουλιά. Πετάνε ελεύθερα! Πού τέτοια τύχη ο άνθρωπος! Κολλημένος στο χώμα, στις συνήθειές του. Μόνο με τη σκέψη πετάει ο άνθρωπος. Όμως τα πόδια του ματώνουν, τα τρώνε οι ανήφοροι, πληγιάζουν τα πέλματα απ` τα πολλά αγκάθια. Στέκεται, πάντως, όρθιος κι όλο ανεβαίνει. Έτσι πετάνε οι άνθρωποι, χωρίς φτερά. (σελ. 60)

Ο λόγος για την ηθική είναι πάντα μια φλυαρία. Η πράξη όμως σφραγίζει τη ζωή μας. (σελ. 85)

Αναμφισβήτητα, μια βασική «προεξοχή» του μυθιστορήματος είναι η γλώσσα του. Είναι, δηλαδή, γραμμένο σε τέτοια γλώσσα, που με τις πρωτότυπες γλωσσικές υφάνσεις της παρέχει τις νόρμες της τελειότητας. Χαρακτηριστικά τα παρακάτω παραθέματα:

Δεν είναι μόνο τα βάσανα και οι στενοχώριες που κάνουν τη νύχτα άυπνη και τυραννική. Το έχει προσέξει ο Αιμίλιος: και σε στιγμές που νιώθει κανείς να αγγίζει την ευτυχία, όπως το χέρι το βελούδο, και οι στιγμές μοιάζουν γεμάτες χρώματα -η μεταξένια ζωή- ε, και τότε μπορεί να χάσεις τον ύπνο σου. Τα μάτια μένουν ορθάνοιχτα, να δουν ώρα πολλή και να χορτάσουν αυτά τα όμορφα χρώματα. (σελ. 67-68)

Η θάλασσα παιχνίδιζε χρώματα. Κυριαρχούσε το γαλαζωπό, με μιαν απόχρωση οινοπνεύματος, λίγο πιο ανοιχτό. Την έβλεπες αρυτίδωτη μ` ένα σχεδόν άηχο σβήσιμο στην ακρογιαλιά. (σελ. 109)

Μετά την πρώτη ενήδονη ανάγνωση του βιβλίου, επέστρεφα και ξαναεπέστρεφα στις σελίδες του, για να με εμποτίσει το καθαρό απόσταγμα του λόγου τους. Σιγά σιγά άρχισε να μεταβολίζεται μέσα μου η γραφή του και να γίνεται το κείμενο κτήμα μου. Τότε μόνο αποτόλμησα να γράψω αυτόν το σύντομο κριτικό σχολιασμό.

Ιανουάριος 2015 

Στάμου Ευαγγελία

Υ. Γ. Ευχαριστώ θερμά τον κ. Ν. Παρίση και τη Φιλογνωσία που μου έκαναν τη μεγάλη τιμή να δημοσιεύσουν το κείμενό μου στη Φιλογνωσία.

Ποιητικά βιβλία του 2014

 

 

Οι τίτλοι του άλμπουμ προέρχονται -σχεδόν στο σύνολό τους, με ελάχιστες εξαιρέσεις- από τη δημοσίευση του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου με τίτλο "Η απάντηση της ποίησης σε όλα αυτά (ποιητικά βιβλία του 2014)".  Οι πληροφορίες για κάθε τίτλο αντλήθηκαν από τους αντίστοιχους, για κάθε βιβλίο, εκδοτικούς οίκους, από άρθρα στο διαδίκτυο  και από τη δημοσίευση του κ. Γιαννακόπουλου.

Καλωσορίζουμε τη νέα χρονιά με πιο αισιόδοξη και ποιητική διάθεση!

Νικήτας Παρίσης, "Όλα τα τρώει η σκουριά", εκδόσεις Momentum

Ένα σύμμετρο μυθιστόρημα που μέσα από την ιστορία μιας ζωής, προβάλλει τον άνθρωπο της εποχής μας με όλα όσα ζει, τραυματικά και ευφρόσυνα: εντάσεις, προβλήματα, εσωτερική διάλυση, όλα αυτά που συνήθως έχουν τα 24ωρα της ζωής μας.

Το καθημερινό ανθρώπινο τοπίο προβάλλεται μέσα στο ευρύτερο ιστορικό, εκείνο της Ελλάδας από τη δεκαετία του '50 μέχρι τις μέρες μας, που το δημιουργούν τα γεγονότα, η περιπέτεια της ιστορίας και οι γκρεμισμένες ώρες της ζωής μας. Οι άνθρωποι σηκώνουν στις πλάτες τους τα όσα φέρνουν τα γεγονότα. Συχνά τους πνίγει ο φόβος και η ταραχή ή τους κόβει την ανάσα ο μεγάλος πανικός... Ουρανός και άβυσσος, μικρές νίκες και μεγάλες ήττες, ο αγώνας ενάντια στη σκουριά του χρόνου...

 

Κυκλοφορεί από σήμερα, Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου. 

Καλοτάξιδο!

ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ: νέα ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ

Από τις αρχές Ιουλίου «ανέβηκε» στον αέρα η νέα, ανανεωμένη ιστοσελίδα της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ.
Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ είναι μια "πλήρης και έγκυρη βιβλιογραφική βάση δεδομένων για τον εντοπισμό όλων των βιβλίων που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα (και όσων είναι υπό έκδοση)". Μια υπηρεσία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, που προσφέρεται δωρεάν στους επαγγελματίες και τους φίλους του βιβλίου.

Περισσότερα από 37 on-line βιβλιοπωλεία λειτουργούν ήδη με βάση τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ.

Η Βιβλιονέτ περιλαμβάνει πληροφορίες για:

- 144.000 τίτλους βιβλίων που εκδόθηκαν στη χώρα μας, με:

• αναλυτικά βιβλιογραφικά στοιχεία (τίτλος βιβλίου, όνομα συγγραφέα, εκδότης, ISBN, θέμα, ταξινομικός αριθμός Dewey Decimal Classification-DDC, κλπ)
• φωτογραφία εξωφύλλου
• βιογραφικό σημείωμα, φωτογραφία και εργογραφία του συγγραφέα
• εμπορικές πληροφορίες του βιβλίου (διακινητής, τιμή, διαθεσιμότητα)

- 82.000 δημιουργούς (συγγραφείς, μεταφραστές, επιμελητές, επιμελητές σειράς, εικονογράφους, φωτογράφους, ζωγράφους, κ.ά.)

Σε κάθε (σχεδόν) τίτλο υπάρχει και παραπομπή σε κριτικές-παρουσιάσεις που αποδελτιώνονται μέσα από εφημερίδες, περιοδικά, επιθεωρήσεις. Οι κριτικές-παρουσιάσεις των βιβλίων καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τις αρχές του 2008 μέχρι και σήμερα.

http://www.biblionet.gr/

Ας ελπίσουμε ότι η νέα ιστοσελίδα στην υπηρεσία του βιβλίου θα προσελκύσει ανθρώπους να επισκέπτονται συχνότερα τα βιβλιοπωλεία. Προσωπικά, τη βρήκα πολύ-πολύ χρήσιμη!

Για τους φίλους του βιβλίου

"Απ` όλα τα εργαλεία του ανθρώπου, το πιο εκπληκτικό είναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, το βιβλίο. Τα άλλα είναι προεκτάσεις του κορμιού του. Το μικροσκόπιο και το τηλεσκόπιο είναι προεκτάσεις της όρασής του. Το τηλέφωνο είναι προέκταση της φωνής του. Έχουμε επίσης το αλέτρι και το σπαθί, προεκτάσεις του χεριού του. Το βιβλίο όμως είναι άλλο πράγμα. Το βιβλίο είναι μια προέκταση της μνήμης και της φαντασίας του".
JORGE LUIS BORGES

Φωτογραφία Αγγελική Δουβέρη

Σήμερα σίγουρα έχουμε λογοτεχνία. Έχουμε όμως καλή λογοτεχνία ή δίνουμε τη σημασία που πρέπει στην καλή λογοτεχνία; Ερωτήματα που τίθενται σε κείμενο του Μιχάλη Σταφυλά με τίτλο "Η ποιότητα και η εμπορικότητα του βιβλίου" στο τεύχος Απριλίου-Μαΐου-Ιουνίου 2009 του περιοδικού της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. (Η «Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών» ιδρύθηκε τον Ιούλιο 1934 με πρόεδρο το Γρηγ. Ξενόπουλο).

Απ` το φεγγάρι

Απ` το φεγγάρι
μην ελπίζεις άλλο φως.
Αν είναι έτσι χλομό
και ανεβαίνει κάθε βράδυ λυπημένο,
δε φταίει αυτό.
Φταίει ο άδειος ουρανός
κι ο δρόμος ο συνηθισμένος.

Χρίστος Λάσκαρης

Όπως σημειώνει ο κ. Σταφυλάς, "...Για να `μαστε ειλικρινείς, η ποιότητα δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Άλλοτε η ποιότητα θέλαμε να `χει και λίγο ή πολύ πολιτικό μήνυμα. Αυτό είχε σα μέτρο το μεγαλύτερο μέρος του αναγνωστικού κοινού. Σήμερα θέλουμε και λίγη χυδαιολογία, λίγες αφηρημένες έννοιες , κάποιον άκρατο ρεαλισμό. Το ρομαντισμό τον θεωρούμε παλαιοημερολογήτικο. Από τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό περάσαμε στον σαρκικό ρεαλισμό. Άλλοτε το βιβλίο το θέλαμε και σαν μορφωτικό προσωπικό μας εργαλείο. Όπως κιόλας το είπε ο Μισέλ Τουρνιέ το βιβλίο έχει δύο δημιουργούς: Αυτόν που γράφει κι αυτόν που το διαβάζει. Τώρα το θέλουμε και ψυχαγωγικό ("θα διαβάσω ένα βιβλίο για να σκοτώσω την ώρα μου"). Όταν δεν κάνουμε κομπιούτερ ή δεν βλέπουμε τηλεόραση.
Ανάμεσα στην εμπορικότητα και την ποιότητα του βιβλίου, φυσικό είναι να προτιμιέται η πρώτη από τους εκδότες. Τα μπεστ σέλερ έχουν συνήθως ψωμί. Κι αυτά δεν τα κάνει συνήθως η ποιότητα αλλά η διαφήμιση.
Φταίει βέβαια και το Κράτος για την κατάσταση. Οι Υπουργοί Πολιτισμού (με εξαίρεση τη Μελίνα), έχοντας και την αρμοδιότητα του ποδοσφαίρου, προτιμούν να ενισχύσουν τη μπάλα από το βιβλίο. Η μπάλα σε κάνει να ξεχνάς πολλά, ενώ το βιβλίο σου τα θυμίζει. Ποτέ δεν δόθηκαν κίνητρα στους Έλληνες ν` αγαπήσουν το βιβλίο. Να το συνηθίσουν. Να τους γίνει απαραίτητο...".

ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΝΤΑΛΙ μανιακός με τα βιβλία

Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν νοείται πολιτισμός χωρίς βιβλία. Τα βιβλία δεν είναι μόνο παράθυρο προς τον κόσμο αλλά μετάβαση στον κόσμο, συντροφιά με τον κόσμο. Είναι θα λέγαμε, "του πνεύματος τα μάγια", για να θυμηθούμε και το λόγο του Κωστή Παλαμά.

Ο Παρθενώνας στην ποίηση

Η Καρυάτιδα από το Ερέχθειο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο

Κική Δημουλά

ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
(Ελγίνου μάρμαρα)

από τη συλλογή ΕΡΕΒΟΣ

Στην ψυχρή του Μουσείου αίθουσα
την κλεμμένη, ωραία, κοιτώ
μοναχή Καρυάτιδα.
Το σκοτεινό γλυκύ της βλέμμα
επίμονα εστραμμένο έχει
στο σφριγηλό του Διονύσου σώμα
(σε στάση ηδυπαθείας σμιλευμένο)
που δυό βήματα μόνον απέχει.
Το βλέμμα το δικό του έχει πέσει
στη δυνατή της κόρης μέση.
Πολυετές ειδύλλιον υποπτεύομαι
τους δυό αυτούς να 'χει ενώσει.
Κι έτσι, όταν το βράδυ η αίθουσα αδειάζει
απ' τους πολλούς, τους θορυβώδεις επισκέπτες,
τον Διόνυσο φαντάζομαι
προσεκτικά απ' τη θέση του να εγείρεται
των διπλανών γλυπτών και αγαλμάτων
την υποψία μην κινήσει,
κι όλος παλμό να σύρεται
τη συστολή της Καρυάτιδας
με οίνον και με χάδια να λυγίσει.
Δεν αποκλείεται όμως έξω να 'χω πέσει.
Μιάν άλλη σχέση ίσως να τους δένει
πιο δυνατή, πιο πονεμένη:
Τις χειμωνιάτικες βραδιές
και τις εξαίσιες του Αυγούστου νύχτες
τους βλέπω,
απ' τα ψηλά να κατεβαίνουν βάθρα τους,
της μέρας αποβάλλοντας το τυπικό τους ύφος,
με νοσταλγίας στεναγμούς και δάκρυα
τους Παρθενώνες και τα Ερεχθεία που στερήθηκαν
στη μνήμη τους με πάθος ν' ανεγείρουν.

Εγκαίνια Νέου Μουσείου Ακρόπολης


"Ο Παρθενώνας στην ποίηση"

Ο λόγος της Μελίνας Μερκούρη στο Oxford Union (12 Ιουνίου 1986)

Κώστας Καρυωτάκης / Μαρία Πολυδούρη

Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης

"Πέρα στον κάμπο σκιές περιπλανιούνται σαν να χορεύουν.
Μέσα τους έχουν παλιές αγάπες και όνειρα"
(Στην άκρη του ονείρου, Γ. Παππάς)

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στο δίδυμο της νεοελληνικής μας λογοτεχνίας. Το επιμελήθηκε ο Γ. Παππάς, ποιητής και ο ίδιος, τιμώντας δύο ποιητικές μορφές, που στη μνήμη μας έχουν δεθεί και μέσα από την παλιά τους αγάπη, μια αγάπη τραγική και πολυκύμαντη, που διαλύθηκε την ώρα που την είχαν ανάγκη. Έτσι, η ζωή τους χώρισε, αλλά η μεταθανάτια γραφή τους ενώνει.

Η επιλογή των κειμένων, το τελευταίο σημείωμα του Καρυωτάκη, τα εργοβιογραφικά και η εισαγωγή κατατοπίζουν άριστα τον αναγνώστη για να επιχειρήσει τη δική του ανάγνωση, έχοντας υπόψη του τα απαραίτητα βιογραφικά στοιχεία και το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Πηγή: Για την ανθολογία Καρυωτάκη-Πολυδούρη. Άρθρο της Χριστίνας Αργυροπούλου στον Δι@πολιτισμό.

Όταν οι Ευκάλυπτοι θροΐζουν στις αλλέες

(ποίημα του Α. Εμπειρίκου, αφιερωμένο στον Καρυωτάκη, όπου παραλλάσσοντας το ποίημα του Καρυωτάκη Μικρή Ασυμφωνία εις Α μείζον γράφει):

Μνημόσυνον σε μαύρο μείζον
με βαθυπράσινους κισσούς για έναν
άνθρωπο που εις την Πρέβεζαν εχάθη.

Μην τον ξεχνάτε λοιπόν τον νέον αυτόν, το κάθετον τούτον λάβαρον της θλίψεως και του θανάτου, τον νέον αυτόν που εις τας ακτάς του Αμβρακικού απέπτη, τον άσπρον άγγελον με τα κατάμαυρα πτερά μην τον ξεχνάτε, και, ακόμη, να τον αγαπάτε. Ήτο μεγάλος ποιητής ο νέος αυτός και ευγενής. Το λέγω και θα το ξαναπώ πολλάκις - είναι μεγάλος ποιητής ο Κώστας Καρυωτάκης.
(Οκτάνα, Ίκαρος)