Ποιητικά βιβλία του 2014

 

 

Οι τίτλοι του άλμπουμ προέρχονται -σχεδόν στο σύνολό τους, με ελάχιστες εξαιρέσεις- από τη δημοσίευση του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου με τίτλο "Η απάντηση της ποίησης σε όλα αυτά (ποιητικά βιβλία του 2014)".  Οι πληροφορίες για κάθε τίτλο αντλήθηκαν από τους αντίστοιχους, για κάθε βιβλίο, εκδοτικούς οίκους, από άρθρα στο διαδίκτυο  και από τη δημοσίευση του κ. Γιαννακόπουλου.

Καλωσορίζουμε τη νέα χρονιά με πιο αισιόδοξη και ποιητική διάθεση!

Αγιανόζογλου Περικλής, "Κλωστήριον νυχτερινής ανάπαυλας", ποίηση: Ανδρέας Εμπειρίκος

ΚΛΩΣΤΗΡΙΟΝ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗΣ ΑΝΑΠΑΥΛΑΣ

από την Υψικάμινο 1935, εκδόσεις Άγρα

Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας. Όταν τραγουδάμε τραγουδάμε εμπρός στους εκφραστικούς πίνακες των ζωγράφων όταν σκύβουμε εμπρός στα άχυρα μιας καμμένης πόλεως όταν προσεταιριζόμεθα την ψιχάλα του ρίγους είμεθα όλοι εντός του μέλλοντός μας γιατί ό,τι και αν επιδιώξουμε δεν είναι δυνατόν να πούμε όχι να πούμε ναι χωρίς το μέλλον του προορισμού μας όπως μια γυναίκα δεν μπορεί να κάμη τίποτε χωρίς την πυρκαγιά που κλείνει μέσα στη στάχτη των ποδιών της.

Όσοι την είδαν δεν στάθηκαν να ενατενίσουν ούτε τα συστρεφόμενα κηπάρια ούτε την ευωχία των μαλλιών που λατρεύτηκαν ούτε τα σουραύλια των εργαστηριακών μεταγγίσεων από μια χώρα σε φλέβες κόλπου θερμού προστατευομένου από τα εγκόσμια και τα μελτέμια της κυανής ανταύγειας λιγυρών παρθένων. Είμεθα όλοι εντός του μέλλοντος μιας πολυσύνθετης σημαίας που κρατεί τους εχθρικούς στόλους εμπρός στα τείχη της καρδιάς μου κατοχυρώνοντες ψευδαισθήσεις πιστοποιούντες ενδιάμεσες παρακλητικές μεταρρυθμίσεις χωρίς να νοηθή το αντικείμενον της πάλης. Στιγμιότυπα μας απέδειξαν την ορθότητα της πορείας μας προς τον προπονητήν του ιδίου φαντάσματος της προελεύσεως των ονείρων και του καθενός κατοίκου της καρδιάς μιας παμπαλαίας πόλης. Όταν εξαντληθούν τα χρονικά μας θα φανούμε γυμνότεροι και από την άφιξι της καταδίκης παρομοίων πλοκαμιών και παστρικών βαρούλκων γιατί όλοι μας είμεθα εντός της σιωπής του κρημνιζομένου πόνου στα γάργαρα τεχνάσματα του μέλλοντός μας.

Η ηχογράφηση του Ανδρέα Εμπειρίκου αποτελεί μέρος της συλλογής "Ο Εμπειρίκος διαβάζει Εμπειρίκο".

Μουσική σύνθεση και μίξη: Περικλής Αγιανόζογλου, νικητής Α΄Διαγωνισμού Μελοποιημένης Ποίησης.  

Διοργάνωση διαγωνισμού: Μετρονόμος-Ποιείν-MusicHeaven

Οι ποιητές είναι οι αρχιτέκτονες της ανθρώπινης ψυχής

Η γραφή της ποίησης δεν είναι ένα πάρεργο, δεν είναι ένα χόμπυ, είναι μια βαθύτατη αναγκαιότητα, κι όχι προσωπική αλλά καθολική αναγκαιότητα, είναι η ανάγκη της επαφής, της επικοινωνίας, της μετάδοσης μιας βαθύτατης εμπειρίας και της δημιουργίας ενός πλατύτατου κλίματος αδελφοσύνης πέρα από τις διαφορές, πολιτικές, ιδεολογικές, παραδοσιακές, θρησκευτικές, φυλετικές...

οι ποιητές είναι οι οργανωτές του κοινωνικού συναισθήματος

οι ποιητές είναι οι αρχιτέκτονες της ανθρώπινης ψυχής

Γιάννης Ρίτσος

Γιάννης Ρίτσος, ΤΟ ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ

Ειδικό επετειακό λεύκωμα με χρονολόγιο της ζωής του Γιάννη Ρίτσου, εργογραφία, βιβλιογραφία, άρθρα, μελέτες, κριτικές, μαρτυρίες, ανθολόγιο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό (επιμέλεια: Χρύσα Προκοπάκη / Γιώργης Γιατρομανωλάκης / Νινέττα Μακρυνικόλα, με τη συνεργασία της Αγγελικής Κώττη στη συγγραφή του χρονολογίου).

"Τι είναι αυτή η χώρα;"

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ
Εσωτερικές Ειδήσεις

Σ' αυτό τον τόπο, δεν βρίσκω εύκολα τον Νότο
Να ξέρω από πού φυσάει
Ούτε τη Δύση, σαν θεία να με νουθετήσει
Τα 'χω χαμένα και στροβιλίζομαι σαν σβούρα
Μες στο κενό και τη θολούρα.

Σ' αυτό τον τόπο, δεν βρίσκω εύκολα τον τρόπο,
Να πω το Ναι να προχωρήσω,
γιατί το Όχι έχει μακρύτερη απόχη
και παραπαίω ανάμεσα σ' αυτά τα δύο
και σ' ένα Ίσως επενδύω.

Σ' αυτό τον τόπο, πιάνεις πιο εύκολα το ΛΟΤΤΟ
Από τη σκέψη του πλησίον,
Γιατί ο άλλος έγινε πρόσφατα...Μεγάλος
Και δεν ακούει παρά μονάχα ό,τι θέλει
Μ' όλα δάχτυλα στο μέλι.

Σ' αυτό τον τόπο, δεν βρίσκω εύκολα τον στόχο,
Να πιάσω κέντρο επιτέλους,
Γιατί το κέντρο δεν είναι ακίνητο σαν δέντρο,
Μετακινείται, αλλάζει θέση κάθε λίγο
Και πουθενά δεν καταλήγω.

Σ' αυτό τον τόπο, που όλα γίνονται με κόπο,
Και πάντα κάποιος άλλος φταίει,
Εχω προσέξει, όσοι ξυπνάνε απ' τις έξι
Δεν έχουν λόγο, μόνον αυτιά να μας ακούνε
Και χέρια να χειροκροτούνε.

Μα κάποτε θα βαρεθούνε
Και θα μας γράψουν στα παλιά τους,
Εκτός κι αν έχουν λερωμένη
Με κάποιον τρόπο τη φωλιά τους.

Μελοποιήση: Μιχάλης Χριστοδουλίδης,
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας,
Κυκλοφορία: «Η άσφαλτος που τρέχει», MINOS EMI 2001.

Ηλεκτρονικό περιοδικό για την ποίηση: e-poema

(τo βίντεο είναι απόσπασμα από το "persepolis")
Πηγή: Ηλεκτρονικό περιοδικό CHIMERES

ΠΑΜΠΛΟ ΝΕΡΟΥΝΤΑ

Σαν χθες, 23 Σεπτεμβρίου 1973, πέθανε ο διάσημος Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούντα.

Χάρη στις διεθνείς προσπάθειες του καθηγητή Γιώργου Μάρκου, ιδρυτή του Ελληνικού Μουσείου Νόμπελ, στο Χαλάνδρι, πολλά άγνωστα και ανέκδοτα χειρόγραφα και βιβλία του Πάμπλο Νερούντα, που προέρχονται από το προσωπικό του γραφείο στο Σαντιάγο της Χιλής, αποτελούν μέρος της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ.

Ο Πάμπλο Νερούντα, όπως έλεγε η νομπελίστρια συμπατριώτισσα του Γκαμπριέλα Μιστράλ, "ήταν ο κατεξοχήν ποιητής της αγάπης". Όταν το 1953 βραβεύτηκε με το βραβείο Λένιν, η Γ. Μιστράλ φοβήθηκε ότι ο παγκόσμιος ποιητής της αγάπης και της ειρήνης, του Κάντο Χενεράλ (έργο που μελοποιήθηκε στην Ελλάδα από το Μίκη Θεοδωράκη), κινδύνευε να χάσει το βραβείο νόμπελ. Όλοι οι διανοούμενοι της Λατινικής Αμερικής υπέθεσαν ότι το βραβείο Λένιν ήταν ένα αρνητικό γεγονός για τη συντηρητική Σουηδική Ακαδημία.
Όμως έκαναν λάθος γιατί το ταλέντο του Πάμπλο Νερούντα αναγνωρίστηκε και από τη Σουηδική Ακαδημία το 1971, που του απένειμε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε δύο χρόνια αργότερα από λευχαιμία, σε ηλικία 69 ετών.

Πηγή: Μουσείο της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ

Στο περιοδικό Νέα του Μουσείου της Ελληνικής Συλλογής Νόμπελ, τεύχος 25, Μάρτιος 2009, δημοσιεύθηκαν τρία άγνωστα, ανέκδοτα ποιήματά του.


ALICIA

Μερικές φορές όταν στοχάζομαι
βυθισμένος σε βαθιά σιωπή
λέω στον εαυτό μου:
Ποιος θα είναι ποτέ σίγουρος,
εάν εσύ όλα τα βλέπεις ρόδινα
ή εγώ τα βλέπω όλα μαύρα;
Εάν η ευτυχία ή η λύπη
Έρχονται απ` έξω ή από μέσα;

Και, τότε, πως μπορείς εσύ,
Που βιώνεις τον εσωτερικό σου κόσμο,
Να καταλάβεις τι γίνεται απ` έξω,
Να γνωρίσεις αυτό που εγώ αισθάνομαι;


Εγώ σε έχω ονομάσει βασίλισσα

Υπάρχουν πιο ψηλές από σένα, πιο ψηλές
Υπάρχουν πιο αγνές από σένα, πιο αγνές.
Υπάρχουν πιο ωραίες από σένα, υπάρχουν πιο ωραίες.

Όμως εσύ είσαι η βασίλισσα.
Όταν βγαίνεις στο δρόμο
κανένας δεν σ` αναγνωρίζει.
Κανένας δεν βλέπει την κρυστάλλινη κορώνα σου,
κανένας δεν κοιτάζει
το χαλί από κόκκινο χρυσάφι
που πατάς όπου περνάς,
το χαλί που δεν υπάρχει.

Κι όταν βγαίνεις έξω
φουσκώνουν όλα τα ποτάμια
στο σώμα μου, δονούν
τα ουράνια οι καμπάνες,
κι ένας ύμνος πλημμυρίζει τον κόσμο,

Μόνο εσύ κι εγώ,
μόνο εσύ κι εγώ, έρωτά μου,
τον ακούμε.


Πυρομανής

Λες πως είσαι πυρομανής
και σ` αυτό δίκιο έχεις,
γιατί νιώθω πως τα μάτια σου
πυρπόλησαν την καρδιά μου.

Λες πως είσαι φόνισσα
και σ` αυτό δεν ψεύδεσαι, αφού είναι
κιόλας η αγάπη μου κοκκαλωμένη,
νεκρή κείτεται στα πόδια σου.

Όμως εγώ θα εκδώσω
μια τελεσίδικη απόφαση
που να καταδικάζει σε φυλάκιση
στο πιο ζοφερό κι ανήλιαγο κελί
τη φτωχή μου καρδιά.


Απόδοση στην ελληνική γλώσσα
Κωνσταντίνος Μπούρας

Μια ταινία για την Ποίηση

«Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα

συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη»

"Μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ" σε σενάριο και σκηνοθεσία του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου. Η ταινία είχε προβληθεί στο 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το Νοέμβριο του 2008, και απέσπασε το 1ο Κρατικό Κινηματογραφικό Βραβείο Ποιότητας ταινίας Τεκμηρίωσης μεγάλου μήκους έτους 2008, καθώς και το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου.
Το DVD της ταινίας κυκλοφορεί πλέον και στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Σύμφωνα με το σενάριο, στις 21 Οκτωβρίου του 1929 το υπερωκεάνιο Saturnia ξεκινά από Τεργέστη το ταξίδι του προς την Αμερική μαζεύοντας μετανάστες από τα λιμάνια της Μεσογείου. Ένας νεαρός Έλληνας που επιβιβάζεται στην Πάτρα θα γίνει μάρτυρας μιας απρόσμενης συνάντησης: μια νύχτα, σ` αυτό το πλοίο που κουβαλά τα όνειρα του Νέου Κόσμου, θα λάβει χώρα η εξίσου ονειρική αλλά και πραγματική συνάντηση δύο μεγάλων ποιητών του αιώνα που πέρασε, του Φερνάντο Πεσσόα και του Κωνσταντίνου Καβάφη.(περισσότερα στο ηλεκτρονικό περιοδικό e-poema, αρ. τ. 8 απ` όπου προέρχονται και τα αποσπάσματα της ταινίας).

Ο Πεσσόα γεννήθηκε στη Λισαβόνα το 1888 και ο Καβάφης στην Αλεξάνδρεια το 1863.

"Πόλεις που έγιναν σύμβολα και απέκτησαν διαστάσεις μύθου ακριβώς λόγω της γέννησής τους. Όπως συνέβη και στο Δουβλίνο με τον Τζόις ή στην Πράγα με τον Κάφκα. Μετρίου αναστήματος, μικρόσωμοι. Καλοντυμένοι και οι δύο. Με αυστηρό προσωπικό γούστο. Κοστούμι και γραβάτα. Καπέλο. Διοπτροφόροι αμφότεροι. Στρογγυλός σκελετός, κοκάλινος, μυωπία. Τζέντλεμεν. Με τα χαρακτηριστικά του δανδή. Έμοιαζαν περισσότερο με καθηγητές παρά με ποιητές. Κάπνιζαν κι έπιναν πολύ. Τους απάλυνε κάπως την εικόνα της πραγματικότητας. ". (Πάντα στην πόλη αυτή θα φτάνεις).

Εννοείται πως οι δυο τους δεν συναντήθηκαν ποτέ, όπως και ουδέποτε έμαθε ο ένας για την ύπαρξη του άλλου. Πρόκειται για μια μυθοπλαστική συνάντηση που επινοήθηκε από τον σκηνοθέτη "για να αναδείξει καλύτερα τα άπειρα σημεία όπου η ζωή και το ποιητικό τους έργο διασταυρώνονται" . Όλα αυτά τα στοιχεία περνούν μέσα από την αφήγηση ενός φανταστικού προσώπου, του Βασίλη Καπόπουλου, όπως υποτίθεται του τα διηγήθηκαν εκείνη τη νύχτα πάνω στο υπερωκεάνιο Saturnia που ταξιδεύει για τον Νέο Κόσμο.

Η Πόλις

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.
Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την γη την χάλασε

Το χρονικό της αναδάσωσης

Νάνος Βαλαωρίτης

Το χρονικό της αναδάσωσης

Η αναδάσωση συνεχίζεται
Με γοργό ρυθμό φτάνει
Απρόοπτα σε παροξυσμό
Δέντρα πετάγονται παντού

Τρυπάνε του σπιτιού την οροφή
Και συνεχίζουν την ανοδική
Πορεία τους προς τον ουρανό
Ώσπου να φτάσουνε στην πύλη

Της παντοδυναμίας - εκεί
Σταματάνε για να καθορίσουν
Τι θα πούνε το καθένα
Στον Κύριο των Μεγάλων

Αρχαγγελικών Δυνάμεων
Που τα ηνία της γης κρατούσε
Στα δάχτυλά του ανάμεσα
Γεμάτα αχάτες κι αμεθύστους

Επίμετρο

Δεν ξέρουμε τι είπανε στον Κύριο
Τα δέντρα αυτά - τα λόγια τους
Τα πήρε και τα εισέπνευσε
Κι έβγαλε ένα Αχ τι ωραία

Πώς μ' οξειδώνει τ' οξυγόνο σας
Και μου αναζωογονεί το μένος
Να σφάξω και να καταστρέψω
Να κάψω και να εξολοθρέψω

(Αθήνα 19-20 Οκτ. 2005)

(δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό e-poema, αρ. τ. 6)

Ταξίδι στο σύμπαν

Αυτός ο αγρός που αστράφτει...

Τα ουράνια είναι με φώτα ποικιλμένα αμέτρητα, που όλα είναι φωτιά και το καθένα λάμπει.
(Σαίξπηρ, Ιούλιος Καίσαρας)

(Εδώ) δεν έχει τέλος το ατελεύτητο, που συναντάται με το απέραντο. Ατελεύτητο και απέραντο. Να το ζήσεις μόνο μια στιγμή, το έζησες για πάντα. Kι είναι, σαν να υπάρχεις πάντα. Και υπάρχεις. Έτσι δεν είναι; Υπάρχεις, υπάρχω, υπάρχουμε...
(Γιάννης Ρίτσος)

Για να γνωρίσεις τον κόσμο αρκεί ένα ανεξήγητο όνειρο.
(Τάσος Λειβαδίτης, Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα)

Έλα! ω, έλα στο ταξίδι των ονείρων.
Πέρα από το δυνατό, πέρα από το γνωρισμένο!
(Σαρλ Μπωντλαίρ)

Θεέ μου, γιατί δεν μπορώ να σε καταλάβω;
Ίσως όμως αν μπορούσα να σε καταλάβαινα να μην μπορούσα να αντέξω το βάρος σου.
(Τάσος Λειβαδίτης, Τα χειρόγραφα του φθινοπώρου)

Ο ήλιος με τις πύρινες χαίτες του
χοχλάζει και καλπάζει μανιασμένος.
(Πάμπλο Νερούντα, Το φεγγάρι της ημέρας)

Η ψυχή μου έγινε βαθιά σαν τα ποτάμια...
...η ψυχή μου σαν τα ποτάμια βάθυνε.
(Langston Hughes, Ο νέγρος μιλά για ποταμούς)

Αν δεν στηρίξεις το ένα σου πόδι έξω απ` τη Γη
ποτέ σου δεν θα μπορέσεις να σταθείς επάνω της.
(Οδ. Ελύτης, Μαρία Νεφέλη)

"Η Γη αποτελεί το λίκνο της ανθρωπότητας
αλλά κανείς δεν μπορεί να ζει μέσα σε λίκνο για πάντα"

είχε πει ο Ρώσος Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, πατέρας της τεχνολογίας των πυραύλων.

Υ.Γ. Το βίντεο αυτό το έφτιαξα για να το αφιερώσω στους μαθητές μου, του Γυμνασίου-Λυκείου Χρυσοβίτσας Ιωαννίνων. Την περσινή σχολική χρονιά είχαμε παρακολουθήσει μια ημερίδα με θέμα "Διαστημική εξερεύνηση και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση", που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο "Κάρολος Παπούλιας" του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στις 4 Απριλίου 2009, στο πλαίσιο του "Ετους Αστρονομίας". Τη διοργάνωση είχε αναλάβει η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ηπείρου. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που χρησιμοποίησα προέρχονται από το εκπαιδευτικό υλικό που μας διανεμήθηκε.

Η ποίηση στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και ο ρόλος του διαδικτύου

"Λανθάνουσα κοινή ανθρώπινη ανάγκη για ουρανό"
ήταν ο ορισμός για την Ποίηση που έδωσε ο Μίλτος Σαχτούρης

ενώ ο Γιώργος Σεφέρης είχε πει πως
"η Ποίηση έχει τη ρίζα της στην ανθρώπινη ανάσα"

Το παρακάτω κείμενο αποτελούν αποσπάσματα της ομιλίας του Γιάννη Παππά, στο συνέδριο που έγινε στην Αθήνα στις 8-9 Μάιου 2009 με θέμα «Η Ποίηση σήμερα». Το συνέδριο ήταν αφιερωμένο στην μνήμη του Τάσου Λειβαδίτη και οργανώθηκε από το μορφωτικό τμήμα της ΕΣΗΕΑ και το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Ο Γιάννης Η. Παππάς είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Πατρών και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού Διαπολιτισμός.

«Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σε μίζερους καιρούς;»

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ
ΜΕ ΚΙΤΡΙΝΑ ΜΕΓΑΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ο ποιητής κύριοι περισσεύει!
Μου το ’παν οι τσιγγάνες ένα βράδυ.
Μου το ’χε πει κ’ η μάνα μου παλιότερα:
«Πρόσεξε, πρόσεξε σ’ αυτό τον κόσμο που σ’ έφερα.
Στο λέω για το καλό σου, παιδάκι μου,
CINTURATO υπάρχει μόνο PIRELLI».
Μα εγώ δεν την άκουσα.

(Λευκοπλάστης για Μικρές και Μεγάλες Αντινομίες – 1971)

Ο Ελύτης πάλι στο κείμενό του με τον τίτλο Η μέθοδος του «Άρα» γράφει:
«Μπαίνοντας ο εικοστός αιώνας στο τελευταίο του τέταρτο, αισθάνομαι άστεγος και περιττός. Όλα είναι κατειλημμένα – ως και τ’ άστρα. Οι άνθρωποι έχουν απαλλαγεί από κάθε παιδεία, όπως στην εποχή του Τσέγκις Χαν, και δεν ερωτεύονται ούτε κατ’ ιδέαν. Πρωθυπουργοί συναλλάσσονται με προσωπιδοφόρους, ποικίλες ομάδες καταλαμβάνουν αεροπλάνα και συλλαμβάνουν ομήρους, ενώ οι κολεγιόπαιδες λύνουν εκπληκτικές εξισώσεις με ευκολία που είναι ν’ απορείς: συν, πλην, δια, επί – άρα. Το μυστικό στη ζωή αυτή, φαίνεται, δεν είναι αν είσαι δούλος ή όχι. Καθόλου. Είναι να οδηγείσαι με συνέπεια σε κάποιο “άρα” και να έχεις έτοιμη την απάντηση. Πολύ ωραία. Μπροστά όμως σε μια φράση ποιητική, για ποιο λόγο αυτό το “άρα” στομώνει;».

Σε μια κοινωνία, στην οποία όλα αποτιμούνται με το χρήμα, κάθε δραστηριότητα με τη χρησιμότητά της , οι ποιητές δεν μπορεί παρά να νιώθουν περιττοί . Η απειλή πιστεύω ότι προέρχεται κυρίως από την χρησιμοθηρία, τον ωφελιμισμό και την υπερκαταναλωτική μανία. Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν αγωνίζονταν για να αποκτήσουν τόσα πολλά υλικά αγαθά.

Μέσα στον παγκοσμιοποιημένο οικονομικά και πολιτιστικά τεχνολογικό κόσμο ποιος είναι ο ρόλος του Διαδικτύου;
Και γενικότερα ποια είναι η σχέση λογοτεχνίας και διαδικτύου;

Η λογοτεχνία δεν κινδυνεύει τόσο από τα ηλεκτρονικά μέσα όσο από τις αξίες που κυριαρχούν στην σημερινή εποχή. Η λογοτεχνία κινδυνεύει από την αντίληψη του σύγχρονου ανθρώπου να θέλει να αποκτά και να κερδίζει ό,τι του είναι ωφέλιμο και ευχάριστο όσο γίνεται πιο άκοπα και γρηγορότερα. Κινδυνεύει από την επιδίωξη , με κάθε τρόπο, των υλικών αγαθών, από την λατρεία του χρήματος και την ματαιοδοξία. Από το φτηνό, το επιφανειακό και το χυδαίο της εποχής μας.
...Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης η παραδοσιακή αντίληψη περί λογοτεχνίας και βιβλίου έχει μεταβληθεί και όλα έχουν ανατραπεί ή υποστεί σοβαρές μεταλλάξεις. Παρ΄ όλα αυτά βλέπουμε ότι οι δύο καταστάσεις συνυπάρχουν και η μία τροφοδοτεί την άλλη. Η συνέχεια όμως πιστεύω ότι μπορεί βάσιμα να προβλεφθεί: ακόμη και αν η λογοτεχνία του βιβλίου δεν πάψει ποτέ να πλουτίζει τη ζωή μας, είναι αναγκασμένη να προσαρμοστεί τελικά στην πραγματικότητα των νέων μέσων, πρέπει να μάθει να ζει στο καινούριο περιβάλλον. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.

...Μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση της πνευματικής συγκρότησης των νέων ανθρώπων εκτός από την οικογένεια, παίζει το σχολείο το οποίο σήμερα δεν δίνει τα κατάλληλα ερεθίσματα στα παιδιά για να ασχοληθούν με την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων πόσο μάλλον της ποίησης. Το σχολείο θα πρέπει να αγκαλιάσει όλα όσα αποτελούν καθημερινές εμπειρίες των παιδιών και να προσφέρει και άλλες, εκμεταλλευόμενο όλες τις σύγχρονες μορφές επικοινωνίας που έχουν μια μακρινή ή κοντινή σχέση με την ανάγνωση: τα διάφορα έντυπα, τα ένθετα των εφημερίδων για το βιβλίο, τους καταλόγους των εκδοτικών οίκων, τα ντοκιμαντέρ για συγγραφείς και τις τηλεοπτικές εκπομπές για το βιβλίο, την παρουσία του βιβλίου στο Διαδίκτυο, τη μελοποιημένη ποίηση και τα κινηματογραφικά έργα που βασίζονται
σε μυθιστορήματα.
Κυρίως, θα πρέπει να καταστήσουμε την ανάγνωση μέσον επικοινωνίας. Να τους δώσουμε δηλαδή ευκαιρίες ανταλλαγής απόψεων γύρω από αυτά που διαβάζουν, πέρα από την ορισμένη σχέση δάσκαλος - διδασκαλία κειμένου - εξέταση του μαθητή.
Βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει σε κάθε σχολείο οργανωμένη και καλά εξοπλισμένη βιβλιοθήκη και κατάλληλα εποπτικά μέσα. Να αλλάξει ο χρησιμοθηρικός προσανατολισμός της εκπαίδευσης και να γίνει περισσότερο ανθρωποκεντρικός. Να μην αποτελεί το σχολείο έναν προθάλαμο και προπονητήριο για το πανεπιστήμιο. Να ανοίξει το σχολείο στην κοινωνία και να γίνονται πολιτιστικές δράσεις για όλες τις τάξεις. Να γίνουν τα σχολεία πολιτιστικά κέντρα σε κάθε γειτονιά.

... Αν δεν δώσουμε βαρύτητα στην παιδεία που προσφέρουμε στα σχολεία, δεν νομίζω ότι υπάρχει περίπτωση να αλλάξουν τα πράγματα στην κοινωνία.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό Δι@πολιτισμός.

Υπάρχουν 68 Video από το συνέδριο, ανεβασμένα στο site You Tube .

Photo: deviantART.com

"αφού κατά λάθος ο κόσμος είναι μια ποίηση"

Αφού κατά λάθος ο κόσμος είναι μια ποίηση

http://www.flickr.com/photos/spiritual_marketplace/2435630377/

Για τους πολλούς η ποίηση είναι μια αυστηρά περίκλειστη υπόθεση. Σαν τα καβαφικά τα τείχη. Δεν διεισδύουν για να μην εγκλωβιστούν. Δεν την αγγίζουν για να μην τους αγγίξει. Δεν συζητούν γι’ αυτήν για να μη συζητηθούν οι ίδιοι. Δίνει την αίσθηση της διαχρονικής ακινησίας. Ομως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η ποίηση είναι μορφή ελευθερίας και ο ποιητής είναι ο άνθρωπος που φυλακίζει την περιέργειά του για τη ζωή σ’ ένα δικό του κόσμο ελευθερίας. Το απραγματοποίητο γι’ αυτόν μπορεί να συνυπάρχει με το πραγματικό, η επανάσταση με τον συμβιβασμό και η παιδικότητα της ψυχής να ζει άνετα σ’ ένα ρυτιδιασμένο σώμα. «Κύριε, κανείς δεν ήθελε να μεγαλώσει», έγραψε κάποτε ο Τάσος Λειβαδίτης.

Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ διοργάνωσαν το περασμένο Σαββατοκύριακο συνέδριο με τον τίτλο «Η Ποίηση Σήμερα», αφιερωμένο στη μνήμη του Τάσου Λειβαδίτη, του δημιουργού που ταύτισε το έργο με τη ζωή του. Οι συντελεστές του συνεδρίου, ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Α. Μπενάτσης, το μέλος του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ Π. Μπουκάλας και ο δημοσιογράφος-ποιητής Γ. Δουατζής, δημιούργησαν ενότητες με επίκεντρο την ποίηση και γύρω της άφησαν να περιστρέφονται δορυφόροι, όπως η τέχνη, η ιστορία, η μουσική, η τεχνολογία, τα ΜΜΕ. Κάπως έτσι, η ποίηση, σαν ανυπόμονος έρωτας που δεν του αρέσουν οι αναμονές μπήκε στην αίθουσα «Γεώργιος Καραντζάς» της ΕΣΗΕΑ και σάρωσε αμφιβολίες και αντιρρήσεις.

«Ποίηση: ο Σαββατισμός της ζωής». «Μαρξισμός και ποίηση: η λειτουργία της αντανάκλασης». «Από το χάος στη μορφή». «Μεταξύ ορατού και αοράτου». «Το ποιητικό θέατρο». «Η ποίηση στον Τύπο». «Η διαρκής εφημερία της ποίησης στα μπλογκ»... Μερικοί ενδεικτικοί μόνο τίτλοι των ομιλιών που εντυπωσίασαν για τον πρωτότυπο τρόπο προσέγγισης μιας μορφής τέχνης -τέχνη της ψυχής, η ποίηση- που δεν έχει πολλούς οπαδούς, αλλά που διατίθεται προς διερεύνηση. Γι’ αυτό και κατά καιρούς εκτίθεται.

Κατάμεστη η αίθουσα διαλέξεων της ΕΣΗΕΑ. Και τις δύο ημέρες η προσέλευση υπήρξε εντυπωσιακή, όπως και όταν έγινε η μεγάλη κουβέντα για τον Ρίτσο ή τον Παλαμά σε εκδηλώσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος. Ανθρωποι κάθε ηλικίας και επαγγέλματος άφηναν να διαφανεί η ακραία τόλμη που θέλει την ποίηση να μπορεί να αναθεωρηθεί, να ανατοποθετηθεί και να ανασυνταχθεί. Υπήρξαν ωστόσο κραυγαλέες απουσίες, αυτές των δημοσιογράφων. Γιατί, όμως; Μια απάντηση θα ήταν ότι τα ωράρια δεν τους επιτρέπουν. Θα μπορούσαν ωστόσο να κάνουν μια περαντζάδα το Σάββατο. Μια δεύτερη απάντηση είναι ότι η ποίηση δεν θεωρείται «πιασάρικο» θέμα, δεν πουλάει. Η σοβαρότερη εκδοχή, ωστόσο, συνδέεται με το ότι οι δημοσιογράφοι τα ξέρουμε όλα: από την κβαντική μηχανική ώς τον Χάγιεκ και τη συμπεριφορά των σεισμών! Αρα, πόσο συν θα ήταν η παρουσία μας σ’ ένα συνέδριο για την ποίηση;

Στο διαδικτυακό ποιητικό τόπο «Ποιείν» ένας επισκέπτης έγραψε το εξής: «Ανάμεσα στην σχολαστική εξουσία του ακαδημαϊκού και στην αγοραία εξουσία του δημοσιογράφου, υπάρχει η ρωγμή του ποιήματος».

Tης Pίτσας Mασούρα

Πηγή: Καθημερινή

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ-ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ "Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΗΜΕΡΑ"

Technorati

"Η ποίηση σήμερα". Συνέδριο στη μνήμη του Τάσου Λειβαδίτη

Το πορτρέτο του ποιητή είναι του Γιάννη Ψυχοπαίδη

Το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων οργανώνουν συνέδριο με θέμα «Η Ποίηση σήμερα», αφιερωμένο στη μνήμη του ποιητή Τάσου Λειβαδίτη με αφορμή την παρέλευση είκοσι ετών από τον θάνατό του.

Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» της ΕΣΗΕΑ την Παρασκευή 8 και το Σάββατο 9 Μαΐου, με τη συμμετοχή δεκάδων εισηγητών. Μεταξύ των ενοτήτων θα υπάρχουν απαγγελίες ποιητών μας.

Οι ενότητες του συνεδρίου είναι οι εξής:

Εισαγωγική:Ο Λειβαδίτης όπως τον γνώρισα

1. Ποίηση και φιλοσοφία
2. Ποίηση και ιστορία
3. Ποίηση και μουσική
4. Οι νέοι και η ποίηση
5. Ποίηση, επιστήμη, τεχνολογία
6. Ποίηση και άλλες τέχνες
7. Η ποίηση στα ΜΜΕ
8. Ποίηση και ηλεκτρονικά ΜΜΕ
Πηγή: ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΕΣΗΕΑ

Λειβαδίτης Τάσος - Ποιήματα

Όταν δε θέλεις να πεθάνεις
ξέρετε τι θα πει
ζωή.
ννννννννννννννννννν νννννΜΑΧΗ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ (1952)


δωσ` μου τα χέρια σου να κρατήσω τη ζωή μου.

μια φέτα ψωμί που δε θα τη μοιραζόμαστε πώς να την αγγίξω;
νννννννννννννννννΑΥΤΟ ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ (1952)


πεινάμε κι οι δύο για ένα χαμόγελο
και μια μπουκιά ήσυχο ύπνο

Κι όταν σου πουν να με πυροβολήσεις
χτύπα με αλλού
vvvvvνμη σημαδέψεις την καρδιά μου.
Κάπου βαθιά της ζει το παιδικό σου πρόσωπο.
Δεν θα `θελα να το λαβώσεις.
ννννννννννννννννννννΟ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ (1956)


"Αύριο", λες,
και μέσα σ` αυτήν τη μικρή αναβολή παραμονεύει ολόκληρο
το πελώριο ποτέ.

κι ο κάθε πόνος μας είναι μια μυστική, πικρή επιστροφή
στην άγια ταπεινότητα των απλών πραγμάτων -
ννννννννννννννννννννννννννννννννννννννννννΚΑΝΤΑΤΑ (1960)

Κανείς δε θα μάθει ποτέ με πόσες αγρύπνιες συντήρησα τη ζωή μου
νννννννννννννννννννννννννννΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ (1972)

ω, ας μην τελειώσει αυτή η νύχτα που διαβαίνω - που διαβαίνω ανυπεράσπιστος και ωραίος...

Γι` αυτό σου λέω, μην κοιμάσαι: είναι επικίνδυνο. Μην ξυπνάς: θα μετανιώσεις

μα ευλογημένοι αυτοί που τα δώσανε όλα κι ύστερα κοίταξαν εν` άστρο
σαν τη μόνη ανταπόδοση.
ννννννννννννννννννννννννννννΒΙΟΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ (1985)

Έζησα μες στη ματαιότητα
σσσσσσσσσσσκαι πάνω στον Ωκεανό...

Κι αγάπησα τις λέξεις που με ταπείνωσαν γιατί με ανακαλούσαν σε μιαν άλλη παιδικότητα.

ένας ζητιάνος κάτω από ένα παράθυρο τραγουδάει βραχνά την εποποιία της ερημιάς.
νννννννννννννννννννΜΙΚΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΟΝΕΙΡΑ (1987)

Η σιωπή κάνει τον κόσμο πιο μεγάλο, η θλίψη πιο δίκαιο

Ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει...

Εκεί που τελειώνουν τα όνειρα, εκεί αρχίζει η ζωή μας...
νννννννννννννννννννΤΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ (1990)

Περιοδικό Δι@απολιτισμός
Φωτογραφικό αρχείο, εργοβιογραφικό και μελέτες για τον Τάσο Λειβαδίτη

Ανθολόγιο ποιημάτων εδώ και εδώ
Ηχογράφηση 1988 (poiein podcast)

Αλεξάνδρεια 29 Απριλίου 1933

Ο Καβάφης πεθαίνει την ημέρα των 70ών γενεθλίων του
Με το πορτρέτο αυτό του Αλεξανδρινού κόσμησε το «New Yorker»
(Μάρ. 23) το αφιέρωμά του.

Η τύχη τα έφερε έτσι ώστε ο μεγάλος ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης να γεννηθεί και να πεθάνει την ίδια μέρα. Ο Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933.

«Ο Καβάφης πίστευε ότι η ποίησή του είναι "η ποίηση του μέλλοντος". Σήμερα, 75 χρόνια από το θάνατό του, η παγκόσμια αναγνώριση και ο θαυμασμός στην καβαφική ποίηση, που έχει πάρει πλέον διαστάσεις φαινομένου, δικαίωσε τις προβλέψεις του. Ο Καβάφης διαβάζεται σήμερα ως ένας σύγχρονος ποιητής και έχει αποκτήσει το κύρος και την αίγλη ενός οικουμενικού ποιητή. Αυξάνονται συνεχώς οι μεταφράσεις και εκδόσεις των ποιημάτων του Καβάφη σε ξένες γλώσσες, δημοσιεύονται μελέτες και αναλύσεις των ποιημάτων του, διδάσκονται σε πανεπιστημιακά Τμήματα Νεοελληνικών Σπουδών καθώς και σε Τμήματα Συγκριτικής Φιλολογίας στα ξένα πανεπιστήμια. Και δεν είναι μόνο το αναγνωστικό κοινό στο εξωτερικό που φανερώνει την προτίμησή του στον Έλληνα ποιητή αλλά βρίσκουμε τον ίδιο ενθουσιασμό και στους ομοτέχνους του στις διάφορες χώρες. Σε 153 ποιήματα συγχρόνων νέων ποιητών βρίσκει κανείς αναφορές στον Καβάφη με διάφορους τρόπους. Είναι ποιήματα γραμμένα κατά το πρότυπο του Καβάφη, ποιήματα με θέμα τον ίδιο τον Καβάφη ή και εμπνευσμένα απ’ την ποίησή του»

σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης για το αφιέρωμα, "Ταξιδεύοντας με τον Καβάφη" στα Τίρανα, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, καθηγητής κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης.

• Ο επίσημος δικτυακός τόπος του αρχείου Καβάφη

• Η ταινία "Καβάφης"

• «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη» Μια ταινία για την ποίηση, η οποία προβάλλεται ήδη στους κινηματογράφους. Σκηνοθέτης ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος. Σύμφωνα με το σενάριο, στις 21 Οκτωβρίου του 1929 το υπερωκεάνιο Saturnia ξεκινά από Τεργέστη το ταξίδι του προς την Αμερική μαζεύοντας μετανάστες από τα λιμάνια της Μεσογείου. Ένας νεαρός Έλληνας που επιβιβάζεται στην Πάτρα θα γίνει μάρτυρας μιας απρόσμενης συνάντησης : μια νύχτα, σ` αυτό το πλοίο που κουβαλά τα όνειρα του Νέου Κόσμου, θα λάβει χώρα η εξίσου ονειρική αλλά και πραγματική συνάντηση δύο μεγάλων ποιητών του αιώνα που πέρασε, του Φερνάντο Πεσσόα και του Κωνσταντίνου Καβάφη. Το dvd της ταινίας θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Περιοδικό poema

History channel - Kavafis

«Του λέω: Για μας είστε ένας Θεός»

«Του λέω για μας είστε ένας Θεός. Του έκανε μεγάλη ευχαρίστηση. Μου λέει δεν το περίμενα».

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου (Πρωτομαγιά του 1909), ο Μίκης Θεοδωράκης μιλά για τον λατρεμένο φίλο του και την ανεκτίμητη σχέση τους.

Η τέχνη του ποιητή και η τέχνη του συνθέτη συναντήθηκαν πολλές φορές κάτω από δύσκολες συνθήκες. Η φιλία τους, μια από τις δυνατότερες σχέσεις ζωής και για τους δυο τους, δενόταν ακόμα πιο σφικτά κάθε φορά που η πατρίδα περνούσε δοκιμασίες.

Πρώτος ο Μίκης, έφηβος στην Τρίπολη, ανακάλυψε την ποίηση του Ρίτσου.

«Ένα μεσημέρι του 1942 με παίρνει ένας από τους φίλους και μου λέει ότι ανακάλυψε έναν ποιητή, τον Γιάννη Ρίτσο. Είναι καταπληκτικός. Λέω διάβασε να ακούσω. Και μου διαβάζει απνευστί όλη την «Εαρινή Συμφωνία» από το τηλέφωνο. Του λέω έλα εδώ. Το λέμε και στην άλλη παρέα, πέντε-έξι ήμασταν, έρχονται σπίτι μου και ξανά ανάγνωση. Το μάθαμε απέξω και ψάχναμε και για άλλα του Ρίτσου. Βρήκαμε «Το Τραγούδι της αδερφής μου», για το οποίο ο Παλαμάς είχε πει να παραμερίσουμε για να περάσεις και τρελαθήκαμε. Μετά, το «Εμβατήριο του Ωκεανού».

Μάιος 1958: Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος βρίσκεται στο Παρίσι, μελοποιεί τον "Επιτάφιο" του Γιάννη Ρίτσου.

1966: Μελοποίηση της "Ρωμιοσύνης", που του την είχαν στείλει σύζυγοι πολιτικών κρατουμένων, για να τη μελοποιήσει. Και στα δύο έργα, η μελοποίηση γίνεται απνευστί.

Μέσα στο 1966, η «Ρωμιοσύνη» παρουσιάζεται στο γήπεδο της ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια - είναι η πρώτη λαϊκή συναυλία σε γήπεδο. Ο ποιητής και ο συνθέτης, με τις συζύγους τους, βρίσκονται σε έναν άδειο χώρο. Το «κράτος» έχει σταματήσει τους συρμούς του τρένου εγκλωβίζοντας τον κόσμο μέσα στις σήραγγες. «Βλέπαμε απέξω γυναίκες με μαύρα, αγωνιστών που περίμεναν στα καφενεία για να μπούνε μέσα. Μπαίνουμε, πάνω-κάτω στ’ αποδυτήρια, βγαίνουμε να δούμε, στο στάδιο 100- 200 άνθρωποι. Περνάει η ώρα, ακούμε φασαρία, ξαναβγαίνω, είχαν γίνει 500. Ξαναβγαίνουμε, 800. Περιμέναμε 20.000. [...] "Είκοσι χιλιάδες ήρθανε. Λες και έγινε θαύμα".

Ηταν μεγάλος ποιητής, ήταν αγνός άνθρωπος, ήταν ειλικρινής αγωνιστής. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη», «Οι γειτονιές του κόσμου», «Η έβδομη συμφωνία» (εαρινή) είναι ακριβώς οι πυλώνες στη γέφυρα της δημιουργίας μου. Είναι μεγάλη υπόθεση να έχεις να κάνεις με ένα μεγάλο ποιητή. Ο οποίος να είναι και ομοϊδεάτης 100%. Που θαυμάζεις από κάθε άποψη. Και την ανθρώπινη, και την κομματική, και την ιδεολογική.

Άρθρο της Αγγελικής Κώττη στο ΕΘΝΟΣONLINE

Στο αρχείο του Μίκη Θεοδωράκη υπάρχει βίντεο με αφήγηση για τη σχέση πολιτικής και Επιταφίου καθώς και ανταπόκριση της "Αυγής" από την πρώτη δημόσια παρουσίαση του κύκλου των τραγουδιών της Ρωμιοσύνης.

Μιλώντας ο Γιάννης Ρίτσος για τη μουσική σύνθεση της "Ρωμιοσύνης" αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι αυτό που αυθόρμητα ανέβηκε στα χείλη του στο πρώτο άκουσμα της σύνθεσης είναι ότι η "Ρωμιοσύνη" του Θεοδωράκη είναι ένα έξοχο, ένα μεγάλο έργο, με εντελώς ιδιαίτερη σημασία για τον μουσικό μας βίο και για ολόκληρο το νεοελληνικό πολιτισμό.

Ο ίδιος ο Μίκης λέει: Στη γιορτή των Φώτων στα 1966, κάποιο άγνωστο χέρι τοποθέτησε το χειρόγραφο του Ρίτσου πάνω στο αναλόγιο του πιάνου μου, στη Νέα Σμύρνη. [...] Είχαν προηγηθεί συγκρούσεις με την αστυνομία. Ο άγριος ξυλοδαρμός και η κακοποίησή μου, γεγονότα που με επηρέασαν βαθειά. Τόσο που, μόλις διάβασα τον πρώτο στίχο "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό..." κάθισα, όπως ήμουν λερωμένος με λάσπη και αίματα και συνέθεσα μονορούφι τη Ρωμιοσύνη" (απόσπασμα από δημοσίευση στο περιοδικό Ελίτροχος, 1995).

Κώστας Καρυωτάκης / Μαρία Πολυδούρη

Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης

"Πέρα στον κάμπο σκιές περιπλανιούνται σαν να χορεύουν.
Μέσα τους έχουν παλιές αγάπες και όνειρα"
(Στην άκρη του ονείρου, Γ. Παππάς)

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στο δίδυμο της νεοελληνικής μας λογοτεχνίας. Το επιμελήθηκε ο Γ. Παππάς, ποιητής και ο ίδιος, τιμώντας δύο ποιητικές μορφές, που στη μνήμη μας έχουν δεθεί και μέσα από την παλιά τους αγάπη, μια αγάπη τραγική και πολυκύμαντη, που διαλύθηκε την ώρα που την είχαν ανάγκη. Έτσι, η ζωή τους χώρισε, αλλά η μεταθανάτια γραφή τους ενώνει.

Η επιλογή των κειμένων, το τελευταίο σημείωμα του Καρυωτάκη, τα εργοβιογραφικά και η εισαγωγή κατατοπίζουν άριστα τον αναγνώστη για να επιχειρήσει τη δική του ανάγνωση, έχοντας υπόψη του τα απαραίτητα βιογραφικά στοιχεία και το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Πηγή: Για την ανθολογία Καρυωτάκη-Πολυδούρη. Άρθρο της Χριστίνας Αργυροπούλου στον Δι@πολιτισμό.

Όταν οι Ευκάλυπτοι θροΐζουν στις αλλέες

(ποίημα του Α. Εμπειρίκου, αφιερωμένο στον Καρυωτάκη, όπου παραλλάσσοντας το ποίημα του Καρυωτάκη Μικρή Ασυμφωνία εις Α μείζον γράφει):

Μνημόσυνον σε μαύρο μείζον
με βαθυπράσινους κισσούς για έναν
άνθρωπο που εις την Πρέβεζαν εχάθη.

Μην τον ξεχνάτε λοιπόν τον νέον αυτόν, το κάθετον τούτον λάβαρον της θλίψεως και του θανάτου, τον νέον αυτόν που εις τας ακτάς του Αμβρακικού απέπτη, τον άσπρον άγγελον με τα κατάμαυρα πτερά μην τον ξεχνάτε, και, ακόμη, να τον αγαπάτε. Ήτο μεγάλος ποιητής ο νέος αυτός και ευγενής. Το λέγω και θα το ξαναπώ πολλάκις - είναι μεγάλος ποιητής ο Κώστας Καρυωτάκης.
(Οκτάνα, Ίκαρος)

Άσμα Ασμάτων: έρωτας θεϊκός ή έρωτας ανθρώπινος;

"Το Άσμα των Ασμάτων που είναι του Σολομών",

βλάστησε ανάμεσα σ` ένα ποιμενικό λαό, το λαό της Παλαιστίνης. Είναι ένα γαμήλιο τραγούδι. Τα πρόσωπα που μας παρουσιάζει είναι η Νύφη, ο Άντρας -τους υποδύονται ίσως δυό πρωταγωνιστές- και ο Χορός από γυναίκες ή και άντρες.
(Από το προλόγισμα του βιβλίου "ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ, μεταγραφή Γιώργος Σεφέρης).

Το περιοδικό ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ αφιερώνει τρία συνεχόμενα τεύχη "στον θεό Έρωτα, που μας κληροδότησε η Αρχαιότητα, προσωποποίηση της αρχέγονης δύναμης της επιθυμίας και του πόθου για τον άλλον, της ροπής για ένωση με τον άλλον".

Στο τρέχον τεύχος (110/Μάρτιος 2009) διαβάζουμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Θάνου Χρήστου, επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, σχετικό με την εικονογράφηση του ποιήματος του Σολομώντα.

"Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της εβραϊκής λογοτεχνίας που με το βαθύτατα ερωτικό του περιεχόμενο έδωσε το έναυσμα σε πολλούς δημιουργούς να προχωρήσουν στην εικονογράφησή του είναι το Άσμα Ασμάτων του Σολομώντα. Οι στίχοι του έδωσαν τη δυνατότητα να εκφράσουν τον λυρισμό του, να τονίσουν τη σχέση ανάμεσα στα δύο φύλα, να σχολιάσουν την ένωσή τους, να αναδείξουν τις τρυφερές πλευρές του έρωτα. Χωρίς να χρειάζεται να αναφερθούν οι απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί, για το αν δηλαδή πρόκειται για ένα καθαρά ερωτικό κείμενο ή για μία αλληγορία του έρωτα μεταξύ του Θεού και του Ισραήλ ή του Χριστού με την εκκλησία, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι στην περίπτωση των ελλήνων δημιουργών υπερισχύει η πρώτη εκδοχή". (Περισσότερα)

Γιατ’ είναι δυνατή
σαν θάνατος η αγάπη,
σκληρό καθώς ο άδης
το πάθος το αγαπητικό.
Οι φλόγες της φλόγες φωτιάς,
άγριο αστροπελέκι.

Άσμα Ασμάτων 7.7 - 8-7

Το Άσμα Ασμάτων είναι από τις πλουσιότερες εκφράσεις της ζωής και της ποίησης. Είναι από τα ποιήματα εκείνα που μια δαιμόνια διάθεση του μυαλού, τα κάνει χθεσινά, σημερινά και αυριανά. Οι δύο ερωμένοι μέσα στο ποίημα αντιπροσωπεύουν την αγάπη, που είναι τόσο στενά δεμένη με τις υπάρξεις μας, ώστε να μας ενθουσιάζει και να εξάπτει την ωραία και αχαλίνωτη ορμή, που υπόσχεται πολλά κι απολαμβάνει περίσσια.

Το αίσθημα αναβρύζει σε μια εποχή που όλα ξαναζούν, η φύση, το σώμα μας, οι ελπίδες σ` ένα μεγάλο αναστάσιμο πανηγύρι, και όλα μυρίζουν άνοιξη, ως τα νερά, τα δέντρα, ο αγέρας και τα κορμιά μας.

(Από το περιοδικό Γράμματα της ψηφιακής συλλογής Κοσμόπολις).

Σαν τ` άγριο τριαντάφυλλο στ` αγκαθερά τα βάτα
Έτσι είναι η φιλενάδα μου ανάμεσα στις νέες.
Και σαν τη μηλοκυδωνιά μέσ` στα δέντρα του λόγγου.
Έτσι είναι ο αγαπημένος μου στα παλληκάρια μέσα.

[...]Τα λούλουδα φυτρώσανε
Στη γης και στα λειβάδια.
Ήλθε ο καιρός των τραγουδιών.
Και να, η φωνή του τρυγονιού
Γροικιέται στα λημέρια μας.

Να, της συκιάς ο νέος καρπός
Ροδόσκασε κοκκινιστός
Και της αγράμπελης ο ανθός
Μοσκοβολάει στα πλάτια.

[...] Σ` όρκο σας βάζω εσάς κοπέλλες της Γερουσαλήμ
Στα ζαρκάδια και στα ελάφια των αγρών
Να μην αγγίξετε, να μην ξυπνήστε
Την Αγάπη - ώσπου μονάχη το θελήσει!

Μετάφραση Γιωσέφ Ελιγιά

Krataia os thanatos agapi - Manos Xatzidakis

Γιάννης Ρίτσος, Πρωινό Άστρο

Το "Πρωινό Άστρο" είναι το ποίημα που έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος για το κοριτσάκι του, όταν έγινε πατέρας. Είναι το ποίημα της πατρικής στοργής και της λυρικής φαντασίας. Είναι ένα ποίημα "που μόνο ένας παλμογράφος θα μπορούσε να "οπτικοποιήσει" και να καταγράψει τους παλμούς της εκπληκτικής ευαισθησίας του". Ο ίδιος ο Ρίτσος το χαρακτηρίζει "Μικρή εγκυκλοπαίδεια υποκοριστικών" για την κορούλα του.

Κοριτσάκι μου, θέλω να σου φέρω

τα φαναράκια των κρίνων
να σου φέγγουν στον ύπνο σου.

Θέλω να σου φέρω
ένα περιβολάκι
ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη
πάνω στο φτερό μιας πεταλούδας
για να σεργιανάει το γαλανό όνειρό σου.

Θέλω να σου φέρω
ένα σταυρουλάκι αυγινό φως
δυο αχτίνες σταυρωτές απ` τους στίχους μου
να σου ξορκίζουν το κακό
να σου φωτάνε
μη μου σκοντάψεις, κοριτσάκι,
έτσι γυμνόποδο και τρυφερό
στ` αγκάθι κ` ενός ίσκιου.

Κοιμήσου.
Να μεγαλώσεις γρήγορα.
Έχεις να κάνεις πολύ δρόμο, κοριτσάκι,
κ` έχεις δυό πεδιλάκια μόνο από ουρανό.
Κοιμήσου.

Το Πρωινό Άστρο είναι η παρουσίαση με την οποία εκπροσωπήθηκε το σχολείο μου στην εκδήλωση του Μουσείου Μπενάκη το Σάββατο, 21 Μάρτη για την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, που ήταν αφιερωμένη στο ποιητή Γιάννη Ρίτσο.
Είναι συνδυασμός σχηματικής ποίησης, εικαστικής απόδοσης και οπτικοποίησης των στίχων.
Όλα ξεκίνησαν από τη διαδικτυακή μου γνωριμία με τον εξαιρετικής ευαισθησίας, γενναιοδωρίας και ζεστασιάς συνάδελφο Διονύση Μάνεση, φιλόλογο του 6ου λυκείου Καλλιθέας, ο οποίος μας οδήγησε στην εκδήλωση του Μουσείου Μπενάκη. Τον ευχαριστώ από την καρδιά μου γι αυτή τη μοναδική εμπειρία.

Επίσης, με την ανεκτίμητη βοήθεια των φίλων μου, που κι αυτούς από το διαδίκτυο τους γνώρισα, Έλενας Ελληνιάδου, Βασίλη Ζιακόπουλου και Σωτήρη Τερζίδη, κατάφερα να ανεβάζω την παρουσίαση στο youtube. Χωρίς αυτούς θα μου ήταν αδύνατο να κάνω κάτι τέτοιο.
Τους υπέρ-ευχαριστώ όλους. Τους αγαπώ πολύ.
Περισσότερα στο ιστολόγιο του σχολείου μου: Χρυσόμυγα

Όλα τα ποιήματά σου

"Θέλω να κάνω μαζί σου αυτό που κάνει η άνοιξη στις κερασιές"
Pablo Neruda

Παγκόσμια μέρα ποίησης η χθεσινή, καλοί μου συμπολίτες. Ναι, μέρα ποίησης! Δεν είναι υπέροχο; Αλήθεια, ποιος χρειάζεται ακόμα μια ανάλυση για την τρέχουσα επικαιρότητα, ακόμα ένα άρθρο γνώμης για την οικονομική κρίση, ποιος αποκομίζει το ελάχιστο από τις έντυπες αψιμαχίες; Για να είμαι ειλικρινής, άλλα με απασχολούν αυτόν τον καιρό, που μου επιτρέπουν την παράφραση: "Εκτός από το Κυπριακό, υπάρχει κι η μοναξιά".

Ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα να καταλήξω στην προμετωπίδα του σημερινού άρθρου. Πώς να διαλέξεις από τους τόσους ποιητές που σου μίλησαν ψιθυριστά; Που δέθηκαν για πάντα με ανθρώπους και τις στροφές του χρόνου, με τον πιο βαθύ εαυτό σου; Η αιτία της επιλογής της συγκεκριμένης μέρας μού διαφεύγει. Ωστόσο, έχω μια υποψία ότι η εαρινή ισημερία δεν ήταν τυχαία επιλογή. Κοιτάξτε την άνοιξη που εισβάλλει θριαμβευτικά μέσα στον κόσμο μας, σε κάθε μας αίσθηση, και θα καταλάβετε. Αφουγκραστείτε το σώμα σας που αρχίζει να ακολουθεί αλλιώτικους κιρκαδικούς κύκλους, ανταποκρινόμενο στο κάλεσμα που πάντα επιστρέφει τέτοιο καιρό. Χαζέψτε τις πάπιες στα πάρκα που κυνηγιούνται διαρκώς. Αυτό το θαύμα που συμβαίνει, η ίδια η ζωή, ξετυλίγεται μπροστά μας κάθε στιγμή.

Θα 'θελα αυτή η ψυχεγερτική δύναμή της να χαριζόταν στον καθένα. Να διασπά περιφρονητικά τις πειθαρχημένες γραμμές της καθημερινής ρουτίνας και να σε βγάζει από το δρόμο σου. Να γεννά και να τρέφει τα πιο προσωπικά όνειρα, τις πιο συλλογικές καταξιώσεις. Να συντροφεύει κάθε σκέψη σου και να δημιουργεί αμέτρητες εκρήξεις πυροτεχνημάτων μέσα στη μέση της μέρας, καθώς κοιτάς το κορίτσι σου να βαδίζει ανάλαφρα.

Ξέρω, ονειρεύομαι ένα κόσμο ουτοπικό κι ανέφικτο - για τους πολλούς. Δυσκολεύομαι, να σας πω την αλήθεια, να συνηθίσω το προκαθορισμένο πρόγραμμα, το γρήγορο φαγητό, τις υπολογισμένες διαδρομές. Και γι' αυτό με σαγηνεύουν οι παρασπονδίες κι οι παρορμήσεις της στιγμής. Έχω την άποψη ότι έχουμε εκπαιδευθεί τόσο καλά στην όψη της βίας και του γκρίζου, που δεν μπορούμε καν να στοχαστούμε ή να προσέξουμε την ομορφιά.

Κάντε κάτι διαφορετικό αυτές τις μέρες. Πατήστε "παύση" και αγνοήστε τις προσχηματικές αγωνίες, αντισταθείτε στους φρενήρεις ρυθμούς που σας αλλοτριώνουν, τους αφορισμούς του κάθε ξερόλα. Κατεβάστε από τη βιβλιοθήκη ένα βιβλίο με ποιήματα ή, καλύτερα, αγοράστε ένα καινούργιο. Κι όποιο σας αγγίξει, απευθύνετέ το ξαφνικά σ' όποιον πιο πολύ επιθυμείτε. Εγώ έχω ήδη βρει και τα δύο.

Ο Νικόλας Κυριάκου "δεν είναι παρά ένας σύντροφος τρελός από καλύτερες μέρες".

του Νικόλα Κυριάκου στον ΠΟΛΙΤΗ ONLINE

Εικαστικές αφίσες με στίχους του Γιάννη Ρίτσου

Για την ημέρα της ποίησης που γιορτάζεται συμβολικά την 21η Μαρτίου – πρώτη ημέρα της Άνοιξης, εικαστικές αφίσες (σε σχεδιασμό Σταύρου Κούλα) με στίχους του ποιητή Γιάννη Ρίτσου προβάλλονται από σήμερα στις οθόνες στους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ για ένα μήνα, ενώ στα βαγόνια του ΤΡΑΜ η καμπάνια θα συνεχιστεί για όλη τη χρονιά και θα εμπλουτίζεται συνεχώς με νέο υλικό.
Αυτή η καμπάνια της ποίησης που επαναλαμβάνεται με μεγάλη επιτυχία από το 2005 στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς συναντά κάθε Άνοιξη το κοινό δίνοντας μια ποιητική διάσταση στις καθημερινές του μετακινήσεις.
Τον ποιητή της Ρωμιοσύνης άλλωστε τιμά φέτος όλη η Ελλάδα, αφού η ανακήρυξη του 2009 ως Έτος Ρίτσου, από το Υπουργείο Πολιτισμού, έδωσε το έναυσμα για τη διοργάνωση πλήθους εκδηλώσεων και αφιερωμάτων στον μεγάλο ποιητή, που εκατό χρόνια μετά τη γέννησή του φαίνεται να συγκινεί ακόμη και να εμπνέει τις παλιές αλλά και τις νεότερες γενιές.
Πηγή: ΕΚΕΒΙ

Περισσότερα για ΠΟΙΗΣΗ από την alfavita

Οδυσσέας Ελύτης, μια επέτειος

Επίγραμμα
Πριν απ' τα μάτια μου ήσουν φως.
Πριν απ' τον Έρωτα, έρωτας.
Κι όταν σε πήρε το φιλί
Γυναίκα.



13 χρόνια πέρασαν από το θάνατο του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (18 Μαρτίου 1996).

Ο Ελύτης, τόσο απλός και τόσο σύνθετος ταυτόχρονα, κατάφερε να μιλήσει κατευθείαν στις καρδιές ανθρώπων που δεν είχαν ιδέα από ποίηση. Μίλησε για απλά, καθημερινά πράγματα, τη φύση, το φως, τον έρωτα, τη χαρά, τη λύπη, την Ελλάδα, τον πόλεμο, τη θλίψη. Κατάφερε να μας κάνει να ξυπνήσουμε απαλλαγμένοι από φόβους και σύγχρονα αδιέξοδα και αντικρύζοντας την ομορφιά που μας περιβάλλει μέσα από τη φύση, μέσα από την ελευθερία, μέσα από τον έρωτα να σκεφτούμε:

ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ Ο ΜΙΚΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Το περιοδικό γραμμάτων και τεχνών ΒΑΚΧΙΚΟΝ στο τελευταίο τεύχος του Μαρτίου-Μαΐου 2009 δημοσιεύει άρθρο του Νίκου Μπίνου με θέμα "Οδυσσέας Ελύτης, μια επέτειος".

• Υποστηρικτικό υλικό με πληροφορίες και διευθύνσεις για τον Οδυσσέα Ελύτη.

• Μελοποιημένη ποίηση

"Το Μονόγραμμα"
Ποίημα - σταθμός στη νέα ελληνική λογοτεχνία, είναι ίσως το πιο ερωτικό ποίημα του Οδ. Ελύτη. Γράφτηκε κατά τη διαμονή του στο Παρίσι (1969-1971). Η πρώτη έκδοση έγινε την άνοιξη του 1971 στις Βρυξέλλες σε χειρόγραφη μορφή.
Απαγγέλλουν ο Μίκης Θεοδωράκης και η Ιουλίτα Ηλιοπούλου κάτω από τους ήχους του "Adagio" του Μ. Θεοδωράκη, που γράφτηκε το `93 στην Αθήνα και ηχογραφήθηκε τρία χρόνια αργότερα με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Πετρούπολης, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη.

"Η Ποίηση είναι το άλλο πρόσωπο της Υπερηφάνειας"

Ο Γιάννης Ρίτσος μέσα από τα μάτια των παιδιών

Αφιερωμένη στον Ποιητή της Ρωμιοσύνης, τον Γιάννη Ρίτσο, είναι η φετινή εκδήλωση, που ετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στις 21 Μαρτίου. Αυτή τη φορά οι πρωταγωνιστές είναι τα παιδιά.

Ένας διαφορετικός τρόπος να γιορταστεί η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης μπορεί και να είναι ένας ουσιαστικός τρόπος για να γιορταστεί η Ποίηση. Το Μουσείο Μπενάκη, ακολουθώντας μια γόνιμη πρόταση της Αγγελικής Κώττη, αποφάσισε να αφιερώσει την εφετινή εκδήλωση στον Ποιητή της Ρωμιοσύνης, δεδομένου ότι το 2009 έχει ανακηρυχθεί επίσημα και «Έτος Γιάννη Ρίτσου». Αλλά, επιπλέον, αποφάσισε να «εμπιστευτεί» την εκδήλωση σε ανθρώπους που ελπίζουμε όλοι και θα θέλαμε να είναι οι πραγματικοί αναγνώστες της ποίησης: στα παιδιά.

Η πρόσκληση που απηύθυνε το Μουσείο Μπενάκη σε δύο σχολεία που διαθέτουν blog, στο 6ο Λύκειο Καλλιθέας και το 10ο Λύκειο Πειραιά, και έχουν επιδείξει ένα ενδιαφέρον για το έργο του Γιάννη Ρίτσου, συνάντησε θετικότατη ανταπόκριση: μαθητές και των δύο σχολείων δούλεψαν με κέφι και αφιέρωσαν πολύ χρόνο για να καταλάβουν τον ποιητή, να αισθανθούν τον πολίτη και κατανοήσουν το έργο του Γιάννη Ρίτσου.

Η παράσταση
«Να είσαι ήλιος, να χαρίζεις φως»

Μαθητές δύο σχολείων συναντιούνται πρώτα στο διαδίκτυο και μετά από κοντά, στα σχολεία τους, επιχειρώντας να συνθέσουν μια εκδήλωση τιμής για τον Γιάννη Ρίτσο. Συγκεντρώνουν υλικό, το μελετούν, προτείνουν και επιλέγουν: ποιήματα και πεζά, τραγούδια, σχέδια, φωτογραφίες, βίντεο, μαρτυρίες, συνεντεύξεις, CD, ντοκιμαντέρ. Μέσα από εκεί θα περάσει η ζωή και τα οράματα του ποιητή. Μονεμβασιά, παιδικά χρόνια, αγώνες και εξορίες, ανθρώπινες σχέσεις, ποίηση, έρωτας και επανάσταση. Μια ζωή που περνά απ’ το σκοτάδι, ατενίζοντας πεισματικά το φως, για να το σπαταλήσει κατόπιν· χαρίζοντάς το.

Τα παιδιά συγκινούνται, μεταφέρουν το χτες στο σήμερα, στη ζωή τους, ετοιμάζουν με ενθουσιασμό την εκδήλωσή τους. Ζωγραφίζουν, απαγγέλλουν, φτιάχνουν ταμπλό με φωτογραφικό και εικαστικό υλικό, τραγουδούν, κάνουν γκράφιτι, βιντεοσκοπούν, οπτικοποιούν τα ποιήματα, δημιουργούν.

Ολοκληρώνοντας την πρόβα, έχει ολοκληρωθεί κι η παράσταση.

Μουσείο Μπενάκη
Κτήριο οδού Πειραιώς
Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου
Τηλ. Πληροφοριών: 210 3453111

Πηγή: flash.gr