Ο Άγιος Λάζαρος και η σημασία της θαυμαστής του Ανάστασης
Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου – Καθηγητού | Ρομφαία
Το Σάββατο της ΣΤ΄ εβδομάδος των Νηστειών η
αγία μας Εκκλησία όρισε να εορτάζουμε την θαυμαστή ανάσταση του
Λαζάρου. Καθόλου τυχαία.
Το θαυμαστό αυτό γεγονός συμπίπτει χρονικά
με την είσοδο του Κυρίου μας στην Ιερουσαλήμ και επίσης το γεγονός της
εκ νεκρών αναστάσεως του Λαζάρου είναι το προμήνυμα και της δικής Του
πανένδοξης ανάστασης!
Ο Λάζαρος με τις αδελφές του Μάρθα και Μαρία, κατοικούσαν στην κώμη Βηθανία, και είχαν εγκάρδιες φιλικές σχέσεις με τον Κύριο.
Φαίνεται ότι πολλές φορές είχαν την ύψιστη
τιμή και χαρά να δεχτούν και να φιλοξενήσουν το Χριστό στον ευλογημένο
οίκο τους (Λουκ.10,38-42).
Ξαφνικά ο Λάζαρος ασθένησε βαριά. Οι δυο αδερφές έστειλαν μήνυμα στον Ιησού ότι ο αγαπημένος Του φίλος ο Λάζαρος αρρώστησε.
Ο Χριστός διαβεβαίωσε τους απεσταλμένους
πως «αύτη η ασθένεια ούκ έστι προς θάνατον, αλλ’ υπέρ της δόξης του
Θεού, ίνα δοξασθή ο υιός του Θεού δι΄ αυτής» (Ιωάν.11,4).
Όμως ο Λάζαρος πέθανε και ετάφη σε σπηλώδες μνημείο, σύμφωνα με τις ιουδαϊκές συνήθειες.
Ο Χριστός αφού έμεινε δύο ημέρες στον τόπο που βρισκόταν πήρε τους μαθητές του και γύρισε στην Ιουδαία κατευθύνθηκε στη Βηθανία.
Καθ’ οδόν τους διαβεβαίωνε πως «Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται΄ αλλά πορεύομαι ίνα εξυπνήσω αυτόν» (Ιωάν.11,12-15).
Η ενθουσιώδης Μάρθα, όταν έμαθε ότι ο
Χριστός έρχεται στη Βηθανία, έτρεξε να Τον προϋπαντήσει και με απόλυτη
εμπιστοσύνη σε Αυτόν του είπε: «Κύριε, ει ης ώδε, ο αδελφός μου ουκ αν
ετεθνήκει. Αλλά και νυν οίδα ότι όσα αν αιτήση τον Θεόν, δώσει σοι ο
Θεός».
Ο Ιησούς της λέει ξεκάθαρα: «αναστήσεται ο
αδελφός σου» (Ιωάν.11,24) και διαβεβαιώνει πανηγυρικά: «Εγώ ειμί η
ανάστασις και η ζωή.
Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη, ζήσεται΄ και πας ο ζων και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα» (Ιωάν.11,26).
Μετά ζήτησε να τον οδηγήσουν στο μνημείο και να άρουν τον λίθο από την θύρα του σπηλαίου.
Η Μαρία, όμως, Τον προειδοποίησε: «Κύριε,
ήδη όζει΄ τεταρταίος γαρ εστι». Ο Χριστός της είπε πως «ουκ είπον σοι
ότι εάν πιστεύσης όψει την δόξαν του Θεού;» (Ιωάν.11,40).
Αφού κύλησαν το λίθο ο Κύριος στάθηκε
μπροστά στο μνημείο και σήκωσε τα μάτια στον ουρανό και είπε: «Πάτερ,
ευχαριστώ σοι ότι ήκουσάς μου.
Εγώ δε ήδειν ότι πάντοτέ μου ακούεις ΄ αλλά
δια τον όχλον τον παρεστώτα είπον, ίνα πιστεύσωσιν ότι συ με
απέστειλας» (Ιωάν.11,41).
Κατόπιν φώναξε με δυνατή φωνή: «Λάζαρε
δεύρο έξω». Το θαύμα έγινε, ο Λάζαρος έζησε και εξήλθε του μνημείου
δεμένος με τα νεκρικά ενδύματα. Ο Χριστός έδωσε εντολή να τον λύσουν και
να περπατήσει.
Το μεγάλο αυτό γεγονός έκανε πολλούς να πιστέψουν στο Χριστό. Κάποιοι έτρεξαν στους Φαρισαίους και ανήγγειλαν το θαύμα.
Οι σκληρόκαρδοι και υποκριτές εκείνοι
άνθρωποι, μαζί με το ιουδαϊκό ιερατείο, όχι μόνο δεν συγκινήθηκαν και
δεν πίστεψαν στα θαύμα και τη δύναμη του Ιησού, αλλά σκληρύνθηκαν έτι
περισσότερο οι καρδιές τους και αποφάσισαν να σκοτώσουν το Λάζαρο!
Για να γλυτώσει από τους φανατικούς Ιουδαίους έφυγε για την Κύπρο και εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κιτίου περί το 33 μ. Χ.
Εκεί τον συνάντησαν ο απόστολος Παύλος και ο
Βαρνάβας, κατά την πρώτη αποστολική περιοδεία τους, το οποίο
χειροτόνησαν επίσκοπο Κιτίου.
Η παράδοση αναφέρει πως ποίμανε θεοφιλώς την Εκκλησία για δεκαοχτώ χρόνια. Κοιμήθηκε γύρω στο 60 μ. Χ.
Η ανάσταση του Λαζάρου είναι το μεγαλύτερο
θαύμα του Κυρίου. Αν και ο νεκρός άρχισε να αποσυντίθενται, ο Χριστός
τον ανάστησε, φανερώνοντας το μεγαλείο της θείας δυνάμεώς Του, διότι
Αυτός είναι ο κύριος της ζωής. Είναι ο ίδιος η ζωή.
Η διαβεβαίωση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού
ότι είναι η πηγή της ζωής και η μακάρια ανάστασή μας, είναι η μεγάλη μας
παρηγοριά και η άρρητη δύναμη που μας κάνει να υπερνικάμε όλες τις
αντιξοότητες της επίγειας ζωής μας.
Χάρη στην πίστη μας σ’ Αυτόν δεν θα πεθάνουμε ποτέ, έστω και αν το φθαρτό σώμα μας αποσυντεθεί στη γη.
Αυτό είναι ένα απλό βιολογικό γεγονός, το οποίο δεν έχει ουδεμία οντολογική επίπτωση για μας τους πιστούς του Χριστού.
Η ψυχή μας θα εξακολουθεί να ζει και χωρίς το σώμα μας, μια ζωή ασύγκριτα ανώτερη από την επίγεια.
Αλλά όχι για πάντα μόνη της, διότι «έρχεται
ώρα, και νυν εστιν, ότε οι νεκροί ακούσονται της φωνής του υιού του
Θεού και οι ακούσαντες ζήσονται» (Ιωάν.5,25).
Κατά τη γενική ανάσταση τα σώματά μας θα
ζήσουν και θα ενωθούν πάλι με τα πνεύματά μας για να μην ξαναχωρίσουν
ποτέ πια, αλλά να ζουν αιώνια την όντως ζωή και να συνδοξάζονται με το
Χριστό.
Το μέγα θαύμα της αναστάσεως του Λαζάρου
δείχνει ξεκάθαρα ότι όπως ο Χριστός ανάστησε εκείνον, κατά τον ίδιο
τρόπο θα αναστήσει και μας.
Με τη δική Του ανάσταση νίκησε κατά κράτος
το θάνατο. Δια της Αναστάσεως του Χριστού «έσχατος εχθρός καταργείται ο
θάνατος» (Α΄ Κορ.15,26), διακηρύττει πανηγυρικά ο απόστολος Παύλος.
Η μεγάλη αυτή εορτή λειτουργεί αναμφίβολα
ως πνευματική ανάταση στις ψυχές μας αυτές τις άγιες ημέρες, οι οποίοι
συν-οδοιπορούμε με τον Κύριο προς το εκούσιο πάθος και το σταυρικό Του
θάνατο.
Ο εορτασμός της ανάστασης του αγίου Λαζάρου
είναι τα προεόρτια της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου μας και η
απαρχή και της δικής μας ανάστασης!
«Ο Κεκοιμημένος φίλος»
Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Κωνσταντίνου Γ. Χαραλαμποπούλου
Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κηφισίας, Ἀμαρουσίου, Ὠρωποῦ καί Μαραθῶνος
Ρομφαία
Ἡ διήγησις
τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου, ἀποτελεῖ χωρίς ἀμφιβολία τήν κορύφωση τῶν
ἑπτά θαυμάτων, τά ὁποῖα περιέχονται εἰς τό κατά Ἰωάννην εὐαγγέλιον,
δεικνύει δέ τή νίκη τοῦ Ἰησοῦ ἐπί τῆς πραγματικότητος τοῦ θανάτου·
παρουσιάζεται πρός ὅλους τούς ἀκούοντας τό δισχιλιετές ἱερό εὐαγγέλιο
τῆς ἰωάννειας χριστολογίας καί σωτηριολογίας πού στηρίζεται σέ αὐτήν διά
τρόπου ἐντυπωσιακοῦ.
Ἡ πορεία τοῦ
Ἰησοῦ πρός τήν Ἰουδαία, γιά νά ἀναστήσει τόν Λάζαρο ἀπό τόν θάνατο,
εἶναι ἡ πορεία πού ὁδηγεῖ τόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ στό θάνατο. Αὐτό δέν
νοεῖται ἁπλῶς ὡς ἱστορική διαπίστωση, ἀλλά ὡς βαθύ θεολογικό νόημα.
Γιά νά ζήσει ὁ
Λάζαρος πρέπει νά πεθάνει ὁ Ἰησοῦς πού θυσιάζει τή ζωή του γιά τούς
ἰδίους αὐτούς πού ἀγάπησε διά τῆς προσφορᾶς τῆς ζωῆς του ἐπί τοῦ
Σταυροῦ.
Παρόλο πού ὁ
Λάζαρος πεθαίνει καί κατά τήν ἔλευση τοῦ Ἰησοῦ στή Βηθανία κεῖται εἰς
τόν τάφο τέσσερις ἡμέρες καί παρόλο πού ἔχει ἤδη στιγματισθεῖ ἀπό τήν
ἀποσύνθεση, ἐκεῖ θά ἀποκαλυφθεῖ ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ πού φανερώνει τήν
παντοδυναμία του καί μαζί μέ αὐτήν ἀκριβῶς καί τή δύναμη ἐπί τοῦ
θανάτου.
Ἡ ἀποκάλυψη τῆς δόξης τοῦ Ἰησοῦ δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τή δόξα τοῦ πατρός καί ἡ δόξα τοῦ πατρός ἐμφανίζεται μόνον στή δόξα τοῦ Υἱοῦ.
Ὁ Ἰησοῦς
θέτει τέρμα στόν θάνατο τοῦ Λαζάρου καί αὐτό τό πράττει ὡς Υἱός τοῦ
θεοῦ, πού διαλύει μέ τόν θάνατο καί τήν Ἀνάστασίν Του τή δύναμη τοῦ
θανάτου.
Ἕνα θαῦμα,
ὅμως, ὅπως καθίσταται παραδεκτό ἀπό πολλούς, ἔτσι καθίσταται «μή
ἀναγνωρίσιμο» ἀπό ἄλλους, τούς «ὀλιγόπιστους ἤ ἄπιστους».
Καί ἐδῶ στήν
ἱερά διήγηση ὑπάρχουν «μή ἀναγνωρίσιμοι ἄπιστοι ἤ ὀλιγόπιστοι»· εἶναι οἱ
ἴδιοι οἱ Μαθηταί καί οἱ δύο ἀδελφές τοῦ κεκοιμημένου Λαζάρου, ἡ Μάρθα
καί ἡ Μαρία, ὡς ἐπίσης καί οἱ Ἰουδαῖοι πού εἶχαν ἔλθει «ἵνα παραμυθήσωσι
αὐτάς περί τοῦ ἀδελφοῦ» (στ'. 19).
Ὁ Ἰησοῦς
καλεῖ τόν Λάζαρο ἀπό τόν θάνατο στήν ζωή, διότι εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ,
τόν ὁποῖον ἀπέστειλε ὁ Πατήρ καί ὡς Υἱός ποτέ δέν ἐνεργεῖ «ἀφ’ ἑαυτοῦ»
ἀλλά πάντοτε καί παντοῦ σέ πλήρη ἑνότητα μέ τόν Πατέρα καί διά τῆς
Ἀναστάσεως αὐτῆς τοῦ προσφιλοῦς φίλου, ἀποκαλύπτεται ἡ δόξα του ὡς δόξα
τοῦ Πατρός καί ἡ δόξα τοῦ Πατρός ὡς δόξα του.
Ἡ ὑπέρβαση τοῦ σωματικοῦ θανάτου ἀντιστοιχεῖ πρός τήν ὑπέρβαση τῆς ἀπιστίας.
Ἐδῶ δηλαδή
στήν εὐαγγελική διήγηση ἔχομε ἐκτός τῆς σωματικῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου
καί ψυχική ἀνάσταση πάντων τῶν ὀλιγοπίστων καί ἀπίστων, ἤτοι τῶν
μαθητῶν, τῶν δύο ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου καί τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ πού εἶναι
αὐτόπτης μάρτυς.
Καλεῖ,
δηλαδή, ὁ Ἰησοῦς ἀπό τόν πνευματικό θάνατο ὅλους τούς ὀλιγοπίστους ἤ
ἀπίστους, τῶν ὁποίων ἡ ψυχή ἀμφιταλαντεύεται ὡς πρός τήν κατανόηση τοῦ
θαύματος, λόγω τῆς ἐλλείψεως σχέσεως μετά τοῦ Θεοῦ.
Διά τοῦ
συγκλονιστικοῦ αὐτοῦ θαύματος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου, ἀνοίγεται
σήμερα ἐνώπιόν μας ἡ πύλη τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος, ἡ ὁποία θά
μᾶς εἰσαγάγει στήν Μυσταγωγία τῶν Παθῶν.
Αὐτό τό
θαυμαστό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λαζάρου, ὁ ὁποῖος ἀντιπροσωπεύει τόν
ἄνθρωπο πού ἔχει μεταβεῖ ἀπό τόν θάνατο στήν αἰώνιο ζωή καί διά τοῦ
ὁποίου τή σωτηρία ἔπρεπε ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς νά πορευθεῖ στό θάνατο, αὐτό
τό θαυμαστό γεγονός, περικλείει καί τό θαῦμα τῆς ἐγέρσεως, διά τοῦ
Λόγου, ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν περιέλθει σέ πνευματικό θάνατο λόγω τῆς
ἐλλείψεως σχέσεως μέ τόν Θεό καί, ἐνῶ ζοῦν στήν ἐπίγειο ζωή τους,
εὑρίσκονται ταυτοχρόνως στήν κατάσταση τοῦ αἰωνίου θανάτου.
Ἀπό αὐτόν τόν
θάνατο θά κληθοῦν νά ἐξέλθουν μέσω τῆς φωνῆς τοῦ Υἱοῦ τοῦ θεοῦ, ὁ
ὁποῖος διανοίγει τά ὦτα τους καί τούς κάνει νά πιστεύουν καί νά ἔχουν σέ
αὐτήν τήν πίστη τους τήν αἰώνιο ζωή.
Αὐτή ἡ φωνή
καθίσταται πλέον ἠχηρά κατά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα, ὅπου
ἀναπαρίστανται διά τῶν κειμένων τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἀσματικῶν
Ἀκολουθιῶν, τό Σταυρικό Πάθος τοῦ Κυρίου, τοῦ ὑπέρ ἡμῶν παθόντος, καί
ἀποδεικνύεται περιτράνως ἡ ἀνυπολόγιστος ἀξία τῆς Σταυρικῆς Του θυσίας, ἡ
ὁποία παρέδωσε τή θέση της στή δόξα τῆς Ἀναστάσεως.
Αὐτῆς τῆς Ἀναστάσεως εἴθε νά ἀξιωθοῦμε πάντες, καί οἱ ἐν τῇ γῇ καί οἱ ἐν τοῖς μνημείοις.
"Ἀνάστασις καὶ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, ὑπάρχων Χριστέ...": στιχηρά των Αίνων του Σαββάτου του Λαζάρου
Πέρα από το άτομο
Ἦχος α'
Ἀνάστασις
καὶ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων, ὑπάρχων Χριστέ, ἐν τῷ μνήματι Λαζάρου ἐπέστης,
πιστούμενος ἡμῖν τὰς δύο οὐσίας σου μακρόθυμε, ὅτι Θεὸς καὶ ἄνθρωπος, ἐξ
ἁγνῆς Παρθένου παραγέγονας· ὡς μὲν γὰρ βροτός, ἐπερώτας, ποῦ τέθαπται;
ὡς δὲ Θεὸς ἀνέστησας, ζωηφόρῳ νεύματι, τὸν τετραήμερον.
Ἦχος α'
Λάζαρον
τεθνεῶτα, τετραήμερον ἀνέστησας ἐξ ᾍδου Χριστέ, πρὸ τοῦ σοῦ θανάτου,
διασείσας τοῦ θανάτου τὸ κράτος, καὶ δι' ἑνὸς προσφιλοῦς τὴν πάντων
ἀνθρώπων προμηνύων, ἐκ φθορᾶς ἐλευθερίαν· διὸ προσκυνούντές σου, τὴν
παντοδύναμον ἐξουσίαν, βοῶμεν· Εὐλογημένος εἶ Σωτήρ, ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἦχος α'
Μάρθα
καὶ Μαρία, τῷ Σωτήρι ἔλεγον· Εἰ ᾖς ὧδε Κύριε, οὐκ ἂν τέθνηκε Λάζαρος,
Χριστὸς δὲ ἡ ἀνάστασις τῶν κεκοιμημένων, τὸν ἤδη τετραήμερον, ἐκ νεκρῶν
ἀνέστησε. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοὶ τοῦτον προσκυνήσωμεν, τὸν ἐρχόμενον ἐν
δόξῃ, σῶσαι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἦχος α'
Τῆς
Θεότητός σου Χριστέ, παρέχων τοῖς Μαθηταῖς σου τὰ σύμβολα, ἐν τοῖς
ὄχλοις ἐταπείνους σεαυτὸν ἀποκρύψαι ταύτην βουλόμενος· διὸ τοῖς
Ἀποστόλοις, ὡς προγνώστης καὶ Θεός, τοῦ Λαζάρου τὸν θάνατον
προηγόρευσας, ἐν Βηθανίᾳ δὲ παρὼν τοῖς λαοῖς, τοῦ φίλου σου τὸν τάφον
ἀγνοῶν, μαθεῖν ἐζήτεις ὡς ἄνθρωπος· ἀλλ' ὁ διὰ σοῦ τετραήμερος ἀναστάς,
τὸ θεῖόν σου κράτος ἐδήλωσε, Παντοδύναμε Κύριε δόξα σοι.
Ἦχος δ'
Τεταρταῖον
ἤγειρας τὸν φίλον σου Χριστέ, καὶ τὸν τῆς Μάρθας καὶ Μαρίας θρῆνον
ἔπαυσας, ὑποδεικνύων τοῖς πᾶσιν, ὅτι αὐτὸς εἶ ὁ τὰ πάντα πληρῶν, θεϊκῇ
δυναστείᾳ, αὐτεξουσίῳ θελήματι, ᾧ τὰ Χερουβὶμ βοᾷ ἀπαύστως· Ὡσαννὰ ἐν
τοῖς ὑψίστοις· εὐλογημένος εἶ ὁ ἐπὶ πάντων Θεός, δόξα σοι.
Ἦχος δ'
Μάρθα
τῇ Μαρίᾳ ἐβόα· ὁ Διδάσκαλος πάρεστι, καὶ φωνεῖ σε, πρόσελθε. Ἡ δὲ
δρομαία ἐλθοῦσα, ὅπου ἦν ἑστὼς ὁ Κύριος, ἰδοῦσα ἀνεβόησε· πεσοῦσα
προσεκύνησε, καὶ τοὺς ἀχράντους πόδας σου, καταφιλοῦσα ἔλεγε· Κύριε, εἰ
ᾖς ὧδε, οὐκ ἂν ἀπέθανεν ἡμῶν ὁ ἀδελφός.
Ἦχος πλ. δ'
Λάζαρον
τεθνεῶτα, ἐν Βηθανίᾳ ἤγειρας τετραήμερον· μόνον γὰρ ὡς ἐπέστης τῷ
μνήματι, ἡ φωνὴ ζωὴ τῷ τεθνεῶτι γέγονε, καὶ στενάξας ὁ ᾍδης, ἀπέλυσε
φόβῳ. Μέγα τὸ θαῦμα! Πολυέλεε Κύριε δόξα σοι.
Ἦχος πλ. δ'
Καθὼς
εἶπας Κύριε τῇ Μάρθᾳ· Ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις, ἔργῳ τὸν λόγον ἐπλήρωσας,
ἐξ ᾍδου καλέσας τὸν Λάζαρον, κᾀμὲ φιλάνθρωπε, νεκρὸν τοῖς πάθεσιν, ὡς
συμπαθής ἐξανάστησον, δέομαι.
